آرامگاه صائب تبریزی، عمارتی جذاب در دل شهر اصفهان

آرامگاه صائب تبریزی یکی از جاذبه‌های گردشگری استان اصفهان است که به نوبه‌ی خود معماری بسیار جذاب و منحصر به فردی دارد. این مکان در واقع آرامگاه یکی از شعرای بسیار خوب ایران زمین است که امروز در این مقاله قصد داریم به شما معرفی کنیم.

اصفهان دارای مکان‌های تاریخی بسیار زیادی است که برخی از آنها در سطح جهانی نیز مشهور هستند. اگر برای چندمین بار قصد سفر به اصفهان را دارید و از دیدن مکان‌های دیگر مانند میدان نقش جهان، سی سی و پل، پل خواجو و … خسته شده‌اید و مایلید از مکان‌های جدید دیدن کنید، پیشنهاد ما این است که بازدید از آرامگاه صائب تبریزی را به هیچ وجه از دست ندهید.

در ادامه با معماری آرامگاه صائب تبریزی، آدرس و ساعت بازدید از این مجموعه شما را آشنا خواهیم کرد. لطفا تا انتها این مقاله از جاهای دیدنی اصفهان با ما همراه باشید.

هرآنچه بایستی راجع به آرامگاه صائب تبریزی بدانید

صائب تبریزی از شاعران به نام دربار صفوی بوده که بعد از فوت، متاسفانه قبر وی تا مدت‌ها ناشناخته مانده بود. در دوران پهلوی در سال 1317، بعد از کشف محل قبر این شاعر گرانقدر توسط جلال الدین همایی، مقبره‌ای برای آن ساخته شد. آرامگاه صائب تبریزی در حال حاضر با شماره ثبتی 1332 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تاریخچه آرامگاه صائب تبریزی

همانطور که گفته شد، قبر صائب تبریزی سالیان سال ناشناخته بود و هیچ کس از وجود آن اطلاعی نداشت. در آن زمان صائب بعد از فوت در یک باغ به نام تکیه دفن می‌شود. این باغ در انحصار اداره اوقاف قرار داشته که هرساله به افراد مختلفی اجاره داده میشده است.

در دوران پهلوی قبر این شاعر بزرگ کشف شده و با پیگیری‌هایی که توسط عباس بهشتیان صورت می‌گیرد، اجازه بازسازی و ساخت مقبره برای آن صادر می‌شود. نقشه آن به وسیله استاد حسین معارفی طراحی و زیر نظر مهندس محسن فروغی کامل می‌شود.

ساخت آرامگاه صائب تبریزی 4 سال به طول انجامید و سرانجام در مهر ماه سال 1347 افتتاح شد. تعدادی از مردم اصفهان که طرفدار هنر و تاریخ بودند بخشی از هزینه‌های ساخت و مرمت این اثر باستانی را بر عهده گرفتند و مابقی آن توسط انجمن ملی پرداخت شد.

این بنا قرار بود در ابتدا در اردیبهشت ماه سال 1347 افتتاح شود؛ اما به دلایلی نامعلوم به تعویق افتاد. هزینه ساخت و اجرای آرامگاه صائب تبریزی چیزی حدود 800 تومان در آن زمان برآورد شده است که در نوع خود هزینه نسبتا زیادی می باشد.

معماری آرامگاه صائب تبریزی

معماری آرامگاه صائب تبریزی از معماری دوران صفویه الهام گرفته شده است. در گوشه و کنار این مقبره شما می‌توانید اشعار برجسته این شاعر ممتاز را مشاهده نمایید. در قسمت سرستون‌ها قوس‌های جناغی وجود دارند و زیر سقف آن با آینه کاری مزین شده است.

عمارت آرامگاه صائب تبریزی دارای یک ایوان بزرگ در ابعاد 6 در 8  متر می‌باشد و درست در مقابل ایوان، یک حوض و آبنما وجود دارد. حوضی که در این مکان می‌بینیم ما را به یاد حوض بزرگ عمارت 40 ستون می اندازد. در بالای این حوض دو قبر دیگر وجود دارند که یکی از آنها متعلق به پسر صائب تبریزی و دیگری متعلق به یکی از نوادگان او می‌باشد.

برای دیدن سنگ مزار صائب بایستی از ده پله‌ای که شما را به ایوان می‌رساند بالا بروید. نمای باغ از بالای ایوان بسیار چشم‌نواز و زیباست. حضور در این باغ اصلا شما را به یاد یک گورستان نمی‌اندازد؛ بلکه حسی از آرامش را برای شما به ارمغان می‌آورد.

تمامی تلاش طراحان و مهندسان دوره پهلوی بر این بوده است تا آرامگاه صائب تبریزی را به نحوی طراحی کنند که شما را به یاد  معماری عصر صفوی، یعنی عصری که شاعر در آن میزیسته است، بیاندازد. انصافا از پس این کار نیز به خوبی برآمده‌اند؛ به طوری که وقتی شما به این بنای باشکوه نگاه می‌کنید، آینه‌کاری، کاشی‌کاری و ظرافت‌های معماری دوران صفوی را به خوبی مشاهده می‌کنید.

آرامگاه صائب تبریزی یک بنای ساده نیست. شما می‌توانید ساعت‌ها به تماشای زیبایی‌های آن بنشینید و از ظرافت‌های آن لذت ببرید. اگر قصد سفر به اصفهان را دارید حتما بازدید از این آرامگاه، آن هم در دل شهر اصفهان را از دست ندهید.

سنگ قبر صائب تبریزی

سنگ قبر صائب تبریزی نیز در نوع خود جالب توجه است. سنگ قبلی قبر این شاعر بزرگ، سنگی شامل کتیبه‌ای از یک مطلع و یک غزل از خود شاعر و از جنس سنگ مرمر یزدی بود. این غزل توسط محمد صالح در دوران صفوی به صورت خوشنویسی نوشته شده بود.

در سال 1381 آرامگاه صائب تبریزی بازسازی شد. سنگی بزرگ در اطراف سنگ قبلی قرار گرفت و شکلی تازه به آن داد. سنگ قبلی مزار صائب متاسفانه به دو نیم تقسیم شده است و علت اضافه کردن این سنگ جدید به همین علت می‌باشد.

شعری که بر روی سنگ مزار صائب تبریزی نوشته شده، عبارت است از: « محوکی از صفحه دلها شود آثار من / من همان ذوقم که می‌یابند از گفتار من»

آدرس آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان

آرامگاه صائب تبریزی در شهر اصفهان، در خیابانی درست به همین نام و باغ تکیه قرار دارد. دسترسی به این مقبره به دلیل اینکه در مرکز شهر واقع شده است، بسیار ساده می‌باشد. چنانچه با مترو قصد رفتن به آرامگاه صائب را دارید، می‌توانید در ایستگاه میدان انقلاب پیاده شده و مابقی مسیر را با تاکسی طی کنید.

چنانچه می‌خواهید با اتوبوس BRT به آرامگاه صائب تبریزی بروید، کافی است تا در ایستگاه صائب پیاده شده و کمی تا آرامگاه پیاده بروید.

صائب تبریزی اصالتی تبریزی دارد اما در اصفهان بزرگ شده و سپس فوت می‌کند. برخی از افراد تصور می‌کنند که آرامگاه صائب تبریزی در تبریز واقع شده است؛ اما بایستی بگوییم که اینگونه نیست و علت این ماجرا را در بخش معرفی شاعر به طور کامل برای شما شرح خواهیم داد.

آدرس آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان: خیابان شهید بهشتی – ابتدای خیابان صائب – باغ تکیه

ساعت بازدید از آرامگاه صائب تبریزی

ساعت بازدید از آرامگاه صائب تبریزی هر روز هفته است. نیازی به خرید بلیط نیست و شما به همراه خانواده می‌توانید به صورت رایگان از آنجا دیدن نمایید. از 8 صبح تا 10 شب در تمامی روزهای هفته بازدید از این آرامگاه امکان‌پذیر است.

اگر تمایل به عکس برداری دارید پیشنهاد می‌کنیم تا در ساعاتی از روز که هوا روشن است از آرامگاه صائب تبریزی بازدید به عمل آورید. هرچند دیدن این عمارت زیبا در زیر نور ماه و نورافکن‌های محوطه نیز خالی از لطف نیست و منظره‌ای فراموش‌نشدنی را در ذهن ثبت می‌کند.

صائب تبریزی کیست؟

صائب تبریزی در واقع نامی است که میرزا محمد علی بر روی خود گذاشت و در بین اهل هنر و قلم به آن معروف شد. این شاعر بزرگ در دوران صفویان و قرن یازده هجری از شاعران برجسته و پرآوازه دربار بوده است. همه‌ی دوستداران شعر و ادب فارسی، غزلیات او را به خوبی می‌شناسند.

میرزا محمد علی در سال 1016 هجری قمری در شهر تبریز به دنیا آمد. محمد علی به دستور شاه عباس اول و به همراه خانواده ناچار به ترک تبریز و سکونت در اصفهان شد. صائب زمانی که به اصفهان آمد در سنین نوجوانی به سر میبرد. او بعد از ورود به اصفهان به تحصیل علم ادامه داد. در سنین بسیار کم به مکه رفت و بعد از آن به مشهد سفر کرد.

در آن دوران خانواده‌های زیادی از تبریز به اصفهان به دستور شاه مهاجرت کردند و خانواده صائب تبریزی نیز یکی از آنها بود. اصطلاحا به این افراد تبارزه (تبریزی‌ها) نیز گفته میشد.

صائب در سال 1034 به هندوستان رفت و بعد از آن به هرات و کابل سفر کرد. زمانی که در کابل به سر میبرد، مورد توجه حاکم وقت یعنی خواجه احسن الله ملقب به ظفرخان قرار گرفت. ظفرخان خود نیز شعر میگفت و به شعرا و اهالی هنر و قلم ارادت خاصی داشت.

در سال 1042 او مجددا به اصفهان بازگشت و توسط شاه عباس دوم لقب ملک الشعرایی را دریافت کرد. درست در این تاریخ بود که شهرت صائب در بین ایرانیان، هندی‌ها و عثمانی‌ها افزایش پیدا کرد.

بعد از فوت شاه عباس دوم، به دلیل بی‌مهری‌های حاکم جدید یعنی شاه سلیمان، صائب از دربار بیرون آمد و در باغ شخصی خود منزل گزید. و براساس روایات منتشر شده در حدود 70 سالگی در سال 1086 یا 1087 فوت کرد و در همین باغ خود به نام تکیه به خاک سپرده شد.

اشعار و آثار صائب تبریزی

همانطور که قبلا نیز گفتیم برخی از اشعار صائب بر روی دیوارهای مقبره آن حکاکی شده‌اند. بسیاری از گردشگران درست به همین علت از آرامگاه صائب تبریزی بازدید می‌کنند. صائب به کثیرالشعر بودن نیز معروف است و تعداد ابیاتی که سروده است بسیار زیاد می‌باشد.

سبک شعری صائب تبریزی به سبک هندی معروف است و دیوان اشعار او به دلیل اینکه سال‌های زیادی را در هندوستان زندگی کرده است، به زبان هندی نیز ترجمه شده است. در بین اشعار او چندین شعر به زبان ترکی یا در واقع زبان مادری وی نیز به چشم می‌خورد.

بیشتر اهالی هنر و ادب فارسی او را شاعری غزل سرا می‌دانند؛ اما بایستی بگوییم که صائب تعدادی قصیده، تک بیتی، مثنوی کوتاه و قطعه نیز سروده است. افرادی که بیشتر در حوزه ادبیات مطالعه دارند، صائب تبریزی را به عنوان شاعر تک بیتی‌ها نیز می‌شناسند.

جاذبه‌های گردشگری نزدیک آرامگاه صائب تبریزی

بعد از بازدید از آرامگاه صائب تبریزی شاید مایل باشید تا از دیگر آثار تاریخی اصفهان که در نزدیکی این آرامگاه وجود دارند نیز بازدید کنید. ما در این قسمت قصد داریم تا این مکان‌ها را به شما معرفی کنیم.

• چهارباغ
• هشت بهشت
• مدرسه چهارباغ
• پل مارنان
• سی و سه پل
• موزه آمورش و پرورش اصفهان
• کلیسای وانک

هر یک از این اماکن 2 تا 3 کیلومتر از آرامگاه صائب تبریزی فاصله دارند و شما به راحتی و حتی پیاده می‌توانید به این مکان‌های تاریخی رفته و از آنها بازدید به عمل بیاورید.