کوهنوردی به سمت روستای لوکومیر (Lukomir) در بوسنی و هرزگوین از رودخانه مارپیچ راکیتنیچا (Rakitnica) آغاز شده و در مسیرهایی کوهستانی و صخره ای ادامه پیدا می کند. بعد از 3 ساعت کوهنوردی، مسیر به روستایی ختم می شود که روی تپه هایی متعدد بنا شده است. این روستا از یک رشته خانه قدیمی سنگی و پهن با سقف های چوبی ساخته شده که مشرف به دره ای که رودی در آن جاری است قرار می گیرد، رودی با آبی تمیز و آبی رنگ که 2.600 فوت پایین تر از روستای لوکومیر واقع شده است. تعدادی از چوپانان روستا کلاه ها، شلوارها و کت های پشمی به تن دارند در خارج از خانه ها در کنار همسران خود که لباس های رنگی و روسری های سنتی به تن دارند نشسته اند. آن ها مشغول نوشیدن قهوه ای غلیظ و تلخ که روی بخاری های آهنی ساخته شده و در داخل ظرف های مسی درست شده هستند. با بهترین سایت رزرو هتل ایران هتل آنلاین همراه باشید.
در یکی از فضاهای کوچک خانه، هیزم شکسته شده و روی هم تلنبار می شود و در دیگری، خانواده مشغول رسیدگی به باغچه کوچک سبزیجات دیده می شود. سنگ قبرهایی عمودی که «استچی» (stećci) نامیده می شوند که متعلق به قرن چهاردهم میلادی بوده و اندازه هر یک به بزرگی دودکش یک کشتی بخار است، پیرامون روستا پراکنده شده اند. در طول دره، در لبه گودالی عمیق، گله های گوسفندان مشغول چریدن در چمنزارها هستند، در جلگه ای که سر در ابرها دارد.
روستای لوکومیر که مرتفع ترین روستای بوسنی و هرزگوین است در ارتفاع 4.900 پایی قرار دارد، روستایی که در زمان گم شده و مدرنیته به آن راه نیافته است. در حدود 55 کیلومتر دورتر از سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین، در سراشیبی های جنوب غربی کوهستان «بیلاشنیکا» (Bjelašnica) که مسابقات اسکی المپیک زمستانی 1984 در آن برگزار شد، حسی از گوشه گیری و انزوا مهمانان را به مبارزه می طلبد. از بیش از 500 سال پیش، قبل از تصرف این منطقه توسط امپراطوری عثمانی، مردم محلی در حال بردن و آوردن احشام خود از روستای «گورنجی» (Gornji) یا لوکومیر علیا به منطقه اکنون متروکه «دونجی» (Donji) یا همان لوکومیر سفلی بوده اند. برق تا دهه 1960 به این منطقه نیامده بود. هیچ بازار، مدرسه، پزشک یا فروشگاهی در این منطقه وجود ندارد و از اواخر پاییز تا اواسط بهار دسترسی به این روستا از طریق خودرو غیرممکن بوده و ساکنانش نیز آن را ترک می کنند. از این رو اگر قصد سفر به این روستا را دارید هوشمندانه سفر کنید و بدانید که تنها در فصول گرم سال می توانید از آن دیدن کنید.
اگر چه به ندرت گردشگر یا فردی غیربومی به این روستا می آید اما هر گاه فرد غریبه ای به این روستا می آید با چوپانی که روی صخره ای نشسته، با چاقوی خود تکه چوبی را می تراشد و با همان شوخ طبعی معمول و تند بوسنیایی ها سخن می گوید مواجه می شود.
برای کوهنوردان، گردشگران و مردمان غریبه اولین حسی که با پای نهادن در روستای لوکومیر دست می دهد تجربه یک فضای مسحور کننده و تئاتر مانند است: انزوا و دورافتادگی مملو از منظره های پانورامایی، مردم محلی خنده رو و مهمان نواز و سازه هایی به قدمت چندین قرن. اگر چه منظره منحصربفرد این قسمت از کوه های غرب بالکان شبیه چیزی است که در بروشورهای غلوآمیز آژانس های گردشگری می بینید اما خیلی زود برایتان مشخص می شود ساکنان روستا نسخه ای واقعی از خود را بدون هیچ گونه تظاهر و گزافه گویی به نمایش می گذارند. هر سال تابستان در حدود 17 خانواده از شهرها و روستاهای محلی به این روستا نقل مکان می کنند آن ها می آیند تا در فرهنگ های قرون وسطایی خود غرق شوند، به گله هایشان رسیدگی کنند و برای جشن های مذهبی مسلمانان منطقه مانند عید قربان آماده شوند.
به دلیل نبود خدمات عمومی بسیاری از ساکنان این روستا ترجیح داده اند از روستا رفته و به جاهای دیگر نقل مکان کنند. در سال 2000، یک موسسه گردشگری مستقر در شهر سارایوو با نام Green Visions اولین موسسه ای بود که گردشگران را برای دیدن این روستای زیبای قدیمی به این منطقه آورد. تیر جوبرت، مدیر این موسسه در این باره می گوید: «به دلیل نبود امکانات، یک نسل از ساکنان از این روستا رفته اند. اما مردم این روستا همیشه این مکان را مقدس می دانسته اند. سالمندان روستا هنوز هم در زنده نگه داشتن رسوم قدیمی خود کوشا هستند و این اشتیاق را به فرزندان و نوه های خود منتقل کرده اند. با این شور و اشتیاق، مردم روستا وارد عرصه گردشگری شدند- نه برای بهره برداری و منفعت بلکه برای آموزش. تا با صداقت تمام این سبک دوستانه و سخت کوشانه زندگی را به نمایش بگذارند که بسیار زیبا بوده و تماشای آن لذتبخش است. لوکومیر به الگویی مهم در آن چه که گردشگری جامعه محور و تقویت کننده اجتماع باید باشد تبدیل شده است».
یکی از نوه های ساکن روستا سمرا چومور نام دارد که هم مادر و هم پدرش از ساکنان این روستا بوده اند. او بر این باور است که سالمندان روستا الگوهایی ایده آل بوده و لنزی منحصربفرد از سبک زندگی قدیمی و در حال نابودی اروپایی را در برابر چشمان او و مسافران و گردشگران قرار می دهند. سمرا در دوران کودکی در سارایوو بزرگ شده و در این شهر بزرگ رشد کرده و در گذشته از این که مجبور بود تابستان ها را در لوکومیر بگذراند بسیار ناراحت بود. امروز اما او دریافته که پدر بزرگ و مادربزرگش، وجسیل و رحیمه چومور که به ترتیب 84 و 77 سال سن دارند و از شناخته شده ترین چهره های روستای لوکومیر هستند، درس هایی باارزش در مورد احترام به طبیعت و سخت کوش بودن داده اند، دو صفتی که او اکنون به عنوان راهنمای تور گردشگری لوکومیر نهایت استفاده را از آن ها می برد.
سمرا که کوهنوردان را در طول تابستان به سمت لوکومیر راهنمایی می کند در این باره می گوید: «گردشگری برای روستا بسیار مثبت بوده است». او بلافاصله می گوید که مردم این روستا یک جماعت فعال و سخت کوش بوده و کارهای آن ها نوعی نمایش یا ادا درآوردن برای جلب گردشگر نیست. «دوست دارم آن را برای خودم نگه دارم اما با کمال رضایت و شادی آن را با دیگر مردم جهان نیز به اشتراک می گذارم زیرا باید آن را با دیگران قسمت کرد. مردم اینجا بسیار مهربان بوده و در مقابل تغییر مقاومت نمی کنند و به همین دلیل است که پدربزرگ و مادر بزرگ من راهی برای کنار آمدن با این مکانیزم پیدا کرده اند. پدربزرگ قاشق های چوبی می سازد و به فروش می رساند. مادربزرگ جوراب می بافد. آن ها این موضوع را راهی برای بهره وری و بدست آوردن پول انجام می دهند زیرا هیچ حقوق بازنشستگی یا پس انداز بزرگی ندارند. همچنین تعامل داشتن با مردمانی از سراسر جهان برای آن ها بسیار خوب است زیرا آن ها فرصت مسافرت و دیدن دیگر فرهنگ ها را ندارند».
گشت و گذار در این روستا شما را به مهمانخانه روستا می رساند که «لیتنا باشتا» (Ljetna Bašta) نام دارد، به معنای «باغ تابستانی». در حالی که کوهنوردان کوله پشتی های خود را در اطراف یک میز خشن و زمخت رها می کنند، کم کم سر و کله ناهار پیدا می شود: بشقاب هایی پر از سیب زمینی سرخ شده و فلفل، برش های از پیاز تازه و یک کلوچه خمیری بسیار خوشبو به نام «بورک» (burek) که داخل آن مملو از گوشت بوده و البته نان دیگری که از پنیر و اسفناج پر شده است. وقتی که مهمانان مستقر می شوند، صدای زندگی روزمره ظاهر شده و در کوه های اطراف طنین انداز می شود. پدر بزرگ ها و بچه ها گله های گوسفند را از میان روستا رانده و پس از عبور از کنار مسجدی که سقف و مناره ای سبز دارد و همچنین خانه هایی که در طول قرن ها دیگر کهنه شده اند برای چریدن به چمنزارهای اطراف می برند.
زنان در اطراف یک پرچین و قبل از این که بغل خود را از هیزم برای گرم کردن خانه و پخت و پز پر کنند، می خندند و با هم حرف می زنند. ریتم دلچسب زندگی طبیعی این موضوع را تایید می کند که تجربه زندگی در بلندترین روستای بوسنی و هرزگوین اگر چه با زندگی دوران گذشته کمی تفاوت دارد اما هنوز یک زندگی دوست داشتنی و منحصربفرد است.
سمرا می گوید: «این یکی از جاهای کوچک و نادری در بوسنی است که چنین توجهی را به خود جلب کرده است. دلیل اصلی منحصر بفرد بودن آن و این واقعیت است که روستای لوکومیر هنوز هم به آن چیزی شبیه است که صدها سال پیش بوده است. بسیاری از مناطق بوسنی به شدت تغییر کرده اند- برخی به دلیل اتفاقات ناخوشایند و برخی دیگر به دلیل توسعه- اما این یکی هنوز در آرامش باقی مانده است. اکنون این روستا، مکان صلح و آرامش است».
