اگر تا پیش از این از موزه ایران باستان بازدید نکرده‌اید، احتمالا خواندن مطالب این صفحه برایتان بسیار جذاب خواهد بود. چرا که در این صفحه به موضوعاتی چون موزه ملی ایران باستان کجاست؟ پلان موزه ایران باستان، عکس‌های موزه و ساعات بازدید موزه ایران باستان پرداخته ایم. در میان جاهای دیدنی تهران و موزه‌های تهران جایگاه ویژه‌ای دارند. بازدید از موزه‌ها در تمام اعصار و برای تمام اقوام درس تاریخ را مرور می‌کند و به انسان ها یادآور می‌شود که وارث چه سرزمینی هستند و چه فرهنگ، فنون و آموزه‌هایی در طول تاریخ برای پیشرفت بشر ایجاد شده است.
قومی که تاریخ نخواند و تاریخ نداند، محکوم به تکرار تاریخ است. در کنار آموزش‌های رسمی که در مدارس دنیا ارائه و در آن به آموزش تاریخ پرداخته می‌شود، یکی از ابزارهایی که می‌تواند مردم عادی را فارغ از سن، میزان تحصیلات و میزان علاقه مندی، با تاریخ آشنا کند، ایجاد موزه‌ها با آثار تاریخی و باستانی غنی است.
در تمام تورهای تفریحی به نقاط مختلف دنیا نیز برنامه‌ای برای بازدید از موزه‌های منتخب شهر مقصد در نظر گرفته می‌شود. موزه ملی ایران یا موزه ایران باستان از موزه‌های منتخب در شهر تهران است که بازدید از آن در برنامه گشت گردشگران داخلی و گردشگران خارجی جایگاه ویژه‌ای دارد.
موزه ایران باستان کجاست؟
فضای بیرونی موزه ایران باستان در این قسمت می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که موزه ایران باستان در کجاست؟ موزه ملی ایران باستان اولین موزه ایران است که در قالب یک بنای مستقل در بخش غربیِ میدان مشق شهر تهران و در خیابان سی تیر واقع شده است. ساخت بنای این موزه که در زمینی به مساحت 5500 متر مربع با زیربنای 2744 مترمربع، هشت سال به طول انجامید، از ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۰۸ شمسی آغاز شده و در سال ۱۳۱۶ به پایان رسید.
موزه ایران باستان به عنوان بخشی از موزه ملی ایران
اگر فقط وقت بازدید از یک موزه در پایتخت را داشته باشید، پیشنهاد ما بازدید از موزه ملی ایران باستان در موزه ملی است. چرا که در این موزه که بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین موزه کشور است، بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی مربوط به دوران مختلف نگهداری می‌شود. این آثار از دوران پارینه‌سنگی تا دوران اسلامی را شامل می‌شوند که در قالب دو موزه «ایران باستان» و «باستان شناسی و هنر اسلامی ایران» برای بازدید مردم آماده شده‌اند.
موزه ملی ایران در سال ۱۳۱۶ افتتاح شده است. معمار این بنا آندره گدار، معمار فرانسوی بوده است. وی علاوه بر طراحی پلان موزه ایران باستان، معماری بناهای موزه‌های دیگری را نیز در ایران به عهده داشته است. برای مثال موزه آذربایجان در تبریز نیز با معماری آندره گدار فرانسوی ایجاد شده است.
آنده گدار فرانسوی با الهام از طاق کسرا بنای موزه ملی ایران را طراحی کرده است. اجرای این بنا به عهده دو معمار ایرانی، عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی بوده است. «موزه ایران باستان» شامل دو بخش است. آثاری از دوره‌های پارینه سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد (یعنی از کهن‌ترین دوران تا پیش از ابداع خط) در موزه «پیش از تاریخ ایران» و آثاری از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد (یعنی آغاز به‌کارگیری خط) تا پایان دوران ساسانی در «موزه دوران تاریخی» نگه داری و نمایش داده می‌شود.
ساختمان موزه ملی ایران باستان
سر در ورودی موزه ایران باستان بنا به تناسبی که باید بین محتویات یک موزه با طراحی بنای آن موزه باید برقرار باشد، نما و سردر ورودی موزه به سبک نمای طاق کسری طراحی و ساخته شده است.
(ایوان کسری یا طاق کسری نام کاخی است که در شهر تیسفون، پایتخت حکومت ساسانی با ایوانی به ارتفاع ۳۵ متر ، عرض ۵۰ متر و عمق ۲۵ متر ساخته شده است). رنگ آجرهای بنا نیز با الهام از همین بنا و معماری دوره ساسانی، به رنگ سرخ تیره است. ساختمان اصلی بنای موزه در سه طبقه ایجاد شده‌است.
بعدها به عنوان یک موزه مادر، بسیاری از اشیا باستانی که در ایران به عناوین مختلف و در طول زمان کشف شده‌اند، به موزه ملی ایران باستان منتقل شدند. در طبقه اول آثار پیش از تاریخ و دوره تاریخی و در طبقه دوم اشیا و آثار دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده‌اند.
این موزه پیش از انقلاب اسلامی به منظور تعمیرات تعطیل ولی تعمیرات آن پیش از اتمام، متوقف شد. این تعمیرات از سال 1359 از سر گرفته شد و با اتمام نوسازی آن در اردیبهشت ماه 1364 فعالیت آن بار دیگر ادامه یافت.
در موزه ملی ایران باستان چه آثاری نگهداری می‌شوند؟
آثار تاریخی قدیمی موزه ایران باستان همانطور که گفته شد، مجموعه‌ای غنی از آثار و اشیاء از دوره‌های مختلف در موزه‌ی ایران باستان جای گرفته است. ابداعات خلاقانه‌ی ایرانیان باستان همانند اولین پویانمایی در جهان که توسط ایرانیان به شکل تصویر متحرک یک بز کوهی بر روی یک جام سفالی ترسیم شده است، سفال‌ها و اشیاء نفیس تاریخی، تندیس شاهان و اشخاص بزرگ تاریخ و آدم نمکی‌ها تنها گوشه‌ای از آثاری هستند که از دوران پارینه سنگی ( آثار با قدمتی بین دوازده هزار تا یک میلیون سال پیش) تا دوره‌ی ساسانی (شامل جدیدترین آثار مربوط به ۱۵۰۰ سال پیش) در این موزه نگهداری می‌شوند.
قدیمی‌ترین اشیا که در موزه ملی ایران باستان نگهداری می‌شوند کدام آثار هستند؟
آثار تاریخی دوران هخامنشیان موزه ایران باستان آثار بسیار قدیمی در داخل این موزه یافت می‌شود. قدیمی‌ترین دست‌ساخته بشر، که به جا مانده از دوران پارینه سنگی است، در بخش پارینه سنگی سالن موزه ایران باستان به نمایش درآمده است. جنس این اثر که در حوزه رودخانه کشف رود در شرق شهر مشهد یافت شده است، از سنگ کوارتز است.
این شیء، با قدمت بالغ بر یک میلیون سال از قدیمی‌ترین اشیاء به نمایش درامده در موزه ملی ایران باستان است. در بخش پارینه سنگی دو اثر دیگر به نام “دربند” و “گنج پر” نگهداری می‌شود. این آثار متعلق به ۷۰۰ تا ۲۰۰ هزار سال پیش هستند و از استان گیلان و شیوه‌تو در نزدیکی مهاباد به دست آمده‌اند.
در گوشه دیگر از سالن موزه ملی ایران باستان، آثاری از دوره‌های پارینه سنگی میانی و همچنین دوره نوسنگی دیده می‌شود. آثار این قسمت متعلق به ۲۰۰ هزار تا ۱۲ هزار سال پیش هستند. آثار دوره پارینه سنگی میانی مربوط به ظهور انسان نئاندرتال در سرزمین ایران می‌شود. از این دوره، بعضی ابزارهای دست ساخته انسان از جنس سنگ آتش‌زنه به چشم می‌خورد. از غارهای منطقه زاگرس و فلات مرکزی ایران نیز بقایای سنگواره بعضی جانوران دوره پارینه سنگی میانی به‌دست‌آمده است. از مهم ترین این غارها، غار بیستون و خرم‌آباد را می‌توان نام برد.
مجسمه‌های انسانی و حیوانی از قدیمی‌ترین آثاری هستند که نمایانگر تعصبات و تفکرات مذهبی هستند. این آثار از تپه سرا در شرق شهر کرمانشاه به دست آمده‌اند. این آثار نیز در قسمت مربوط به پارینه سنگی میانی قرار گرفته اند. مجسمه‌ای از جنس گِل از پیکر یک زن به نام ونوس، یکی از مجسمه‌های معروف این بخش است.
ظروف سفالی با رنگ قرمز نیز از آثار زیبای به دست آمده از چشمه‌علی و اسماعیل‌آباد هستند و به هزاره‌ی پنجم پیش از میلاد مربوط می‌شوند. روی یکی از این ظروف سفالی نقش چهار انسان با دست‌هایی رو به بالا و که مشغول رقص‌های آیینی هستند، به تصویر در آمده است.
از دوران پارینه سنگی جدید چه آثاری در موزه ملی ایران باستان به نمایش در آمده است؟
آثار تاریخی دوران پارینه سنگی موزه ایران باستان انسان هوشمند امروزی در دوره پارینه سنگی جدید در ایران ساکن شد، انسان هوشمند در این دوره به ساخت تیغه ابزار مشغول شد. قدیمی‌ترین بقایای مربوط به انسان شهر نشین شده در این بخش از موزه ملی ایران باستان، جای گرفته است. یک دندان به نام دندان وزمه و از غاری به نام وزمه در نزدیکی کرمانشاه کشف‌شده است. به گفته مورخان این دندان که۲۰ تا ۲۵ هزار سال قدمت دارد، متعلق به یک کودک ۹ ساله است.
قدیمی‌ترین خشت ایران و ابزارهای سنگی، آثاری هستند که از دوره نوسنگی و روستانشینی به دست آمده‌اند. از این دوره، سفالینه‌های منقوش مربوط به دوره مس و سنگ و همچنین اواخر عصر مفرغ و آغاز عصر آهن نیز اشیای فلزی مانند ادوات جنگی و اشیای تزیینی وجود دارد.
اشیاء مربوط به تمدن عیلام در بخش ما قبل تاریخ در سالن موزه ملی ایران باستان برای بازدید مراجعان به نمایش گزاشته شده‌اند. آثار گوناگون و فراوانی از دوره‌های عیلامی به یادگار مانده است و می‌توان گفت بیشترین آثار در بین آثار تمدن عیلامی مربوط به دوره عیلام میانی می‌شود که با شکوه‌ترین دوره تمدن عیلامی است. از شاخص‌ترین آثار دوره عیلام میانی می‌توان به کلون و لوله‌های شیشه‌ای، پیکره گاو با کتیبه و آجر نوشته‌ها اشاره کرد. معبد چغازنبیل منشا اصلی این آثار ارزشمند است.
از دوره ماد هم یادگارهایی در این سالن به چشم می‌خورد. منشا این آثار نوشیجان، حسنلو، گودین و باباجان است. ساخت وسایل آهنی در دوره‌ی مادها رایج شد و نمونه‌های ارزشمندی از این وسیله های اهنی اشیایی هستند که از حسنلو به دست آمده‌اند. تنگ لعاب‌دار زیویه نیز از سفالینه‌های لعابی بسیار زیبای دوره مادها است.
بخش‌های مختلف موزه ملی ایران باستان
سنگ نوشته در موزه ایران باستان سیزده بخش مختلف در موزه ملی ایران باستان ایجاد شده است که هر بخش آثار مختص خود را دارد. این بخش‌ها شامل بخش کتیبه‌ها، کتابخانه و مرکز اسناد، پژوهشی تاریخ هنر ایران، پژوهشی تاریخ تمدن ملل، عکاسی، بخش پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی، مهر و سکه، مرمت، روابط عمومی و روابط بین‌الملل و پایگاه اطلاع‌رسانی و حفاظت فیزیکی هستند.
آثار شاخص و مشهور موزه ایران باستان
البته که تمام آثار تاریخی و باستانی ارزشمند هستند و هرکدام سهم منحصر به فردی در بیان گوشه‌ای از تاریخ بی انتهای ایران و جهان دارند، لیکن برخی آثار به واسطه قدمت یا نایاب بودن نمونه های مشابه و یا سایر دلایل تخصصی بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. به بخشی از این آثار در ادامه پرداخته‌ایم.
1- جام زرین مارلیک
جام زرین مارلیک که متعلق به هزاره اول پیش از میلاد است، نمادی از قوم آمارد بوده و از گیلان به دست آمده است. جنس این جام منحصر به فرد از طلا بوده و ارتفاع آن ۱۸سانتی‌متر است. در وسط جام نقش برجسته‌ا‌ی از درخت زندگی که دو گاو بالدار از آن درخت در حال بالا رفتن هستند ایجاد شده است.
2- تندیس نیمه کاره داریوش کبیر
این تندیس از آثار مهم دوره‌ی هخامنشیان در این موزه است که به منظور اثبات فرمانروایی داریوش بزرگ بر مصر در آن منطقه قرار داده شده بود. تزئینات روی این تندیس با به کارگیری خط‌های هیروگلیف، میخی پارسی قدیم، بابلی و ایلامی ایجاد شده‌اند.
3- مجسمه بزرگ‌زاده اشکانی از جنس مفرغ
کتاب‌های تاریخی بسیاری به این تندیس که ۱۹۴ سانتی‌متر ارتفاع دارد، اشاره کرده‌اند. قدمت این تندیس به 150 سال پیش از میلاد برمی‌گردد و مربوط به تمدن کهن شهر باستانی ایذه است.
4- جام با نقش پویانمایی
در کنار تمامی کشفیات جالب توجه و مهم به دست آمده از شهر سوخته،بعد از کشف این جام بسیار ارزشمند بود که به جهانیان اثبات شد اولین انیمیشن در تاریخ جهان مربوط به ایرانیان بوده است. در دور تا دور این جام تصویر بزی به نمایش در آمده که در حال تغییر در پنج حالت مختلف است و القاکننده حس تماشای تصاویر متحرک به بیننده است.
5- پیکرک مربوط به گاو نگهبان
این پیکرک از جلوی درب ورودی چغازنبیل به دست آمده است. نقش این پیکرک در درب ورودی، نگهبانی از بنا بوده است. قدمت این پیکرک به حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد بر می‌گردد. گیرشمن و همسرش تکه‌های کشف شده از این پیکرک را در یكی از مكان‌های تاریخی در توابع شهر زنجان به هم متصل کرده و به موزه‌ی ملی تحویل داده اند.
6- اولین کاشی‌ها
آجرهایی لعابی با رنگ‌های مختلف را قبل از رسیدن به آثار مربوط به مادها، می‌توان در این موزه دید. این آثار مربوط به اولین تلاش‌هایی هستند که برای ساخت کاشی انجام شده‌اند. این آجرهای لعاب‌دار که متعلق به سده هفتم پیش از میلاد هستند، از قلاچی در آذربایجان به دست آمده‌اند.
7- لوله‌های شیشه‌ای
از دوران عیلامی‌ها و در بنای چغازنبیل لوله‌های شیشه‌ای کشف شده است که در موزه ملی ایران باستان و در قسمت میانی سالن بخش تاریخی قرار گرفته‌اند. این لوله های شیشه‌ای اشاره به قدمت صنعت شیشه‌گری در ایران دارد. این لوله‌ها که به عنوان تزئینات قاب‌ها و درب‌های چوبی مورد استفاده قرار می‌گرفته اند، از قدیمی‌ترین شیشه‌های ساخته و کشف شده ایران باستان هستند.
8- مومیایی مرد نمکی
سر و موهای این مومیایی که از آثار دوره ساسانی است به علت سقوط در نمک، تجزیه نشده و سالم باقی مانده است.
9- لوگوی دانشگاه تهران
زمانی که بازدید موزه را به ترتیب زمانی به پایان می‌رسانید، در میان گچ‌بری‌های دوران ساسانی، گچ‌بری‌ای ایجاد شده است که اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که لوگوی دانشگاه تهران نیز با الهام از آن ساخته شده است.
مواردی که ذکر شد، صرفا گوشه‌ای از آثار غنی و ارزشمند نگهداری شده در این موزه است. ضمن این که اشیا بسیاری از تاریخ و تمدن ایران کشف شده که در سایر موزه‌ها در کشورهای مختلف نگهداری می‌شود. برای مثال آثار بسیار منحصر به فردی از ایران در موزه لوور قسمت ایران باستان برای بازدید علاقه‌مندان به نمایش درآمده است.
جاهای دیدنی تهران در نزدیکی موزه ایران باستان چقدر با این موزه فاصله دارند؟
سنگ نوشته های دوان هخامنشیان موزه ایران باستان برخی از جاهای دیدنی تهران در نزدیکی موزه قرار دارند. در این قسمت فاصله هرکدام را برای شما به صورت جداگانه آورده ایم.
- فاصله موزه ملی ایران باستان تا میدان دمشق: ۵۰۰ متر
- فاصله موزه ملی ایران باستان تا میدان حسن آباد: ۱.۷ کیلومتر
- فاصله موزه ملی ایران باستان تا سر در باغ ملی: ۱.۲ کیلومتر
- فاصله موزه ملی ایران باستان تا کاخ مسعودیه: ۲.۱ کیلومتر
در نزدیکی موزه ملی ایران باستان چه هتل هایی برای اقامت وجود دارد؟
بهترین هتل های تهران در نزدیکی موزه عبارت اند از:
- هتل شهریار تهران
- هتل زیبا تهران
- هتل سهند تهران
- هتل گلستان تهران
- هتل فردوسی تهران
- هتل امیرکبیر تهران
در نزدیکی موزه ایران باستان تهران کدام رستوران ها قرار دارند؟
- کافه رستوران ریرا در کوچه قدیمی لولاگر در خیابان نوفل لوشاتو
- کافه و رستوران مس مس
- رستوران ترمه
- رستوران شاطر عباس در خیابان سعدی با کباب های معروف
- رستوران عادل در خیابان جمهوری بین ظهیرالسلام و سعدی با انواع غذاهای ایرانی
- رستوران بهاران در خیابان سعدی و روبروی مسجد هدایت
موزه ایران باستان در چه روزهایی تعطیل است؟
موزه ملی ایران باستان در تمامی روزهای سال به جز شش روز، فعال است. روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، روز ۲۸ صفر، ۱۴ خرداد ماه، ۲۱ ماه مبارک رمضان و ۲۵ ماه شوال روزهای تعطیلی موزه ملی ایران باستان هستند.
چند ساعت برای بازدید از موزه ایران باستان اختصاص بدهیم؟
ساعت بازدید از موزه ایران باستان پاسخ این سوال متغیر است و بستگی دارد که چقدر به تاریخ علاقه مند باشید. راهنمایان حاضر در موزه روایت‌های بسیاری را از تاریخ برای بازگو کردن دارند. شنیدن این توضیحات به همراه دیدن آثار مربوط به این روایت‌ها، لذت بازدید از موزه را چند برابر می‌کند و مثل این می ماند که سوار ماشین زمان شده باشید و با دنده معکوس به اعماق تاریخ برگردید.
در صورتی که قصد دارید به عنوان بازدیدکننده عادی در موزه ملی ایران هم از بخش موزه ملی ایران باستان و هم از بخش دوران اسلامی بازدید کنید می‌توان گفت باید تقریبا نصف روز یا حدود 4 ساعت را برای بازدید از این مجموعه صرف کنید.
بازدید از موزه ایران باستان مجازی
اگر امکان سفر به شهر تهران را ندارید ولی علاقه مند هستید که از این موزه ارزشمند بازدید کنید، می‌توانید از بازدید از موزه ملی ایران باستان مجازی که در وب سایت این موزه در دسترس قرار گرفته است، استفاده کنید. این امکان که برای اغلب جاذبه ها و در سراسر دنیا در حال گسترش است، به دانش آموزان و معلمان نیز کمک شایانی در انتقال و دریافت مفاهیم تاریخی خواهد کرد.
ضمن این که با استفاده از چنین امکاناتی در وقت و هزینه افراد صرفه جویی می‌شود، موزه‌ها به افراد بسیار بیشتری در سراسر دنیا شناسانده می‌شوند. با مراجعه به وب سایت موزه، علاوه بر بازدید مجازی از موزه، به عکس ها و بروشورهای موزه نیز دسترسی خواهید داشت.
قیمت بلیط موزه ایران باستان و ساعت بازدید موزه ایران باستان
مجسمه گاو موزه ایران باستان در حال حاضر قیمت بلیط موزه ایران باستان برای بازدیدکنندگان ایرانی مبلغ 100.000 ریال و برای بازدیدکنندگان غیر ایرانی مبلغ 1.000.000 ریال است.
ساعات بازدید موزه ایران باستان در شش ماهه اول سال همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۹ و در شش ماهه دوم سال همه روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷ است.
بازدیدکنندگان می‌توانند از ایستگاه متروی میدان حسن آباد و یا ایستگاه متروی میدان امام خمینی جهت دسترسی به موزه ملی ایران استفاده کنند.
آیا موزه ملی ایران باستان به ثبت ملی رسیده است؟
بله! در تاریخ ۲۶ آبان ماه و در سال ۱۳۷۵ ساختمان این موزه با شماره ثبت ۱۷۶۵ به فهرست آثار ملی ایران پیوسته است.
چطور می‌توانیم به موزه ایران باستان در تهران برویم؟
بازدید از موزه ایران باستان بهتر است برای مراجعه و بازدید از این موزه منحصر به فرد، به جای خودرو شخصی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. چرا که ساختمان موزه ملی ایران باستان در طرح ترافیک قرار گرفته است. اما با استفاده از مترو و تاکسی و اتوبوس به سهولت می‌توانید در همه روزهای هفته به موزه ملی ایران باستان مراجعه کنید و در هنگام خروج از موزه نیز به وسیله همین وسایط خود را به مقصد مورد نظر برسانید.
موزه ایران باستان در کجا قرار دارد؟ همان طور که گفتیم، موزه ملی ایران باستان تهران در نزدیکی و در شمال خیابان امام خمینی (سپه سابق) ، خیابان سی تیر و در ضلع غربی ساختمان وزارت امور خارجه واقع شده است.
در صورتی که از مترو برای رسیدن به موزه ایران باستان استفاده کنید، باید در ایستگاه امام خمینی که در تقاطع خط یک و دو مترو است، پیاده شوید. پس از پیاده شدن از مترو و با پنج دقیقه پیاده روی به سمت غرب به خیابان سی تیر می رسید.
در صورتی که در ایستگاه حسن آباد پیاده شده باشید، باید پنج دقیقه به سمت شرق پیاده روی کنید. ضمنا در صورتی که علاقه‌ای به استفاده از مترو و شلوغی های مترو ندارید ، پایانه‌های تاکسی و اتوبوسی که مقصدشان به پارک شهر منتهی می‌شود نیز، شما را به موزه ملی ایران باستان می رسانند.
سخن پایانی
اگر شما هم پس از دیدن عکس موزه ایران باستان و همچنین خواندن مطالب این صفحه قصد بازدید از این موزه در طول سفر به تهران را دارید و یا به دنبال طراحی یک برنامه موزه گردی برای خود و همراهانتان هستید، بهتر است زمان خود را به بهترین شکل برنامه ریزی کنید تا بتوانید علاوه بر این موزه از سایر موزه‌های تهران و یا سایر انواع جاذبه ها نیز بازدید داشته باشید. برای آشنایی با سایر موزه‌ها و سایر جاذبه های تاریخی، فرهنگی، هنری و یا حتی جاذبه های طبیعی در شهر تهران و یا سایر شهرهای ایران، می‌توانید از مطالب به روزی که در وبلاگ ایران هتل برای شما آماده شده‌اند، استفاده کنید.
ضمنا اگر ساکن تهران نیستید و قصد رزرو هتل در این شهر را دارید، می‌توانید به سادگی چند کلیک تمام هتل‌های متنوع شهر تهران را با یکدیگر مقایسه کرده و رزرو اتاق مورد نظر خود را با بهترین قیمت و با خیال آسوده به انجام برسانید.
