سفر به دهستان جاسب

دهستان جاسب یکی از دهستان‌های ییلاقی در بخش مرکزی شهرستان دلیجان است. این دهستان در آغوش دره‌ای از کوه‌های بلند قرار گرفته است که برای رسیدن به آن باید از جاده‌های پر پیچ‌وخم بگذرید.

اگر می‌خواهید با دهستان جاسب و آبادی‌های کوچک و بزرگش بیشتر آشنا شوید، تا پایان این نوشته با ما باشید. ما می‌خواهیم در این مقاله به بهشتی پنهان در دل کوه‌های زاگرس سفر کنیم و با هم سری به جاذبه های گردشگری آن بزنیم.

جاسب کجاست؟

دهستان جاسب در بخش مرکزی دلیجان استان مرکزی قرار دارد. این دهستان در فاصله 15 کیلومتری از شمال شرقی دلیجان و حوالی سد 15 خرداد واقع شده است.

دهستان جاسب از 7 پارچه آبادی نه‌چندان بزرگ تشکیل شده است که شامل وشتکان، بیجگان (شهیدیه)، هرازجان (هزار جوان)، واران، کروگان، وسقونقان و زُر می‌شود. این 7 آبادی در امتداد رود ازنا و در دره‌ای به طول 50 متر قرار گرفته‌اند.

• آدرس: استان مرکزی، 15 کیلومتری شهرستان دلیجان.

فاصله تهران تا جاسب

اگر می‌خواهید از تهران به دهستان جاسب بروید، شما باید ابتدا خود را به جاده قدیم قم – اصفهان برسانید. سپس سلفچگان را پشت سر گذاشته و مسیرتان را به سمت دلیجان ادامه دهید.

در 5 کیلومتری دلیجان، زمانی که سد 15 خرداد در سمت راستتان قرار گرفت، دوربرگردانی را خواهید دید. در این دوربرگردان دور بزنید و راه دهستان جاسب را در پیش گیرید.

فاصله تهران تا دهستان جاسب حدود 270 کیلومتر است. برای طی‌کردن این مسافت شما باید حدود 3 ساعت در راه باشید.

فاصله کاشان تا جاسب

اگر در کاشان هستید و می‌خواهید به سوی دهستان جاسب بروید، می‌توانید از جاده 58 به آنجا برسید. این جاده راهی برای رسیدن از کاشان به دلیجان و اندرزگو است.

فاصله کاشان تا دهستان جاسب 73 کیلومتر است که شما پس از حدود یک ساعت رانندگی در این مسیر به مقصد می‌رسید.

لوکیشن دهستان جاسب روی نقشه

برای آن که راحت و بی‌دردسر به دهستان جاسب برسید، لوکیشن آن را روی نقشه برایتان آورده‌ایم.

جاهای دیدنی جاسب

دهستان ییلاقی جاسب یکی از زیباترین جاهای دیدنی مرکزی با جاذبه های طبیعی و گردشگری فراوان است. در گوشه و کنار این دهستان درخت‌های سرسبز، صخره‌های مرتفع و بناهای تاریخی به چشم می‌خورد که بازدید از هر کدامشان صفای خاصی دارد. در ادامه برخی از جاهای دیدنی دهستان جاسب را با هم مرور می‌کنیم.

غار نخجیر چال

یکی از عجیب‌ترین و در عین حال زیباترین جاهای دیدنی دهستان جاسب، غار نخجیر چال است. این غار قدیمی که بیش از 20 میلیون سال قدمت دارد در مسیر دلیجان واقع شده است.

غار نخجیر چال جاذبه‌ای اسرارآمیز با وسعت حدودی 6 کیلومتر است که بازدید از آن تجربه جالبی را برایتان رقم می‌زند. این غار یکی از چندین غار زنده آهکی در جهان است که حدود 60 سال از کشف آن می‌گذرد.

نخجیر چال با سنگ‌های زینتی، بلورهای رنگارنگ، قندیل‌های تماشایی و طرح و نقش‌های جذابی که دارد، حسابی توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. این غار تصویر منحصربه‌فردی را روبه‌رویتان قرار می‌دهد که دیدنش شما را به وجد می‌آورد.

غار نخجیر چال دهستان جاسب حدود 20 متر ارتفاع دارد که امکان پیاده‌روی و غارنوردی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد. در این غار مجسمه‌هایی نیز قرار گرفته‌اند که با نورهای رنگی تزئین شده‌اند و زیبایی غار را دو چندان کرده‌اند.

همچنین آب زلالی در دل غار جاری است که روستاهای اطراف از آن استفاده می‌کنند. در مسیر رفت و برگشت غار نخجیر چال جاسب حدود 470 پله قرار دارد که بازدید از آن را برای افرادی که محدودیت حرکتی دارند، کمی سخت می‌کند.

دره ازنا

دره ازنا را می‌توان عامل اصلی تشکیل دهستان جاسب و آبادی‌هایش دانست. این دره محل برخورد رشته‌کوه‌های زاگرس با صخره‌های سر به فلک کشیده مرکزی ایران است که طبیعتی چشم‌نواز دارد.

قرارگیری کوه‌های بلند که از میانه آن‌ها جاده‌های پیچ‌درپیچ و باریک عبور می‌کنند بسیار تماشایی است. اگر می‌خواهید چند عکس متفاوت و زیبا از سفر خود ثبت کنید، سری به طبیعت بی‌نظیر دره ازنا دهستان جاسب بزنید.

دره ازنا در طول هزاران سال به طور طبیعی ایجاد شده و شیارهای زرد، نارنجی و قهوه‌ای آن بسیار خیال‌انگیزند. این دره در 20 کیلومتری دلیجان قرار گرفته است؛ بنابراین اگر به دلیجان رفتید، بازدید از این دره افسانه‌ای را از یاد نبرید.

گورستان دهستان جاسب

یکی دیگر از جاذبه های قدیمی دهستان جاسب، گورستان قدیمی آن است که قدمتش به دوران صفویه برمی‌گردد. در قبرستان قدیمی جاسب سنگ‌نوشته‌های جالبی قرار گرفته‌اند که بازدید از آ‌ن‌ها خالی از لطف نیست.

این قبرستان در روستای واران دهستان جاسب قرار گرفته است. وجود آثار قدیمی در این محل سبب شده که این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد.

برج هرازجان

در روستای هرازجان دهستان جاسب برجی قدیمی دارد. آنطور که به نظر می‌رسد از این برج برای نگهبانی در زمان‌های گذشته استفاده می‌شده است.

اگر از بازدید بناهای تاریخی لذت می‌برید، برج هرازجان با معماری جالبش می‌تواند برایتان جالب باشد؛ هرچند که بخش زیادی از آن در طول سال‌ها از میان رفته است.

غار سیجان

یکی دیگر از غارهای دهستان جاسب در 5 کیلومتری روستای واران، غار سیجان است. این غار میان مردم محلی جاسب به سی‌جوان نیز معروف است که از عقیده برخی افراد مبنی بر ناپدید شدن 30 جوان در این غار سرچشمه می‌گیرد.

مسجد جامع امام حسن

در دهستان جاسب بنایی تاریخی از دوران صفویه وجود دارد که به مسجد جامع بیجگان معروف است. از نکات جالب درباره این مسجد جاسب می‌توان به کتیبه سنگی محراب مسجد اشاره کرد که روی آن اسمای الهی، مدحی از امام علی و نام شاه طهماسب صفوی حک شده است.

آثار باستانی دهستان جاسب

• تپه قلعه کوه امام علی
• تپه قلعه سرخ
• تپه قلعه وشتکان
• تپه قلعه وسقونقان
• تپه کوه امام ولی کروگان
• قبرستان بیجگان.

امامزاده‌ های دهستان جاسب

مردم دهستان جاسب مراسم مذهبی و معنوی متعددی در امامزاده‌ها برگزار می‌کنند. به همین دلیل امامزاده‌ها در جاسب مانند هر جای دیگر ایران از ارزش و احترام بالایی برخوردارند. دو امامزاده‌ معروف دهستان جاسب عبارتند از:

• امامزاده اسحاق دهستان جاسب: این امامزاده در حوالی روستای بیجگان قرار دارد و یکی از نوادگان امام جعفر صادق به نام عیسی و زنی به نام مریم در آن دفن شده‌اند. محلی‌ها این مکان را بارگاه عیسی بن مریم می‌دانند.
• امامزاده حمزه: این امامزاده در روستای کروگان دهستان جاسب واقع شده است.

روستاهای دهستان جاسب

اگرچه پیش‌تر آبادی‌های دهستان جاسب را معرفی کرده‌ایم؛ اما در این بخش می‌خواهیم تعریف مختصری از هر کدامشان ارائه دهیم.

روستای بیجگان

بیجگان اولین آبادی از دهستان جاسب است. اهالی این منطقه از قدیم به دامداری و کشاورزی مشغول بوده‌اند و محصولات عمده این روستا گردو، بادام و میوه‌های مختلف است.

روستای وشتکان

وشتکان روستایی در شمال دهستان جاسب است که پس از بیجگان قرار دارد. در این روستا درختان گردوی زیادی دیده می‌شود که برخی از آن‌ها در اثر خشکسالی از بین رفته‌اند. به همین دلیل رشته قناتی در کوچه‌باغ‌های وشتکان جاسب حفر کرده‌اند.

روستای وسقونقان

یکی از روستاهای خوش آب‌وهوا در دهستان جاسب، وسقونقان است. این روستا حدود 700 نفر جمعیت دارد که اکثر اهالی آن به باغداری و کشاورزی اشتغال دارند.

در روستای وسقونقان سه قنات وجود دارد که به برکت آن‌ها محصولاتی مختلفی در این روستا پرورش می‌یابد. سیب‌زمینی، گردو، انگور، هلو، زردآلو و غلات عمده محصولات این منطقه از دهستان جاسب است.

روستای هرازجان

هرازجان از دیگر روستاهای دهستان جاسب است. این روستا جمعیت جوانی دارد و مردم محلی به آن هزار جوان نیز می‌گویند

روستای واران

روستای واران یکی از روستاهای زیبای جاسب است که در بخش مرکزی دهستان جاسب جا خوش کرده است. در این روستا علاوه بر جاذبه های گردشگری، مراکز فرهنگی از جمله دانشگاه آزاد جاسب نیز قرار گرفته است.

روستای کروگان

کروگان از دیگر روستاهای دهستان جاسب در نزدیکی واران است. این روستا بزرگ‌ترین روستای دهستان جاسب محسوب می‌شود.

روستای زُر

روستای زُر یکی از روستاهای کوچک دهستان جاسب است. جمعیت این روستا بر اساس آمار سرشماری در سال 1385، 164 نفر بوده است.

پوشش گیاهی و جانوری جاسب

پوشش گیاهی متفاوتی در دهستان جاسب دیده می‌شود که می‌توان آن را در سه زیستگاه جنگلی، مناطق مرتفع و صخره‌ای و خشکی‌پسند جای داد. در ادامه هر یک از این زیستگاه‌ها را بیشتر معرفی می‌کنیم.

زیستگاه جنگلی جاسب بیش از 17 هزار هکتار از این دهستان را شامل می‌شود. وجود کوه، بارش‌های پراکنده و اقلیم این زیستگاه سبب شده که گیاهان مختلفی در آن رشد کنند. زیستگاه جنگلی دهستان جاسب از جنوب به دلیجان، از شمال به کوه پلنگ دره، از شرق به کوه‌های کرکس و از غرب به قمرود محدود می‌شود.

در این منطقه از دهستان جاسب پوشش گیاهی نسبتاً متراکم است و درخت‌هایی مانند ارمک، انجیر و بادام کوهی به وفور دیده می‌شود. همچنین زرشک، زالزاک، بنه، خنجوک و فرفیون نیز از دیگر گونه‌های گیاهی موجود در این منطقه هستند.

از زیستگاه جنگلی جاسب که بگذریم به مناطق مرتفع و صخره‌ای آن می‌رسیم. آب‌وهوای این منطقه از دهستان جاسب سبب شده که بیشترین پوشش گیاهی موجود در آن متعلق به گونه‌های پشته‌ای و بالش‌وش باشد. در این زیستگاه از جاسب ممکن است گونه‌های جانوری همچون پلنگ، پازن و بز را نیز ببنید.

زیستگاه دیگر دهستان جاسب خشکی‌پسند است که در آن درختچه‌های کوتاه و علفی رشد می‌کنند. در این منطقه گرگ، میش، قوچ، خرگوش و انواع خزندگان در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند.

تنوع پوشش گیاهی در دهستان جاسب عامل تنوع در پوشش جانوری این منطقه محسوب می‌شود. به طوری که انواع حیوانات، پرندگان و خزندگان در بخش‌های مختلف آن دیده می‌شود.

گراز، گرگ، پلنگ، میش، آهو، عقاب، خرگوش، قرقی، دلیجه و تیهو بخشی از گونه‌های جانوری حاضر در دهستان جاسب به شمار می‌روند. همچنین حدود 17هزار و 770 هکتار از اراضی جاسب در اختیار پناهگاه حیات‌وحش قرار دارد که شکار در آن ممنوع است.

آشنایی با فرهنگ مردم دهستان جاسب

مردم دهستان جاسب مانند سایر مردم هر تکه از کشور عزیزمان فرهنگ، زبان و آیین خاصی دارند که در این بخش می‌خواهیم بیشتر با آن‌ها آشنا شویم.

مذهب

پیش از دهه 20 شمسی، بهایی‌ها و مسلمان‌ها در کنار یکدیگر در دهستان جاسب زندگی می‌کردند. تا این که در حوالی سال 1334 فردی به نام شیخ محمد با اجازه شاه در خطبه‌های نماز جمعه، علیه افراد بهایی سخنرانی‌هایی کرد.

نتیجه این سخنرانی‌ها، اختلافات جدی میان مسلمانان و بهایی‌ها بود که منجر شد بسیاری از بهایی‌ها جان خود را از دست بدهند. برخی دیگر نیز پس از کنار گذاشته شدن از پست‌های دولتی و تصرف اموالشان به تهران مهاجرت کردند. به همین دلیل امروزه تنها مذهب رایج در دهستان جاسب، شیعه است.

زبان

در دهستان جاسب غیر از زبان فارسی، زبان راجی و کرگانی نیز رواج دارد. راجی زبانی زیبا با لهجه‌ای شیرین شبیه به فارسی دری است که میان مردم واران، زر و شهرهای نزدیک جاسب مانند نراق، محلات، نطنز و دلیجان نیز به کار می‌رود.

البته تلفظ و ادای برخی از کلمات زبان راجی در شهرهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. زبان دیگری که در دهستان جاسب استفاده می‌شود، زبان کرگانی است که مردم در روستای کروگان آن را به کار می‌برند.

پوشش محلی

پوشش محلی مردم دهستان جاسب شبیه به استان مرکزی است. لباس‌های محلی این منطقه شامل سرپوش‌هایی مانند کلاه نمدی، تن‌پوش‌های از قبا، کوینگ یا پوستی برای مردان است. این تن‌پوش بخش‌های مختلفی مانند پاچین، قربند، کت و کوینگ دارند.

خانم‌های نیز از کلاه، کلقی، چارقد و دستمال استفاده می‌کنند و تن‌پوش‌های رنگی با تزئیناتی زیبا به تن می‌کنند. در هر منطقه از دهستان جاسب نیز شال پا و کفش‌های متنوعی برای پاپوش آقایان و خانم‌ها وجود دارد.

اقامت در جاسب

اگر می‌خواهید چند روزی را در دهستان جاسب بمانید و جاهای دیدنی آن را ببینید، نیاز نیست نگران محل اقامت باشید. زیرا علاوه بر هتل های دلیجان که نزدیک این دهستان هستند چند اقامتگاه بومگردی نیز در حوالی جاسب قرار دارد. در ادامه برخی از این اقامتگاه‌های بومگردی را برایتان آورده‌ایم.

اقامتگاه بومگردی نخجیر دلیجان

اقامتگاه بوم گردی نخجیر دلیجان از سال 1395 فعالیت خود را در شهر نراق در 16 کیلومتری شرق دلیجان آغاز کرده است. این اقامتگاه دارای 8 اتاق در دور تا دور محوطه است که حیاطی زیبا و سنتی در مرکز آن قرار دارد.

اتاق‌های این اقامتگاه امکانات متفاوتی دارند که بهتر است پیش از رزرو به آن‌ها توجه کنید. اقامتگاه بومگردی نخجیر معماری سنتی دارد و اقامت در آن یادآور مهمانی در خانه‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها است.

مجتمع همای سعادت دلیجان

مجتمع همای سعادت از دیگر اقامتگاه های نزدیک به دهستان جاسب در 3 کیلومتری دلیجان است. این مجتمع فعالیت خود را از سال 1392 آغاز کرده است و شامل بخش اقامتی، کافی‌شاپ، تالار عروسی و رستوران است.

بخش اقامتی مجتمع همای سعادت دلیجان شامل 25 باب سوئیت در بلوک چهار است. این سوئیت‌ها در طبقه همکف و اول قرار گرفته‌اند و فاقد آسانسور هستند.

بهترین زمان بازدید از جاسب

بهترین زمان برای بازدید از دهستان جاسب فصل بهار است. در این فصل طبیعت رنگ و بوی تازه‌ای به خود می‌گیرد و آب‌وهوای مطبوع اجازه بازدید از جاذبه های گردشگری جاسب را به شما می‌دهد.

سخن پایانی

در این نوشته از ایران هتل ما سفری کوتاه، اما به یاد ماندنی به دهستان جاسب داشتیم. این دهستان یکی از زیباترین جاهای دیدنی مرکزی است که دیدن طبیعت بی‌نظیر و بناهای تاریخی آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد.

آیا شما تا به حال به این دهستان سفر کرده‌اید؟ نظر شما درباره دهستان جاسب و روستاهای اطراف آن چیست؟ مشتاقانه منتظریم تا تجربیات خود را در بخش نظرات برایمان بازگو کنید.