معرفی جاهای دیدنی ایذه + عکس و مسیر دسترسی

در خوزستان قلب تمدن ایران؛ کوه، دشت و صحرا، عظمت و شکوه دیگری به خود می‌گیرد. در دامن زاگرس، زیر سایة رعنا کوه‌‌ها، شهری به نام ایذه نمایان است که به شهر سنگ نوشته‌ها شهرت دارد. سنگ و کوه در سرزمین ایذه به‌مانند دفتری است که گذشتگان ما، حرف‌های راز‌‌آلود خود را در آن نوشته‌اند. در سفر به این شهر و بازدید از جاهای دیدنی ایذه به برگ‌های بسیاری از دفتر تمدن ایران که در دل زاگرس لانه کرده می‌رسید.

ایذه را بهشت خوزستان می‌گویند، چون اصلاً شبیه به آب و هوا این استان نیست و تافته‌ای جدابافته است. با هم به ایذه می‌رویم دیار نیاکان نیک‌ناممان، تا در کنار لذت بردن از طبیعت، به اصالت ایرانی افتخار کنیم.

درباره ایذه

ایذه یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که جاذبه های طبیعی و گردشگری بسیاری دارد. آب و هوای خوش ایذه در کنار آثار باستانی و تفریحی این شهر هر ساله سبب جذب گردشگران بسیاری به این شهرستان می‌شود.

ایذه شهری باستانی است، این شهر در ایران باستان پایتخت حکومت اتابکان لر بزرگ بوده است و به نام‌های مالمیر، ایزج، اوجا، آنزان و ایذه نیز شهرت داشته است. در فرهنگ لغت باستان، ایذه با نام ایدیده آمده که معنای شهری در کنار آب می‌دهد. گفته می‌شود تمدن عیلامی در کنار منطقه کوهستانی بختیاری ایذه شکل گرفته است.

شهرستان ایذه مردمانی بسیار خونگرم و مهمان‌نواز دارد. مردم ایذه از تبار ایل لر بختیاری هستند و به گویش شیرین بختیاری صحبت می‌کنند. با توجه به منابع طبیعی بسیار در این شهر باید بگوییم که شغل بسیاری از این مردم، دامداری و کشاورزی است. معاشرت با مردم اینجا  و بازدید از جاهای دیدنی ایذه، سفری دلچسب و پر خاطره برایتان خواهد ساخت. مردمانی که پایبند به آداب و رسوم و سرزمین مادری‌شان هستند.

ایذه کجاست؟

شهرستان ایذه یک از شهرهای استان پهناور خوزستان است که در شرق این استان قرار گرفته است. ایذه از سمت شمال با لردگان، از سمت جنوب با کهگیلویه و بویراحمد، از سمت غرب با مسجد سلیمان و از شرق با استان چهارمحال و بختیاری همسایگی دارد. ایذه بین اصفهان و خوزستان قرار دارد و با مرکز استان خوزستان، شهر اهواز ۱۸۲ کیلومتر فاصله دارد.

مسیر دسترسی به ایذه

برای رفتن به این شهر و بازدید از جاهای دیدنی ایذه چندین مسیر دسترسی برای شما وجود دارد.

• اگر با خودرو شخصی از تهران راهی ایذه شده‌اید باید ابتدا به سمت اصفهان بیایید، ‌از آنجا به سمت شهرکرد بروید و سپس مسیر بروجن، ناغان و لردگان را در پی بگیرید تا تابلو ایذه را ببینید. از اصفهان تا ایذه در حدود ۴۰۰ کیلومتر فاصله وجود دارد. از سمت اهواز هم می‌توانید به این شهر بروید؛ از اهواز راهی هفتکل و باغ ملک شوید و بعد از آن مسیر ایذه را از تابلوهای راهنمایی در پیش بگیرید.
• برای بازدید از جاهای دیدنی ایذه به وسیله قطار یا هواپیما به این شهر دسترسی مستقیم وجود ندارد. شما باید از مقصدتان برای نزدیک‌ترین شهری که ایستگاه قطار و فرودگاه هواپیمایی دارد بلیت تهیه کنید. شهر اهواز، مرکز استان خوزستان، بهترین دسترسی از طریق وسایل حمل نقل عمومی را دارد.

بهترین زمان سفر به ایذه

از نظر آب و هوایی ایذه را باید تا حدودی جدا از خوزستان ببینید. ایذه بین رشته‌کوه‌های باصلابت زاگرس قرار دارد و در اکثر روزهای سال، آب و هوای خنک کوهستانی به خود می‌بیند. طبیعت متنوع اینجا در هر فصلی، برگی از دفتر خود را به شما نمایش می‌دهد که شیفته آن می‌شوید. ایذه معمولاً پاییز و زمستان‌های سردتری نسبت به دیگر شهرهای استان خوزستان دارد و همین اختلاف دما بسیاری از مردم را به سمت خود می‌کشاند.

ایذه کوه‌های مرتفع دارد که در فصل زمستان سپیدی برف را بر روی آن‌ها می‌توانید ببینید. کوهنوردی در رشته‌کوه‌های زاگرس از افتخاراتی است که بسیاری از کوهنوردان حرفه‌ای از آن سخن می‌گویند و به آن می‌بالند. کوه‌های اینجا در فصل زمستان موقعیت خوبی برای کوهنوردان و یخ‌نوردان به وجود می‌آورد تا به تفریح و ورزش بپردازند. کوه آبندان، کوه پیرقدی، کوه شاویش، کوه زرد و کوه جیوه از کوه‌های معروف این منطقه است که می توان به آن اشاره کرد.

ایذه از شهرهای خنک خوزستان است، این شهر تابستان‌های بسیار گرمی نسبت به سایر شهرها ندارد ولی بهتر است اوایل اسفند تا اوایل خرداد و اواخر تابستان تا اواسط فصل پاییز را برای سفر به اینجا انتخاب کنید که هوای بسیار مطبوعی دارد.

پوشش گیاهی و جانوری ایذه

ایذه خوزستان، لقب باغ گیاه‌شناسی طبیعی را به خود گرفته است که با وجود بیش از ۲۳۰ گونه گیاهی خاص که در آن شناسایی شده؛ شایستگی این لقب را دارد. زاگرس به خانه‌ای امن برای بلوط‌ها معروف است و ایذه‌ در آغوش زاگرس، بخش بزرگی از درختان بلوط را در طبیعت خود دارد. بنه، انجیر و کیکم در کنار گونه‌های دیگری چون مورد، زبان‌گنجشک، ارغوان، بادام کلخونگ، انار وحشی، زالزالک، شتی یا پاوکده، نی، گون و بسیاری دیگر از انواع درختان و گیاهان، طبیعت زیبای ایذه را تشکیل داده‌اند.

در طبیعتی چنین بهشتی، انتظار می‌رود که زیستگاه گونه‌های بسیاری از جانوران باشد. طبیعت اینجا خانه‌ای امن و آرام برای پرندگانی چون دارکوب، پری‌شاهرخ، زاغی، بلبل، سهره طلائی، کبک و تیهو و حیواناتی مثل شغال و روباه، پلنگ، آهو و خرس قهوه‌ای است. اگر به قسمت‌های بکر طبیعت ایذه قدم بگذارید شاید شانس دیدن یکی از این حیوانات را داشته باشید.

جاهای دیدنی ایذه کجاست؟

بازدید از جاهای دیدنی ایذه با عکس های که در فضای مجازی از این شهر وجود دارد برای بسیاری از مردم آشنا است. جاذبه های تاریخی و طبیعی که با حضور در آن‌ها بهتر می‌توانید محبوبیت ایذه را بین گردشگران حس کنید. در این بخش به معرفی مکان های دیدنی ایذه می‌پردازیم تا در لیست گردش‌های خود در این شهر قرار دهید.

تنگه قاسمی ایذه

لوکیشنی که در تنگه قاسمی ایذه منتظر شماست یادآور فیلم‌های پرهیجان هالیوودی است. این تنگه را با نام‌های دیگری مثل دهدز و شیوند هم می‌شناسند. این دره زیبا و البته کمی ترسناک در بین کوه‌های منگشت قرار دارد. ساختار تنگه قاسمی به شکل دره‌ و صخره است. تنگه قاسمی یکی از مکان های دیدنی ایذه است که طبیعت‌ دوستان ماجراجو را به سمت خود می‌کشاند. پیشنهاد می‌کنیم برای بازدید از این تنگه حتماً از یک راهنمای حرفه‌ای کمک بگیرید.

تالاب میانگران

تالاب میانگران از مهم‌ترین تالاب‌های کشور است که مساحتی در حدود 2400 هکتار دارد و از جاهای دیدنی ایذه به‌حساب می‌آید. این تالاب در فاصله یک و نیم کیلومتری شهرستان ایذه قرار گرفته است. این تالاب در سال 1389 به‌عنوان پناهگاه حیات وحش شناخته شده است. این تالاب از رودخانه یا جوی آب منبع نمی‌گیرد و تنها با باران‌های فصلی سیراب می‌شود. دشتی سرسبز که در اطراف این تالاب می‌بینید حیوانات مختلف مهاجر و بومی بسیاری را در دامن خود پرورش می‌دهد.

حکاکی کول فرح

به دنبال بناهای تاریخی با قدمت بالا می‌گردید باید مسیرتان را به سمت جاذبه‌ای دیدنی به نام کول فرح یکی از مکان های دیدنی ایذه کج کنید. کول به معنای دره و فرح به معنای شادی در کنار هم، تعبیری زیبا از این اثر ساخته‌اند. اثری تاریخی که گفته می‌شود قدمت آن به بیش از 3000 سال می‌رسد. این حکاکی در انتهای دشت ایذه قرار گرفته است که مسیر رسیدن به آن نیز بسیار زیبا است. این نقش برجسته به کول فراه و نقش برجسته صخره‌ای کول فرح نیز شهرت دارد. اینجا مربوط به محلی برای نیایش و برگزاری مراسم مذهبی ایران باستان بوده است.

حکاکی‌ها به شکل سر پادشاهان، زنان، مردان، جانورانی مثل گاو کوهان‌دار و گوسفند دیده می‌شوند. در این اثر تاریخی، نشانی از شش نقش برجسته می‌بینید و گفته می‌شود که در دوران عیلامیان عبادتگاه نارسینا یکی از خدایان عیلامی بوده است. بعد از گذشت سالیان دراز  هنوز آثاری از این زیارتگاه وجود دارد. این تنگه در 7 کیلومتری شمال شرقی ایذه قرار دارد.

پل شالو

وقتی صحبت از جاهای دیدنی و تاریخی ایذه می‌شود باید ذهنتان به سمت قدمت بیش از هزاران سال برود. پل شالو پلی که بیش از 2000 سال قدمت دارد و به‌عنوان گذرگاهی برای عشایر بختیاری در مسیر دزپارت ساخته شده است و امروزه با آبگیری سد کارون 3 به زیر آب رفته و قسمتی از تاریخی کهن را نیز با خود غرق کرده است. نام این پل از طایفه شالو که در اینجا زندگی می‌کنند گرفته شده است و امروزه تنها ستون‌ها و طناب‌های محکمی که به آن بسته شده، دیده می‌شود. پل شالو در 35 کیلومتری جاده ایذه – دهدز قرار دارد.

قلعه تاریخی تل

جاهای دیدنی ایذه و اطراف آن می‌تواند شما را برای چند روزی به خود مشغول سازد. نکته جالب در مورد جاذبه‌های تاریخی ایذه این است که هم‌زمان می‌توانید از جاذبه‌های طبیعی اطراف هم بازدید کنید و لذت ببرید. قلعه تاریخی تل یکی از جاهای دیدنی ایذه، بنایی بر روی تپه است که بین شهرستان ایذه و باغ ملک قرار گرفته است.

این بنا را محمد تقی‌خان چهارلنگ بختیاری در دوره قاجار یا زندیه در حدود سال ۱۷۹۰ میلادی ساخته است. این قلعه موقعیت نظامی داشته و از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. قلعه تل با چهار برج مدور از خشت و گل، به شیوه بناهای نظامی آن دوره ساخته شده است.

کوه منگشت

این کوه یکی از طولانی‌ترین نیم شاخه‌های زاگرس است. کوهستان منگشت در شهرستان‌های لردگان و ایذه از کوه‌های تنوش ناشلیل، قوچه، بدرنگان، زرد حلقه، نشا، برآفتاب، سه پران، سرچاه، کلمه و دوزرد امتداد دارد. مرتفع‌ترین قله‌ی این کوهستان ارتفاعی معادل ۳۶۱۳ دارد. کوه منگشت، منشأ آب بسیاری از رودخانه­های اطراف خود است که یکی از معروف‌ترین آ‌ن‌ها دریاچه بوندان است که به‌عنوان جاذبه‌ بکر طبیعی شناخته می‌شود.

کوه دوتو

کوهستانی جنگلی به نام دوتو یکی از جاهای دیدنی شهرستان ایذه است و جزئی از رشته‌کوه‌های زاگرس به­حساب می­آید. ارتفاع این کوه ۳۱۷۰ متر است. دامنه‌های شرقی این کوه به دره سیراب و دامنه‌های غربی آن به دره صیدون امتداد پیدا می‌کند. در بخش غربی کوه دوتو، چشمه و دریاچه کوچکی وجود دارد که بسیاری از گردشگران در کنار آن به استراحت می‌پردازند.

دشت سوسن ایذه

اگر تا حالا جاهای دیدنی ایذه با عکس دیده باشید حتماً دشت سوسن این شهرستان را می‌شناسید. دشت سوسن ایذه منطقه‌ای وسیع از دشت­های ایذه را به خود اختصاص داده است و بسیاری از گردشگران هر ساله با هدف بازدید از این دشت، پا به ایذه می‌گذارند. عبور رود کارون از دل این دشت، زیبایی آن را چند برابر کرده و سبب رشد گیاهان و درختان بسیاری در این منطقه شده است.

دشت زیبای سوسن را بهشت خوزستان می­دانند، اینجا تنها دشت آبرفتی ایذه است و همانطورکه از نامش پیداست دشتی خیره­کننده‌، پر از گل‌های وحشی زیباست. برپا کردن کمپ شبانه یا پیک‌نیک نیمروزی در کنار رود کارون و در دامن دشتی پر از گل سوسن و شقایق می‌تواند خستگی روزهای طولانی کاری را از تن به در کند. دشت زیبای سوسن در ۳۵ کیلومتری شمال غربی ایذه قرار دارد.

تالاب بندون

تالاب بندون یکی از جاهای دیدنی ایذه است که جاذبه‌ای طبیعی شناخته می‌شود. این تالاب در فاصله ۳ کیلومتری ایذه در کنار آرامستان تاریخی شهسوار، روستای کهباد قرار گرفته است. این تالاب در نزدیکی سنگ نوشته فرح و نقش برجسته خنگ اژدر قرار دارد. این تالاب زیستگاه جانوران بومی  و مهاجر بسیاری است که برای زندگی به آن پناه آورده‌اند.

تالاب بندون را هیچ رودخانه و چشمه‌ای تأمین نمی‌کند و تنها از طریق بارش‌های زمستانی شکل گرفته است. گفته می‌شود در سال ۱۳۷۶ با خشک شدن آب تالاب، مردم منطقه با هجوم میلیون‌ها قورباغه ساکن در آن مواجه شدند که پس از آبگیری‌های مجدد وضعیت‌ آن بهبود یافت.

آبشار شیوند

جاذبه طبیعی بسیار زیبای دیگری که باید در ایذه به دیدن آن بروید آبشار شیوند است. آبشاری زیبا که چون عروسی بر دامنه کوه و صخره از گردشگران ایذه دلبری می‌کند. این آبشار در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر ایذه قرار گرفته است. آبشار شیوند با ۹۰ متر ارتفاع در روستایی به همین نام است تا پناهی برای گرمای تابستان و بهار خوزستان باشد.

نقش برجسته خنگ کمالوند

جاذبه تاریخی خنگ در ۷ کیلومتری شمال شهر ایذه قرار دارد. این نقش برجسته در سال ۱۹۶۳ توسط والتر هینز کشف شد و از آثار تاریخی ارزشمند شهرستان ایذه به‌حساب می‌آید. این اثر بر روی بخش شرقی دیوار تنگه‌ای باریک بر بالای کوه قرار دارد. نقش برجسته خنگ کمالوند، طرحی از یک نجیب­زاده سوار بر اسب و یک کاهن را نشان می‌دهد. بر اساس نوشته‌های حک شده بر روی سنگ احتمالاً قدمت آن به دوران الیمايی بر‌می‌گردد.

غار اشکفت سلمان

در فاصله ۳ کیلومتری نزدیک به شهر ایذه، غار تاریخی اشکفت سلمان را می‌توانید پیدا کنید. این غار در درون صخره‌های طبیعی  است و چشمه کوچک با آب زلال و شیرین در دل آن می‌جوشد. در سمت راست اشکفت سلمان، دو نیم‌رخ برجسته در دو سطح تو خالی حکاکی شده‌اند و در قسمت راست این نیم‌رخ‌ها شکافی بزرگ وجود دارد که کوه بر فراز آن قرار گرفته است.

چند نقش نگاره و کتیبه نوشته شده با خط میخی نیز به همراه کرسی یا تخت در اینجا دیده می‌شود که احتمالاً مربوط به عبادتگاهی باستانی بوده که به آن نیایشگاه تاریشا نیز گفته می‌شود و قدمت آن به دوران عیلامی‌ها برمی‌گردد.

حکاکی تاریخی کوباد

حکاکی کوباد از جاذبه های دیدنی ایذه است که بر روی صخره‌ای مستطیل شکل نقش انداخته. پیکر پنج انسان با ردای بلند و دست‌هایی بر روی سینه؛ در مقابل آن‌ها پنج پیکر دیگر دیده می‌شود که در حالت نشسته بر روی سکویی قرار دارند. اهالی اینجا معتقدند که این کتیبه نشان از یک مدرسه در آن دوران دارد.

محوطه باستانی شمی

روستای شمی از جاذبه های دیدنی ایذه است. شمی از روستاهای شمال شهرستان ایذه در فاصله ۹ کیلومتری این شهر است که محوطه باستانی شمی را در آن می‌توانید ببینید. در اینجا آثار باستانی زیادی کشف شده است و گفته می‌شود قدمت آن به سال‌های ۱۳۸ تا ۱۷۱ پیش از میلاد و دوران الیمائیه می‌رسد. سنگ‌های مرمرین، گورستان قدیمی، مجسمه برنزی سردار پارتی از مهم‌ترین آثار کشف شده در این محوطه است که نظر همه را به خود جلب کرده است.

سایر جاذبه های گردشگری ایذه

آبشار توف اسپید، منطقه گردشگری باجول، بنای گردن طلق، نقش‌برجسته شیوند، نقش‌برجسته خنک اژدر، نقش‌برجسته خنگ یار علی، بنای کوشک نورآباد، بنای طاق طویله، قلعه هلایجان، تپه‌های سبز علی و زبرجد قلعه راسفند، کژدم، مدرسه بردگوری‌های بردگپی، بردگوری نورآباد، تاکوتر ده زیر، کاروانسرای مال سعیدی، تپه پیان، محوطه تاریخی ده شیخ، قبرستان شیرهای سنگی شاهسوار و… از دیگر جاهای دیدنی شهر ایذه و اطراف آن هستند که می‌توانید بازدید از آن‌ها در برنامه سفر خود قرار دهید.

جاهای دیدنی ایذه در زمستان

اگر در فصل زمستان راهی این شهر می‌شوید می‌توانید به بازدید از جاذبه‌هایی چون دشت زیبای سوسن به‌ویژه در ماه آخر زمستان، کوه‌های برف‌گیر زاگرس برای کوهنوردی و یخ‌نوردی، دریاچه و تالاب بندون و تالاب میانگیران دیدن کنید.

جاهای دیدنی ایذه در پاییز

فصل پاییز در شهرستان ایذه با وجود جنگل‌ و کوهستان بسیار زیبا و چشم‌نواز است. بازدید از جاذبه‌هایی چون پل شالو، کوه جنگلی دوتو، نقش برجسته خنگ کمالوند و غار اشکفت سلمان در این فصل حال هوای دیگری دارد و با پس‌زمینه‌ای از هزار رنگ پاییز، بسیار تماشایی خواهد بود.

جاهای دیدنی ایذه در تابستان

تابستان‌های نسبتاً خنک ایذه گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. اگر در فصل تابستان گذرتان به ایذه خورد پیشنهاد می‌کنیم سری به آبشار­ها و باغ­هایی ایذه بزنید. آبشار شیوند، آبشارهای توف سپید، کوه منگشت و کوه‌هایی که شاید هنوز اثری از برف زمستان در آن­ها دیده شود؛ انتخاب‌های خوبی برای بازدید از ایذه در سفر تابستانی هستند.

جاهای دیدنی ایذه در بهار

بهار ایذه بسیار دلکش است، طبیعت ایذه در این فصل هر چه دارد را طبق اخلاص می‌گذارد. سرسبزی دشت و دمن و شکوفایی گل‌های وحشی در کنار آواز پرندگان کیفتان را از سفر بهاری به ایذه کامل می‌کند. تنگه قاسمی، کول فرح، قلعه تاریخی تل، دشت سوسن و محوطه باستانی شمی از جمله جاهای دیدی ایذه هستند که بازدید از آن‌ها می‌توانید به فصل بهار موکول کنید.

سوغات ایذه

لذت سفر را در بخش خرید سوغات با خریدن محصولات خوراکی محلی و صنایع دستی ایذه کامل کنید. خوردن لبنیات محلی مثل شیر، ماست، کره، پنیر تازه، پنیر پوست، روغن، دوغ، کشک، توف و بدوف به همراه نان محلی در این منطقه کوهستانی به‌شدت پیشنهاد می‌شود.

نان در فرهنگ قوم لر ارزش بسیار بالایی دارد و تنوع بالای آن در انواع: نان کلگ و نان رگو، نان پنیر (فطیر)، نان ورچاله یا برچاله‌ای، نان لفه، نان بلوط، نان توچری و نان گرده بر سفره اهالی دیده می‌شود، که اگر راهتان زیاد دور نباشد می‌توانید با خود به همراه ببرید. از هنر دست مردمان ایذه می‌توانید محصولاتی مثل: قالی و قالیچه‌های بختیاری، گلیم، نمد، گیوه و لباس‌های محلی را برای سوغات به یادگار ببرید.

اقامت در ایذه

بازدید از جاهای دیدنی ایذه و اطراف آن به یک روز ختم نمی‌شود و بهتر است برای این کار زمان بگذارید. اقامتگاهی می‌خواهید که بتوانید خستگی سفر را در آن بدر کنید و استراحتی داشته باشید. بهتر است دغدغه‌ای برای این بخش از سفرتان نداشته باشید و رزرو هتل های ایذه را به گروه ایران هتل آنلاین بسپارید. اقامتگاه‌هایی مثل هتل آنزان ایذه و مجتمع اقامتی وارگه سلمان ایذه، گزینه‌هایی خوبی برای اقامت در این شهر به‌حساب می‌آیند.

هتل آنزان ایذه

هتل آنزان ایذه در سال ۱۳۷۰ فعالیت خود را به‌عنوان اقامتگاهی برای مسافران و گردشگران این شهر آغاز کرد و در سال ۱۳۸۶ بازسازی شد. این هتل ۲۰ واحد اقامتی دارد و هر روزه میزبان مسافران این شهر است. هتل آنزان ایذه در آدرس خیابان امام، بین میدان گاز و میدان امام علی، روبه‌روی کوچه زمزم واقع شده است و به بسیاری از جاذبه های گردشگری دسترسی مناسبی دارد.

مجتمع اقامتی وارگه سلمان ایذه

اگر طرف‌دار اقامتگاهی سنتی هستید، مجتمع اقامتی وارگه سلمان ایذه انتخاب خوبی برای شما به‌حساب می‌آید. در این اقامتگاه امکاناتی مثل تخت و میز صندلی وجود ندارد و در اتاق‌هایی با متراژ بالا به شیوه سنتی میزبان مهمانان این شهر است. مجتمع اقامتی وارگه سلمان ایذه در دهستان منگشت، روستای رباط علیا قرار دارد.

کلام آخر

حالا که ایذه را بهتر شناختیم، تصورمان از این شهر کوچک نسبت به قبل تغییر کرده است. در بازدید از جاهای دیدنی ایذه آن‌قدر در تاریخ کهن این سرزمین غرق شدیم که بیش از قبل به اجدادمان افتخار کنیم. ایذه به‌سان موزه‌ای کهن در خوزستان و ایران خودنمایی می‌کند. شهری که تبدیل نشدن آن به قطب تاریخی کهن،  نبودن آن در لیست شهرهای تاریخی یونسکو و گمنام ماندن آن، باوجود تعداد بسیاری از آثار باستانی کشف شده، تنها نشان از بی‌مهری و کم‌توجهی مسئولین دارد.