مازندران، استانی پر جاذبه و همیشه خواستنی که کمتر کسی پیدا می‌شود به آن سفر نکرده باشد و از طبیعت زیبای آن خاطره‌ای نداشته باشد. امروز در این استان، سفری متفاوت خواهیم داشت، به جایی که آثار تاریخی و طبیعی‌اش آن‌قدر شهرت دارد که حتماً نامش را شنیده‌اید. وقتی به دنبال مکانی می‌گردید تا از ازدحام و آلودگی فرار کنید و دمی بیاسایید، چه جایی بهتر از جاذبه‌ای چون روستای ورسک که شما را به گردش در جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خود مهمان می‌کند.
احتمالاً شما هم نام ورسک را به شاهکار معماری آن یعنی پل ورسک می‌شناسید؛ در این مقاله قصد داریم در کنار هم، سفری مجازی به روستا ورسک داشته باشیم و با بخش‌های مختلف آن آشنا شویم، به هم صحبتی با مردم خون‌گرمش بنشینیم و به صدای سوت قطارش گوش دهیم. کوله‌بار سفر را ببندید تا خانه را به مقصد ورسک سوادکوه ترک کنیم و گردشی خاطره‌انگیز در طبیعت این منطقه داشته باشیم.
ورسک کجاست؟
روستای ورسک یکی از مناطق ییلاقی سوادکوه در استان مازندران در شمال ایران است. روستای ورسک در فاصله ۳۰ کیلومتری پل سفید، ۳۵ کیلومتری فیروزکوه، ۱۷۰ کیلومتری تهران و ۱۰۶ کیلومتری مرکز استان یعنی شهر ساری قرار دارد. این روستا پیش‌تر به نام عباس آباد معروف بود و به دلیل نزدیکی به درختچه‌های فراوان ورسک و پل تاریخی به روستای ورسک شهرت گرفت.
مسیر دسترسی به ورسک سوادکوه
منطقه ییلاقی و خوش آب و هوای سوادکوه با داشتن جاهای دیدنی مثل شیرگاه سوادکوه، ورسک سوادکوه و… با وجود نزدیک بودن به پایتخت، گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. بازدید از این روستا در روزهای تعطیل آخر هفته تجربه‌ای لذت‌بخش برایتان به همراه می‌آورد. برای رسیدن به اینجا می‌توانید به‌صورت مستقیم از قطار یا ماشین شخصی استفاده کنید.
اگر از سمت تهران راهی روستای ورسک هستید باید وارد جاده فیروزکوه شوید و مسیرتان را به سمت قائم شهر ادامه دهید تا در بین راهتان به گردنه و آبشار گدوک یکی از بهنرین آبشارهای مازندران برسید و پس از آن پل ورسک نمایان می‌شود.
مسیر را ادامه دهید و از تونل سر راهتان عبور کنید تا به روستای دیدنی ورسک برسید. اگر از مازندران راهی این روستا هستید باید مسیر را به سمت فیروزکوه دنبال کنید. در ادامه پس از عبور از پل سفید به ورسک سوادکوه می‌رسید.
اگر سفر ریلی را ترجیح می‌دهید، یکی از بهترین‌های آن در ایستگاه ورسک منتظر شماست. ورسک یکی از معروف‌ترین خط‌های ریلی ایران و حتی جهان را دارد. ایستگاه راه‌آهن ورسک به خط ریلی سراسری وصل می‌شود و از هر جای ایرانی امکان سفر به این منطقه با کمک قطار وجود دارد. غیر از سفر ریلی و جاده‌ای، اگر تمایل به سفر هوایی دارید تنها می‌توانید از تهیه بلیط برای فرودگاه شهر ساری و سپس ادامه مسیر جاده‌ای یا ریلی به اینجا برسید.
بهترین فصل سفر به روستای ورسک
در اینکه استان مازندران در تمام فصل‌ها پر گردشگر و زیباست شکی نیست؛ اما باتوجه به مقصد سفر بهتر است شرایط فصلی هر منطقه از این استان را در نظر بگیرید. روستای ورسک در منطقه ییلاقی قرار گرفته و مناطق ییلاقی خوراک سفرهای بهار و تابستان است.
خنکای هوا و چهره بشاش طبیعت در نیمه اول سال کیف شما را کوک می‌کند تا در کنار لذت‌بردن از جاذبه‌های متنوع این منطقه از هوای دلچسب نیز لذت ببرید.
برای انتخاب بهترین فصل سفر به روستای ورسک در نیمه اول سال هنوز سر حرفمان هستیم، ولی بی‌انصافی است اگر از پاییز پر از رنگ و زمستان سپیدپوش این روستا حرف نزنیم که البته اولویت بسیاری از گردشگران ماجراجو نیز همین دو فصل است.
جاهای دیدنی ورسک
به یکی از دیدنی‌ترین نقاط شمال ایران سفر کرده‌اید، جایی که به هر طرف آن سر برمی‌گردانیم با جاذبه‌ای طبیعی یا تاریخی ما را غافل‌گیر می‌کند. آوازه ورسک سوادکوه در بین مردم بیشتر به پل تاریخی آن است؛ اما غیر از این پل جاذبه‌های بسیاری در این روستا و اطراف آن وجود دارد که در این بخش از مقاله به آن می‌پردازیم.
گردش در بافت روستای ورسک
در سفر به شمال ایران، چیزی که نمی‌شود از آن گذشت، گردش در روستا و همنشینی با مردم محلی است. حالا که مقصد ما روستا ورسک است فرصت بیشتری برای آشنایی با مردم و بافت روستایی اینجا داریم. ورسک سوادکوه از آن روستاهایی است که بافت سنتی خود را تا حد زیادی حفظ کرده است.
این موضوع را زمانی بهتر درک می‌کنید که در کوچه و گذرهای آن عبور کنید. روستای ورسک از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. بافت شرقی روستا نسبت به قسمت غربی آن، قدیمی‌تر و سنتی‌تر است و قدمت آن به پیش از احداث پل مشهور ورسک می‌رسد.
وقتی از کنار خانه‌های روستایی که از سنگ و چوب بنا شده‌اند می‌گذرید، احساس آرامش می‌کنید و کلامی که بر زبان مردمانش جاری می‌شود حس صمیمیت را دلتان می‌نشاند. مردم روستای ورسک به گویش مازندرانی سخن می‌گویند و از قوم طبری هستند.
وقتی با مردم هم قصه می‌شوید و احوالشان را جویا می‌شوید درمی‌یابید که بیشتر آن‌ها به پیشه کشاورزی، دامداری، باغ داری و تولید صنایع‌دستی مشغول هستند. در بافت سنتی روستا ورسک می‌توانید از برج‌های نگهبانی، خانه‌های تاریخی، آسیاب، قنات، مسجد جامع و حمام قدیمی بازدید کنید.
آبشار ورسک یا چشمه علی
در چنین طبیعتی دیدن چشمه، دره، جنگل و آبشار دور از انتظار نیست. آبشار ورسک که به چشمه علی نیز شهرت دارد در دره‌ای نیمه جنگلی و عمیق دیده می‌شود که از جاذبه‌های طبیعی این روستا به‌حساب می‌آید.
این آبشار با عرض حدود ۶ متر و ارتفاع ۲۰ متری در قسمت شرقی روستا قرار دارد. بازدید از این آبشار در نیمه اول سال که هوا گرم‌تر می‌شود، تفریحی دلچسب است که از آن نمی‌شود گذشت؛ حجم آب آن نیز در فصل‌های مختلف سال بسته با میزان بارندگی مختلف است.
برای رفتن به سمت آبشار باید از زیر پل ورسک عبور کنید و با دنبال کردن مسیر رودخانه‌ای که از میان دره می‌گذرد، به سرچشمه آبشار می‌رسید. بعد از رسیدن به آبشار اول یا همان آبشار کوچک، باید به سمت راست دوراهی بروید و پس از آن دهانه آبشار را روبروی خود خواهید دید.
قلعه مازیار ورسک
قلعه مازیار از جاذبه‌های تاریخی ورسک است که بازدید از آن برایتان خالی از لطف نخواهد بود. قدمت قلعه مازیار به حدود ۱۲ قرن پیش می‌رسد. ورودی قلعه مازیار ورسک، قوس شمشیری شکل با ارتفاع ۲۰ متر دارد و بنای اصلی ارگ در ۵۰ متری ورودی قرار گرفته است. این قلعه بر بلندای کوهی به ارتفاع ۳۵۰ متر قرار دارد و در حدود یک کیلومتر وسعت دارد. راه رسیدن به قلعه شیب‌دار است و در مسیر تونل ورسک قرار دارد.
قلعه قلاع گردن ورسک
به سرزمینی با جاذبه‌های تاریخی متعدد سفر کرده‌ایم که باز هم می‌خواهیم به سراغ قلعه دیگری در آن به نام قلاع گردن برویم. این قلعه در محل تلاقی رودخانه عباس‌آباد و رودخانه ماربمرد، در فاصله ۱.۵ کیلومتری روستا ورسک قرار دارد.
چیزی که این بنا را مشهور کرده این است که می‌گویند شاعر ایرانی ابوالقاسم فردوسی در سفر به مازندران در این قلعه اقامت داشته است. در داستان‌های اساطیری نیز گفته می‌شود که صاحبان این قلعه دیوهایی بوده‌اند که سدی پشت قلعه ساخته‌اند و در ازای آبی که به مردم می‌دادند از آن‌ها مالیات می‌گرفتند.
جنگل عباس آباد
از قلعه و تاریخ که گذر کنیم، وقت آن رسیده که دمی در این طبیعت زیبا نفس تازه کنیم و به گردش بپردازیم. جنگل‌های عباس‌آباد در همسایگی روستای ورسک با چشمان سبز زمردی خود از دور چنان شما را جذب می‌کنند که چاره‌ای جز رفتن به سمت آن‌ها ندارید. پا جای درستی گذاشته‌اید؛ جنگل‌های انبوه در کنار رودخانه، همان ترکیب دلنشینی است که روح و جسم را شفا می‌دهد و آرام می‌سازد.
پیاده‌روی، کوهنوردی و کمپ زدن در چنین محیطی، بی‌شک لذت سفر به ورسک سوادکوه را برای شما دوچندان می‌کند. دو مسیر جنگی برای رفتن به اینجا پیش‌روی شماست؛ مسیر اول، مسیر جنگلی ورسک به سمت عباس‌آباد است که رودخانه (گت آو) از آن می‌گذرد و مسیر دوم به سمت رودخانه ماربمرد در جنوب پل سفید است.
مسیر ریلی راه‌آهن ورسک
احتمالاً اولین‌بار است که عنوان مسیر ریلی را برای معرفی یک جاذبه می‌شنوید؛ اگر پا به این مسیر بگذارید خواهید دید نه‌تنها چیزی از جاذبه‌های دیگر کم ندارد؛ بلکه با متفاوت بودن آن نظرتان را به‌کلی عوض می‌کند.
اگر اهل سفر ریلی هستند که خوب می‌دانید چه در انتظار شماست، اما اگر تابه‌حال این نوع از مسافرت را امتحان نکرده‌اید پیشنهاد می‌کنیم که با مسیر ریلی پر پیچ و خم جنگل‌های انبوه و رشته‌کوه البرز، شروعی طوفانی داشته باشد.
بین ایستگاه راه‌آهن تا ورسک حدود ۹۵ تونل و ۱۵۰۰ پل وجود دارد که تونل گدوک طولانی‌ترین و پل ورسک بلند‌ترین آن‌هاست. مسیر سبز که در اطراف این خط ریلی دیده می‌شود از دیدنی‌ترین جاذبه‌های منطقه است که البته اگر تمایل به پیاده‌روی در کنار آن دارید باید فاصله لازم با ریل را رعایت کنید. عکاسی در چنین فضایی از لذت‌بخش‌ترین تفریحاتی است که نمی‌شود از آن گذشت.
پل تاریخی ورسک
اما به قسمت جذاب سفرمان در روستای ورسک می‌رسیم، به بنایی که شهرتش چشم معماران دنیا را به سمت خود خیره کرده است. نبوغ مهندسی و معماری در ساخت بنایی چون پل تاریخی ورسک یکی از افتخارات ایران معاصر را ساخته است.
این پل در دوره پهلوی در سال ۱۳۱۵ توسط رضا شاه به بهره‌برداری رسید که آبادانی ایران را در این عصر به رخ جهان می‌کشید. این پل یکی از دغدغه‌های هیتلر در زمان جنگ جهانی به‌عنوان راه ارتباطی بین ایران و روسیه بود که خواستار تخریب پل شد؛ اما از انجام آن ممانعت به عمل آمد.
در پی پیروزی متفقین در جنگ، چرچیل نخست وزیر وقت انگلستان این پل را پل پیروزی نامید. همان‌طور که می‌بینید این پل علاوه بر شکوه معماری از نظر استراتژیکی و تاریخی نیز اهمیت بسیار بالایی داشته است. پل ورسک در سال ۱۳۵۶ به‌عنوان اثر ملی به ثبت رسید.
معماری پل ورسک
پل ورسک از نظر معماری اهمیت فراوانی دارد و همان‌طور که می‌بینید سازه‌ای پر هیبت و پر از حرف برای گفتن در دنیای گسترده هنر معماری است. این سازه ارزشمند که در کتاب رکوردهای گینس نیز نام آن آورده شده، بعد از گذشت بیش از ۹۰ سال هنوز بی‌نقص و استوار است. پل ورسک در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره با دهانه ۶۶ متری ساخته شده است و تنها مخصوص عبور قطار است.
در ساخت این پل از شاخصه‌های معماری ایرانی استفاده شد و کار مهندسی آن را شرکت دانمارکی کمپساکس عهده‌دار بوده است. شاید برای شما هم جالب باشد بدانید پل ورسک با ابزارآلات ساده و ملاتی چون سیمان و شن شسته شده بنا شده است.
موضوعی که بیش از همه در مورد این پل نظر را جلب می‌کند؛ مصالح ساده‌ای است که آن را نگه داشته و روزانه چندین بار قطارهای مسافربری و باری بر روی آن گذر می‌کنند و این پل باشکوه و صلابت هنوز در زمینه معماری تراز اول است.
غذاهای محلی ورسک
محصولات دامی، باغی و کشاورزی این روستا بی‌نظیر است و کج‌سلیقگی به‌حساب می‌آید وقتی پا به چنین جایی می‌گذارید، به دنبال خوراک‌های فست‌فودی و کنسروی بروید.
شیرینی‌های سنتی، کماج، لبنیات تازه، خوراکی‌های محلی مثل پشتی، ماکلمه، پشته زیک، پیسه کنده، سبزی‌های کوهی و انواع میوه و مرکبات، سبد غذایی اهالی ورسک را تشکیل می‌دهند که همگی دست‌پخت اهالی هنرمند این دیار است. لذت نشستن بر سفره مردم روستا و چشیدن طعم لذیذ غذاهای محلی ورسک تجربه‌ای خوش‌طعم برایتان به همراه می‌آورد.
اقامت در ورسک
با خواندن این مقاله به‌خوبی متوجه شده‌اید که از جایی چون ورسک سوادکوه نمی‌شود ساده گذشت و باید برای آن وقت گذاشت. بااین‌وجود گزینه‌های چون خانه‌های روستایی، کمپینگ در طبیعت و هتل در اختیار شماست. فیروزکوه در نزدیکی این روستا قرار دارد و می‌توانید به‌راحتی با رزرو هتل های فیروزکوه از طریق ایران هتل آنلاین، دغدغه اقامتی خود را برطرف کنید.
کلام آخر
در روستای ورسک از دل تاریخ و سازه‌های عظیم معماری گذشتیم و به خانه دیوها سر زدیم. در ورسک سوادکوه نه از دیو ترسیدیم و نه از پل بلند بالای آن؛ در این سفر تنها، دلیلی بیشتر برای عشق به ایران پیدا کردیم تا پایمان برای ماندن و نبریدن محکم‌تر شود. در این مقاله سعی کردیم شما را با روستا ورسک آشنا کنیم تا چراغی برای راهنمایی سفرتان در این مسیر باشد.
