جشن ماسلنیتسا یا جشن پایان زمستان در روسیه

در بسیاری از نقاط جهان مردم منتظرند تا با اولین نشانه های بهار، آمدن آن را جشن بگیرند، این جشن ها که بیشتر آن ها همزمان با نوروز ایرانیان برگزار می شود، همگی جنبه ی سمبلیک و نمادین داشته و به نوعی از مهم ترین خواسته ی درونی انسان که غلبه روشنایی بر تاریکی است نشات می گیرند. گویی انسان ها همیشه منتظرند تا با اولین بارقه های روشنایی آمدن روزهای بهتر یا خیر را به خود و دیگران نوید بدهند. آن ها پایان زمستان را جشن می گیرند و با مراسم خاص خود به استقبال بهار می روند، بهار برای بیشتر مردم مخصوصا مردمانی که تحت تاثیر آداب و رسوم ما ایرانیان بوده اند، به معنای تولدی دوباره است.

این جشن های نمادین معمولا ریشه در آداب و رسوم کهن و باستانی دارند، به همین دلیل اشتراکات زیادی در آن ها وجود دارد، هر چند که به تدریج با آموزه های ادیانی همچون اسلام و مسیحیت ترکیب شده اند، اما این آیین ها نکات منفی آن ها را زدوده و نقاط قوت و مثبت آن ها را پر رنگ تر کرده اند. برخی از دیرینه شناسان و کارشناسان فرهنگ و آداب و رسوم بر این باورند، با این که در ظاهر تفاوت هایی در نحوه ی اجرای این جشن ها دیده می شود، اما جشن های مردم مناطق همجوار از اصالت یکسانی برخوردار هستند. به عقیده ی آن ها جشن نوروز و جشن هایی مانند جشن پایان زمستان در روسیه در اصل دارای یک ریشه بوده اند، حتی در گذشته زمان برگزاری جشن هایی مانند جشن پایان زمستان در روسیه همزمان با نوروز بوده است.

این جشن بزرگ که در روسیه و در کشورهای اسلاو نژادی همچون بلاروس و اوکراین برگزار می شود، یک جشن یک هفته ای است که شباهت های زیادی با نوروز دارد. با ما همراه باشید که با جشن ماسلنیتسا یا جشن پایان نوروز بیشتر آشنا شویم. ایران هتل آنلاین با رزرو هتل های ایران و هتل های تهران در نوروز 98 همراه شماست.

جشن ماسلنیتسا
جشن ماسلنیتسا یک جشن یک هفته ای است که قبل از ایام پرهیز و روزه داری در روسیه و کشورهای بلاروس و اکراین برگزار می شود. در واقع این هفته که به هفته ی پنیر، کره یا کرپ معروف است، یک جشنواره ی سنتی و مذهبی است که هفته ی قبل از ایام روزه داری و هشت هفته قبل ازعید پاک برگزار می شود. این جشن که به تدریج با سنت مسیحی و آیین مذهبی ارتدوکس آمیخته شده است، یکی از قدیمی ترین جشنواره های اسلاوی است که از دوران کهن باقی مانده است و ریشه ای باستانی دارد. در اسطوره شناسی اسلاوها، ماسلنیتسا یک فستیوال است، فستیوال آفتاب که توسط خدایVolos به تصویر کشیده شده است. ماسلنیتسا در سنت کهن اسلاوها جشن پایان زمستان است.

در طول جشن ماسلنیتسا، خوردن گوشت برای مسیحیان ارتدوکس ممنوع است، به همین دلیل برای جشن ماسلنیتسا غذاهای مخصوصی تهیه می شود، تخم مرغ، پنیر و شیر محصولاتی هستند که در این جشن برای طبخ شیرینی های این جشن مورد استفاده قرار می گیرند. از خوردنی های ویژه ی این عید بلینی است، که یک شیرینی به شکل خورشید بوده و سمبل خورشید می باشد، این نان شیرین از شیر و تخم مرغ و کره تهیه می شود و در زبان روسی معادل همان کرپ می باشد، به همین دلیل جشن ماسلنیتسا را هفته ی کرپ یا هفته ی پنیر نیز می نامند. از آن جایی که در طی ایام روزه داری، جشن و پارتی، موسیقی های غیرروحانی و رقص مانع از پرداختن به امور معنوی هستند، جشن ماسلنیتسا آخرین جشن و پایکوبی قبل از ایام دعا و عبادت است.

ماسلنیتسا اهداف زیادی را در خود نهفته است. ماسلنیتسا نشانه ی رفتن زمستان و قاصد بهار است و به عنوان بخشی از جشن های قبل از ایام پرهیز، زمانی برای شادی و سرور و انجام کارهای شادی بخش است، همچون مراسم چهارشنبه سوری که مراسم پیشواز نوروز و نمادی برای دفع تاریکی و دعوت روشنایی است، در ماسلنیتسا هم یک آدمک چوبی به همین نام آتش زده می شود و این کار نمادی از پایان زمستان و تاریکی و آمدن نور و گرماست.

در طی روزهای جشن بچه ها بازی می کنند، مادرها و مادربزرگ ها پنکیک درست می کنند و در شهرها جشن هایی برگزار می کنند که در آن آدمک “لیدی ماسلنیتسا” برای خوشامدگویی به بهار و بازگشت خورشید سوزانده می شود. از دید اسطوره شناسان سوزاندن آدمک ماسلنیتسا اقدامی نمادین برای دور ریختن بدی ها و تجربیات و خاطرات تلخ گذشته است، زیرا بر اساس باورهای کهن با رفتن بدی ها، نیکی ها و خوبی ها جایگزین آن ها می شوند.

در اسطوره شناسی اسلاوها، ماسلنتیسا جشن بر آمدن آفتاب پس از ماه‌ها تحمل سرما و هوای ابری و مه آلود است و در آن رسیدن و حتمی بودن پایان زمستان جشن گرفته می شود. علاوه بر این، جشن ماسلنیتسا با توجه به نام آن شامل آیین‌های متنوعی از قبیل ماسک زنی، تفریحات برفی، سورتمه سواری و اسکیت روی یخ می باشد که همه ی آن ها به نوعی با برف و زمستان گره خورده اند و فلسفه ی برگزاری این جشن را به زبانی ساده و شیرین بیان می کنند.

آیین های ویژه ی ماسلنیتسا
ماسلنیتسا از دوشنبه هفته پیش از چله ی روزه ارتدکس آغاز می‌شود و هر روز هفته تا روز یکشنبه ی هفته ی بعد آداب و رسوم و برنامه‌های ویژه‌ای دارد.
در برخی مناطق روز دوشنبه یا روز آغازین، روز استقبال از لیدی ماسلنیتساست، مردم آدمک ماسلنیتسا را از کاه ساخته و با پارچه های پاره و تکه تکه تزیین می کنند، سپس آدمک را روی یک ستون چوبی(دیرک) که قبلا به عنوان کستروما شناخته شده بود، استوار می کنند. در اطراف آن رژه می روند و اولین پنکیک ها را تهیه کرده و به فقرا اهدا می کنند. در این روز که اولین روز جشن است اسلاوها به دیدن آشنایان و خویشاوندان خود رفته و شادی و محبت خود را ابراز می کنند.

در روز دوم آیین معرفی دوشیزگان به مردان جوان برگزار می شود و مردان جوان در این روز به دنبال نامزد مناسبی برای ازدواج پس از پایان ایام روزه هستند. در روز سوم که مصادف با روز چهارشنبه است، زوج های جوان به میهمانی مادر زن خود می روند تا از پنکیکی که برای این روز تهیه کرده بخورند، گاهی برنامه ی این روز به یک میهمانی بیرون از خانه تبدیل می شود. روز چهارم یکی از شیرین ترین بخش های این جشن است، در این روز مردم کار را تعطیل کرده و با انجام فعالیت های دست جمعی مانند سورتمه سواری، اسب سواری و اسکیت روی یخ انرژی منفی سال قبل را تخلیه می کنند.

در روز جمعه که پنجمین روز از جشن است، روزی است که دامادها مادر زن خود را برای شام دعوت می کنند. در روز ششم عروس ها به خواهر همسرشان هدیه می دهند یا خویشاوندان داماد را به یک مهمانی دعوت کرده و روابط خود را مستحکم می کنند. آخرین روز جشن یکشنبه بخشایش Forgiveness Sunday)) نامیده می شود. در این روز زوجین و خویشاوندان از یکدیگر طلب بخشایش کرده و به هم هدیه های کوچکی می دهند و به عنوان نقطه ی اوج جشن گرد هم جمع شده و زیور آلات لیدی ماسلنیتسا را جدا کرده و آن را در آتش می سوزانند. در پایان جشن مردم پس مانده های پنکیک را به درون آتش پرتاب می کنند و خاکستر لیدی ماسلنیتسا به منظور بارور کردن محصولات کشاورزی در برف مدفون می شود.

در واقع ماسلنیتسا یک جشن شاد و مبارک محسوب می‌شود و برای مردمی که در سطح گسترده‌ای از اروپای شرقی و آسیا این آیین را جشن می‌گیرند، جشنی سرشار از شور و شوق بسیار، بوی خوش “بلینی”، زنگ ناقوس کلیساها، سماورهای برنجی، کارناوال‌های شادی و نوشیدن چای در پای غرفه‌های رنگارنگ می‌باشد.