روستای قطرم بافق
جاده آسفالته بافق به قطرم آغاز حرکت ما است. در مسیر حرکت به سمت روستا و در نزدیکی دشت قطرم، ماسه های بادی در ترکیبی از گونه های گیاهی چشم نوازی می کند. کوه های بلند باجگان همچون حصار روستا را احاطه کرده اند؛ به گونه ای که روستا در نگاه اول قلعه ای سرسبز به نظر می رسد که کوه ها همچون دیواره های بلند آن را در بر گرفته اند. روستای قطرم از شمال، جنوب و شرق با کو ه ها محصور شده که خود یک حفاظ طبیعی در برابر حملات راهزنان بوده و و تنها راه ورودی اش از سمت غرب روستا است. کوه باجگان مرتفع دارای شیبی تند و البته فاقد پوشش گیاهی است و برای سنگ نوردی و کوهنوردی گزینه بسیار مناسبی است.
روستای قطرم بافق در داخل دره کشیده شده و شکل آن دقیقا قالب دره است. در این روستا میزان بارش به علت ارتفاع بیشتر باجگان دو برابر بافق است. بخشی از کوه بر اثر گذر زمان و فرسایش، تغییر شکل داده و از بافت اصلی جدا شده و شکلی همچون دسته هاون دارد؛ این بخش در بین اهالی روستا جوغن نامیده می شود. در بدو ورود به روستای یاد شده خانه ها و معماری روستا چشم نوازی می کند؛ خانه هایی که همانند باغ ها و مزارع بافتی پلکانی دارند.
معماری روستای قطرم
دیواره خانه ها سنگی است و درب های وردی کوتاه و کوچک هستند. کوچه ها همه مسقف و غیر هم سطح هستند. این کوچه های زیبا و البته کمی بامزه کوچه آشتی کنان نامیده می شوند. مردم هوشمند آن دوران برای در امان ماندن از گرمای سوزان تابستان و برف سنگین زمستان و همچنین تامین امنیت روستا کوچه ها را مسقف کرده اند. درختان ارس، بنه، انجیر کوهی و گیاهان دارویی آنغوزه و زیره از پوشش های گیاهی اطراف روستا است و طبیعت اطراف آن زیستگاه حیواناتی مانند بز، قوچ، کل، میش، کبک و تیهو می باشد. اطراف روستا چندین چشمه آب قرار دارد که آب شرب روستا را تامین می کنند.
ازجمله چشمه های اطراف روستا می توان به چشمه درب گوشین، سنگ قصاب و چشمه آب سی بزی اشاره کرد که خود حکم زیارتگاه و قدمگاه را برای اهالی دارند. همچنین چشمه درب دژ یا دز که اطراف آن ستون های سنگی با اشکال گوناگون و زیبا وجود دارد و بالای چشمه قلعه تاریخی دختر قرار دارد. منبع اصلی آب روستا چشمه ای در شش کیلومتری آن است که در دل کوهستان قرار دارد و اطراف آن را نیزاری فرا گرفته است. آب چشمه جریان پیدا کرده و به شکل رودخانه ای از وسط روستا عبور می کند. یکی دیگر از شگفتی های روستای قطرم سیستم آب رسانی و ذخیره سازی آن است. آبی که وارد روستا می شود از تمام منازل مسکونی روستا به شکل پلکانی عبور می کند. در حیاط هر خانه حوضچه ای برای شستشو و ذخیره آب قرار دارد که از آب رودخانه پر می شود و همین جریان آب یکی از مهم ترین ارکان شکل گیری معماری خانه های روستا و باغات و مزارع است.
وجود قبرستان قدیمی خورشیدی در ورودی روستا، قلعه دختر در لبه پرتگاه، چشمه آب سی بزی، آرامگاه پیر قطرم که بسیار مورد احترام اهالی است و چراغ های پیه سوز قدیمی همه نشان از قدمت چندین ساله این روستای زیبا دارند. اما آنچه که این روستای کوچک در دامنه کوهستان باجگان را جذاب می کند اقلیم جالب آن است. روستا درست در درون دره کشیده شده است و دامنه شمالی آن کاملا آفتاب گیر است. میزان تابش نور خورشید در این قسمت بیشتر از دامنه ی جنوبی است، به همین سبب دامنه شمالی روستا مکان مناسبی برای کشت محصولات گرمسیری نظیر خرما و مرکبات می باشد. برخلاف دامنه شمالی دامنه جنوبی اصلا آفتاب گیر نیست و محل مناسبی برای کشت محصولات سردسیری مثل بادام و زردآلو و گردو است. نکته اعجاب انگیز آن است که این اقلیم معجزه وار در پهنه محدود یک روستای محصور در کو های سربه فلک کشیده اتفاق افتاده است.