جاهای دیدنی فیروزکوه

تا قبل از اینکه تهران تبدیل به پایتختی شلوغ و پرهیاهو شود، شهری کوچک و آرام بود که اغلب مناطق اطراف آن را ییلاق‌هایی خوش‌منظر و خوش آب‌وهوا تشکیل می‌دادند. با حضور قاجار‌ها در این شهر، دوران تغییر تهران نیز فرارسید و ییلاقات اطراف شهر نیز به تفرجگاه محبوب شاهان و اشراف‌زادگان دربار مبدل شد. جاهای دیدنی زرین‌دشت فیروزکوه ، مناطق دیدنی دماوند و بسیاری دیگر نام‌های شناخته‌شده، از همان‌دست تفرجگاه‌هایی است که در طول تاریخ نه‌تنها محبوب شاهان قاجاری، که محبوب بسیاری از مردمان ساکن شهرها و روستاهای اطراف نیز بوده‌است. این‌بار اما در میان شهرهای خوش آب‌وهوای اطراف تهران، عازم شهرستان زیبای فیروزکوه هستیم. اگر مشتاقید تا بدانید که جاهای دیدنی فیروزکوه کجاست، حتما با ما همسفر شوید. قصد رزرو هتل‌های تهران را اگر داشتید، پیشنهاد این‌باره ما هتل کوثر تهران است.

شهرستان فیروزکوه
“فیروزکوه” نام شمال‌شرقی‌ترین شهرستان استان تهران به مرکزیت شهر “فیروزکوه” است که در بین اهالی این استان به داشتن آب‌وهوای مطبوع و خنک و زمستان‌های سرد و پربرف شهره است. شهرستانی زیبا و سرسبز که برخی احداث آن را به فیروز ساسانی نسبت می‌دهند و تپه‌های باستانی متعدد این شهرستان را گواه قدمت بلندبالای آن می‌دانند. فیروزکوه را در طول تاریخ با نام “دیمه” نیز خواهید یافت. این شهرستان زیبا از یک‌سو با استان سرسبز مازندران، شهرستان زیبای سوادکوه، و از سویی دیگر با استان خشک سمنان، شهرستان مهدی‌شهر، همسایه است. ارتفاعات بلند البرزشرقی و قله بلندبالای “میشینه‌مرگ” سبب جدایی فیروزکوه از همسایه سرسبزش یعنی سوادکوه شده است.

تنگ واشی
تنگ ‌ واشی فیروزکوه مشهورترین جاذبه طبیعی شهرستان زیبای “فیروزکوه” است که در فاصله 17 کیلومتری این شهر و در مسیر جاده مشهور فیروزکوه به تهران واقع شده است. تنگ واشی را بسیاری با نام تنگ “ساواشی” و یا تنگ فیروزکوه نیز می‌شناسند که در نزدیکی روستای “جلیزجند” قرار گرفته است. این تفرجگاه زیبا و طبیعی در واقع از دو تنگ زیبا تشکیل شده است که دشتی وسیع در میان آن دو قرار دارد. تنگ اول را “واشی” و تنگ دوم را “سا” و دشت میان این دو را، دشت “ساواشی” می‌نامند. در مسیر رسیدن به تنگ رودخانه‌ای قرار دارد که اگر آن را دنبال کنید به ابتدای تنگ اول خواهید رسید. با ورود به تنگ اول در همان ابتدا، فاصله اندک صخره‌های سنگی بلند که سر به دوش هم نهاده‌اند و رودخانه‌ای که از میان آن‌ها عبور می‌کند، چشم‌انداز منحصربفردی را به وجود آورده است. در میانه‌های تنگ اول و در طول مسیر کتیبه‌ای سنگی قرار دارد که متعلق به دوران قاجار است.

در این کتیبه سنگی تصویری زیبا و ظریف از شکار شاهزادگان قاجاری به چشم می‌خورد که متعلق به دوران فتحعلی‌شاه قاجار است. این کتیبه بیش از 180 سال قدمت دارد و نشان می‌دهد که این مکان روزگاری تفرجگاه پادشاهان قاجار بوده است. با ادامه مسیر به انتهای تنگ رسیده و دشتی زیبا در برابر چشمان شما هویدا می‌شود که در فصل بهار به گلستانی بی‌بدیل مبدل می‌شود. با گذر از این دشت زیبا وارد تنگ دوم می‌شویم. تنگ دوم عریض‌تر و سرسبزتر است و درست به‌سان تنگ اول در میان دیواره‌های صخره‌ای مرتفع، که گاه گیاهانی آبزی و غیرآبزی برتن آن‌ها ریشه دوانده‌اند، قرار گرفته است. در انتهای این تنگ زیبا آبشار مشهور ساواشی قرار دارد که بسیار چشم‌نواز است. در پایین‌دست این آبشار نیز حوضچه‌ای قرار دارد که در فصل تابستان مملو از حضور شناگران است. بهترین فصل برای سفر به این تنگ زیبا و جادویی اوایل بهار تا اواخر فصل تابستان است.

روستای لزور
در میان روستاهای شهرستان فیروزکوه”لزور” یکی از زیباترین و خوش آب‌وهواترین روستاهای این منطقه است. روستایی که در مجاورت رودخانه “فرح‌رود” و در محاصره کوه‌های بلند “البرز” قرار گرفته است. لزور، 40 کیلومتری با فیروزکوه فاصله دارد و از سویی دیگر در همسایگی شهرستان “بابلسر” قرار گرفته است. این روستای زیبا به سبب‌داشتن تابستان‌های خنک و معتدل یکی از محبوب‌ترین تفرجگاه‌های شهرستان فیروزکوه است. این روستای چشم‌نواز در زمره روستاهای قدیمی فیروزکوه نیز قرار می‌گیرد که قدمت بالایی دارد و مردم آن با گویش لزوری تکلم می‌کنند، که شاخه‌ای از گویش مازنی است. در این روستا اغلب مردم به کشاورزی و دامداری مشغولند و در تمامی مناظر اطراف روستا باغات متعدد میوه و زمین‌های سرسبز کشاورزی به‌وفور به چشم می‌خورد.

یکی از جاذبه‌های این روستای زیبا، امام‌زاده خوشنام است که در مسیری پاکوب و جنگلی قرار دارد. گذر از میان دره‌ای سرسبز و رودخانه‌ای خروشان برای رسیدن به امام‌زاده، این طبیعت‌گردی را بسیار دل‌چسب‌تر می‌نماید. در حوالی روستا آبشاری کوچک نیز قرار دارد که در فصل بهار بسیار پرآب است. دریاچه سد لزور که با نام دریاچه سد “سیاه‌رود” نیز شناخته می‌شود، از دیگر جاذبه‌های طبیعی اطراف این روستای جذاب و چشم‌نواز است که اغلب برای قایق‌سواری مورد استفاده اهالی دوست‌دار طبیعت قرار می‌گیرد. امام‌زاده “معصوم(ع)” و قلعه “قل‌دوش” نیز از دیگر جاذبه‌های دیدنی این روستای تاریخی و اصیل است.

میشینه‌مرگ
کمی که از روستا فاصله بگیرید یکی از زیباترین و منحصربفردترین جلوه‌های طبیعت شهرستان فیروزکوه را خواهید دید. تنگ میشینه‌مرگ یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های طبیعی این منطقه است که در بین طبیعت‌گردان به دلیل داشتن طبیعتی منحصربفرد با نام “چهارمحال تهران” شناخته می‌شود. پیمودن این تنگ، که طبیعتی کوهستانی و خشن دارد، نیازمند تجهیزات کافی و تجربه دره‌نوردی است. در ورودی این تنگ کوهستانی تخته سنگ‌های بزرگ و صیقلی به چشم می‌خورند که رودخانه فرح‌رود با شیطنت تمام در میان آن‌ها جاری است. هرچه در طول تنگ به پیش می‌روید تخته سنگ‌ها هم بزرگ‌تر شده و گاه تنگ باریک‌تر می‌شود. گاهی اوقات در طول مسیر تنگ باید به طور کامل وارد آب شده و به مسیر حرکت خود ادامه هید. آنچه مسیر پیمایش این تنگ را دل‌چسب‌تر می‌نماید آبشارهای کوچکی است که در طی مسیر به چشم می‌خورند. با گذر از این تنگ زیبا و چشم‌نواز شما به دشتی وسیع و زیبا و چشمه‌ای با نام چشمه “معجز” خواهید رسید. فضای اطراف این چشمه نیز بسیار سرسبز و فرح‌بخش است. “میشینه‌مرگ” نام بلندترین قله البرز شرقی نیز می‌باشد که در مرز بین استان تهران و مازندران قرارگرفته و یکی از محبوب‌ترین ارتفاعات منطقه برای کوهنوردی است. بهترین فصل برای سفر به تنگ میشینه‌مرگ اواسط بهار تا اواخر تابستان است.

قلعه لاجورد
یکی از تاریخی‌ترین یادگارهای شهرستان فیروزکوه، قلعه “لاجورد” است. این قلعه تاریخی که بر فراز یک تپه قرار دارد، در روزگار حکومت ساسانیان مکانی برای ذخیره آذوقه بوده است. از این قلعه تاریخی، که در مسیر جاده فیروزکوه به سمت سمنان و در کیلومتر 15 این جاده قرار دارد، در شاهنامه فردوسی نیز سخن به میان رفته است، که نشان از قدمت این قلعه باستانی دارد. به نظر می‌رسد این قلعه در روزگار حکومت یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، از همیت استراتژیکی برخوردار بوده و محل پشتیبانی جبهه جنگ بوده است. بنابر کشفیات تاریخی، قلعه تا قرن هفتم هجری قمری نیز مورد استفاده بوده است اما از این تاریخ به بعد به دلیل حمله خون‌بار هلاکوخان مغول متروک‌مانده و بیشتر بخش‌های آن تخریب شده است. قلعه لاجورد که از سنگ و خشت پخته به همراه ملات ساروج و گچ ساخته شده است، روزگاری محل استقرار فرقه “حشاشین” یا همان “اسماعیلیه” نیز بوده است. موقعیت استراتژیک این قلعه سبب می‌شده تا شعاع بیست کیلومتری این قلعه به طور کامل در تیررس دید ساکنین قلعه باشد، امری که سبب تسلط بیشتر ساکنین بر تمام راه‌های ارتباطی مجاور قلعه می‌شده است. این قلعه در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. قلعه لاجورد تنها قلعه تاریخی این منطقه نیست، یکی دیگر از قلعه‌هایی که باید به آن سر بزنید قلعه “باباریش” است.

غار بورنیک
“بورنیک” یکی دیگر از نام‌های شناخته‌شده در میراث طبیعی فیروزکوه است. غاری زیبا و حیرت‌انگیز که 3473 متر طول دارد و جایگاه چهارمین غار طولانی ایران را از آن خود کرده است. غار در نزدیکی روستای زیبا و سرسبز “هرانده” و در بالادست دشتی وسیع و زیبا با نام “بورنیک” قرار دارد. این غار که در میان بومی‌های این منطقه با نام “پورنیک” نیز شناخته می‌شود در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا قرار گرفته است و بیش از 140 پله برای رسیدن به درب ورودی آن بر دامان کوه تعبیه شده است. ورودی این غار یکصد متری از پهنه دشت زیبای پیش‌رو بلندتر است و نکته جالب‌تر اینکه روزگاری محل زندگی انسان‌های غار نشین بوده است. در کندوکاوهای صورت‌گرفته در این غار آثاری از دوره‌های مختلف تاریخی به دست آمده است که نشان از وجهه تاریخی و ارزشمند این غار دارد. اما غار بورنیک به سبب طبیعت حیرت‌انگیز خود نیز بسیار ارزشمند و جالب‌توجه است. قدم در فضای درون غار که بگذارید با تالار اول این غار شگفت‌انگیز مواجه خواهید شد که هنوز هم آثاری از زندگی انسان‌ها در قرون گذشته را با خود به یادگار دارد.

دیواره‌های سنگ‌چین و ایوان که در این غار ساخته‌شده گواه مسکونی بودن غار بورنیک است. از تالار نخست که عبور کنید، با گذر از دالان وارد تالار دوم خواهید شد که به نسبت تالار اول از سطح شیب‌داری برخوردار است. کف این تالار شیب‌دار و به صورت شیبی رو به پایین است. با قدم‌گذاشتن در این تالار انبوه چکیده‌ها و چکنده‌های خوش نقش‌ونگار هویدا می‌شوند که هوش از سر بیننده می‌پراند. از تالار سوم نیز عبورکرده و با گذر از دالانی وارد تالار سوم می‌شویم که به نسبت تالار دوم از شیب بیشتر و تندتری برخوردار است. در این تالار نیز جلوه‌های بسیار زیبایی از طبیعت زیرزمین رخ می‌نماید. گذر از تالار سوم شما را به تالار انتهایی خواهد رساند که منتهی به یک پرتگاه عمیق است و به همین سبب با نام تالار پرتگاه شناخته می‌شود. این غار بدون‌شک یکی از زیباترین غارهای ایران است که طبیعتی بسیار حیرت‌انگیز را در دل خود جای داده است.

مزداران
یکی دیگر از روستاهای زیبا و سرسبز شهرستان فیروزکوه، روستای زیبای “مزداران” است که در فاصله 25 کیلومتری شهر فیروزکوه واقع شده است. این روستا علاوه بر داشتن مناظری سرسبز و غنی و آب‌وهوایی مطبوع و خنک از پیشینه تاریخی بسیار بالایی نیز برخوردار است. نام جالب این روستا نیز خود گمانه‌زنی‌های متعددی به‌همراه دارد. برخی این نام را به معنای “سرزمین دانایان” و برخی دیگر به معنای سرزمین الهه آب، آناهیتا، قلمداد می‌نمایند. در این روستا آثار تاریخی متعددی به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد تاریخ شکل‌گیری این روستا به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. امام‌زاده عبدالله و امام‌زاده یحیی(ع) نخستین جاذبه دیدنی این روستا است. بنابر گفته‌های ریش‌سفیدان این روستا و برخی منابع تاریخی مقبره نخستین این امام‌زاده، متعلق به قرن هشتم هجری‌قمری بوده است که در جریان بازسازی در دهه شصت شمسی تخریب شده است. در بنای قبلی امام‌زاده علاوه بر تزئینات فاخر همانند گچ‌بری بقایای یک معبد نیز به چشم می‌خورده است.

برخی بر این باورند که در مکان این امام‌زاده معبدی قرار داشته که پس از ورود اسلام به مکان این امام‌زاده مبدل می‌شود. برج مشهور مزداران نیز دیگر جاذبه دیدنی این روستا است. این برج تاریخی متعلق به قرن هفتم هجری‌قمری است که از مصالحی همچون سنگ با ملات ساروج ساخته شده است. پلان این برج به صورت مربعی است که یک ورودی در یکی از اضلاع آن تعبیه شده است اما آنچه این برج را جذاب‌تر نموده است یک برش بیضوی در ضلع غربی این برج است که از کف تا سقف برج امتداد دارد. علاوه بر این برج تاریخی ارزشمند، بقایای یک حمام تاریخی نیز در این روستا به چشم می‌خورد که از دوره قاجار به یادگار مانده است.

امام‌زاده اسماعیل(ع)
یکی از مشهورترین زیارتگاه‌های شهرستان فیروزکوه، امام‌زاده‌ “اسماعیل(ع)” است. مقبره این امام‌زاده بزرگوار سال‌های سال است که در دامان کوهی بلندبالا با نام “منفردی” قرار گرفته است. بر طبق اعتقاد اهالی نسب این امام‌زاده بزرگوار به امام موسی کاظم(ع) می‌رسد. آنطور که از ریش‌سفیدهای این منطقه به گوش می‌رسد سال‌ها قبل کوه ریزش کرده و سبب تخریب بخشی از بنای امام‌زاده می‌گردد. در اثر این اتفاق قبر نیز شکاف برداشته و مردم مشاهده می‌کنند که جسم مطهر این امام‌زاده‌ بدون کوچکترین آسیبی سالم مانده است. همین امر هم سبب قوی‌ترشدن اعتقاد مردم این سامان به مقام والای این امام‌زاده می‌گردد. بنای قدیمی امام‌زاده که متعلق به هشت قرن پیش بوده است در اوایل سال‌های دهه شصت شمسی تخریب شده و سپس بنایی جدید برفراز این امام‌زاده، در دو طبقه ساخته می‌شود. امام‌زاده‌ اسماعیل با چندین زائرسرا همه ساله میزبان زائرین بسیاری است که از شهرها و روستاهای اطراف خود را به این حرم مطهر می‌رسانند.