خیابان غذا
شاید باورتان نشود اما پای خیابانهای غذا به اکتشافات باستانشناسی نیز کشیده شده است. اگر فکر میکنید که این خیابانهای پر از دکه و ماشینهای سیار فروش غذا، یک پدیده مدرن است سخت در اشتباهید. رمیها هزاران سال قبل با فروش ماهیهای سرخکرده بر روی چرخدستیهای خود استارت اولیه این کار هوشمندانه را زدند تا غذایی ساده را به سرعت در اختیار متقاضی آن قرار دهند. اما عثمانیها با اعلان یک حمایت حکومتی از این کسب و کار نوین آن را در سرتاسر امپراطوری خود به خصوص در پایتخت گسترش دادند و از این کسب و کار جدید سود خوبی به دست آوردند. حالا اگر چرخی در جهان بزنید ترکیهایها، هندیها، تایلندیها، مالزیاییها، امریکاییها، فرانسویها و بسیاری از مردمان جهان را خواهید یافت که بازارهای بزرگی را در سراسر جهان از آن خود کردهاند و خیلیها را برای چشیدن طعم خواکی های خیابانی شان از سراسر جهان به سوی خود میکشند. چند سالی است که ردپای خیابانهای غذا در ایران نیز پیداشده و به سرعت مورد استقبال قرار گرفته است.
خیابان غذای اهواز، خیابان لشکرآباد
همین که پایتان به اهواز رسید باید سراغ میدان دانشگاه را بگیرید. روبروی دانشگاه چمران شهر اهواز درست در ساحل غربی رود کارون بوی مستکننده که هوش از سرتان میپراند، از دهها متر جلوتر به مشام میرسد. اینجا یکی از محلات سنتی و عربنشین شهر اهواز است. همین که به میدان برسید چشمتان به جمال دهها دکه فلافلفروشی روشن میشود که فلافل مشهور اهواز را به دستتان میدهند. خیلیها این خیابان را نخستین خیابان غذای ایران میدانند. شبهای این خیابان شور زندگی را در رگهایتان جاری خواهد کرد. بوی فلافل داغ و تازه همه جا پیچیده و انبوه مشتریها روبروی دکهها صف کشیدهاند. آدمها هم با سر و شکلی متفاوت روبروی این دکهها، که اغلب سلف سرویس هستند، در حال پرکردن ساندویچهای خود هستند. روی خوش فروشندههای این بازار بزرگ فلافلفروشی اهواز هم در بین مردم شهره است. در پیچ و خم این بازار بزرگ با انبوه دکهها و چراغهایی که شب را روشنتر از روز کردهاند به جز فلافل میتوانید سمبوسه، حمص، بادمجان، کبه یا حتی زولبیا و بامیههای معروف عربی را در کنار بساط چای و قلیان عربی هم ببینید که خانوادهها و یا جمعهای دوستانه بسیاری را به سوی خود کشیده است.
بوی خوش ترشیهای مشهور این منطقه در کنار سسهای هزاررنگ آبا و اجدادی اهوازیها و انواع سالاد و مخلفات تمام این راسته را برداشته است. اینجا خیابان انوشه اهواز است که خیلیها آن را با نام خیابان لشکرآباد میشناسند و البته که بیشتر مردم اهواز این منطقه را به یمن حضور دکههای فلافلفروشی با نام بازار فلافل اهواز میشناسند. سفر به اهواز و سواحل کارون بدون چشیدن طعم فلافلهای خیابان انوشه حتما یک چیزهایی کم خواهد داشت. پایتان به اهواز که رسید یک شب حتما خودتان را مهمان فلافلهای ناب اهواز کنید، فلافلهای این خیابان خیلیها را پایبند اهواز کرده است.
تهران، خیابان سی تیر
شاید در اغلب شهرهای ایرانی بدون اینکه نامش را خیابان غذا بنامیم، هستند مکانهایی که فروشندههای مواد غذایی دور هم جمع میشوند و بساط خود را راه میاندازند و خیلیها هم پای این بساط چیزی نوش جان میکنند. اما اولین خیابانی که در ایران به طور رسمی با نام یک خیابان غذا افتتاح شده است، خیابان سی تیر آنهم در قلب تهران بزرگ است. سیتیر نه تنها برای تهرانیها که برای ایرانیها هم شناخته شده است. خیابانی تاریخی و کهن که همیشه خدا غذا و یا یک میانوعده خوشمزه برای خوردن در آن یافت میشده است. اینجا یکی از مناطق تاریخی تهران است و بناهای تاریخی متعددی همچون کلیسای انجیلی، موزه آبگینه، آتشکده آدریان، موزه ملی ایران و .. نیز در آن قرار دارند.
بافت خود خیابان هم کم از آثار تاریخی ندارد. خیابان سیتیر اما این روزها با کف سنگفرش شده و ظاهر بازسازی شده نمای ساختمانهایش، پاتوق دکهها و ایستگاههای فروش غذا است. حوالی سال 95 بود که سرنوشت خیابان سیتیر با غذا و بوی مستکننده انواع و اقسام خوردنیها و نوشیدنیها پیوند خورد. حالا اگر قدم در این خیابان بگذارید شبهای آن را مملو از حضور خانوادهها و جمعهای دوستانهای خواهید یافت که از گوشه و کنار تهران خود را به این خیابان رساندهاند. هرآنچه که فکرش را بکنید در این خیابان بلند و زیبا در دسترس شماست. آش، حلیم، انواع کبابها، جگر تازه، قارچ کبابی، پیتزای داغ و انواع فستفودها در این راسته پیدا میشود. لیست بلندبالایی از نوشیدنیهای خنک و گرمنوشها را در کنار تنقلاتی همانند انواع و اقسام شیرینیها را هم به این منو غنی اضافه کنید. بوی مدهوشکننده غذاها در کنار کافههای سیار و ونهایی که کاربرد جالبشان شما را هم کنجکاو خواهد کرد، ظاهر این خیابان را دلنشینتر کرده است. خیابان سیتیر را حالا خیلیها نماد شبهای همیشه بیدار شهر تهران میدانند.
در طول خیابان که حرکت کنید گاهی چشمتان به گروههای موسیقی و یا نمایشی هم خواهد افتاد که فضا را عوضکرده و نظر خیلیها را جلب کردهاند. این راسته اما یک راسته هنری و فرهنگی هم هست و میتوانید در کنار انبوه غذاها و خوردنیها آثار و صنایع دستی زیبا و متنوعی را ببینید. آنچه مسلم است با ورود در این خیابان غیرممکن است که دستخالی آن را ترک کنید. تهرانیها در میان انوع و اقسام خیابانهای شهرشان، این خیابان را خوشمزهترین خیابان تهران مینامند! اما آنچه در این خیابان بیشتر شما را به فکر فرو میبرد غلبه غذاهای فرنگی است که عرصه را بر غذاهای سنتی و ایرانی تنگ کرده است. شاید در خیابانی با این سابقه فرهنگی در دل پایتخت باید بیشتر حواسممان را جمع داشتههای ارزشمندمان بکنیم، چرا که ایرانیها خود سبک آشپزی غنی و اصیلی دارند که برخواسته از فرهنگی غنی است.
تهران، خیابان باب همایون
تجربه مثبت احداث خیابان سیتیر و استقبال بینظیر مردم پایتخت از این طرح اجتماعی سبب شد تا کمی آنسوتر از این خیابان یکی دیگر از تاریخیترین و قدیمیترین خیاباهای پایتخت ردای دومین خیابان غذا رسمی پایتخت را بر تن بپوشد. خیابان باب همایون هم که درست در مجاورت ضلع غربی میدان امام خمینی و ایستگاه مترو امام خمینی(ره) قرار گرفته است روزگاری جزو نخستین خیابانهای سنگفرش تهران بوده است که از دوران قاجاری به یادگار مانده است. باب همایون را خیلیها به عنوان راسته لباسفروش مردانه نیز میشناسند که حالا چند وقتی است به پیادهراه مبدل و سر و کله دکههای فروش غذا در آن پیدا شده است.
اینجا هم سر و کله فستفودها، فلافلیها، جگرکیها، بلالیها، کافههای سیار و … پیداست. زیباترین ساعات بازدید از این خیابان نیز درست در ساعات اولیه شب است. وقتی که انبوه آدمها خودشان را برای اندکی تفریح و خوشگذرانی بعد از یک روز کاری نسبتا طولانی به این خیابان میرسانند. نوشیدن یک دمنوش خوشمزه و یا یک قهوه دلچسب در کنار انواع نوشیدنیهای خنک حتما حالتان را عوض خواهد کرد. در کنار انواع غذاها و نوشیدنیها تنقلات، شیرینی، آجیل و بسیاری موارد دیگر در این خیابان شلوغ و زیبا به چشم میخورد. اینجا هم فروش سوغات و صنایع دستی از سراسر ایران بازار داغی دارد و خیلیها را مجذوب خود میکند. اگر سری به تهران زدید حتما خود را به پاتوق شبانه تهرانیها برسانید و تهران را از زاویهای نو تجربه کنید.
مشهد
مشهد دومین کلانشهر ایران است که به طور رسمی وارد مقوله جذاب خیابان غذا شده است.برای کلان شهری در حد و اندازه مشهد با انبوه زائرین و مجاورین آن داشتن چندین خیابان غذا امری معمول به نظر میرسد اما این شهر هنوز هم یک خیابان غذای دائم ندارد. مشهدیها در اجرای طرحی موفق، ابتدا در ایام تعطیلات نورورز و در خیابان باهنر این شهر مقدس اقدام به برگزاری یک خیابان غذا نمودند. طرحی که با استقبال کمنظیری مواجه شد و پای مشهدیها و زائرین بسیاری را به این خیابان کشاند. مشهدیها هم چیزی کم نگذاشتند و با انواع و اقسام غذاهای ایرانی و فرنگی در کنار نوشیدنیهای گرم و سرد و سوغات مختلف مشهد کسب و کار و رونق این خیابان غذا را داغ داغ نگاه داشتند. این تجربه اما در ماه مبارک رمضان هم با اجرای خیابان غذا از افطار تا سحر شوری دیگر در بین مردم مشهد و زائرین این شهر مقدس انداخت. اینبار اما میدان خیام این شهر میزبان این رویداد پرطرفدار در شبهای روشن ماه مبارک رمضان بود. سومین طرح خیابان غذای این شهر بزرگ و جذاب در مجموعه پدیده شاندیز کلید خورد. خیابان غذای سنگفرش شاندیز هم با برپایی غرفههای فروش غذا در کنار کافههای سیار و ماشینهای عرضه غذا با انواع و اقسام غذاهای سنتی و بومی درکنار غذاهای فرنگی، فستفودها، فینگرفوده، انواع تنقلات و نوشیدنیها افتتاح شد و از همان روزهای اول ماه مبارک رمضان با استقبال کمنظیری روبرو شد. مشهد با انبوه زائرین و مجاورین خود قطعا ظرفیتهای بالایی برای راهاندازی یک خیابان غذای ثابت را داراست.
کرج، بوستان گل نرگس
استان البرز هم یکی دیگر از استانهای پیشرو در احداث یک خیابان غذا بود، اگرچه این خیابان غذا در واقع در یک بوستان در منطقه باغستان شهر کرج برپا شده است. خیلی از اهالی شهر کرج نام فودکورت استریت باغستان را شنیدهاند که در بوستان گل نرگس این شهر افتتاح شده و شبهای این شهر را جانی تازه بخشیده است. در این راسته غذافروشی نیز شما میتوانید مجموعهای از غرفهها و ماشینهای سیار عرضه مواد غذایی را ببنید که البته اغلبشان به ارائه غذاهای فستفودی مشغولند و جای غذاهای سنتی و بومی در آن خالی است. این طرح هم در میان اهالی این شهر از استقبال خوبی برخوردار بوده است و به نظر میرسد که به زودی به یک خیابان غذای شلوغ و پرطرفدار مبدل شود.
بجنورد، خیابان شریعتی شمالی
شهر زیبا و دیدنی بجنورد در مرکز استان خراسان شمالی ایستگاه بعدی یکی دیگر از خیابانهای غذای در ایران است. اگرچه تجربه بجنوردیها برگزاری یک خیابان غذای موقت آنهم در ایام تعطیلات نوروز بود اما به نظر میرسد استقبال خوب اهالی این شهر و مسافرین از این طرح سبب گسترش آن در سایر فصول سال شود. بجنوردیها این طرح را در راستای گسترش گردشگری در شهر خود به اجرا رساندند و در این خیابان غذا، که در خیابان شریعتی شمالی این شهر کلید خورد، انواع غذاهای بومی و سنتی خود را در کنار غذاهای مدرن و فستفودها در غرفههایی موقت سرو کردند.
فود استریتها در راهند!
شاید شما هم در گوشه و کنار شهر خود چنین خیابانی را داشته باشید که البته صورت رسمی برای فعالیت خود ندارند. خیلی از شهرهای بزرگ و کوچک ایران عزیز نیز این روزها در راستان رونق صنعت گردشگری و همچنین ایجاد شور و نشاط اجتماعی و ایجاد حرکتهای فرهنگی در حال و هوای تدارک یک خیابان غذا هستند. به نظر میرسد در ماههای آینده شاهد افتتاح خیابانهای غذا در شهرهای زیبایی همانند گرگان در مسیر پیادهراه جادویی النگدره هستیم. اهالی رشت هم این روزها به دنبال مکان مناسبی برای برگزاری خیابان غذا در پایتخت خلاق غذاهای ایرانی هستند. تبریز هم کم ازاین دست کافههای سیار و دکههای عرضه غذا ندارد، اما هنوز هم با وجود ظرفیتهای بسیار راسته ثابتی را به این کار اختصاص نداده است. شیرازیها هم در شهر زیبا و خوش رنگ و لعاب خود بوستان آزادی و خیابان مشکینفام را برای راهاندازی یک خیابان غذای دنج و زیبا در نظر گرفتهاند. به این لیست باید نامهایی همانند سبزوار و لاهیجان زیبا را هم اضافهکنید. این روزها تب این خیاباهای غذا به جان خیلی از شهرها افتاده تا شاید بتوانیم از آنچه که داریم بیشتر بهرهببریم و رونق تازهای به گردشگری بدهیم.