شهرستان “طبس” یكی از مناطق شهری در استان “خراسان جنوبی” و هم مرز با استان “یزد” می باشد. این شهرستان در منطقه ای كویری و در همجواری رشته كوه “شتری” قرار گرفته است. برای دیدن «بند شاه عباس طبس» كه از قدیمی ترین سد های جهان به حساب می آید، باید حدود 30 كیلومتر از شهر “طبس” به سمت روستای كهن “خرو” رفت. روستایی كه حدود 700 سال قدمت دارد و در میان كویر، سال هاست كه دنیایی از جاذبه ها را به نمایش گذاشته است. بنایی منحصر به فرد كه در جهان همانندی ندارد.
«بند شاه عباس طبس» كه به «طاق شاه عباس» نیز معروف است قدیمی ترین و تنها سد با عرضی كمتر از یك متر است. در میان تنگه ای كم نظیر می توان این سد زیبا را به تماشا نشست. این سد تاریخی كه از زمان “صفویه” به یادگار مانده است با ارتفاعی نزدیك به 60 متر و عرض بالاترین نقطه آن كه حدود 1 متر می باشد همچنان بدون كوچكترین آسیبی پا برجا مانده است. این سد از نوع سد های قوسی می باشد كه در حال حاضر نیز از پیشرفته ترین معماری های جهان می باشد. ساخت چنین سدی در میانه تنگه ای مرتفع از شاهكار های این منطقه به حساب می آید. در قسمت های زیرین این سد طاق های آجری هنرمندانه ای ساخته شده است كه برای استحكام بخشیدن به این “بند” مورد استفاده قرار می گرفته است. 
تنگه پر آب و عمیق در این منطقه كه همچنان نیز از كم نظیر ترین مناطق این شهرستان می باشد، در سال های دور یكی از سیل گیر ترین مناطق بوده است. مردمان این منطقه برای كنترل كردن آب سیلاب های فصلی و كم كردن قدرت تخریب آن با ساختن این سد كه با معماری خود باعث جلوگیری كردن از قدرت آب و هدایت آن از زیر سد به میان دره می شده است توانستند یكی از شاهكار های جهان را بنا كنند. این بنا برای آخرین بار در زمان «شاه عباس صفویه» بازسازی گردید. در طول تاریخ این سد عظیم در سه مرحله بازسازی و مقاوم سازی شده است كه می توان تفاوت های جنس و نوع ساخت آن را با نگاه كردن به دیواره پشتی آن متوجه شد.
در دیواره های كنار این سد خاكی نشانه هایی از قدمت 7000 ساله را در این منطقه دید. سنگ نگاره هایی كه شبیه به بز های كوهی می باشد با هنرمندی هرچه تمام بر روی سنگ های اطراف تراشیده شده اند. به گفته برخی تاریخ نگاران قدمت این آثار حدود 7000 سال می باشد. گفته می شود این سنگ نبشته نمادی از فراوانی آب و نعمت بوده و در آئین گذشتگان با اعتقاد به این نماد ها معتقد بوده كه وجود این نگاره ها به بركت و پر آبی چشمه ها كمك می كرده است.
از دیگر جاذبه های این منطقه وجود حفره هایی در دل كوه و در دره های اطراف می باشد. حفره هایی كه در ارتفاعی چند متری از سطح زمین ساخته شده و ظاهرا محل سكونت یكی از اقوام در “ایران” باستان در این منطقه بوده است. به گفته محلی هایی كه كاملا به این منطقه آشنا می باشند، این سكونتگاه ها از دل كوه به یكدیگر راه داشته و می توان از تونلی برای جابجایی استفاده كرد.. البته اطلاعات زیادی در این باره بیش از این در دست نمی باشد. در پایین دره و در نزدیكی «تنگ شاه عباس» حفره ای بزرگ و طولانی در دل كوه وجود دارد كه ظاهرا برای آبیاری و استفاده و هدایت آب برای مردم در نزدیكی این منطقه استفاده می شده است.
این منطقه كم نظیر در كنار جاذبه های تاریخی و فرهنگی خود، یكی از پر گردشگر ترین مناطق تفریحی و طبیعی نیز می باشد. دره هایی بلند با اشكال طبیعی كه در بین آن ها می توان ساعت ها به پیاده روی و قدم زدن در دل آب پرداخت. آبی كم عمق كه از زیر پای بازدید كنندگان می گذرد و آن ها را به «چشمه آبگرم مرتضی علی» می رساند. چشمه ای كه با آبی گوارا هر بیننده ای را شگفت زده می كند. چشمه آب گرم در كنار چشمه های آب سرد كه منظره ای شگفت انگیز را به وجود می آورد. از دیگر منظره های این تنگه، آبشار ها و آبریز هایی كه از ارتفاع زیاد به پایین ریخته و صحنه جذابی را برای گردشگران به وجود می آورد. یكی از بزرگترین این آبریز ها به «حمام مرتضی علی» معروف است.
در سفر به این منطقه و بازدید از «بند شاه عباسی» و همچنین چشمه های اطراف آن، می توان به بازدید از دیگر جاذبه های این منطقه و شهرستان “طبس” نیز پرداخت. جاذبه های تاریخی و طبیعی این منطقه از جمله: قلعه اسماعیلیان، باغ گلشن، روستای چهل پایه، كال جنی، روستای پیر حاجات، برج هادر باش كه از پر طرفدارترین جاذبه های این منطقه می باشند. در سفر به این شهرستان تاریخی می توان اقامتی خاطره انگیز در هتل امیر طبس را تجربه كنید.
سرزمین موج های آبی مشهد
1403-07-09
