برداشت فندق در گیلان

جدا از تمام این ها محصولی در استان گیلان به عمل می اید که بسیار خوشمزه و مفید و پای ثابت آجیل ناب ایرانی است. این محصول ارزشمند فندق است و خانه ی اصلی آن در کشور ایران استان گیلان می باشد. شاید کمتر کسی این موضوع را بداند که استان گیلان هر ساله حدود 85 درصد از کل فندق ایران را تولید و عرضه می کند و دقیقا به همین دلیل گیلان را مرکز تولید فندق ایران می دانند. این در حالی است که فندق در ایران در دو استان مازندران و قزوین هم کشت می شود به طوری که باغ های الموت قزوین و نیز باغ های شهرستان های رودسر، تالش و آستارا از معروف ترین مکان های کشت فندق در ایران هستند.

مقام گیلان در زمینه تولید فندق در جهان
استان گیلان با وجود باغ های فندقی که وسعت آنها حدود 17 هزار هکتار است و سالانه تقریبا 15 هزار تن فندق دارند از لحاظ تولید این محصوب در کل دنیا مقام چهارم را کسب کرده است، مقام اول مختص به ترکیه با سهمی بالغ بر ۷۲ درصد و مقام های دوم و سوم به ترتیب به ایتالیا و آمریکا تعلق دارد. البته فندق انواع مختلفی دارد و تنها به یک گونه محدود نمی شود. این در حالی است که در ایران بیشتر چهار گونه زرآبادی، بادامی، سیاه بومی و سفید بومی کشت می شود.

برداشت فندق بهترین زمان برای سفر به گیلان

نقش فندق در گردش چرخه اقتصاد ایران و گیلان

برگزاری جشن در زمان برداشت محصول
معمولا در مناطق مختلف از ایران در پایان برداشت هر محصول کشاورزی یا باغداری جشنی بر پا می شود که نشانه ی شادی مردم پس از یک سال تلاش و کوشش و سپاس و شکرگزاری خداوند بابت رزق و روزی و برکت است. اما امروزه برگزاری این جشن ها در بسیاری از مناطق ایران کمرنگ شده و یا کلا از بین رفته و تنها در برخی از مناطق، آن هم به شکلی ضعیف انجام می شود. این در حالی است که در گذشته این جشن ها با شکوه هر چه تمام تر اجرا و اهالی منطقه غرق در شادی از آن لذت می بردند اما حتی اگر جشنی برگزار نشود مشاهده برداشت هر محصولی بسیار جالب و دیدنی و خرید آن که به تازگی از درخت جدا شده و طعم واقعی دارد بسیار خوشایند است. حال اگر این محصول فندق پرطرفدار باشد که دیگر جای هیچ سخن باقی نمی ماند.

با اینکه تنها جشن نمی تواند علت سفر به گیلان در زمان برداشت فندق باشد اما استان گیلان و مخصوصا روستاهای دو شهر رودبار و رودسر، از آن جمله مکان هایی هستند که هنوز به هنگام برداشت فندق در ان ها جشن برگزار می شود. این جشن که جشن برداشت فندق نام دارد از رسم و رسومات قدیمی استان گیلان به شمار می رود. مراسم این جشن به این صورت است که مردم روستاها در زمان برداشت فندق به سمت باغ های خود حرکت می کنند تا به مقصد برسند. در ابتدای کار برداشت یکی از افراد ترانه ای شاد و زیبا از اشعار محلی گیلانی سر می دهد و سایرین همان طور که به فندق چینی مشغول می شوند همراه با او شعر و ترانه را زمزمه می کنند. در این میان دخترانی از روستا که به تازگی نامزد کرده اند و یا اینکه تازه عروس هستند، از مغز فندق ها قبل از اینکه خشک شود برای نامزد یا همسر خود گردنبندی به نام گلوانه درست می کنند و آن را در زمستان به عزیز خود هدیه می دهند.

تاریخچه کاشت و داشت و برداشت فندق در جهان

بهترین مکان برای رشد فندق
به جرات می توان گفت بهترین مکان برای رشد فندق در ایران ارتفاعات گیلان است که شرایطی را در اختیار درختان فندق قرار می دهد که بتوانند به بهترین شکل ممکن میوه دهند و حاصل تلاش و کوشش باغبانان خود را هدر ندهند. از جمله مواردی که یک درخت فندق برای رشد احتیاج دارد توزیع مناسب بارندگی در طول سال است، موردی که در ارتفاعات گیلان به خوبی رخ می دهد. مایحتاج بعدی درختان باارزش فندق خاک مناسب است. این خاک بایستی عمیق و حاصلخیز باشد تا ریشه درختان به قدر کافی در آن نفوذ و آنچه را که لازم دارند از سفره سخاوت زمین دریافت کند. علت اینکه فندق مشتاق است در چنین خاکی زندگی کند این است که مقدار اب و مواد مغذی که در خاک های عمیق ذخیره می شود بسیار بیشتر از سایر خاک هاست در نتیجه درخت می تواند در فصل هایی از سال که بارندگی کمتر است آنچه از اب و غذا احتیاج دارد از زمین بستاند و به خوبی به زندگی خود ادامه دهد. تمام این ویژگی ها در مورد آب و هوا و خاک مختص استان گیلان و مناطق مرتفع آن است.

خلاصه ای از خواص فندق
میوه فندق معمولا به صورت خشک شده تهیه و استفاده می شود و در آجیل اصیل ایرانی جایگاه ویژه ای دارد. این میوه ی خوشمزه دارای خواص فراوانی از جمله انواع پروتئین ها و ویتامین هاست. فندق سرشار از فسفر و چربی های اشباع نشده است. فسفری که در گوشت ماهی هم وجود دارد و از این بابت جایگزین مناسبی برای کسانی است که علاقه چندانی به خوردن گوشت ماهی ندارند چون فسفر کارکرد مغز و ذهن انسان و به خصوص کودکان را به خوبی بهبود می دهد. علاوه بر اینها فندق منبعی غنی شده از ویتامین های B و E است. با وجود این که این خواص در فندق خشک شده هم وجود دارد اما چه بهتر که فندق را به صورت تازه هم مصرف کنید و از خواص آن بیشترین بهره را ببرید و طعم لذیذش را بچشید.
موارد استفاده فندق
فندق از ان دسته میوه هایی است که تنها مصرف خوراکی ندارد بلکه در موارد دیگری نیز به کار می رود. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تقریبا تمام اجزای یک درخت فندق از میوه و برگ و گل و پوست گرفته تا ساقه و تنه و حتی ریشه آن کاربرد دارد. از هر قسمت از فندق در صنعت یا صنایع خاصی استفاده می شود. مثلا میوه و مغز آن در صنایع غذایی و شکلات سازی و سایر قسمت ها در رنگ سازی، نقاشی، تولید سوخت، صنایع دستی به کار گرفته می شود. جالب تر اینکه از برخی از قسمت های تشکیل دهنده فندق برای درمان بیماری ها و در صنعت داروسازی استفاده می گردد.

نکاتی در مورد برداشت میوه فندق
اول اینکه به محض اینکه میوه فندق برسد بر زمین می افتد، در این حالت باید در اولین فرصت آن را از زمین جمع کرد چون رنگ مغز فندق در رطوبت به سرعت عوض می شود و این در حالی است که خاک زیر درختان فندق بسیار مرطوب است. از طرفی باید پوست فندق را هر چه زودتر از میوه جدا شود چون پوست نیز رطوبت دارد و اجازه نمی دهد میوه خشک و سالم و در رنگ اولیه خود باقی بماند.
نکته بعدی راجع به زمان برداشت است. آنچه زمان برداشت فندق را تعیین می کند رنگ میوه آن است. زمانی که رنگ پوسته پوششی میوه (گریبانه یا پوشینه) تقریبا قهوه ای شود زمان مناسب برای برداشت است. در واقع در این زمان حدود ۱۰ درصد از فندق های درخت بر زمین می ریزد و خود فندق داخل پوشینه کاملا به رنگ قهوه ای در می آید.
نکته بعدی راجع به تلاش دسته جمعی اعضای خانواده باغداران و حتی اقوام و دوستان و نزدیکان آنان در زمان برداشت فندق است. معمولا کار جمع آوری هر میوه از درخت و چیدن ان در کارتن در ایران مخصوصا شمال ان کاری گروهی است. در این رسم و رسوم علاوه بر اینکه همدلی و همیاری افراد بیشتر می شود فرهنگ کار و تلاش و کوشش از همان ابتدا و در دوران اولیه زندگی در وجود کودکان شکل می گیرد.
نکته بعدی نحوه برداشت فندق است. بعد از اینکه فندق باغداران متوجه می شوند فندق ها رسیده اند کار برداشت را آغاز می کنند. نحوه برداشت معمولا به صورت سنتی است به این شکل که فردی سر شاخه ها را خم می کند و سایرین فندق ها را از درخت می چینند و یا اینکه فرد شاخه ها را تکان داده و فندق ها بر زمین می ریزند و سایرین به جمع آوری و ریختن آن ها در سبد یا سطل در می پردازند. سپس عده ای این میوه ها را به گونی یا کارتن انتقال می دهند. فندقی که به دست ما می رسد حاصل کار و تلاش و زحمت شبانه روزی باغداران است.

نحوه عرضه و فروش فندق
معمولا باغداران بعد از جمع آوری کامل فندق ها بخش عظیمی از آنها را به فروش می رسانند و بخشی را نگهداری می کنند. روش های مختلفی برای فروش و نگهداری فندق ها وجود دارد. برخی از باغداران فندق ها را با پوست آنها که به نام پوشینه شناخته می شود به بازار می برند و به فروش می رسانند برخی هم پوشینه را جدا کرده و فندق ها را به شکلی خالص تر می فروشند. برخی از باغداران دریافت بهای زحمت خود را در کار دیگری می دانند، آنها فندق های بدون پوشینه را زیر افتاب و در هوای ازاد خشک می کنند و بعد از انتقال به انبار هر زمان که مناسب بدانند آنها را به فروش می رسانند و البته مقداری را هم برای مصرف سالانه خود نگه می دارند.