معبد آناهیتای كنگاور عكس های زیادی را در سایت های مختلف از خود به نمایش گذاشته است. بی شك دیدن از نزدیك چنین بنای كم نظیری نشان دهنده عمق تاریخ و فرهنگ و مذهب مردمان این سرزمین خواهد بود. اگر از سمت شهر “همدان” به طرف “شهر “كرمانشاه” حركت كنیم، به شهری زیبا به نام “كنگاور” خواهیم رسید. شهری كه معبد زیبای “آناهیتا” را در دل خود جای داده است. معماری معبد آناهیتای كنگاور همانند دیگر بناهای این استان رنگ و بویی چند هزار ساله دارد. در سفر به این استان تاریخی می توانید تجربه اقامت در یكی از بهترین و قدیمی ترین هتل های کرمانشاه كه قدمت آن به دوران “صفویه” می رسد را تجربه كنید. هتل لاله بیستون (بین المللی) كرمانشاه با مساحتی 6000 متری و به سبك كاروانسراهای گذشته بازسازی و آماده پذیرایی از مهمانان و گردشگران داخلی و بین المللی می باشد.
در ایران باستان “آناهیتا” یكی از خدایان مقدس به شمار می آمده است. “آناهیتا” را خدای باروری، شفا، خرد و همچنین خدای تمام آب های روی زمین می دانستند. در “ایران” باستان این خدای مقدس را نیرومندترین و مقدس ترین خدای بانوان می دانستند به همین منظور در گوشه گوشه كشور معابدی با این نام ساخته و در آن به نیایش می پرداختند. معبد آناهیتا در كنگاور كرمانشاه نیز یكی از معابد بازمانده از آن زمان می باشد. معبدی كه هنوز قسمت هایی از آن كه به جای مانده است نشانگر عظمت و زیبایی و قداست این بنا در زمان خود می باشد.
گذشته این بنای تاریخی به دلایلی هنوز در هاله ای از ابهام می باشد. گذر زمان آن هم در برخی مناطق تاریخی كه پیشینه ای چند هزار ساله دارند، بی گمان سردرگمی بسیاری برای علاقمندان و متخصصان آثار باستانی به وجود می آورد. این بنای تاریخی نیز از جمله مكان هایی می باشد كه به صورت دقیق و با اطمینان نمی توان درباره آن سخن گفت. چیزی كه مشخص است تاریخ بنای این مجموعه بی همتا به دوران “هخامنشیان” بر می گردد. برخی تاریخ نگاران این مجموعه را بخشی از كاخ “خسرو پرویز” كه نیمه تمام مانده است نسبت می دهند و برخی دیگر به معبد “آناهیتا” و آتشكده ای كه محل عبادت بوده است.
با ورود به شهر “كنگاور” و رفتن به مركز آن می توان تپه ای به بلندای 30 متر را از دور مشاهده كرد. تپه ای كه بر روی خود، این بنای تاریخی زیبا را جای داده ست. اگر به شكل ظاهری و معماری بی نظیر این معبد بپردازیم، می توان به دیوار های بلندی كه دور تا دور این معبد كشیده شده است اشاره كرد. دیوار های سنگی كه با مصالحی مقاوم توانسته اند چند هزار سال خود را در برابر هر نوع آسیبی حفظ كنند. طول این دیوار ها حدود 240 متر و دیوار های مجاور حدود 200 متر می باشد كه به صورت چهار ضلعی بزرگی می باشد. فضایی با این عظمت نشانگر معماری و هنر اصیل مردمان آن زمان می باشد. همچنین ستون هایی كه بر روی این دیوار ها در اطراف بنا قرار گرفته اند زیبایی و جذابیت این معبد را چند برابر می كند.
از دیگر جاذبه های كم نظیر این بنا كه با كمی تأمل می توان به هنر نهفته در آن پی برد، آبراهه هایی است كه بصورت كاملا مهندسی شده از اطراف این بنا وارد مجموعه می شده و آب رودخانه را به داخل این معبد می رسانده است. آبراهه هایی كه به صورت رفت و برگشت آب را به سمت حوضی بزرگ و عمیق كه در میان این مجموعه قرار گرفته می سانده است. این بنای سنگی كم نظیر طی سال های گذشته بی شك دست خوش تغییراتی بوده است. ولی پس از ورود اسلام تغییرات بسیاری در اطراف این مجموعه شكل گرفت. از بارز ترین این تغییرات می توان به ساخت امامزاده ابراهیم(ع) و همچنین مسجدی در كنار آن اشاره كرد كه هم اكنون نیز پابرجا می باشد. 
اگر به اطراف این مجموعه سنگی سری بزنیم، می توان دیوار هایی از جنس سنگ و آجر را مشاهده كرد. دیوار هایی كه بازمانده شهری قدیمی می باشد كه قطعا در زمانی غیر از زمان احداث معبد “آناهیتا” بنا شده است. این خرابه های بر جای مانده طبق نظر تاریخ نگاران و باستان شناسان قسمتی از سكونتگاهی مربوط به دوره “سلجوقیان” می باشد. از نوع معماری این دیواره ها به احتمال زیاد این محل بازمانده حمام و یا سكونتگاهی در آن زمان است.
در دیواره بخش شرقی معبد آناهیتا در كنگاور كرمانشاه می توان محل گورستانی باستانی را دید. همان طور كه در آئین و رسم ایرانیان از قدیم تا كنون دیده شده، دفن كردن اموات در كنار مقدسات و محل های مذهبی در آن زمان هم مورد توجه بوده است. سال ها پیش پس از كشف این گورها توسط باستان شناسان به عجایبی قابل توجه دست یافتند. وجود تابوت هایی به شكل قایق، چراغ های روغن سوزی در دست اموات، وجود سكه در طابوت ها و همچنین نشانی از “خورشید” كه نمادی از رسیدن اموات به “مهر” یا همان “خورشید” می باشد همه و همه با آیین ها و اعتقادات ایرانیان باستان مطابقت دارد. این گورستان پیشینه ای تاریخی كه به دوران “پارت” ها می رسد دارد.
بدون شك جاذبه های تاریخی موجود در استان “كرمانشاه” و شهر “كنگاور” فقط به معبد “آناهیتا” ختم نمی شود. به هر گوشه ای از این شهر و استان كه برویم می توانیم دنیایی از زیبایی ها و آثار تاریخی بی نظیری را به تماشا بنشینیم. در این شهر و اطرف آن جاذبه هایی وجود دارد كه به برخی از آن ها اشاره می كنیم. اگر به طبیعت و رودخانه علاقه دارید، حتما سری به روستای “فش” در نزدیكی شهر “كنگاور” بزنید. سراب “فش” از پر آب ترین سراب های این استان و با طبیعتی زیبا و جنگل هایی سرسبز از مناطق پر گردشگر می باشد. می توان به دیگر جاذبه های شهر “كنگاور” از جمله: مسجد جامع “كنگاور”، سراب ماران، مسجد و امامزاده ابراهیم(ع)، پل كوچه و دیگر جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهر و استان اشاره كرد.
