جنگل‌های هیرکانی که به دلایل مختلفی از وسعتشان کاسته شده است اما امروزه آثاری از آن‌ها در دو کشور ایران و آذربایجان با غنای فراوانی از گونه‌های گیاهی و جانوری به چشم می‌خورد. در ناحیه جنوب غربی دریای خزر درختان پهن‌برگ و سوزنی با قدمت 40 میلیون سال با 800 کیلومتر طول در دامنه شمالی رشته‌کوه البرز و در بخش‌هایی از کوه تالش جنگل‌های هیرکانی تالش در دشت‌های سفیدرود تا شهرستان بجنورد امتدادیافته است و شهرت جهانی دارد.
سفر به ارتفاعات جنگل‌های هیرکانی
اینجا دارمرز، 60 کیلومتری استان مازندران و بالاتر از جنگل‌های هیرکانی شمال از خطه سرسبز رشته‌کوه البرز است. در سفر به این منطقه و طی کردن مسافت 60 کیلومتری با عبور از رودها و جنگل‌ها به ارتفاعات دارمرز خواهید رسید که زیباترین روزهای بهار در جنگل‌های پهن‌برگ شمال آرمیده است.
وقتی در مسیر زیبای دارمرز قرار می‌گیرید روستائیان منطقه لزونک راهنمای خوبی در سفر شما به‌سوی ارتفاعات گزنچوال و بازدید از دریاچه فصلی آن برای شما هستند. ازنظر روحی قوی باشید چون پیمودن مسیر 60 کیلومتری در ارتفاعات دارمرز و میان سامون ها تا رسیدن به دریاچه گزنچوال حداقل یک هفته طول می‌کشد و همراه با چالش‌هایی است که ممکن است روحیه شمارا تضعیف کند. هوای بهاری در کوهستان‌های مسیر هنوز سرد است و این دلیل کوچ نکردن هیچ‌یک از دامداران به این منطقه است.
در مسیر حرکت به گزنچوال گاو دارانی را می‌بینید که نویددهنده تلاش و کوشش برای یک زندگی عاری از واهمه و مشغله‌های شهرنشینی است. تازه بعد از 6 الی 7 ساعت پیاده‌روی به اولین سامون یعنی کرون خواهید رسید. جمعیت زیادی در این سامون زندگی نمی‌کنند و تعدادشان به شمار انگشتان دست می‌رسد که اگر میهمان آن‌ها شوید چای آتشی و بوی نان داغ کلوای مازندران آدم را ازخودبی‌خود می‌کند. ساکنین منطقه کرون که بیشتر مردان هستند سختی راه کوهستان، دوری از خانواده و تمام‌کارهایی که می‌شود انجام داد را باجان دل پذیرفته‌اند تا سختی این روزها پایان یابد و معیشت خانواده به مشکل برنخورد.
رفته‌رفته که پیش می‌روید دیگر اثری از انسان نمی‌بینید و در جوامع حیوانی جنگل‌های هیرکانی شمال ایران شاهد پرندگان و پستانداران خواهید بود که به‌نوبه خود هیجان سفر را برای شما بیشتر می‌کند اما باید برای هم‌چین مسیرهای صعب‌العبوری دوره‌های از کوهنوردی را گذرانده باشید و از آمادگی جسمی و روحی خوبی برخوردار باشید تا اطمینان شما از طبیعت‌گردی و کوهنوردی‌تان حاصل شود.
بعد از سه روز پیاده‌روی و گذر از کوه‌های دارمرز و دو سامون به یک سطح هموار خواهید رسید که سامون بعد یعنی سیچ خانی با گل‌های بسیار زیبا چشم‌انتظار شما مانده است. اینجا همان‌جایی است که می‌توانید در آرامش کامل خستگی روزهای سخت را از تن خارج کنید.
سامون سیچ خانی یک‌چشم انداز بسیار زیباست که مدیریت زمان باعث می‌شود از زیبایی‌های این سامون بهره کامل را ببرید و عدم توجه به زمان و برنامه‌ریزی ممکن است برای هرکسی گران تمام شود. چون اینجا شما در ارتفاع بیش از 1800 متری از سطح دریا قرارگرفته‌اید
وقتی‌که هوا خیلی سرد می‌شود و برگرمی اندامتان غلبه می‌کند صدای زوزه گرگ‌ها نیز که در ارتفاعات گزن چال با پوشش گیاهی دارمرز به گوش می‌رسد شمارا ترغیب می‌کند که آتشی با چوب‌های خشکیده شده پیرامون روشن کنید تا بر سردی هوا و زوزه گرگ‌های بی‌رحم مسلط شوید.
در طبیعت زیبای پیرامون خود با گرفتن عکس‌های زیبا خاطرات خوش‌سفرتان را در جنگل‌های هیرکانی تالش ثبت کنید و حس پروازتان را بر روی ابرهای ارتفاعات سامون سیچ خانی به تحریر درآورید.
با گذشتن از گردنه اول سختی راه بعد از چند روز پیاده‌روی شروع می‌شود و مسیرهای کوهستانی پربرف با یخچال‌های عظیم ارتفاعات دارمرز در برابر شما ایستاده‌اند تا مانع ادامه مسیرتان باشند. پوشش گیاهی منطقه بسیار ماندگار نیست زیرا بعد از 25 روز و همراه با کوچ گاوداران به منطقه به‌کلی از بین می‌رود؛ و این نتیجه تغییر الگوی زندگی انسان‌ها است که این امانت خالق هستی را مراقبت نمی‌کنند.
اقلیم آب و هوایی مازندران
در استان مازندران هرچقدر به سمت دریاچه خزر نزدیک‌تر می‌شوید شیب و ارتفاع کمتر می‌شود و با برخورد به نسیم‌های روح‌نواز دریا و بادهای محلی متأثر از جریان هوای سیبری و قطب شمال احساس سرزندگی در شما زنده می‌شود. از ترکیب شدن ارتفاع، عرض جغرافیایی، فاصله تا دریا و حتی بادهای محلی، پوشش متراکم جنگل‌های هیرکانی سرسبز شمال ایران را به وجود آورده است و از آن محافظت می‌شود.
مسیر دسترسی به گزنچوال
به استان مازندران سفر کنید و برای بازدید از دریاچه گزن چال یا گزنچوال به روستای گزن چال بروید از این روستا تا دریاچه با عبور از مسیرهای سخت، سامون ها و گاوداری به ارتفاعات بالای مرز جنگل و مرتع یعنی همان دارمرز بروید.
اطلاعات ضروری
در انتخاب این موقعیت برای سفرتان حتماً حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی را در نظر داشته باشید که موجب نشوند شمارا از ادامه مسیرتان منصرف کنند پس همیشه یک‌راه جایگزین داشته باشید و به همراه خود Gps، باتری مازاد برای دستگاه‌های شارژی ازجمله چراغ‌قوه، مواد غذایی و آشامیدنی به همراه داشته باشید.
همیشه شانس با آدم‌ها یار نبوده و حوادث مرگبار در کمین هستند و خیلی از طبیعت گردانی که بی‌مهابا به دامن طبیعت رفتند، بازگشتی برایشان وجود نداشته است.
به دلیل اینکه مسیر سفرتان کوهستانی است و فصل بهار را برای سفر انتخاب کرده‌اید مراقب رعدوبرق‌های ناخواسته باشید و از مرجع‌های آب و هواشناسی اطلاعات کسب کنید و با آمادگی کامل توشه سفر را ببندید.
قانون کوهنوردی می‌گوید قبل از اینکه تشنه شوید جرعه‌ای آب بنوشید و قبل از آنکه احساس گرسنگی کنید یک ماده غذایی مغذی بخورید چون اگر به این‌ها توجه نکنید همیشه خستگی بر شما پیروز می‌شود و ادامه مسیر تا دریاچه گزنچوال را برایتان دشوار می‌کند.
در طبیعت‌گردی‌تان هیچ‌وقت ریسک نکنید و از سلامتی خود ساده عبور نکنید.
