قلعه رودخان گیلان؛ تلفیق تاریخ و طبیعت

اگر از آن دسته افرادی هستید که شمال ایران را تنها با جاذبه‌هایی چون دریا و جنگل می‌شناسید باید بگوییم هنوز آنطور که باید شکوه و زیبایی این دیار را لمس نکرده‌اید. استان گیلان با شهرهای بزرگ و کوچکی که دارد در دل سبز و آرام خود جاذبه‌های گردشگری تاریخی بسیاری را پنهان کرده است. قلعه رودخان گیلان یکی از مقاصد محبوب گردشگری است که در سفر به فومن باید از آن دیدن کنید و لذت ببرید.

با رفتن به قلعه رودخان در لوکیشن فیلم‌های تاریخی قدم می‌زنید؛ جایی که تاریخ را در لابلای طبیعت بهشتی به خوبی پنهان کرده. ماجراجویی در قلعه رودخان، بنای تاریخی عظیم با قدمت بسیار، شما را شگفت‌زده می‌کند. از جذابیت‌های این سفر مسیری است که تا رسیدن به مقصد طی می‌کنید و از هر لحظه آن احساس نشاط و شادی خواهید داشت. با ما همراه باشید تا در کنار هم به گذشته‌ها سفر کنیم و قلعه رودخان فومن را بیشتر بشناسیم.

قلعه رودخان کجاست؟

در بسیاری از شهرهای ایران دژهای تاریخی و خاصی از پیشینیان به جا مانده که بخش بزرگی از آن‌ها در خطه شمال است. اگر شما هم می‌خواهید بدانید قلعه رودخان کجاست باید بگوییم که این اثر تاریخی از جاهای دیدنی فومن، در فاصله ۵۱ کیلومتری جنوب غربی رشت، ۴۶ کیلومتری ماسوله و ۲۵ کیلومتری جنوب شهر زیبای فومن، در کنار روستای رودخان قرار گرفته است.

ساعت بازدید و قیمت بلیط ورودی قلعه رودخان

• زمان بازدید از این قلعه همه روزه از ساعت 7:30 صبح تا 17:00 می‌باشد.
• هزینه‌ی بازدید از این قلعه برای هموطنان گرامی 4000 تومان و برای اتباع خارجی 30000 تومان می‌باشد.
• هزینه‌ی ورود به محوطه‌ی قلعه رودخان به ازای هر ماشین مبلغی معادل 10000 تومان می‌باشد.

قلعه رودخان گیلان در کدام استان قرار دارد؟

قلعه تاریخی که قصد بازدید از آن را داریم از آثار تاریخی مهم در شمال ایران، محدوده استان گیلان و شهر زیبای فومن است.

قلعه رودخان چند پله دارد؟

وقتی تصاویر این قلعه و راه رسیدن به آن را می‌بینید این سوال برای شما هم پیش می‌آید که قلعه رودخان چند پله دارد؟ در جواب به این پرسش باید بگوییم تعداد پله های قلعه رودخان به عدد ۱۶۲۰ می‌رسد و همین باعث شده تا اینجا را به نام قلعه هزار پله نیز بشناسند.

برای حضور در قلعه و طی کردن مسیر، به آمادگی جسمانی متوسط نیاز دارید و بهتر است هراسی از بابت سخت بودن مسیر به دل راه ندهید؛ چون طی کردن مسیر و منظره‌ای که در قلعه منتظر شماست آنقدر چشم‌نواز و جذاب است که ارزش کمی سختی کشیدن را دارد.

بهترین زمان سفر به قلعه رودخان

راه دسترسی به قلعه رودخان فومن

برای رفتن به قلعه رودخان از هر مبدا که هستید باید ابتدا راهی استان گیلان شوید. اگر ابتدا به بازدید از جاهای دیدنی رشت رفته‌اید باید بدانید از مرکز استان تا  قلعه رودخان بیش از یک ساعت رانندگی در پیش دارید.

راه دسترسی به قلعه رودخان از فومن می‌گذرد، پس اول باید به فومن زیبا بیایید و به سمت جاده روستای قلعه رودخان حرکت کنید. در مسیر رسیدن به روستای رودخان، روستاهایی دیگری چون گشت، کرد محله و گوراب را می‌بینید. با گذشتن از حیدرآلات، پارکینگ قلعه رودخان فومن را می‌بینید که از اینجای مسیر را باید پیاده طی کنید.

تاریخچه قلعه رودخان گیلان

قلعه رودخان نام قلعه‌ای واقع در شهرستان فومن می‌باشد. این قلعه‌ی زیبای موجود در استان گیلان، متعلق به دوره ی سلجوقیان می‌باشد که از نام های دیگر آن می‌توان به قلعه‌ی حسامی و یا دژ رودخان نیز اشاره کرد.
برخی بر این باورند که این قلعه هم زمان با حمله‌ی عرب‌ها به ایران و در دوره‌ی سامانیان ساخته شده و در زمان حکومت سلجوقیان بازسازی و تجدید بنا شده است. قلعه رودخان مساحتی معادل 2.6 هکتار دارد که روی ارتفاعات روستای رودخان واقع شده است. فاصله‌ی این منطقه‌ی گردشگری از شهر فومن 30 کیلومتر و از شهر ماسوله 45 کیلومتر است.

دکتر منوچهر ستوده در کتاب آستارا تا استرآباد از دژ محکم قلعه روخان به عنوان سومین مورد از عجایب هفتگانه ی استان گیلان یاد کرده است. رودخان اختصاری برای کلمه‌ی رودخانه می‌باشد. علت نام‌گذاری این قلعه به سبب وجود رودخانه‌ی رخون است که در کنار آن قرار گرفته شده. نام بومی یا همان تالشی این قلعه رخون است و رودخان برای معادل فارسی این کلمه انتخاب شده است.

بر روی کتیبه‌ی سردر ورودی این قلعه درج شده است که این قلعه از سال 918 تا 921 ه.ق برای سلطان حسام الدین بازسازی و تجدید بنا شده است. این کتیبه هم اکنون در موزۀ گنجینه‌ی شهر رشت محافظت و نگه‌داری می‌شود. در طول دوره‌های زمانی مختلف به این قلعه نام‌های متفاوتی از جمله سگسال، هزارپله، سگسار، حسامی و سکسار اطلاق می‌شد.

به دلیل ترمیم و بازسازی‌ای که در زمان حسام الدین دباج اسحقی در این قلعه صورت گرفت در آن دوره قلعه رودخان را قلعه‌ی حسامی فرا می‌خواندند. طول دیوار قلعه رودخان 1500 متر بوده و در طول تاریخ هیچ دشمنی نتوانسته این قلعه را فتح و یا به آن نفوذ کند.

زمین شناسان بر اساس شواهدی که حاکی از فعالیت‌های معدن کاری در قلعه رودخان است بر این باورند که در این منطقه احتمال وجود ذخایر آهن زیاد است. دژ تاریخی و بسیار با ارزش قلعه رودخان بدلیل ساختار معماری منحصر به فرد و خاص و ویژگی‌های استراتژیکی و رزمی در فهرست آثار تاریخی و ملی به ثبت رسید.

ویژگی‌های معماری قلعه رودخان فومن

غیر از ظاهر خیره‌کننده و چشم‌نواز از مهم‌ترین ویژگی‌های این قلعه باشکوه می‌توان به نفوذ ناپذیر بودن آن اشاره کرد. گفته می‌شود از ابتدای ساخت قلعه تا کنون در دوران مختلف هیج قوم و حکومتی نتوانسته است قلعه رودخان گیلان را فتح کند. هیچ دشمنی تاکنون نتوانسته به دژ نفوذ کند که علت آن مهندسی و معماری حیرت‌انگیزی است که برای ساخت بنا به کار برده شده است.

مهمترین دلایل نفوذ ناپذیری قلعه رودخان:

• ارتفاع بالای قلعه در بلندترین نقطه منطقه
• جنگل انبوه پیش رو که پیش روی دشمن را مختل می‌کرده
• وجود رودخانه پر آب در کنار قلعه رودخان
• برج‌های متعدد دیده بانی و برقراری کامل امنیت

جاهای دیدنی قلعه رودخان

بخش شرقی و بخش غربی این قلعه هر دو دارای دوازده ورودی می باشند. بخش غربی شامل حوض، آب انبار، چشمه، سردخانه، حمام، آبریزگاه شاه نشین و چند واحد مسکونی و بخش شرقی شامل زندان، حمام، در اضطراری و آبریزگاه می‌باشند.

جالب است بدانید قلعه رودخانه از سمت جنوب به غاری متنهی می‌شود که در دل کوه قرار دارد، در زمان گذشته این غار محل نگهبانی سربازها بوده است و در صورتی که حمله دشمنان در شرف وقوع بود این سربازهای نگهبان با علامت‌های بخصوصی ساکنین قلعه را مطلع می‌ساختند. عمق این غار 15 متر است.

ورودی

از همان اولین پله‌ها که به سمت بالا می‌روید تا یکی از زیباترین جاهای دیدنی گیلان را ببینید متوجه شکوه مسیر روبرو و مقصد خیره کننده می‌شوید. پله‌ها را که پشت سر بگذارید به در چوبی بزرگی می‌رسید که ارتفاعی بیش از ۳ متر دارد و روزگاری با کمک چندین نگهبان باز و بسته می‌شد.

در دو طرف ورودی، سکوهایی ۱.۵ متری دیده می‌شود که پیش‌تر محلی برای استقرار سربازان بود و امروزه هم رنگ جنگل شده است. از درها که بگذرید کم کم به دنیای گذشته وارد می‌شوید و عظمت آن بر احساس شما غلبه می‌کند.

اکنون به شهری تاریخی پا گذاشته‌اید که دل کندن از آن سخت است. به جایی که تا کنون تنها در فیلم‌های تاریخی دیده‌اید و حالا تجربه لمس و حضور در آن چیز دیگری است. راهرو را که با چند پله پشت سر بگذارید به بخش‌های مختلف قلعه دسترسی پیدا می‌کنید.

شاه نشین(ارگ)

ارگ یا شاه نشین از بخش‌های مهم قلعه رودخان فومن است که نظر شما را به خود جلب می‌کند. ارگ دژ بنایی آجری است که در قسمت غربی قرار گرفته. حاکم قلعه رودخان در این بخش ساکن بوده که در واقع بلندترین نقطه قلعه نیز محسوب می‌شود. معماری و ساختار این بخش از سایر قسمت‌های قلعه متمایز است. این قسمت از سه بخش تحتانی، بخش فوقانی و بخش تراس تشکیل شده است.

قورخانه

قلعه رودخان بزرگ شامل دو بخش به نام‌های قورخانه و ارگ است. ارگ که قسمت غربی این بناست یکی از مهم‌ترین قسمت‌های این قلعه است و در گذشته حرم‌سرا و محل شاهنشینی بوده و شامل دو طبقه از جنس آجر می‌باشد.

فاصله‌ی ارگ تا دروازه ورودی حدودا 200 متر است. همچنین قسمت شرقی آن که قراول خانه نام دارد شامل نورگیرها و روزنه‌های فراوان در اطراف آن است. در روزگاران پیشین قورخانه محل زندگی نظامیان و سربازها و همچنین جایگاه فعالیت آن‌ها بوده است.

قوزخانه ترکیبی از دو واژه فارسی و ترکی به معنای اسلحه خانه است. اینجا محلی برای نگه‌داری و ساخت تجهیزات جنگی بوده که در قسمت شرقی قلعه رودخان دیده می‌شود. در آن زمان این پایگاه نظامی از اهمیت بسیار بالایی در دژ رودخان برخوردار بوده است.

آب انبار

اما به سراغ آب انبار قلعه رودخان برویم که از بخش‌های مهم این مجموعه محسوب می‌شود. این آب انبار در بخش غربی قلعه قرار دارد و در قدیم منبع تامین آب مورد نیاز اهالی قلعه بوده است.

آب این آب انبار از ییلاق زرد خونی تامین می‌شد و با مساحتی در حدود ۱۳۰ متر مربع در پایین‌ترین قسمت قلعه رودخان قرار داشت. آب انبار در اثر زلزله سال ۱۳۶۹ خشک شد و در حال حاضر آب مورد نیاز بازدید کنندگان از آب انبار جدید به کمک لوله کشی تامین می‌شود.

برج‌های دیده‌بانی

از ویژگی‌های مهم امنیتی این دژ، تعدد برج‌های مستحکمی است که در آن طراحی شده است. برج‌های نگهبانی یا دیده‌بانی در دور تا دور این قلعه وجود دارد که گفته می‌شود تعداد آن‌ها به ۴۰ عدد می‌رسد.

هر کدام از این برج‌ها شکلی استوانه‌ای داشته و فضای داخلی آن به‌صورت هشت ضلعی است. برج‌های دیده‌بانی این قلعه به دلیل شرایط جغرافیای ساختاری متفاوت با دیگر مناطق دارد، به‌گونه‌ای که سقفی گنبدی با پنجره‌های شیب‌دار بر روی آن‌ها دیده می شود.

نکات مهم بازدید از جاذبه قلعه رودخان

• از آن جایی که این سفر حدودا 2 ساعت برای رسیدن به قلعه به طول می‌انجامد بهتر از آب و غذای کافی برای خود به همراه داشته باشید.
• اقامتگاه‌های زیادی در قلعه روخان وجود دارند؛ بنابراین می‌توانید با رزرو هتل های فومن مثل هتل معین فومن و یا مهمانسراهای حومه‌ی شهر یک اقامت خاطره انگیز را داشته باشید و یا خانه‌های محلی اطراف را کرایه کنید.

هتل های نزدیک به قلعه رودخان

از قلعه رودخان و دیدنی‌های اطراف آن نمی‌شود به سادگی گذشت. از پایین‌ترین پله تا رسیدن به بالای دژ بیش از ۲ ساعت راه دارید، اگر زمان استراحت، عکاسی، بازدید از بخش‌های مختلف قلعه و پایین آمدن تا مسیر جاده‌ای را نیز در نظر بگیریم به خوبی متوجه می‌شوید برای لذت بردن از این جاذبه باید یک روز وقت بگذارید و به فکر اقامت در بهترین هتل های گیلان باشید.

امکان رزرو هتل فومن و یا رزرو هتل گیلان از طریق ایران هتل آنلاین خیال شما را از بخش اقامتی پیش از سفر راحت می‌کند و به آسودگی می‌توانید راهی بازدید از مناطق بکر گیلان و فومن شوید.

عکس های قلعه رودخان

سخن پایانی

شکوه قلعه رودخان و قدم زدن در بخش‌های مختلف این قلعه احساس خوشایند غرور و شادی به جان انسان می‌نشاند. بازدید از مکان های تاریخی شمال ایران و استان گیلان با هر دیاری دیگر فرق می‌کند؛ همزمان که در تاریخ سیر می‌کنید می‌توانید هوای مطبوع و لمس طبیعت جان‌بخش را نیز داشته باشید. در این مقاله به معرفی هر آنچه در مورد قلعه رودخان فومن لازم است بدانید پرداختیم، تا راهنمایی برای سفر سبز تاریخی شما باشد.