جاده ابریشم رباط کریم

بی شک نام جاده ابریشم به گوش همه ما آشناست. شاید همانند هر میراث تاریخی، جاده ابریشم نیز زیر غبار مدرنیته، نمادها و سازه های متجدد، که رگه هایی از زندگی شهر نشینی امروزی را دارند به تدریج رنگ باخته و فقط نامی از آن باقیمانده است. اما به راستی تصور اینکه حال و هوای دوران اسب، چاپار، اتراق و کاروانسرا چگونه بوده است، ذهن را کنجکاو می سازد و به تفکر وا می دارد. با نگاهی به نقشه های جغرافیایی امروزی، بعد از گذشت صدها سال می توان دریافت که مسافت نقش مهمی در برنامه های سفر داشته است تا مسافران تصمیم بگیرند کی و کجا باید توقف کرد تا از گزند شب و راه و راهزن در امان بمانند. با ما همراه شوید تا در سفری ناب و به یاد ماندنی در بازدید از کاروانسرای فتحعلیشاهی شهر رباط کریم با این اثر تاریخی بکر آشنا شوید.

رباط کریم، ایستگاه جاده ابریشم در گذر تاریخ
شهر رباط کریم ، یکی از شهر هایی است که در مسیر تاریخ هزاران ساله تجارت چین به اروپا قرار دارد و از مسیرهایی پرتردد مسافران خراسان به بغداد بوده است و جالب اینکه هنوز هم کاربری ترابری خود را در عصر معاصر حفظ کرده و با وجود فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) در جوار خود و شاهراه های اصلی تهران-قم و تهران-ساوه به آن تداوم بخشیده است.
به شهر رباط کریم که وارد می شویم هنوز هم راه اصلی از مرکز شهر می گذرد ولی برای آنکه با حال و هوای آن دوران آشنا شوید باید همه شهر را باغ های انگور و سیب تصور کنید و با کمی انحراف از جاده اصلی به رباط قدیم می رسید که درواقع کانون سکونتگاه های اولیه مردم این شهر بوده است پیش از آنکه جاده ساوه احداث شود و مردم به حاشیه این جاده بروند، در مرکز این محل کاروانسرای فتحعلیشاهی حاج کمال خودنمایی می کرد.
از هر مسیری وارد شهر رباط کریم بشوید به چهارراه اصلی شهر ختم می گردد که برای رفتن به کاروانسرای حاج کمال می توان از دو خیابان بخشداری و مصلی استفاده نمود، اگر از خیابان مصلی استفاده نمایید به منظره زیبایی از درختان بلند و آبنمای با شکوهی به طول حدود نیم کیلومتر مواجه خواهید شد که در آن فواره ها صدای آب را در گوش زمزمه می کنند و در اطراف آن نیمکت هایی برای لحظه ای درنگ و پیچش صدای برگ در ختان در زمزمه پرندگان مهیا می گردد که کمتر رهگذری می تواند از آن چشم پوشی نماید.
مسیر دیگر خیابان بخشداری است که در آن بقعه امامزاده عمادالدین (ع)، قرار دارد و چه چیزی از این بهتر که بتوان در محیطی معنوی، به نمای کاشیکاری فیروزه ای ورودی های ساختمان پنج ضلعی و اسلیمی های آن، که همچون پروانه، پرواز تا به معراج را در آسمان تداعی می کنند بهره برد و لحظه ای در شکوه محوطه این بقعه به تفکر و عبادت پرداخت.

به انتهای هر یک از این دو خیابان برسید کاروانسرای حاج کمال در نزدیکی شماست و می توانید به رایگان از آن دیدن نمایید. با رسیدن به ورودی این کاروانسرا لمس احساس قافله سالاران و کاروان ها در ایام قدیم دیگر کار چندان سختی نیست. این کاروانسرا در محله بازارک رباط کریم در سال ۱۲۴۵ هجری قمری در زمان پادشاهی فتحعلی شاه بنا شده است.
به راهروی ورودی که وارد می شوید احتیاط گذشتگان را در امور امنیتی احساس می کنید، در حجره روبروی درب ورودی در دالان سرپوشیده بانویی با لباس های محلی مشغول پختن نان محلی است و چه بسا این کارکرد از ابتدا نیز در این محل واقع بوده است. در سمت چپ راهرویی است که به یکی از پنج اصطبل کاروانسرا ختم می شود و احتمالا در زمان قدیم، شخصی برای تحویل گرفتن مرکب از مسافران در این محل گماشته می شده است. از دالان خنک که بوی نم و خاک، به نفستان جلا می بخشد گذر که می کنید تابلوها و شبیه سازهای سبک زندگی آن دوران به نمایش گذاشته شده و ذهنتان را به فضای دوران رونق کاروانسرا می برد و در حالی که در فکر تجسم زندگی آن دوران هستید، به ناگاه وارد صحن اصلی می شوید.

حال که خستگی و غبار از چهره مسافران زدوده شده است، در ضلع روبرو تالاری قرار دارد که محل اجتماعات بوده و در آن نقالان و داستان سرایان در حال سخنوری بوده و با یک چای و شاید لیوانی آب از آنها پذیرایی می شده است.
در قسمت پشت بام این کاروانسرا، دو برج دیده‌بانی وجود دارد که نگهبانان در این مکان قرار می‌گرفتند تا بتوانند تمام نواحی رباط کریم را به خوبی رصد نمایند. در انتهای ایوان جنوبی شرقی، شاه ‌نشین دو طبقه‌ای قرار دارد که بر الگوی دو ایوانی بنا تأکید می‌کند. در حیاط این بنا کوره ذوب فلز دیده می شود که احتمالا از آن برای تعمیر ادوات، تجهیزات و جهاز چارپایان و حتی در روایت هایی در تاریخ از این محل برای ضرب سکه استفاده می شده است.
خوشبختانه در سال های اخیر این کاروانسرا به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تحویل داده شده است و دفتر این اداره نیز در همین محل قرار دارد که این امر موجب شده است، روزانه از این محل برای برگزاری نشست های فرهنگی، برگزاری موزه و نمایشگاه ها و گردهمایی های مختلف شهر رباط کریم تبدیل شود و از رونق فراوانی برخوردار گردد، این مکان در همه روزهای هفته پذیرای بازدید کنندگان است و می تواند مکان خوبی برای گذران اوقات به همراه خانواده در فضایی تاریخی باشد.

رباط کریم، شهر رستوران ها و اغذیه ها
در فضای شهر رباط کریم به دلیل قرار گرفتن در یکی از پر تردد ترین مسیرهای جغرافیایی کشور که محل اتصال استان های شمالی به جنوب و غرب کشور است و عبور مسافران بیشماری که از مسیرهای مختلف این شهر صورت می پذیرد، محل های تهیه و فروش، فست فود، اغذیه و رستوران های بسیاری را در خود جای داده است و بازدید کنندگان می توانند بسته به انتخاب خود محل های مختلفی را انتخاب نمایند که بهترین آنها را می توان رستوران المهدی، فست فود های نایت استار، گپ، اغذیه پاتوق و آب میوه فروشی دایی جواد نام برد.
همچنین برای رزرو هتل محل اقامت، نزدیکترین محل به هتل ایبیس تهران و هتل نووتل تهران واقع در حاشیه فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)، می باشد که فاصله زمانی 7 دقیقه ای تا شهر رباط کریم را دارند. علاوه بر رستوران های خوبی که در مجموعه فرودگاه وجود دارد، شهر پرند نیز دارای رستوران های بسیار خوبی است که فاصله ای 10 دقیقه ای از شهر رباط کریم دارند.

هوشمندانه سفر کنید
معمولا گردشگران خارجی و مسافرانی که قصد عزیمت به خارج از کشور را دارند به دلایل مختلف مانند اختلاف ساعت، تمام شدن زمان اداری و یا تاخیر و کنسل شدن پروازهای فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)، زمانی فراهم می گردد که به آسانی می تواند با توقف در سالن انتظار فرودگاه هدر برود، اما می توانند با تبدیل این زمان به فرصتی بی نظیر و به یاد ماندنی برای بازدید از یک محل تاریخی، خاطرات بسیار خوبی را از سفرشان ثبت نمایند.
همچنین افرادی که به دلایل مختلف مانند سفرهای نوروزی، میهمانی، گردشگری، تحقیقات معماری و عبور از شهر رباط کریم به مقصد های دیگر دارند می توانند از فضای این محل بازدید نمایند.
در پایان باید گفت، بناهایی مانند کاروانسرای حاج کمال اگرچه از مرکز شهرها به دور افتاده اند، تغییر کاربری داده اند، برخی بازسازی و برخی به حال خود رها شده اند و یا بر بدنه آن ها خطوط شوم به یادگار مانده است، مانند همه آنچه از تاریخ و تمدن باشکوه و پرافتخار کشور عزیزمان ایران به جای مانده است، یادآور سال هایی است که به اعتبار آنها تاریخ، فرهنگ و هویت ما شکل گرفته است و هنوز هم پس از سال ها، حضور در چنین بناهایی آرامشی بینظیر به ما می دهد چرا که احساس استحکام ریشه هایمان را تداعی و به ما یادآوری می کند که خانه کجاست و خانه همچنان پابرجاست، اما یادمان باشد که خانه بی نفس ساکنانش مخروبه ای بیش نیست، آثار تاریخی کشور عزیزمان را با بازدید و ثبت در حافظه بصری دنیا، ماندگار کنیم.