فرفره‌های رنگی روزگار کودکی خاطرتان هست؟ بازی بی‌دردسر و بی‌هزینه که همه عاشقش بودیم. با اینکه از آن روزها زمان زیادی می‌گذرد؛ اما هنوز با دیدنش در دست کودکان ذوق می‌کنیم و به یاد کودکی بی‌دغدغه لبخند می‌زنیم. وقتی اولین بار برای بازدید از جاهای دیدنی منجیل پا به این شهر می‌گذارید؛ توربین‌های بادی معروف اینجا شما را به یاد کودکی و فرفره‌های کاغذی می‌اندازد.
فرفره و باد یار همیشگی هستند. در شهر منجیل به‌جای اینکه بدویم تا باد به پره فرفره‌هایمان بزند؛ باید گوشه‌ای بنشینیم و گردش باد بر روی پره‌های توربین را نظاره‌گر باشیم. به‌راستی چه هیجانی دارد هم‌زیستی باد و این پره‌ها که حتی دیدن وجه صنعتی آن هم، برایمان جالب است. کلاهتان را سفت بچسبید که باد نبرد، تا با هم به دیدن جاذبه های بی‌نظیر شهر منجیل برویم.
منجیل کجاست؟
مگر می‌شود راهی شمال ایران شوید و از لحظه‌لحظه آن لذت نبرید. در سفر به جاده‌های شمالی هر وقت وزرش باد متفاوت و شدیدتری را حس کردید همان جا منجیل است. اگر نشانی دیگری جز باد می‌خواهید، درخت‌های زیتون راهنمای شماست.
منجیل یکی از شهرهای شمالی ایران در استان گیلان است. این شهر به‌عنوان مرکز تجاری شهرستان رودبار شناخته شده است. شهرستان منجیل در منطقه‌ای کوهستانی در دامنه شرقی سفیدرود واقع شده است. منجیل در مجاورت سه استان زنجان، قزوین و گیلان، یکی از شهرهای هفت‌گانة شهرستان رودبار است.
مسیر دسترسی به منجیل
بهتر است بدانید که برای رفتن به منجیل باید فکر سفر هوایی یا ریلی را از سرتان بیرون کنید. اینجا از گزینه‌های حمل‌و‌نقل چون قطار و هواپیما خبری نیست. پس تنها راهی که برای ورود به این شهر می‌ماند همان سفر جاده‌ای است. از تهران مسیر ۲۲۵ کیلومتری را پیشرو دارید. کافی است وارد جادة تهران – رشت شوید تا با عبور از شهرهای کرج، هشتگرد، آبیک، قزوین و کوهین به منجیل برسید.
راه دیگر برای حضور در اینجا و بازدید از جاذبه های دیدنی منجیل؛ وارد شدن به بزرگ‌راه قزوین ـ رشت است. این دو شهر از طریق دو جاده قدیم و جدید راه ارتباطی را برقرار کرده‌اند. البته جاده قدیم و جدید در حال حاضر هر دو از این شهر عبور می‌کنند. مسیر دیگری که بتوانید با کمک آن به منجیل بروید از طریق جاده قزوین است. شما بعد از واردشدن به جاده رشت – زنجان به کمربندی می‌رسید که از طریق آن به شهر منجیل وصل می‌شوید.
ورود به منجیل از طرف استان زنجان نیز ممکن است. راهی با نام مسیر زنجان – رشت شناخته می‌شود؛ اما به‌صورت مستقیم به منجیل راه ندارد. شما باید ابتدا بعد از عبور از پل کنار سد سفیدرود و سپس مسیر کمربندی تونل‌های منجیل به شهر وارد شوید.
لوکیشن منجیل بر روی نقشه و مختصات جغرافیایی
برای دسترسی به موقعیت دقیق این شهر، از لوکیشن استفاده کنید تا به‌صورت کامل مسیرهای اطراف را بررسی کنید.
منجیل زیبا در قسمت جنوبی شهرستان رودبار و بخش جنوب استان گیلان، مابین جلگه‌های کناره دریای خزر و رشته‌کوه البرز قرار گرفته است. شهر منجیل در مختصات جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۲ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۷ دقیقه از خط استوا و ۴۹ درجه و ۱۱ دقیقه تا ۵۰ درجه ۵ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار مبدأ واقع شده است.
تاریخچه شهر منجیل
منجیل پیش از اسلام، نام مانگیل را بر خود داشت که در زبان پهلوی به معنی “محل سکونت گیل‌ها” است. بعد از نفوذ مسلمانان در سراسر ایران و تسلط اعراب هنوز بسیاری از مردم به دین و آیین ماقبل خود استوار بودند. رفته‌رفته با رشد اسلام در نقاط مختلف ایران، شهر منجیل نیز با سایر شهرها همسو شد و به آیین اسلام علاقه‌مند شدند.
جمعیت مردم این شهر به کمتر از ۲۰ هزار نفر می‌رسد. نکته جالب‌توجه تعدد گویش‌ها و زبان‌های مرسوم بین همین تعداد است. اهالی اینجا به سه زبان تاتی، ترکی و کردی صحبت می‌کنند. درآمد اصلی مردم این شهر از طریق تجارت است. وجود باغ‌های زیتون مرغوب نیز منجر به شغل تولید فراورده‌های این میوه و فروش آن شده است.
بهترین زمان سفر به منجیل
بارش حتی در روزهای گرم تابستان در شهرهای شمالی دور از انتظار نیست. هر وقت هوس شمال به سرتان زد بار سفر ببندید که هر روز و فصلی از این خطه دیدنی است. وقتی به همراه خانواده و کودکان قصد سفر می‌کنید اوضاع کمی متفاوت می‌شود و باید موقعیت آب‌و‌هوایی را بهتر بسنجید.
در این شهر وزش باد همیشگی است پس دنبال فصلی بدون وزرش باد نباشید. البته یکی از دلایلی که مردم را به سمت منجیل می‌کشاند همین باد وزان است. اینجا بهار و تابستان وزش باد بیشتری نسبت به فصل‌های سرد پاییز و زمستان دارد. اگر به قصد تماشای چرخش توربین‌های بادی می‌آیید، باید شرایط هوایی را از قبل بررسی کنید.
بااین‌حال، بهترین زمان برای سفر به اینجا و بازدید از جاهای دیدنی منجیل در فصل بهار و تابستان است. هوای مطلوب سفر را لذت‌بخش‌تر می‌کند. دمای هوا در فصل بهار به 13 تا 32 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. منجیل در فصل تابستان زیاد گرم نیست. دمای هوا در تابستان منجیل به 19 تا 36 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. پاییز و زمستان به دلیل سرمای بیش‌ازحد هوا زمان مناسبی برای سفر نیست و به گردشگران این فصل‌ها توصیه نمی‌شود.
طبیعت منجیل
شهر منجیل در منطقه‌ای است که جای تلاقی سه نوع آب‌و‌هواست. آبوهوای معتدل خزری، کوهستانی البرز و گرم و خشک مرکزی ایران را در اینجا شاهد هستیم. همین تنوع آب‌و‌هوایی باعث منحصربه‌فرد بودن اقلیم این شهر شده است. بادهای منجیل نیز که شهرت جهانی دارند از همین تنوع آب‌و‌هوایی منشأ می‌گیرند. تلاقی این سه هوا، معمولا باد نسبتا شدیدی به‌ویژه در بهار و تابستان را به وجود می‌آورد.
در همان بدو ورود به این شهر طبیعت اینجا شما را به خود جذب می‌کند. موقعیت جغرافیایی و آب‌و‌هوایی این منطقه باعث طبیعت بسیار زیبا و چشم‌نوازی شده است. طبیعت اینجا هر ساله گردشگرانی را به خود جذب می‌کند تا با ثبت عکس‌هایی در جاذبه‌های آن یادگاری با خود از این شهر ببرند.
پوشش گیاهی و جانوری منجیل
از بادهای منجیل که بگذریم باید به سراغ پوشش گیاهی و جانوری اینجا بریم که از جاذبه‌های دیدنی منجیل به شمار می‌رود. منجیل به دلیل داشتن آبوهوای مدیترانه‌ای بستر بسیار خوبی برای رشد گیاهان و زندگی جانوران گوناگون است. وقتی از پوشش گیاهی سخن به میان می‌آيد بی‌اختیار به یاد زیتون‌های همیشه‌سبز و زیبای آن می‌افتیم. در منجیل علاوه بر زیتون شاهد جنگل‌های پوشیده از سرو خوش‌قامت نیز هستیم.
پوشش گیاهی غنی منجیل به همین‌جا ختم نمی‌شود. جنگل‌های مخلوط هیرکانی، جنگل‌های بلوط، جنگل‌های راش کوهی و درختان ممز، حیات بهشتی به این منطقه بخشیده است. مازو، آزاد، افرا، نارون و درختان کوچک‌تری مثل لیلکی و شمشاد از دیگر گونه‌های گیاهی منجیل به شمار می‌روند.
حتی شنیدن اسم این درختان هم لذت‌بخش است چه برسد به قدم‌زدن در سایه آن‌ها. پاییز اینجا عجیب دیدنی است. شگفت‌زده می‌شوید از تماشای تابلوی گران‌بهایی که با جعبه‌ای مدادرنگی هزار رنگ نقاشی شده است.
بی‌شک زمانی که صحبت از منطقه‌ای خوش‌آب‌وهوا با چنین پوشش گیاهی می‌شود، به یاد جانورانی می‌افتیم که در آن زیست می‌کنند. طبیعت همیشه خانه اصلی جانوران مختلف بوده است. پلنگ زیبای ایرانی گونه‌ای در معرض انقراض است که در حیات‌وحش منجیل روزگار می‌گذراند. جایی که پلنگ باشد و طبیعت زیبا، دیدن آهو دور از انتظار نیست.
گاو کوهی، گوزن و سمندر نیز از گونه‌های شاخص و منحصربه‌فرد این منطقه شناخته شده‌اند. تنها کاری که طبیعت‌گردان می‌توانند در حق حیات‌وحش انجام دهند تجاوز نکردن به مکان زندگی و آزار ندادن این‌گونه‌های بسیار مهم است. با نبودن حتی یکی از این جانوران، حیات‌وحش مریض و کم‌جان می‌شود.
جاهای دیدنی منجیل
با سفر به این شهر، دردسر جستجو برای بازدید از جاهای دیدنی منجیل را ندارید. هر طرف که سر برگردانید جاذبه‌ها خودشان راه را به شما نشان می‌دهند. با معرفی تعدادی از جاذبه‌های این شهر انتخاب مقصد و برنامه‌ریزی برای شما راحت‌تر می‌شود.
رودخانه و سد سفیدرود
سخن از منجیل به میان بیایید و یادی از سد سفیدرود نکنیم، کم‌لطفی شده است. سد منجیل که به سد سفیدرود نیز شهرت دارد یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی منجیل است. این سد از قدیمی‌ترین سدهای ایران است که در سال‌های ۱۳۳۱ تا ۱۳۴۱ در نزدیکی شهر منجیل به دست مهندسان فرانسوی ساخته شده است.
ارتفاع این سد قدیمی از کف رودخانه ۴۱۲ متر و طول تاج آن ۴۲۵ متر است. پنج واحد تولید برق مربوط به سد، در مجموع بیش از ۸۷ مگاوات برق تولید می‌کنند. سد منجیل دو سرریز نیلوفری، دو سرریز جانبی و ۵ تخلیه‌کننده تحتانی دارد. حجم مخزن سد منجیل ۱۷۵۶ میلیون مترمکعب است.
رودخانه سفیدرود محل تلاقی دو رود مهم قزل‌اوزن و شاهرود است. طبیعت اطراف سد منجیل و رودخانه سفیدرود، فضایی دلنشین برای گردش، استراحت و برپاکردن پیک‌نیک است. قایق‌هایی در اینجا به چشم می‌خورد که توسط قایق‌ران‌های حرفه رانده می‌شوند. مثل کارت‌پستالی ارزشمند است؛ طبیعت زیبا و قایق‌های شناور که از تماشای آن سیر نمی‌شوید.
رودخانه سفیدرود در پشت این سد، دریاچه‌ای زیبا ساخته است. این دریاچه مساحتی در حدود ۵۶ کیلومتر دارد که آبراه‌های بسیاری از آن گرفته شده است تا زمین‌های اطراف را سیراب و حاصلخیز کند. سد سفیدرود در سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسید که در ابتدا به نام شهبانو فرح شهرت داشت. پس از انقلاب نام سفیدرود را بر روی این سد گذاشتند که امروزه آن را به این نام می‌شناسند.
در اوایل ساخت، این سد زیستگاه خوبی برای پرورش آبزیانی چون ماهی سفید، اوزون‌برون، کپور، تاس‌ماهی، سفید ماهی و سایه ماهی بود. متأسفانه امروزه با ورود پساب‌های صنعتی کارخانه‌ها و فاضلاب شهری به این مکان، زیستگاه این آبزیان نیز ناسالم و تقریبا نابود شده است. درآمد بسیاری از مردم منطقه به این موضوع مربوط می‌شود که باعث نگرانی از سمت آن‌ها شده است.
با وجود رطوبت بالا و آبوهوای مناسب، اطراف این سد از پوشش گیاهی زیبایی برخوردار است. در این اطراف گل‌های سوسن، گیاهان وحشی، درختان زیتون و هرزویل به‌خوبی رشد می‌کنند.
غار چشمه باد منجیل
غار چشمه باد یکی از جاذبه‌های زیبای منجیل است که دیدن آن در سفر به این شهر خالی‌از لطف نیست. محلی‌ها به این غار «یئلی بولاغی» می‌گویند. نام چشمه باد، به دلیل قرارگرفتن در منطقه بادخیز منجیل و چشمه‌ای که دارد روی این غار گذاشته شده است.
چشمه باد از نوع غا‌رهای رودخانه‌ای است و رفتن به آن در فصل بهار به دلیل پر آب بودن اصلا پیشنهاد نمی‌شود. غار چشمه باد یک دهانه دارد و در ارتفاع ۱۴۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. خنک بودن فضای این غار در فصل تابستان بهترین زمان بازدید را برای غارنوردان و گردشگران مهیا کرده است.
این غار با زیبایی‌های خود شما را محصور می‌سازد؛ چکیده‌های باریک آهکی که به نی نوشابه‌ای معروف هستند واقعا دیدنی است. زمان گردش در این باغ بسیار مواظب باشید که به آن‌ها برخورد نکنید تا باعث آسیب به این محیط شوید. برای بازدید از این غار باید از تجهیزات مناسب استفاده کنید و بازدید را با کمک یک راهنما انجام دهید.
پارک ساحلی سد منجیل
جاذبة دیگری که گذشتن از آن سخت است پارک ساحلی سد منجیل است. سد منجیل آن‌قدر گیرا و جذاب هست که بخواهید ساعاتی را به تماشای سد و اطراف بگذرانید. برای استراحت و لذت‌بردن از این جاذبه چه جایی بهتر از پارک ساحلی در کنار سد می‌تواند باشد.
پارک ساحلی با امکانات رفاهی مناسب هر روزه گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. موقعیت این پارک به‌گونه‌ای است که به شما امکان ثبت عکس‌های بسیار زیبا می‌دهد.
موقعیت قرارگیری پارک ساحلی آن را به یکی از شلوغ‌ترین پارک‌های این شهر تبدیل کرده است. امکاناتی مثل زمین‌بازی، سرویس بهداشتی، مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و آلاچیق نیاز میهمانان پارک را مرتفع ساخته است. قایق‌های پدالی امکان یک تفریح آبی را برای شما مهیا می‌کند تا از تماشای مناظر اطراف لذت ببرید.
توربین‌های بادی
لابد شما هم در مورد توربین‌های منجیل شنیده‌اید، البته اگر نشنیده باشید هم نمی‌توانید از دیدن آن‌ها چشم‌پوشی کنید. جوری با وزش باد خودشان را می‌چرخانند انگار فقط برای شما به چرخش درآمده‌اند. همان‌طور که می‌دانید این نیروگاه، انرژی جنبشی باد را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. این نیروگاه قدرتمند توسط ماشین‌سازی اراک تحت لیسانس شرکت دانمارکی در دهه ۱۳۷۰ خورشیدی برپا شد.
نیروگاه منجیل دارای ۱۷۱ توربین است. این توربین‌ها از سه پره به طول تقریبی ۱۷ الی ۲۳ متر ساخته شده‌اند. پره‌ها انرژی جنبشی باد را توسط ژنراتورهایی که در پشت پره‌ها قرار دارد، به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. در شرایط مناسب وزش باد، چرخش مجموعه این پره‌ها منظره‌های زیبا و دیدنی را به وجود می‌آورد که بی‌اختیار نگاه شما را به سمت خود می‌کشاند. برای بازدید از توربین‌ها از طریق جاده قزوین – رشت وارد شهر منجیل که شدید، روبروی شهرک محمودآباد جاده فرعی به سمت نیروگاه بادی را می‌بینید.
چشمه آب گرم ماستخور
هر جا چشمه آب گرمی باشد قطعاً توجه گردشگران را به سمت خود می‌کشاند تا گرد سفر از تن پاک کنند و آرامش یابند. یکی از جاهای دیدنی منجیل چشمه آب گرم ماستخور است. دهکدة ماستخور در پنج‌کیلومتری شهر رودبار و غرب سد منجیل قرار دارد. آب چشمه ماستخور هنگام خروج، گرم و جوشان است.
اهالی روستای ماستخور و علی‌آباد سفلا، آب چشمه را به خزینه‌هایی هدایت کرده‌اند و در آن‌ها حمام می‌کنند. مردم محلی معتقد هستند که استحمام در آب گرم این چشمه، بسیاری از بیماری‌های چشم و بیماری‌های استخوانی و رماتیسمی را درمان می‌کند.
سرو کهنسال هرزویل
هرزویل در نزدیکی منجیل واقع شده است. برای رفتن به هرزویل که خارج از شهر منجیل است، باید در مسیر کمربندی شهر منجیل قرار بگیرید. نبش پادگان منجیل به فلکه‌ای می‌رسید که باید در آن به سمت شمال بروید و پس از آن به هزویل می‌رسید. شهرک هزویل از دو بخش تاریخی و نوین تشکیل شده است. طبق گفته مورخین این بخش از 2000 سال پیش تاکنون چندین بار ویران شده و از نو ساخته شده است.
آثار هرزویل قدیم را روی تپه‌های اطراف شهرک فعلی می‌توان دید. هرزویل از قدیم جز شاهراه‌های مهم و حیاتی در کنار سفیدرود بوده است. منجیل و هرزویل همیشه مکمل یکدیگر بوده‌اند. هرزویل در گذشته، به‌خاطر موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی مناسب خود، پناهگاه امنی برای مردم منجیل و یا حتی کل منطقه بوده است.
و اما سرو هرزویل که نماد این منطقه است را بهتر بشناسیم. هرزویل جاذبه بسیار زیبای تاریخی به نام سرو کهنسال در دل خود دارد. سروی با قدمتی در حدود 1000 سال پیش از میلاد مسیح، زمانی که حتی هنوز خبری از سلسله هخامنشیان نبود. در سفرنامه‌های بزرگان بسیاری، از این سرو یاد شده است. برای دیدن این سرو استوار باید جاده اصلی هرزویل را انتها ادامه دهید تا به این درخت کهنسال برسید.
سرو کهنسال هرزویل یکی از آثار طبیعی ملی ایران و تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست است. حریم آن مساحتی است با تقریبا ۱۰۰۰ مترمربع و با حصار از بقیه منطقه جدا شده است. اهالی اینجا این درخت را نظرکرده می‌دانند. درختی که روزگار بسیاری را به چشم دیده و سایه بر دلتنگی مردمان دوران دور و نزدیک بوده است. آرامگاه آقاسید محمود مرندی نیز در این روستا قرار دارد که مورد ارادت اهالی این منطقه است.
آبشار و چشمه کلشتر
در دل روستای زیبا و دنج کلشتر، آبشاری پرآب و کوچک لانه کرده است. یکی از جاذبه‌های زیبا و چهار فصل استان گیلان همین آبشار کوچک اما پربار است. اگر مشتاق دیدن منظره‌ای بکر و زیبا هستید، این روستا و آبشار گزینه مناسبی است. روستای کلشتر در فاصله‌ای نزدیک از سد منجیل، در مسیر رودبار به منجیل قرار گرفته است.
بعد از ورود به روستا، از میدان اصلی کلشتر، مسیر دسترسی به آبشار با تابلو مشخص شده است. بخشی از مسیر را می‌توانید با خودرو پیش بروید؛ اما در ادامه باید راه را که مسیری پیاده است طی کنید تا به آبشار برسید. پیاده‌روی در حدود نیم ساعت از شما زمان می‌برد و در انتهای مسیر، بعد از گذشت از سرچشمه کلشتر به آبشار زیبای کلشتر می‌رسید. بهترین زمان سفر و بازدید از این آبشار فصل بهار و پاییز است تا این جاذبه تمام جلوه خود را به رخ بکشد.
سوغات منجیل
سوغات، بخش دوست‌داشتنی و تکمیل‌کننده هر سفر است که خوشبختانه از شهر منجیل دست پر برمی‌گردید. سوغات منجیل نیاز به معرفی ندارد؛ چون نام منجیل و درختان همیشه‌سبزش به هم گره‌خورده‌اند. زیتون و هر محصولی که بشود از زیتون گرفت در این شهر به‌راحتی پیدا می‌شود.
جز زیتون، از خوراکی‌های خوشمزه دیگری مثل لواشک‌های خوشمزه و رنگارنگ، سیر، ترشی، رب انار، کلوچه و چای نیز می‌توانید با خود به سوغات ببرید. از شربت‌های گیاهی این شهر هم غافل نشوید که طعم بسیار دلچسبی دارند. صنایع‌دستی مثل صابون زیتون، نمد و بافته‌های پشمی هم در کنار خوراکی‌ها گزینه خوبی برای سوغات به یادگار از این دیار است.
اقامت در منجیل
از آنجا که منجیل شهر کوچکی است؛ هتل یا مهمان‌پذیر مطرحی ندارد بااین‌وجود نمی‌شود قید سفر به این شهر را زد. رودبار نزدیک‌ترین شهرستان به منجیل است؛ اگر به دنبال جایی برای استراحت و اقامت می‌گردید هتل های رودبار گزینه بسیار مناسبی است. هتل زیتون 2 رودبار و اقامتگاه بوم گردی خوش نشین رودبار می‌توانند به‌خوبی بخش اقامت سفر شما به این شهر را پوشش دهند.
اقامت در هتل زیتون 2 رودبار
هتل زیتون 2 رودبار در 5 کیلومتری این شهر مقابل اداره‌پست واقع شده است. این هتل در سال 1395 به بهره‌برداری رسید تا میزبان گردشگران و مسافران این شهر باشد. هتل زیتون 2 رودبار در 3 طبقه با 14 اتاق همه روزه آماده پذیرایی از میهمانان است. هتل سه ستاره زیتون 2 در فاصله 220 متری از رودخانه سفیدرود قرار دارد که حین اقامت از تفریح در کنار آن می‌توان لذت برد.
اقامتگاه بوم گردی خوش نشین رودبار
این اقامتگاه با قدمت حدود 60 سال و 4 اتاق در سال 1396 بازسازی شده است. اقامتگاه بوم گردی خوش نشین رودبار از نظر موقعیت‌مکانی، در روستای بالابراگور قرار دارد و از شهر رودبار حدود 46 کیلومتر فاصله دارد. قرارگیری اقامتگاه در فضای سرسبز و با صفا، لذت بودن در فضای سنتی خانه را برای شما دوچندان می‌کند.
سخن آخر
در منجیل سد فیروزه‌ای، توربین‌های بادی گردان، طبیعت بکر، وزش باد و زیتون همیشه سبز را دیدیم. مگر بیش از این می‌شود از سفر به یک شهر لذت برد. تجربه‌های بی‌نظیری که تنها در شمال ایران و منجیل گیلان می‌توان داشت. جاهای دیدنی منجیل با جسم و روح ما کاری می‌کند که دوباره به اینجا برگردیم و هر بار مشتاق‌تر به این شهر دیدنی نگاه کنیم. خاطراتی خوش که با مرور آن‌ها لبخند بر لب می‌آوریم.
