سیستم حمل و نقل قایقی موسوم به «Star Ferry» با 120 سال قدمت، قدیمی ترین سیستم حمل نقل عمومی در هنگ کنگ است. قایق های سبز و سفید این شرکت مسافرتی به یک جاذبه گردشگری در شهر هنگ کنگ تبدیل شده است که نماهای پانورامیک بی نقصی از افق مشهور شهر هنگ کنگ را در اختیار گردشگران و مسافران قرار می دهد.
این سیستم حمل و نقل که در نگاه ساکنان محلی یک نماد فرهنگی به شمار می آید روزانه هزاران مسافر را در ازای 50 سنت بین جزیره هنگ کنگ و منطقه پر ازدحام کولون جابجا می کند. ریچارد ولزی، مدیر موزه دریایی هنگ کنگ در این باره می گوید: «تجربه ای است که می توان آن را با تجربه برج ایفل، یا پل بارانداز سیدنی مقایسه کرد». با وبسایت رزرو هتل ایران هتل آنلاین همراه باشید.
همه چیز با یک قایق بخار آغاز شد
تاریخچه بیش از یکصد ساله این سیستم حمل و نقل محلی به یک مرد باز می گردد: دورابجی نائوروجی که یک آشپز فرانسوی بود. وزلی می گوید: «آقای نائوروجی، که در آن زمان آشپز بود به تکنولوژی بخار بسیار علاقه داشت و فرصتی را دید تا با راه اندازی یک کسب و کار در این عرصه، مردم را از جزیره هنک گنگ به کولون برساند». کسب و کار نائوروجی که در ابتدا کمپانی کولون فری نامیده می شد با یک قایق بخار تنها در سال 1880 آغاز شد و بدین ترتیب بود که بنیان کسب و کاری گذاشته شد که خیلی زود به اولین خدمات عبور با قایق از بارانداز اکنون مشهور ویکتوریا تبدیل گشت.
به گفته وزلی: «قبل از شرکت مسافرتی اقای نائوروجی، تنها راه عبور از این بارانداز استفاده از قایق های پارویی قدیمی بود که سامپان نامیده می شدند. هیچ سیستم سازمان یافته ای وجود نداشت و این همان چیزی بود که باعث شد سیستم حمل و نقل او به چشم بیاید. سیستم او یک سرویس منظم روزانه بود که به مردم اجازه می داد زندگی خود را بر اساس این برنامه تنظیم کنند».
به گفته آقای وزلی، با راه اندازی اولین سیستم منظم و موثر حمل و نقل در طول بندر، شرکت مسافرتی نائوروجی نقشی حیاتی در توسعه منطقه کولون و تبدیل کردن آن به یک مرکز شهر پرجمعیت و شلوغ در روزگار کنونی داشت که جمعیت آن به بیش از 2 میلیون نفر رسیده است. وی در ادامه می گوید: «در آن دوران مردم زیادی در کولون زندگی نمی کردند اما تقاضا برای رفته و آمد بین هنگ کنگ و کولون وجود داشت و این زمانی بود که شرکت مسافرتی نائوروجی شروع به کار کرد».
بندری در حال تغییر دائمی
در سال های اول فعالیت سرویس جدید مسافرتی نائوروجی، این سرویس خبرساز شده بود زیرا یک سیستم مسافرتی سریع و سیر بین دو بندر شناخته می شود که کمتر از یک ساعت به طول می انجامید. امروزه این مسافت در کمتر از 10 دقیقه طی می شود. به گفته وزلی، کوچک شدن مداوم این بندر که به دلیل سیاست های ارضی همواره از وسعت آن کاسته شده، دلیل اصلی کاهش مدت زمان مسافرت در این مسیر است.
حدود 6 درصد از هنگ کنگ بر روی زمین های احیا شده (گرفته شده از دریا) ساخته شده و اگر چه امروزه بندر ویکتوریا دیگر تحت حفاظت قرار گرفته و مساحت آن کمتر از این نخواهد شد اما دولت هنگ کنگ همچنان پروژه های توسعه زمینی را در دیگر جزایر منطقه دنبال می کند. وزلی می گوید: «با رشد و توسعه شهر، مدت زمان سفر با قایق کاهش یافته است. این بندر روزگاری بیش از دو کیلومتر طول داشت اما امروزه به دلیل سیاست های احیای زمین طول آن تنها به 800 متر می رسد. در واقع اولین لنگرگاه اصلی اکنون در فاصله 1.6 کیلومتری از خط آبی کنونی قرار دارد».
اولین قایق های مسافرتی از لنگرگاهی که به نام «Pedder’s Wharf» شناخته می شد به راه می افتادند، لنگرگاهی که امروزه دیگر وجود خارجی ندارد. در جای این ایستگاه اکنون خیابان آیس هوس قرار دارد که در قلب منطقه شلوغ هنگ کنگ قرار گرفته است. لنگرگاه ها و ایستگاه هایی که امروزه در این منطقه وجود دارند حدود یک دهه پیش و در سال 2006 ساخته شده اند. در سال 2006، شرکت استار فری سومین و آخرین تغییر مکانی خود را در طول لنگرگاه شهر تجربه کرد و از ادینبورگ پلیس- که ایستگاه آن در سال 1954 ساخته شده بود- به 500 متر جلوتر در زمین های احیا شده نقل مکان کرد. این جابجایی دردسرساز با اعتراضایت خشونت آمیزی همراه بود، زیرا حافظان محیط زیست منطقه بر این باور بودند که نابودی این ایستگاه که اکنون جای خود را به یک بزرگراه داده به مثابه نابودی یک نماد تاریخی است.
وفادار ماندن به طراحی اولیه
علیرغم ظاهر و طبیعت دائماً در حال تغییر هنگ کنگ، قایق های مسافرتی نائوروجی به ندرت دچار تغییر شده اند. وزلی تصریح می کند: «چیزی که در مورد استار فری جذاب به نظر می رسد این است که طراحی آن در 70 یا 80 سال گذشته تقریباً بدون تغییر مانده است، تنها تفاوت این است که قایق های امروزی به شکل قابل توجهی بزرگ تر شده اند. طرح و رنگ، شکل و طراحی دو سره در طول دهه ها بدون تغییر باقی مانده است».
یکی از ویژگی های منحصربفرد این قایق ها طراحی دو سره (double-ended) آن هاست. این تکنیک بسیار موثر و کارآمد که در سال 1897 معرفی شد به قایق ها این امکان را می داد که از دو طرف توسط متصدیان کنترل و هدایت شوند و بدین ترتیب با پایان مسافرت نیازی به تغییر جهت و دور زدن نبود. یکی دیگر از ویژگی های طراحی جذاب این قایق ها، صندلی مسافران بود. این صندلی ها از چوب ساخته شده و پشتی آن ها قابل تنظیم بود و با توجه به مسیر حرکت قایق، جهت قرار گرفته نشیمنگاه این صندلی ها نیز تغییر می کرد. اسناد مربوط به طراحی این صندلی های قابل تنظیم به سال 1904 باز می گردد. اگر شما نیز قصد سفر به هنگ کنگ را دارید به شما توصیه می کنیم که هوشمندانه سفر کنید و تجربه سفر با این قایق ها را از دست ندهید.
120 سال تاریخچه موفق
نقطه عطف مسافرت با قایق های نائوروجی در سال 1898 رخ داد وقتی که او کمپانی خود را به کاتچیک پل چاتر که یک سرمایه دار معروف محلی بود فروخت. چاتر به طور رسمی اسم ناوگان قایق ها را تغییر داده و این کسب و کار تحت نظارت چاتر به سرعت توسعه یافت. اولین قایق های این مسیر گنجایش تنها 100 مسافر را داشتند اما در دهه 1920 سیستم های جدید دو طبقه به این قایق ها اجازه می داد تا 550 مسافر را در خود جای دهند. با فرا رسیدن دهه 50 و 60 در قرن بیستم، این قایق ها جایگاه خاصی در فرهنگ عامه منطقه به خود اختصاص داده و حتی در سال 1960 در فیلم هالیوودی بلاک باستر «دنیای سوزی وونگ» (The World of Suzie Wong) از این قایق ها استفاده شد.
امروزه هر قایق گنجایش 762 مسافر را داشته و تعداد مسافران آن در طول سال به میلیون ها نفر می رسد. تعداد این مسافران در سال های اخیر سالیانه 19.3 میلیون نفر و روزانه به طور متوسط 53.000 نفر تخمین زده شده است. البته در سال های اخیر با توسعه گزینه های مسافرتی جایگزین، این سیستم مسافرتی باری بقای خود با مشکل مواجه شده و در سال 2014 درآمدهای آن به شدت کاهش یافت و این موضوع همچنان ادامه دارد. به گفته وزلی، بسیاری از مردم هنگ کنگ ترجیح می دهند از روش های موثرتر و کارآمدتری حمل و نقل زیرزمینی استفاده کنند: تونل هایی که در زیر دریا و بین دو لنگرگاه کشیده شده و در کنار آن نیز یک سیستم مترو زیرزمینی قرار دارد.
وزلی می گوید: «با ساخت اولین تونل زیرزمینی در سال 1972، حجم زیادی از مسافرت با خودرو از زیر زمین صورت می گرفت. سپس در دهه 80 وقتی که کمپانی MTR (مترو زیرزمینی) خطوط متروی بین دو لنگرگاه را رونمایی کرد، مردم محلی بیش از پیش از قطار برای سفر بین هنگ کنگ و کولون استفاده می کردند».
جایگاه قایق های استار فری به عنوان یک جاذبه گردشگری سهم زیادی در زنده ماندن و بقای این نوع سفر هیجان انگیز در هنگ کنگ داشته است زیرا امروزه بیش از نیمی از مسافران این قایق ها گردشگر هستند. وی در این باره نیز چنین می گوید: «سفر استار فری به طور روزافزونی به چیزی تبدیل شده که برای تفریح انجام می شود و به طور گسترده به یک فعالیت توریستی تبدیل شده است».
