تا حالا شده در تابلوی نقاشی یا عکس و فیلمی از طبیعت چنان غرق شوید که متوجه اطراف نباشید؟ برنامه تلوزیونی نقاشی‌های باب راس را به‌خاطر بیاورید؛ با اینکه می‌دانستیم فقط یک تصویر است؛ اما مات آن می‌شدیم. آماده باشید می‌خواهیم در نقاشی‌ها قدم بزنیم و لذت ببریم. سد لفور جایی است که طبیعت بکرش شما را دیوانة خود می‌کند.
سد لفور یا همان سد البرز یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری شمال ایران است که همیشه با روی باز میزبان طرف‌داران طبیعت بوده است. بار سفر به لفور را باذوق و شوق ببندید؛ چون قرار است حسابی خوش بگذرد. در سد لفور، مادر طبیعت دامن خود را برای آرامش و آسایش ما پهن کرده است؛ پس تا می‌توانید از هر لحظه حضورتان لذت ببرید.
سد لفور کجاست؟
سد لفور از جاهای دیدنی استان مازندران در نیمه شمالی ایران است. سد لفور در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بابل واقع شده؛ منطقه لفور از سمت شمال با جنگل شیرگاه و از سمت جنوب با دامنه کوه البرز محدود شده است. زمانی که دنبال سد لفور می‌گردید باید این را بدانید که این جاذبه از جمله جاهایی است که چند نام دارد. این سد را با نام‌های «سد البرز» و «سد پاشاکلا» نیز می‌شناسند. در حال حاضر نام آیت‌الله صالحی مازندرانی در منابع رسمی برای سد لفور انتخاب شده است.
سد لفور در شیرگاه و منطقه‌ای بسیار خوش‌آب‌وهوا به نام لفور قرار دارد. زمانی که به این فضای رؤیایی پا می‌گذارید، سد لفور ساری را می‌بینید که از دور خودنمایی می‌کند. با این خودنمایی‌ها مگر می‌شود از دیدن آن گذشت. کوهستان‌های جنگلی اطراف، پس‌زمینه‌ای خاص و دیدنی برای سد ایجاد کرده‌اند.
سد لفور در منطقه دئوتک یا همان محل تلاقی 2 آب احداث شده است. این سد از ۳ رودخانه آذر رود، اسکلیم رود و کار سنگ تغذیه می‌کند. سد البرز با عمقی در حدود ۷۵ متر، توانایی ذخیره ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب را در خود دارد. از آب سد، علاوه بر مصارف کشاورزی، در تامین برق شهرستان‌های همجوار چون روستای شهرهای جویبار، قائمشهر، بابل و بابلسر نیز استفاده می‌شود.
معرفی روستای لفور
لفور که در اصلاح محلی به آن لپر می‌گویند؛ یکی از دهستان‌های شهرستان سوادکوه شمالی در استان مازندران است. این منطقه از ۲۹ آبادی و روستا تشکیل شده است. روستاهایی چون لفور که با جذابیت خود شما را شیفته می‌سازند تا حین گردش در آن‌ها به گفتگو با مردم بنشید و از همزبانی با اهالی لذت ببرید. از روستاهای این بخش می‌توان به گشنیان، نفت‌چال، چاکسر، اسبوکلا، گالش‌کلا، میرارکلا، غوزک رودبار، امامکلا، کالیکلا، مرزی‌دره و عالم‌کلا اشاره کرد.
روستا با همة سادگی و زیبایی خود هر انسانی را جذب می‌کند چه برسد به اینکه در دل طبیعت سرسبز شمال باشد. کوهستان، جنگل، آبشار، دریاچه و طبیعت شگفت‌انگیز هر کدام به‌تنهایی زیباست؛ تصور کنید هم‌زیستی این همه جاذبه در کنار هم چه شگفتی می‌تواند بسازد.
گردشگرانی که در منطقه لفور قدم می‌گذارند تا دلشان بخواهد مکان برای تفریح و سیاحت دارند. طبق آخرین سرشماری، این منطقه ۴۸۲۶ نفر جمعیت دارد و مساحت آن با احتساب مناطق جنگلی، حدود هشت هزار هکتار است. آیت‌الله صالحی مازندرانی نفت‌چالی از مشاهیر بزرگ این دهستان بودند که امروزه نام ایشان بر روی سد البرز تغییر کرده است.
مسیر دسترسی به سد لفور
رفتن به این سد از چند مسیر ممکن است که می‌توانید خود را به آنجا برسانید. اگر از تهران به‌قصد دیدن سد، راهی استان مازندران هستید؛ باید بدانید مسیری در حدود ۲۶۳ کیلومتر با ۴ ساعت رانندگی در انتظار شماست.
بهترین مسیر رفتن به سد، عبور از جاده شیرگاه – بابل‌کنار است. برای رفتن به این جاده می‌توانید از سمت فیروزکوه به سمت پل سفید حرکت کنید. با عبور از مناطق زیرآب و شیرگاه به سمت جاده شیرگاه – بابل‌کنار تغییر مسیر دهید. بعد از ورود به این جاده باید مناطق کلیج خیل و اسلام‌آباد را نیز پشت سر بگذارید. در انتهای مسیر این جاده به سد البرز ختم می‌رسید.
مسیر دیگر برای دسترسی به سد البرز از شیرگاه به سمت جاده گنج افروز است. به دلیل مجاورت این جاده با دره، رانندگی در ایام بارانی و برفی توصیه نمی‌شود و احتیاط بیشتری را می‌طلبد. پس از اینکه شهر بابل‌کنار را پشت سر گذاشتید، به یک سه‌راهی به نام شیردارکلا خواهید رسید. بعد از سه‌راهی، مسیر شما از بین روستاهای سرسبز و بکر عبور می‌گذرد که با تماشای آن متوجه گذر زمان تا رسیدن به سد نمی‌شوید.
برای رفتن به پشت سد، هنگامی که دریاچه را دیدید؛ مسیر سمت چپ را در پیش بگیرید. بعد از ۱ کیلومتر به روستای بورخانی می‌رسید. برای رسیدن به پشت سد، باید به سمت راست بپیچید و بعد از ۳ کیلومتر به دریاچه سد می‌رسید.
تاریخچه سد لفور
قصه سد لفور قصه مهار طبیعت به دست بشر است. رود و دریاچه‌ای که همه‌جوره خیرش به مردم و طبیعت اطرافش رسیده است. مهار آب، زیبایی بی‌نظیری پدید آورده تا تأمین‌کننده آب و برق منطقه باشد. قابلیت این سد تنها به تولید آّب و برق ختم نمی‌شود طبیعت زیبای اطراف که با کمک سد به وجود آمده جاذبه‌های گردشگری بسیاری پدید آورده است.
احداث سد لفور در سال ۱۳۷۴ شروع و در سال ۱۳۸۹ به پایان رسید. البته این را هم بگوییم که کارهای مطالعاتی سد در اواخر حکومت پهلوی انجام شده بود که موضوع احداث سد به تعویق افتاد و دوره پهلوی به ساخت آن نرسید.
سد لفور با ارتفاع ۷۲ متر روی تلاقی سه رودخانه کارسنگ رود و آذررود و اسکلیم روهار احداث شده است. ارتفاع این دریاچه سد مخزنی از پی ۷۸ متر، طول تاج ۸۳۸ متر، عرض تاج ۱۲ متر و عرض پی آن ۴۵۰ متر است. میزان حجم کل مخزن آن به ۱۴۲ میلیون مترمکعب و حجم مفید سد به ۱۲۲ میلیون مترمکعب می‌رسد.
جاذبه های دیدنی نزدیک به سد لفور
به طبیعت بکر سوادکوه آمده‌ایم انتظارمان از جاذبه های اطراف سد لفور بسیار زیاد است. به هر طرف که نگاه کنید جاذبه‌ای شما را به سمت خود فرامی‌خواند. حالا که وقت گذاشته‌اید و به دامن سوادکوه پناه جسته‌اید حیف است اگر از جاذبه‌های دیدنی آن بگذرید.
جنگل های لفور
دیدنی‌های این سد از آغاز جادة منتهی به آن، با درختان سر به فلک کشیده و کهن‌سال سوادکوه شروع می‌شود. چشم‌انداز بی‌نظیری چون جنگل لفور با قدمت چند میلیون‌ساله، به طبیعت این سد خاکی جلوه‌ای دوچندان بخشیده است. این جنگل‌ها در تمامی روزهای سال تماشایی هستند. چه روزهای که لباس سفیدی از برف بر شانه‌هایشان خانه کرده یا زمانی که سطلی از رنگ‌های گیرای پاییزی بر موهایشان پاشیده.
این جنگل تن سبز در دهستان لفور واقع شده است. اگر از تهران عازم سفر هستید از مسیر جاده تهران – فیروزکوه و در نهایت عبور از پل سفید به‌تدریج وارد جنگل می‌شوید. بازدید از جنگل لفور با وجود طبیعت نابی که شامل پارک جنگلی هم می‌شود گردشی کامل و خاطره‌انگیز برایتان رقم می‌زند. این جنگل جای خوبی برای برپایی پیک‌نیک یا کمپ است. البته باید از هر نظر جانب احتیاط را در نظر گرفت و با تجهیزات و امکانات کامل این کار را انجام داد.
پل ورسک
بعید است کسی پیدا شود که به معماری یا طبیعت‌گردی علاقه‌مند باشد و درباره پل ورسک اطلاعی نداشته باشد. پل ورسک با آن هیبت خیره‌کننده، شاهکار مهندسی و معماری دوران به‌حساب می‌آید. بنایی در بین رشته‌کوه باصلابت البرز در فضای زیبا که در نگاه اول از خودتان می‌پرسید؛ مگر می‌شود؟ چطور همچنین چیزی را ساخته‌اند؟
پل ورسک در ارتفاعی چشمگیر، بر فراز دره شیب‌دار بنا شده است و صحنه‌ای خیره‌کننده از مناظر سرسبز پایین‌دست خود را ارائه می‌دهد. خودنمایی و شکوه پل از بالا چیزی نیست که شما را مات خود نسازد. شاهکار مهندسی ورسک در سال 1315 توسط رضاخان به بهره‌برداری رسید.
این پل در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره با دهانه ۶۶ متری و با وسایلی ابتدایی ساخته شده است. پل ورسک خط ریلی راه‌آهن تهران شمال را به هم متصل می‌کند. پل ورسک در استان مازندران، جاده فیروزکوه، شهرستان سوادکوه، روستای ورسک واقع شده است.
آبشار اسکلیم
دیدنی دیگری که از آن نمی‌شود گذشت، آبشار اسکلیم در این منطقه است. آبشاری بسیار زیبا که خنکی آب و فضای محصورکننده آن شما را به سمت خود می‌کشد. این آبشار در دل صخره‌های سخت و درختان سبز شکل‌گرفته تا شکوه و زیبایی خود را به رخ بکشد. صدای خروش و برخورد آّب با سنگ راه اینجا را به شما نشان می‌دهد.
آبشار اسکلیم با طنازی و جلوه رؤیایی، توانسته لقب عروس آبشارهای سوادکوه را به خود بگیرد. دورتادور این عروس زیبا را درختان سبز فراگرفته که در هر فصل رنگی زیبا به خود می‌گیرند. این آبشار در استان مازندران، شهرستان سوادکوه شمالی، بخش لفور منتظر دیدار با دوستداران طبیعت است.
آبشار گزو
جاذبه دیدنی دیگر در اطراف سد لفور، آبشار گزو است. برای رفتن به این آبشار باید بدانید که جاده خاکی منتهی به آبشار گزو خیلی ناهموار است؛ پس حتما وسیله نقلیه مناسب به همراه داشته باشید. مسیر آبشار را باید تا امامزاده سه تن گزو طی کنید و ماشین خود را همان جا پارک کنید. با طی حدود 2 کیلومتر پیاده‌روی به آبشار می‌رسید.
این آبشار از ارتفاع ۵۳ متری، بین درختان سر به فلک کشیده اینجا سرازیر می‌شود و در پایین آن نیز یک دریاچه شکل‌گرفته است. لذت آبتنی در روزهای گرم سال شما را به اینجا می‌کشاند تا در استخر کوچکی که پایین آن شکل‌گرفته شنا کنید. این آبشار یکی از بلندترین آبشارهای ایران شناخته شده است. آبشار گزو در استان مازندران، شهرستان سوادکوه، ۲۵ کیلومتری شهر زیرآب، جنگل لفور واقع شده است.
بقعه زیارتی امامزاده گزو با بارگاه ساده آن نیز در این نزدیکی است. این بقعه بر مزار سه امامزاده بنا شده و به بقعه سه تن برادر معروف است. هر ساله زائران و مسافران بسیاری برای زیارت به این مکان رهسپار می‌شوند.
دریاچه شورمست
از جاذبه هایی که در سفر به لفور در نزدیکی آن می‌توان دید، دریاچه شورمست است. هوای مطبوع و نسیم خوش‌عطر خبر از نزدیک شدن به این دریاچه را می‌دهد. تلألو نور خورشید روی قطرات آب منظره‌ای زیبا پدید می‌آورد که چشم‌بستن از آن سخت است. سطح آرام دریاچه آینه‌ای تمام‌قد برای تماشای خلقت دیوانه‌کننده خداوند در اطراف است.
این دریاچه از محبوبیت زیادی بین مردم برخوردار است و معمولاً جاذبه‌ای شلوغ و پر نشاط است. برای بهره‌بردن از طبیعت دلنشین اینجا باید به روستای سرمست بیایید. این روستا در استان مازندران، پل سفید، جنوب غربی سوادکوه واقع شده است.
سد سنبل رود
پوشش گیاهی پررنگ و رقصان در طبیعت اطراف، نشانی برای پیداکردن سد سنبلرود است. طبیعت سد سنبلرود با دست‌ودل‌بازی تمام، آغوش خود را برای همه باز کرده است. اگر هوس قایق‌سواری به سرتان زده، سد سنبلرود گزینه خوبی برای این کار است. بسیاری از گردشگرها برای تفریح و گذراندن روزی خوش به اینجا می‌آیند؛ اما برخی باهدف ماهیگیری پا به طبیعت این سد می‌گذارند.
در سد سنبلرود امکان ماهیگیری برای کسانی که به این تفریح علاقه‌مند هستند به‌خوبی فراهم است. برای لذت‌بردن از طبیعت این جاذبه، باید به استان مازندران، شهرستان سوادکوه، جاده بابل- گنج افروز بروید.
آبشار ترز
دلبری آبشارهای منطقه سوادکوه تمامی ندارد، آبشار ترز در منطقه لفور با جذابیت‌های خاص خودش پای شما را به اینجا می‌کشاند. اطراف آبشار ترز را سنگ‌های خزه‌ای دربرگرفته که باید بسیار مواظب باشید. قطرات کریستال مانند آب با فرود بر روی سنگ، صحنه‌ای زیبا ایجاد می‌کنند که حس آرامش به ببینده القا می‌کنند. ارتفاع این آبشار آهکی به حدود 18 متر می‌رسد.
هفت آبشار تیرکن
جنگل‌های لفور که پیش‌تر به آن اشاره شد در بخش غربی خود آبشارهایی دارند که جلوه‌ای بهشتی به این منطقه داده است. هفت آبشار تیر کن در اندازه‌های بزرگ و کوچک، نمایی متفاوت به طبیعت اینجا بخشیده است. ارتفاع بلندترین آبشار از این مجموعه به حدود 9 متر می‌رسد.
گذراندن یک روز شاد و تفریحی لذت‌بخش در کنار هفت آبشار تیرکن خاطره‌ای ماندگار از سفر به سد لفور برای شما به جا می‌گذارد. برای بازدید این مجموعه طبیعی بکر، باید آدرس آن را در استان مازندران، شهرستان بابل، بخش بابل‌کنار، روستای تیرکن پیش بگیرید.
جزیره سد لفور
یکی از ناشناخته‌های دریاچه لفور، جزیره‌ای زیبایی است که درست در نزدیکی آن قرار دارد. شاید این جزیره به نظرتان شبیه به یک قبرستان باشد؛ اما رفتن به آن خالی از لطف نیست. برای رفتن به این جزیره باید از قایق استفاده کنید؛ البته اگر اهل ورزش مفرح شنا هستید که چه‌بهتر، مسیر را با شنا کردن می‌توانید طی کنید. نکته جالب این جاذبه وجود یک امامزاده در آن است که می‌توانید شب را در آنجا سپری کنید.
پارک جنگلی جوارم
اگر دلتنگ شنیدن صدای طبیعت و خش‌خش برگ‌های جنگلی هستید؛ پارک جوارم مقصد امنی برای شماست. پارک جنگلی جوارم با فاصله‌ای دورتر از جاذبه‌های دیگر که معرفی شد؛ از سد لفور ساری قرار گرفته است. این جاذبه در ۴۵ کیلومتری سد لفور واقع شده است. در پارک جنگلی جوارم حیوانات زیبایی مانند خرگوش، قرقاول و جوجه‌تیغی زندگی می‌کنند. این پارک از امکانات رفاهی خوبی برای گردشگران برخوردار است.
بهترین زمان بازدید از سد لفور
شاید انتخاب واژه بهترین زمان کمی سخت باشد؛ چون این منطقه در هر روز و ماه سال با دیدنی‌های خود شما را شگفت‌زده می‌کند. آبشار، جنگل، سد و دریاچه طبیعتی بی‌نظیر رقم زده که بازدید از آن در هر فصل ممکن و جذاب است. با تمام این اوصاف اگر به همراه خانواده به اینجا می‌آیید، بهار و تابستان در سد لفور ساری انتخاب بهتری خواهد بود.
بی‌شک جلوه برگ‌ریزان پاییز و سفیدی زمستان اینجا، چیزی نیست که از لنز دوربین عکاسان خوش‌ذوق پنهان بماند تا اثر هنری خلق شده از سمت خداوند را به ثبت برسانند.
پیش از سفر بهتر است بدانید اینجا از نظر آب‌و‌هوا در چه وضعیتی است. تابستان آب‌وهوای دریاچه لفور و اطراف آن گرم و مرطوب است. دما در تابستان بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد متغیر است. سطح رطوبت در اینجا نسبتا بالاست، چون فاصله زیادی با دریا ندارد. فصل پاییز هوای اطراف دریاچه خنک و معتدل می‌شود.
طراوت و تازگی هوا با رنگ‌های زیبای طبیعت، در بهار چیز دیگری است. بهار اینجا خنک و مطبوع است و دمای آن به ۱۰ تا ۲۰ درجه می‌رسد. دمای هوا در پاییز معمولاً به ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد می‌رسد. زمستان در سد لفور بسیار سرد است، طوری که دما به ۰ تا ۱۰ درجه سانتیگراد و حتی کمتر هم می‌رسد. بارش برف در ارتفاعات کوهستان‌های اطراف سد، منظره‌ای زیبا پدید می‌آورد.
برای بازدید از سد لفور چه وسایلی به همراه داشته باشیم؟
از آنجایی که دریاچه لفور از شهر دور است و امکانات زیادی در آن وجود ندارد، بهتر است از قبل به فکر باشید. خوراکی، آب آَشامیدنی، وسایل تهیه غذا، وسایل موردنیاز برای کمپ و پیک‌نیک و هر وسیلة دیگری که فکر می‌کنید به آن نیاز دارید را با خود به همراه ببرید.
محیط جنگل‌های هیرکانی بسیار زیباست اما از مزاحمت پشه‌ها و موجودات دیگر در این فضا نباید غافل شد و بهتر است از قبل به فکر آن باشید. لباس و کفش مناسب برای فصلی که در آن سفر می‌کنید و البته کیسه‌زباله برای پاک نگه‌داشتن محیط از واجبات سفر به سد لفور است.
تفریحات سد لفور
از تفریحاتی که اینجا در انتظار شماست می‌توان به فعالیت‌های آرام‌بخش و یا هیجان‌انگیز اشاره کرد. کسانی که عاشق طبیعت هستند راه تفریح را اینجا زود پیدا می‌کنند.
پیاده‌روی و گشت‌وگذار دم‌دستی‌ترین تفریح است، گردش در اطراف و تماشای طبیعت بکر برای گردشگران این سد لذت‌بخش خواهد بود. اگر با خود تجهیزات ماهیگیری به همراه داشته باشید، می‌توانید از سفره بخشنده این سد غذای لذیذی بخورید.
برپایی کمپ و پیک‌نیک در کنار دریاچه، با چشم‌انداز زیبایی که روبرویتان است حتماً پیشنهاد می‌شود. مدیتیشن و عکاسی از علایق بسیاری از گردشگران است و چه‌بسا تنها با همین هدف به اینجا می‌آیند.
امکانات سد لفور
از آن جایی که دریاچه لفور منطقه‌ای بکر و دست‌نخورده است، امکانات زیادی در نزدیکی آن وجود ندارد. برای استفاده از سرویس بهداشتی، باید مسیری را تا رسیدن به روستا بپیمایید. شما می‌توانید در گوشه‌وکنار جنگل‌های لفور اتاقک‌های سرویس بهداشتی کوچکی را پیدا کنید که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
فروشگاه یا سوپر مارکتی در اینجا وجود ندارد؛ پس بهتر است اگر نیاز به خرید داشتید، قبل از رسیدن، آن‌ها را از روستاهای اطراف یا مبدأ خود خریداری کنید و با امکانات کامل به دیدن این جاذبه بیایید.
برای بازدید از سد لفور در کجا اقامت کنیم؟
اگر قصد اقامت در کنار سد لفور ساری را داشته باشید گزینه‌هایی مثل، هتل یا اقامتگاه‌های بوم‌گردی مناسب در دسترس شماست. شیرگاه نزدیک‌ترین شهر به این منطقه است، بااین‌وجود می‌توان برای اقامت از هتل های شیرگاه استفاده کرد. اقامتگاه بوم گردی مین سی شیرگاه و اقامتگاه بوم گردی افضل روآر شیرگاه برای افرادی که به دنبال راهی جز کمپ زدن در طبیعت هستند مکان مناسبی خواهد بود.
اقامتگاه بوم گردی مین سی شیرگاه
این اقامتگاه در سال 1398 به بهره‌برداری رسید. اقامتگاه مسی سی دارای سه باب اتاق و سه سوئیت است که در ساختمان خانه‌ای روستایی قرار گرفته‌اند. اقامتگاه مین سی در روستای نفت چال واقع شده و فاصله آن تا مرکز شهر شیرگاه، حدود 29 کیلومتر است. گردشگران می‌توانند با حضور در اقامتگاه بوم گردی مین سی شیرگاه از مناظر دلنشین و سرسبز سد لفور لذت ببرند.
دریاچه لفور در فاصله 2.5 کیلومتری از اقامتگاه مین سی شیرگاه قرار گرفته است که براحتی در دسترس گردشگران است. این اقامتگاه در فاصله 29 کیلومتری جنوب شیرگاه واقع شده است.
اقامتگاه بوم گردی افضل روآر شیرگاه
اقامتگاه بوم گردی افضل روآر شیرگاه، در روستای چالی از توابع شهر شیرگاه قرار دارد. این مکان بعد از نوسازی بنایی قدیمی در سال 1393 با عنوان اقامتگاه بوم‌گردی فعالیت خود را آغاز نمود. اقامتگاه افضل روآر دارای 6000 مترمربع فضای باغی است که 4 باب اتاق و 3 کلبه دارد.
اقامت در اتاق‌های کاهگلی که در آن نمایی دلنشین از روستای چالی با باغ‌های سرسبز، جلوه‌ای بی‌نظیر دارد. اقامت در مکانی با محیط محلی و طبیعی لذت سفر را تکمیل می‌کند. این اقامتگاه در شیرگاه – سوادکوه شمالی – جاده قائم شهر به شیرگاه -5 کیلومتری شیرگاه – روستای چالی واقع شده است.
سخن پایانی
حالا که به سد لفور ساری آمدید، به خودتان استراحت بدهید. روی فرش چمن‌های آن دراز بکشید و ناتمام آسمان را نظاره‌گر باشید تا نسیمی دلکش گونه‌هایتان را نوازش کند. تابلوی زیبایی از طبیعت را که در اینجا دیدید، برای همیشه در گوشه ذهنتان حک می‌شود. با گردش در سد لفور سفر به دل نقاشی‌ها را تجربه کردید و خاطراتی خوش از اینجا با خودتان به یادگار می‌برید.
