سفر به ایران قطعا شبیه آن چه فکر می کنید نخواهد بود

در شیراز هستم و ساعت سه صبح است. مردی به شانه ام تکیه داده در حالی که به دنبال سکه ای در کیفم می گردم. وحشت کرده ام چون نمی توانم پولی پیدا کنم تا به زنی که روبرویم ایستاده و دستش را دراز کرده بدهم. صورتم کاملا نشان می دهد که ترسیده ام.
“اجازه بدید من حساب کنم” مردی که پشت سرم ایستاده این را می گوید. او یک یاد داشت را روی پیشخوان می گذارد و زن همین طور که بقیه پول را به او بازمی گرداند به ما لبخند می زند و قهوه را به من می دهد. آن مرد غریبه در برابر اعتراض من با مهربانی برخورد می کند و می گوید: “من در ملبورن زندگی می کردم و مردم آنجا به من خیلی لطف داشتند.”

این گونه رفتارها را تا هنگامی که منتظر پرواز برگشتم بودم زیاد شاهد بودم_ به این دلیل که سیستم واحد پول کشور دو گانه بود، ریال واحد رسمی است اما بیشتر قیمت ها به تومان می باشد، فکر کردم پولم برای گرفتن قهوه کافی است. از این قضیه یک حقیقت اساسی آشکار می شود: ایرانیان جزو مهمان نوازترین و بخشنده ترین مردمانی هستند که تا به حال دیده اید.
جای تاسف است که ما برعکس این گمان می کردیم. ایران در رسانه های غربی به عنوان تجسمی از قدرت های سیاسی مخالف آن ها، سلاح های هسته ای کنترل نشده و عقاید متعصبانه است.
اما این احمق ها کم کم دارند این موضوع را می فهمند که ایران هیچ شباهتی با جایی که آن ها درباره اش هشدار داده بودند ندارد. البته ایراداتی نیز دارد اما مسئله امنیت توریست ها در بین آن ها نیست.

ترامپ قصد کمک دارد!
“هفت سال پیش 400000 نفر برای بازدید به ایران آمدند” راهنمای من نادیا بدیعی این را می گوید، یکی از زنان جوان نسل جدید که در صنعت توریسم فعالیت می کنند. “سال پیش (2017) چهار میلیون نفر آمدند. آن ها آمدند تا با فرهنگ، تاریخ و طبیعت ایران آشنا شوند. اکثر مردم اینجا بسیار مهربان هستند و هنوز هم به توریست ها به چشم مهمان می نگرند.”
به نظر می رسد که صنعت گردشگری کشور دارد به خطر می افتد: دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده. ممکن است بیانات ضد اسلامی او به جای منصرف کردن گردشگران از بازدید از کشورهایی مانند ایران، اثر معکوس داشته باشد. از زمان اجرای ممنوعیت سفر اکثریت مسلمان، تعداد رزرو هتل ها و…به بیش از 100 درصد افزایش یافته است. جنی گری مدیر محصولات منطقه ای آفریقا و خاورمیانه در «گروه بی باک» می گوید (ممنوعیت ورود به آمریکا برای اکثریت مردم ایران، لیبی، سوریه و یمن).
گری می گوید: “با وجود رشد یا پسرفت یک منطقه، هیچ راهی برای تشخیص قطعی وجود ندارد. با این حال ما شاهد افزایش مداوم سفرها از زمان آغاز ممنوعیت ترامپ بوده ایم. به طرز عجیبی حتی شاهد کاهش شدید مسافران ایالات متحده بوده ایم. می دانم که موارد دیگری مانند این نیز هست. حتی می توان این مسئله را به افزایش اعتماد مشتریان در سفر به خاورمیانه نسبت دهیم.”
و به نظر می رسد که این گرایش با وجود تحریم های جدید آمریکا علیه این کشور به خصوص برای سال 2019، کم نشده است.
گری می گوید: “مسافران کنجکاوند که جاهای بیشتری را در دنیا ببینند.” او می گوید: “در حال حاضر خاورمیانه باعث تعجب آن ها شده است. هر کسی به دنبال جایی می گردد که از انتظاراتش فراتر رود و کلیشه ها را بشکند.”

در میان کشورهایی که پیشرفت کرده اند، اسرائیل، عمان، اردن و مصر قرار دارند ” که تغییرات اساسی ای داشته اند.” گری می گوید. مقصد ایران که هنوز نوپاست بیش از 17 درصد پیشرفت داشته است و برطبق افزایش محبوبیت این کشور«گروه بی باک» سه برنامه سفر جدیدش در سال جاری را معرفی کرد.

یک سفر دل انگیز
وقتی به تهران می رسیم دانه های برف را میبینیم که بر روی قله ها و گذرگاه های رشته کوه های البرز فرو می ریزند. شهری با ده میلیون نفر جمعیت که با حرکت فروشندگان دوره گرد کم و زیاد می شود. اما جو در کوچه ها و خیابان گرم است: محلی ها برای سنگک (نان نازکی که در تنور پخته می شود و به صورت ورقه های داغ از آن بیرون می آید) صف کشیده اند، جا به جا می شوند تا ما بتوانیم از چالاکی نانواها فیلم بگیریم و به ما لبخند می زنند. بچه ها با خنده می گویند: “اهل کجا هستید؟” پیرمردی به سمت میز ما در رستوران می آید و می گوید از خدا می خواهد سفر امن وامانی در کشورش داشته باشیم. به فارسی می گوید “خوش آمدید”.
دعای پیرمرد همچنان که به سمت جنوب در حرکتیم پشت سرمان است، به یک چشم انداز خشک و پژمرده می رسیم که احتمالا شکوفه های گل رز هر فصل بهار در آن نمی رویند. تلالو رنگ های زیبای آن ها بر روی پارچه های بافت کاشان، شهری که در آن این صنعت جزو پیشه های قدیمی است، جلوه می کند. این مکان موقعیت مهمی در جاده ابریشم داشته و بیش از 7000 کارگر بافنده هر روزه پیچ تاب های بی شمار ابریشم ها را در اینجا می بافتند. بدیعی می گوید: “امروز تنها پنج اوستای بافنده باقی مانده اند که جوان ترین آن ها 74 ساله است.”

از گذرگاه های کوهستانی کاشان که با یخ پوشیده شده اند و با تپه های سفالی ای که به کرانه های خالی می رسند محدود شده اند، عبور می کنیم. اصفهان در میان این مناظر متروک همچون یک آبادی به نظر می رسد، شهری که در باغ های آن بوی دارچین می آید و بستر گل ها پر از برف است. مسجد شیخ لطف الله مانند غنچه گل سرخی در کنار میدان امام جلوه گر است. گنبد پرزرق و برق و ورودی اصلی آن اشاره به تقدس درون آن دارد: طاق آن با صدها هزار کاشی رنگارنگ پوشیده شده که تمام آن ها به شکل پرهای یک طاووس بی پروا آراسته شده اند. اما مدرنیته نیز همیشه دستی در کار دارد. گروهی از دانش آموزان پسر از مسجد شاه بیرون می آیند- ساختمانی که ماورای تصور آن ها قدیمی است اما همچنان آن قدر بزرگ است که تعداد کثیر و شر و شور جوانی آن ها را دربربگیرد- در میدان، تلفن های همراه که بالا نگه داشته می شوند و مردمی که برای گرفتن عکس های دسته جمعی هستند ژست می گیرند دیده می شوند. “از کجا آمدید؟” این مکالمه آشنا به گوشم رسید. در حالی که به این بازدید کننده های جوانتر و سرزنده تر لبخند می زنم شیخی به ما شیرینی تعارف می کند و از ما به خاطر بازدیدمان از شهرشان تشکر می کند. “خوشحالیم که شما اینجا هستید زیرا می توانید بعضی از حقایق ایران را از نزدیک ببینید. می توانید با ایرانیان صحبت کنید، فرهنگمان را ببینید و سپس خودتان قضاوت کنید.”

در مرکز بی آبی
به کویر مرکزی یزد رسیدیم. جایی که زنان با پوشش های عربی به من اشاره می کنند که روی نیمکتشان بنشینم و با آن ها جلوی میدان امیر چخماغ عکس بگیرم. مسجدی رو به روی ما قد علم کرده که با شاه نشینی با سر در سوراخ دار و کاشی های آبی و مناره های بلند بر ما چیره شده است. در حقیقت زرتشت است که به خاطر آن این شهر دور و بی آب معروف شده است. بدیعی می گوید بیش از 1200 سال پیش همه ایرانیان پیرو این دین بوده اند. در حومه یزد گورستان مذهبیان زرتشتی که به برج های سکوت معروف است هنوز پابرجاست. از پناهگاه های خشتی که زرتشتیان در آن ها مرده هایشان را می شویند و لباس می پوشانند عبور می کنیم و از راهی که آن ها از طریق آن تل های خاک را به بالای دخمه های (برج) روباز می برند و در آنجا محکم می کنند، می گذریم. در آنجا مرده ها را به شکل دایره های متحد المرکز قرار می دهند و سپس آن ها را رها می کنند تا لاشخورها به سراغشان بیایند. 70 سال است که از این دخمه ها به عنوان گورستان های روباز استفاده می کنند. البته این سکوها هیچ سرنخی از حضور اجساد به جای نمی گذارند به طوری که حتی استخوانی که در اثر نور خورشید پوسیده باشد پیدا نمی کنید.

روابط دوستانه یک سفر حماسی را به وجود می آورد
در راه شیراز از یک کافه در کنار جاده قهوه گرفتیم و آن را با چند جرعه گلاب نوشیدیم. این بیابان راهی به تپه های کوه رحمت دارد که به یکدیگر متصلند و ترکیبی از انواع رنگ های سبز دارند و ستون های آهکی تخت جمشید، پایتخت هخامنشیان آن ها را احاطه کرده اند.

درست بالای کوه ها، در مسجد ناصرالملک شیراز (مسجد صورتی)- کاشی کاری آن با طلا وزین شده و پنجره های شیشه ای و زنگ زده آن رنگین کمانی روی زمین ایجاد کرده است- ما یک زوج را در این سفر حماسی ملاقات کردیم. گولین ایتالیایی و آنتون استرالیایی، آن ها از سرزمین مادری گولین تا سرزمین مادری آنتون مسافرت می کنند. آن ها ما را به همراهشان معرفی کردند، او یک مرد شیرازی بود که به آن ها برای برپا کردن چادرشان کمک کرده و از آن ها دعوت کرده بود که به خانواده اش بپیوندند. او امروز می خواهد جاهای دیدنی را به آن ها نشان دهد.
آنتون ناباورانه می گوید: “چه کسی در اروپا دو جهانگرد را می بیند و آن ها را به خانه اش دعوت می کند؟”
سرهایمان را به نشانه موافقت تکان دادیم زیرا مشاهده کردیم که فرهنگ مهمان نوازی در ایران بسیار رایج است و این هشداری است که به ما می گوید احتمالا به اشتباه غیر از این فکر می کردیم.

غذا
متین لشکر از موسسین صنعت گردشگری غذاهای ایرانی می گوید: “ما ایرانیان در مقایسه با کشورهای دیگر آن قدر در معرفی غذاهایمان به دنیا تلاش نمی کنیم.” او درست می گوید: غذاهای خوش طعم که مواد آن ها مانند سیر خیسانده در شیره قند، گوشتی که به آرامی پخته می شود و برنج ایرانی که نزدیک به دریای خزر به عمل می آید، با زحمت آماده می شوند. اما با این حال هنوز ارزش واقعی خود را پیدا نکرده است.

اقامت
یکی از بهترین تجربه هایی که در سفر به ایران می توان داشت اقامت در خانه های محلی ترجیجا برای چند روز می باشد. اقامت در خانه های محلی نسبت به آپارتمان های شهری و چادرهای موقت از محبوبیت بیشتری برخوردارند.

اقامتگاه های ساحلی
وقتی به ایران فکر می کنیم معمولا به سواحل آن توجه نمی کنیم اما خلیج فارس با جزایر پراکنده بهشتی خود جلب توجه می کند، به عنوان مثال قشم که با مکان های تاریخی که یونسکو دسته بندی کرده است انباشته شده و زندگی دریایی در آن در جریان است و جزیره کیش، بهشتی از فروشگاه های بدون مالیات و سواحل سفید بی پایان (مخصوصا سواحلی که به بانوان اختصاص دارد در دسترس مردم می باشند).

اسکی
همچنین به نظر می رسد که برف نیز با ایران سازگاری ندارد اما پیست های شمال تهران بهترین شرایط را برای اسکی و اسنو برد دارند: ارتفاع زیاد، برف زیاد و گذرگاه های ارزان قیمت (حدود روزی 35 دلار در پیست دیزین، بهترین و معروف ترین پیست منطقه).

فقط خانم ها
همین که از پله های یک سالن زیبایی در ایران پایین می روید می توانید حجاب خود را بردارید و آنگاه متوجه می شوید که زنان ایرانی چقدر شبیه خواهران غربیشان هستند- شاغلند، به کلاس یوگا می روند و مسافرت می کنند- و با این حال چگونه به طور هم زمان با مواردی مثل واگن جدا در مترو یا پارک بانوان زندگی می کنند.