معرفی مسجد ظهیریه تبریز
بانی مسجد ظهیریه تبریز که در گذشته به «قزللو مسجد» معروف بوده است، شخصی به نام ظهیر الدین بوده که عنوان پسر وزیر آذربایجان به نام صدر الدین را داشته است. لازم به ذکر است ساخت ملحقات این مسجد نیز که شامل دارالشفاء، شبستان و مدرسه است نیز به آن نسبت داده اند. ظهیر الدین مدرسه و بقعه سید حمزه را مرمت نموده و مسجد ظهیریه را در سال 1087 ه.ق احداث نموده است. بنای مذکور دارای وقفنامه بوده و در عصر ناصر الدین شاه (به تاریخ1297 ه.ق ) نیز مرمت گردیده است.
ویژگی ها و معماری مسجد
گفته شده مسجد ظهیریه تبریز یک مسجد بدون ستون بوده و دارای ابعاد 8*20 متراست. این بنای مستطیل شکل دارای تزئینات و نوشته ها یا کتیبه های زیبا در سقف بوده است. فضای مسجد به وسیله یک گنبد بزرگ که دارای قطر هشت متری است و نیز دو گنبد کوچک تر در جهت های شمال و جنوب، توسط دو طاق مسقف گردیده است. چندین رواق و اتاق، در اطراف گنبدخانه مسجد قرار گرفته اند. مسجد دارای دو درگاه بوده که آن را به صحن روباز بقعه سید حمزه و نیز خیابان ثقه الاسلام وصل می نماید. ازاره های زیبای مرمرین خوش رنگ دور تا دور مسجد ظهیریه را در بر گرفته اند. این ازاره ها دارای ارتفاع 105 سانتی متر هستند و در قسمت بالای آن ها، کتیبه هایی به خط ثلث و از سوره مبارکه اسراء به صورت برجسته وجود دارد. 
در جهت شمالی و ورودی بزرگ مسجد ظهیریه، سنگ قبر شخصی به نام «ملا محمد باقر تبریزی» که متولی بقعه سید حمزه می باشد، قرار گرفته است. تاریخ وفات شخص مذکور 1188 ه.ق بوده و در زیر این سنگ قبر به خاک سپرده شده است. نقش مایه های ترنج، اسلیمی، ختایی و نیز کتیبه های قرآنی که متعلق به دوران اولیه ساخت بنا هستند، در قسمت طاق های مرمرین محراب و پستوهای کوچک مجاور ِدرب ورودی مشاهده می شود. در دو جهت بالای طاق مرمری محراب مسجد، در درون یک ترنج که دارای قاب مربع شکل می باشد، آیه 115 سوره بقره، در میان این دو گوشه نیز قسمت انتهایی آیه 125 سوره مذکور، در جهت غربی طاق آیه 144 و در جهت شرقی نیز آیه های 148 و 149 سوره بقره به خط ثلث و به طریق برجسته کاری انجام شده است. شایان به ذکر است که در دیگر طاق های مسجد نیز کتیبه های قرآنی نقر شده اند.
فضای داخلی گنبد بزرگ مسجد ظهیریه با اسماء، جلاله، آیات و نقوش مایه های تزئینی رایج در هنر اسلامی مزین گردیده است که زیبایی چشمگیری را به آن بخشیده اند. تمامی بخش های سقف مسجد در گذشته با کتیبه ها و نقوش مزین شده اند. این تزئینات در طی عملیات مرمتی سال های 1334-1333 توسط رنگ های نامتناسبی پوشیده شده اند. کتیبه سردر مسجد که در خیابان ثقه الاسلام واقع شده، در گذشته به صورت مرمرین بوده است. در این کتیبه به بانی بنا اشاره شده و تاریخ ساخت مسجد و همچنین تاریخ مرمت بقعه سید حمزه عنوان شده است. این کتیبه در زمان مرمت های بعدی به جهت شرقی دهلیز ورودی انتقال یافته و کتیبه کاشی کاری ساده ای جایگزین آن گردیده است. این کتیبه آیه 18 سوره توبه می باشد، که با خط ثلث به رنگ سفید بر روی زمینه آبی رنگ نگاشته شده است. 
