جاهای دیدنی اراک

اراک یکی از بزرگترین شهرهای کشورمان ایران و بزرگ ترین شهر استان مرکزی است. این شهر با برخورداری از صنایع مادر، دومین و به طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می شود. اراک در میان شهرهای ایران شهری جوان به شمار می رود، زیرا از دوران قاجار بنیان گذاشته شده و کمی بیش از دو قرن قدمت دارد. بازدید از جاهای دیدنی اراک برای بسیاری از گردشگرانی که به این شهر سفر می کنند جالب توجه است. این شهر در گذشته منطقه ای بود بین ری، همدان و اصفهان بدین جهت به آن عراق می گفتند؛ عراق معرب اراک است. بعدها برای تفکیک آن از عراق عرب، عراق عجم نامیده شد. قبل از تاسیس این شهر و در محل شهر فعلی اراک، در نزدیکی روستای کرهرود قلعه ای نظامی قرار داشت؛ این قلعه سلطان آباد نامیده می شد و در سال 1316 سلطان آباد به اراک تغییر نام داد. بانی شهر اراک یوسف خان گرجی، معروف به سپهدار بود که این شهر را در طی چند سال و با هزینه 200 هزارتومان ساخت.

با توجه به نیازهای زندگی شهری بازار اراک جز اولین بناهایی بود که در اراک ساخته شد. مجموعه بازار شامل مسجد، مدرسه، سقاخانه، حمام و آب انبار بود که در حال حاضر تنها مسجد و سقاخانه باقی مانده اند. قدمت این بازار به دوره فتحعلی شاه قاجار برمی گردد و در طراحی آن به این نکته توجه شده بود که از هر سو به دروازه های اصلی شهر متصل شود. این مجموعه که به آن بازار سرپوشیده هم گفته می شود، یکی از جاذبه های شهر اراک است و از مراکز خرید پررونق و مهم این شهر به شمار می رود.

بنای حمام چهار فصل اراک را می توان یکی از زیباترین آثار معماری و کاشی کاری در دوره قاجار نامید. این بنا متعلق به دوران سلطنت احمد شاه است و نام چهار فصل برگرفته از تابلوهای کاشی کاری شده در چهار جهت حمام و در بخش سربینه مردانه است؛ این تابلوها چهار فصل سال را به تصویر کشیده اند. مساحت این حمام تاریخی حدود 1600 متر مربع بوده و شامل چهار بخش زنانه، مردانه، حمام ویژه اقلیت های دینی و حمام خصوصی است. حمام چهار فصل بزرگترین حمام ایران شناخته می شود و در حال حاضر بخشی از آن به موزه ای اختصاص یافته که اشیا به دست آمده از دوران پیش از اسلام و پس از اسلام در آن نگهداری می شوند.

این مجموعه یکی از بناهای تاریخی و مذهبی شهر اراک است که متعلق به دوران فتحعلی شاه قاجار بوده و در بافت قدیمی و مرکزی شهر و در مجاورت بازار ساخته شده است. این مدرسه که به مدرسه علمیه سپهداری شهرت یافته، نخستین مرکز علوم دینی در اراک است که به دستور یوسف خان گرجی و بر اساس سبک معماری مدارس دوره صفویه ساخته شد. این بنا در سال 1333 هجری قمری توسط آیت الله حائری یزدی به یکی از بزرگترین مدارس علمیه کشور تبدیل شد.

مجموعه تاریخی ارگ حکومتی شهر که امروزه چیزی به جز منزل سپهدار از آن چیزی باقی نمانده است از بناهای دوره قاجار است که به مباشرت یوسف خان گرجی و به عنوان مرکز حکومتی شهر و اقامت حاکم بنا شد. در طوق های بنای ارگ از کاشی کاری های معلق با طرح لوزی استفاده شده بود که هنگام تلالو آفتاب می درخشیدند و این درخشش عجیب باعث شد بنای ارگ را برج شیشه ای بنامند. این اثر جزو آثار ملی به شمار می رفت اما در سال 1361 برخلاف قانون آن را تخریب کردند. در حال حاضر نمادی کوچکی از برج را به عنوان یادبود ساخته و در میدان سردار شهر نصب کرده اند تا یاد برج شیشه ای را زنده نگه دارند.

کلیسای مسروپ مقدس یکی دیگر از جاهای دیدنی اراک است که در سال 1914 میلادی به کمک ارامنه در این شهر احداث شد. این مجموعه تاریخی شامل بخش های مختلفی چون مدرسه مختص ارامنه، تالار اجتماعات، منزل کشیش و اقامتگاه سرایدار است. پلان کلیسا بازیلیک مستطیل شکل و شرقی و غربی است. کلیسای مسروپ دارای نورگیرهای متعددی در چهار جهت بنا است؛ برج ناقوس کلیسا در جلوی ورودی غربی واقع شده و دو ورودی در قسمت های جنوبی و غربی دارد. این بنا در سال 1379 به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید.

این بنا در خیابان بهشتی اراک قرار دارد و در زمینی به مساحت 3 هزار متر مربع ساخته و با تزئینات دوره قاجار آراسته شده است. این بنای دو طبقه از دو ایوان شرقی و غربی و 11 اتاق، حمام خصوصی قدیمی و دو قنات به نام های قنات ده و قنات خان تشکیل شده است. خانه حاج حسین خاکباز از سال 1388 تبدیل به موزه مفاخر شده و در آن شخصیت های تاثیرگذار در تاریخ سیاسی، علمی و فرهنگی معاصر ایران معرفی می شود.

این خانه از بناهای قدیمی اراک است و در مجموعه بافت قدیمی شهر قرار دارد. بنیانگذاز خانه حسن پور حاج علی مشیریه بود و بعدها به مالکیت آقای حسن پور درآمد. این بنای زیبا در زمینی به مساحت 600 متر و در دو طبقه ساخته شد. طبقه همکف اتاق های زمستان نشین و در طبقه دوم اتاق های شاه نشین و تابستان نشین قرار دارند؛ همچنین حیاط مرکزی خانه از سه جهت دارای بناهایی است که به سمت این حیاط زیبا باز می شوند. سازه بنا خشتی است و پی ها از سنگ و دوغاب ساخته شده اند. خانه حسن پور در سال 1374 از مالک آن خریداری شد و در همان سال کار مرمت آن آغاز شد و در تاریخ 1377 در فهرست آثار ملی قرار گرفت. این بنا پس از سال ها مرمت، به صورت موزه صنایع دستی در معرض بازدید عموم قرار گرفت.

تالاب میقان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری و طبیعی استان مرکزی است. این تالاب از تالاب های کویری ایران بوده و در گذشته به نام نمکزار فراهان مشهور بوده است. این تالاب نه تنها گردشگران و طبیعت را مجذوب خود می کند؛ بلکه برای پرندگان مهاجری همچون درنا نیز زیستگاه محبوبی به شمار می رود. حضور درناها در این منطقه در اواسط آبان به اوج خود می رسد، به همین دلیل 15 آبان به نام “روز درنا ” نامگذاری شده است. این تالاب یک دریاچه و سه جزیره دارد که به نام های کریستالین یک، دو و سه شناخته می شوند.

این روستای زیبا با قدمتی که به پنج هزار سال قبل می رسد، روستایی است پلکانی که با بافت پیچیده و جالب خود نظر گردشگران را به خود جلب می کند. بافت روستای هزاوه به خاطر کوهپایه ای بودن، پلکانی شکل است و بیشتر خانه های این روستا از سنگ، گل و چوب ساخته شده اند. این روستا را زادگاه مردان تاریخ نیز نامیده اند، چراکه مردان بزرگی چون، امیرکبیر، قائم مقام فراهانی و غیره در آن به دنیا آمده اند.

منطقه حفاظت شده و زیبایی در 25 کیلومتری اراک، که از زمان های قدیم به عنوان تفرجگاه مورد توجه بوده است و در دوران قاجار هم شکارگاه پادشاهان قاجاریه به شمار می رفت. حدود 62 کتیبه در کوه های هفتاد قله حک شده که قدمت آن ها به 400 سال می رسد. ترکیب کوه ها و دره های چشم نواز، مناظر و چشم اندازهای زیبا، چشمه، آبشخور و آب و هوای مناسب، این منطقه را به زیستگاهی باارزش برای جانوران و گیاهان تبدیل کرده است. دره چکاب و دره سیبک در این منطقه، زیستگاه های مناسبی برای حیات وحش هستند و چشمه و پوشش گیاهی دره چکاب آن را به دیدنی ترین نواحی این منطقه تبدیل کرده است.

روستای بی نظیری که طبیعت زیبا، غارهای عجیب و قدمت تاریخی آن، باعث شهرتش شده است. قدمت این روستا به هزار سال پیش برمی گردد و در حمله مغول دچار آسیب های فراوانی شده است. در روستای انجدان قلعه ها و کاروانسراهای زیادی ساخته شده بود که در حال حاضر بیشتر آن ها از بین رفته اند. بعد از قرن 9 هجری قمری این روستا خواستگاه ادیبان زیادی همچون شاه طاهر دکنی و ملا داعی انجدانی بوده است. وجود چشمه های فراوان در اطراف و داخل روستا، طبیعت آن را بسیار با طراوت و شاداب کرده است، همچنین وجود غارهای فراوان در اطراف روستای انجدان، غارنوردان زیادی را به این منطقه می کشاند که از میان آن ها می توان به غار گیوه کش، غار کبوتر، غار آسیلی و غار طاق رجه اشاره کرد.

 

 

بهترین زمان سفر به اراک

مقبره های تاریخی اراک

کلام پایانی