سبزوار یکی از شهرهای بزرگ استان خراسان است؛ این شهر پیشینه پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است و تاریخ پربار آن سرشار از حکایت هایی است که نام سبزوار را برای همیشه در این مرز و بوم جاودان کرده است. شهری که زمانی سربداران نامیده می شد؛ این نام برگرفته از نام مدافعان دلاوری بود که در برابر حمله مغول ایستادگی کردند و در این راه حتی از بذل جان خود نیز نهراسیدند. با این که این شهر بر اثر حمله مغول با خاک یکسان گشت، اما دوباره آباد شد و بعد از حکومت آل بویه، حکومت شیعه بعدی به دست سربداران تشکیل شد؛ سربداران مدت ها بر قسمت هایی از ایران حکومت کردند و پایتخت این حکومت سبزوار بود. این شهر که به عنوان نمادی از تاریخ و علم ایران به شمار می رود، خاستگاه اندیشمندان و شاعران بزرگی در دوره های مختلف تاریخ بوده است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با جاهای دیدنی سبزوار بیشتر آشنا کنیم.
با توجه به شواهد تاریخی، سبزوار با نام قدیمی “بیهق شهر” منطقه ای سرسبز و آبادی بوده که در مسیر جاده ی ابریشم قرار داشته است. آثار تاریخی به دست آمده حاکی از قدمت طولانی این شهر است. در حال حاضر 500 اثر تاریخی از هزاره سوم قبل از میلاد در شهرستان سبزوار کشف شده است که از این تعداد بیش از 100 اثر به ثبت تاریخی رسیده اند. آشنا شدن با لیست جاهای دیدنی سبزوار به شما این امکان را می دهد که سفر خود را بهتر و دقیق تر برنامه ریزی کنید. لازم به ذکر است یکی از مهمترین مسائلی که پیش از سفر باید به آن پرداخت پیدا کردن محل مناسب برای اقامت در شهر یاد شده است. شما می توانید با رزرو آنلاین بهترین هتل های سبزوار مانند هتل جهانگردی سبزوار هوشمندانه و آسوده خاطر سفر کنید.
اماکن تاریخی و دیدنی سبزوار
مصلی تاریخی سبزوار
در دوره حکومت سربداران، سبزوار پایتخت مورد علاقه آن ها بود. در آن زمان مصلی سبزوار خانقاه بزرگان سربداران بود و بعدها از آن به عنوان جایگاهی برای برپایی نمازعیدهای بزرگ استفاده شد. گفته می شود مصلی سبزوار، اولین مکان در ایران است که نماز جمعه در آن برگزار شده و همین موضوع به آن اهمیت ویژه ای بخشیده است. این بنا از یک چهار طاق تشکیل شده که گنبدی بر فراز آن و ایوانی در جلوی آن قرار دارد. معماری و طراحی این چهارطاق شباهت زیادی به سبک معماری دوره صفویه دارد و قدمت آن به قرن هشتم هجری قمری باز می گردد. در حال حاضر این مصلی به عنوان موزه نماز شناخته می شود. این اثر تاریخی توسط حاجی شجاع معمار اصفهانی ساخته و با کاشی های معرق و تزئینات گچی آراسته شده است.
آدرس: سبزوار، خیابان خواجه نظام الملک (شهدا)
مسجد جامع سبزوار
این بنای تاریخی که متعلق به قرن هشتم است، 4000 متر مربع وسعت دارد و شامل صحن، شبستان، ایوان های قبله و رواق است. در ضلع جنوبی مسجد، ایوان قبله و محراب قرار دارد و کتیبه ای در بالای این ایوان دومناره ای دیده می شود که تاریخ 1292 هجری قمری بر روی آن حک شده است. در طرفین این قسمت شبستان هایی به طاق ضربی بلند همزمان با بنای ایوان جنوبی ایجاد شده است. در دالان سمت شرقی ایوان شمالی مسجد، کتیبه ای به صورت سنگ نوشته از دوران صفویه با تاریخ 979 و 1136 به چشم می خورد که دستوری از طرف شاه طهماسب صفوی بوده و مبنی بر مراعات سکنه سبزوار است. از تزئینات قابل توجه مسجد جامع، می توان به کاشی کاری های خشتی و هفت رنگ آن اشاره کرد؛ این تزئینات ویژگی های معماری قرن هشتم را به زیبایی به نمایش می گذارند. سبک معماری مسجد جامع با شهرهای کویری مطابقت دارد و ازجمله بخش های ارزشمند این بنا، می توان گنبد پشت ایوان جنوبی آن را نام برد که یک پوسته دارد و به شکل عرقچینی با ارتفاع 12/80 متر قرار گرفته است. از دیگر ویژگی های بارز این مسجد نوشتن آیات قرآن بر سر در و برخی دیوارهای مسجد است که استفاده از هنر اسلامی را هنگام بنای این مسجد نشان می دهد.
آدرس: خراسان رضوی سبزوار، بعد از چهارراه امامزاده یحیی، خیابان بیهق
بقعه امامزاده یحیی
این بقعه آرامگاهی مربوط به دوره قاجار است که در تقاطع خیابان های بیهق و اسرار شمالی واقع شده است. بنای مذکور شامل ایوان، گنبد، مناره ها و دو فضای ارتباطی است. گنبد بقعه با کاشی کاری های زیبای فیروزه ای رنگی پوشیده شده و نمای بنا از خیابان بیهق با کاشی های نفیس آراسته شده است. کهن ترین بخش بنا گنبد خانه آن است که به صورت مربع و چهارایوانی و به سبک معماری سده هفتم و هشتم هجری قمری ساخته شده است. تزئینات بقعه در سال 1380 نصب شده و در همان سال نیز به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است.
آدرس: خراسان رضوی، سبزوار، خیابان بیهق، اسرار شمالی
آتشکده خانه دیو
یکی از جاذبه های دیدنی و تاریخی شهر سبزوار، آتشکده آذر برزین مهر یا همان خانه دیو است. این آتشکده که بازمانده از دوران ساسانیان است تا دوره سلجوقی از آن استفاده می شده است. معماری این آتشکده بسیار منحصر به فرد است و پلان آن را می توان با پلان آتشکده تخت سلیمان مقایسه کرد. آتشکده آذر برزین مهر از بناهای جالب در روستا فشتنق است و چهارطاقی آن یکی از چارطاقی های منفرد ایران است که در یکی از صعب العبورترین مناطق کوهستانی شمال غربی سبزوار و بر فراز قله صخره ای و سخت واقع شده است؛ همچنین مانند دیگر چارطاقی های منفرد ایران ، این بنا چشم اندازی باز و وسیع دارد. به مرور زمان بخش های زیادی از گنبد، پایه ها و طاق های آن تخریب شده اند و با توجه به ویژگی های معماری خانه دیو، قدمت آن را 2000 سال تخمین زده اند.
آدرس: خراسان رضوی، روستای فشتنق
منار مسجد سبزوار
این مسجد در روستای باستانی خسرو شیر قرار دارد. در حال حاضر آنچه از این بنا باقی مانده ایوان جنوبی آن است که تزئینات گچی، کتیبه های پخته و دیوارهای آن از عظمت و اهمیت این بنا در آن دوران حکایت می کنند؛ سبک معماری بنای یاد شده از نوع مساجد دو ایوانی بوده و به احتمال زیاد در دوره ی ایلخانی احداث شده است.
آدرس: خراسان رضوی،100 کیلومتری شمال غربی سبزوار، 200 متری روستای خسرو شیر
آتشکده میر مظفر
این آتشکده در روستای بابا لنگر سبزوار واقع شده است و با توجه به شواهد معماری متعلق به دوران پیش از اسلام است. آتشکده میر مظفر بر بالای کوهی مرتفع و مشرف به منطقه احداث شده است. این بنا به شکل یک چارطاقی بر روی تپه سنگی به ارتفاع 200 متر قرار گرفته است. مصالح به کار رفته در بنای نام برده شده سنگ و ساروج است و در دیواره های آن فسیل هایی با قدمت 100 میلیون سال دیده شده است.
آدرس: خراسان رضوی، 75 کیلومتری سبزوار، روستای بابا لنگر
خانه اسکویی
خانه اسکویی باغ و عمارتی با مساحت 10 هکتار است که در 4 کیلومتری غرب سبزوار و در روستای آبارش قرار دارد. این عمارت در میان باغی بنا شده و از دو طبقه تشکیل شده است؛ طبقه اول بنا از فضاهایی مانند تالار ستون دار شرقی و شمالی، تالار پذیرایی، حجره های نشمین و غیره تشکیل شده است. همچنین در این عمارت بخش هایی مانند هشتی، حوضخانه، آب انبار، بادگیر و مطبخ وجود دارد که آن را به زیبایی تکمیل کرده اند. از جمله عناصر تزئینی خانه اسکویی می توان به آجرکاری های نمای بنا، گچ بری های قسمت سرستون ها و حوضخانه اشاره کرد. مالک این باغ و عمارت خاندان اسکویی هستند و قدمت آن متعلق به دوره قاجار است.
آدرس: خراسان رضوی، 4 کیلومتری شهر سبزوار، روستای ابارش، خانه ی اسکویی
آرامگاه بقراط
این اثر تاریخی آرامگاه حاج محمد تقی سبزواری ملقب به “بقراط التولیه” پزشک و ادیب گرانمایه سبزواری است. بنای این آرامگاه دارای شکل هندسی هشت ضلعی و شامل گنبد خانه ای است با گنبد گرد چین بسیار زیبا که پیرامون آن چهار صفه در اضلاع اصلی و چهار فضای جانبی در اضلاع فرعی آن احداث شده است؛ تزئینات آجری به کار رفته در آرامگاه بقراط متاثر از معماری غربی و مربوط به دوره قاجار است. این بنا درون مجموعه ای تاریخی مرکب از آرامگاه های حکیم حاج ملا هادی سبزواری، آرامگاه امین التجار مشهدی، کاروانسرای حاج فرامرز خان و آب انبار حاج کریم قرار دارد.
آدرس: خراسان رضوی، سبزوار، میدان کارگر، جنب دبیرستان مشکاتی
یخدان های سبزوار
این یخدان ها متعلق به دوره قاجار هستند و در آن دوره کاربری داشته اند. هر یخدان از بخش های استخر، مخزن گنبد دار و دیوارهای بلند ساخته شده است. دیوارهای بلند یخ دان مانع از گرم شدن آب در تابستان می شود. یخدان ها به شکل مخروطی بوده و ضخامت دیوار آن در پایین 5 متر و در بالا کمتر می شود. دیواره و کف این بنا آجری است و چال یا گودال یخ دان عمقی در حدود 5 تا 10 متر وشعاعی در حدود 4 تا 6 متر دارد.
آدرس: خراسان رضوی، جنوب شهر سبزوار
مناطق دیدنی اطراف سبزوار
روستای بلاش آباد
از جاذبه ها و مناطق طبیعی سبزوار می توان روستای بلاش آباد را نام برد. این روستا از ییلاقات معروف سبزوار محسوب می شود و با توجه به طبیعت زیبا، آب و هوای مطبوع و پوشش گیاهی غنی، مکانی دلپذیر برای گشت و گذار و سفرهای کوتاه مدت است.
آدرس: خراسان رضوی، سبزوار، 15 کیلومتری شمال غربی سبزوار
آبشار برغمد
این آبشار فصلی در 30 کیلومتری سبزوار و در جاده اسفراین واقع شده است. با توجه به طبیعت خشک این منطقه، آبشار برغمد محل مناسبی برای تفرج به شمار می رود و دره منتهی به آبشار با درختان زیبای گردو پوشیده شده است؛ همچنین این منطقه زیستگاه گونه های مختلف جانوری است. برای رسیدن به محل آبشار باید حدود نیم ساعت کوهپیمایی کرد.
آدرس: خراسان رضوی، کیلومتر 30 جاده ی سبزوار – اسفراین
روستای افچنگ
اگر در سفر به سبزوار به دنبال منطقه ای خوش آب و هوا و چشم نواز هستید بهتر است سری به روستای افچنگ بزنید. بافت سنتی و تاریخی همراه با چشمه سارهای خروشان روستای یاد شده را به یکی از مکان های دیدنی پرطرفدار در میان مسافران و ساکنین محلی تبدیل کرده است.
کویر دوشاخ یا کویر سبزوار
کویر دوشاخ یا کویر سبزوار از کویرهای زیبای خراسان جنوبی است که در غرب شهر سبزوار واقع شده است؛ نام این کویر را به دلیل شکل آن که از شرق و غرب به سمت شمال متمایل می شود دوشاخ گذاشته اند. طول و عرض کویر سبزوار 100 و 40 کیلومتر است. سطح کویر توسط زمین ها و گنبدهای نمکی پوشیده شده است. کال شور جاجرم و کال شور سبزوار از رودهایی هستند که به این کویر می ریزند.
آدرس کویر سبزوار: محور ارتباطی تهران مشهد از شمال غربی این کویر عبور می کند.
آدرس کویر سبزوار: محور ارتباطی تهران مشهد از شمال غربی این کویر عبور می کند.
سفر به سبزوار
اگر تمایل دارید تا یک سفر هوایی لذت بخش به سوی سبزوار تجربه کنید، بهتر است بدانید که این شهر فرودگاهی با نام شهید الهامی نژاد دارد. در این فرودگاه هر هفته پروازهایی از تهران به سبزوار و از مشهد به سبزوار انجام می‌شود. اما اگر با قطار به مشهد مقدس سفر می کنید می توانید در مسیر سری هم به شهر سبزوار بزنید. ایستگاه قطار سبزوار چیزی در حدود 50 کیلومتر با پایتخت معنوی ایران فاصله دارد. پس از رسیدن به ایستگاه قطار سلطان آباد باید با تاکسی های خطی خود را به سبزوار برسانید. به نظر می رسد که پروژه قطار سبزوار به زودی به اتمام برسد و بتوانید مستقیما تا شهر سبزوار با قطار سفر کنید. سبزوار در فاصله 242 کیلومتری مشهد و 654 کیلومتری تهران قرار دارد. همچنین این شهر زیبا تنها 180 کیلومتر با شهر شاهرود فاصله دارد. سبزوار موزه ای زنده است که حتما باید سری به آن زده و از جاهای دیدنی این شهر زیبا دیدن کنید.
