روستای بیابانک سرخه سمنان

با وجود تغییر شکل معمول زندگی از حالت روستایی به حالت شهری امروزه تعداد زیادی از روستاهای ایران به یک منطقه ی گردشگری و تفریحی مبدل شده است. هر یک از این روستاها زیبایی و جذابیت خاص خود را دارد. از جمله آنها می توان به روستای بیابانک، واقع در شهرستان سرخه از استان سمنان اشاره کرد. این روستای تاریخی یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان سرخه است که احتمال می رود قدمت آن نزدیک به چند هزار سال باشد. از جمله آثار باستانی روستای بیابانک سمنان می توان به اماکن تاریخی، مساجد قدیمی، امامزاده و آب انبار بازسازی شده ی آن اشاره کرد. نکته قابل توجه بعدی راجع به این روستای گردشگری اینکه اولین قطار بومگردی روستایی کشور در آن راه اندازی شده است. از جمله تفریحاتی که در بیابانک می توان انجام داد روستاگردی، کویر نوردی، شترسواری، بیابان ‌گردی و دوچرخه‌ سواری است که همگی در کنار هم بیابانک را به یک محل گردشگری تبدیل کرده است.

شهر سمنان یکی از شهرهای تاریخی و توریستی ایران است که دارای هتل های متنوعی می باشد. بهترین کار برای انتخاب یک مکان مناسب جهت اقامت در سمنان رزرو اینترنتی است. برای یک رزرو اینترنتی امن می توان به سایت ایران هتل آنلاین مراجعه کرد و بعد از مشاهده و مقایسه لیست هتل های سمنان یکی را به دلخواه انتخاب و جهت رزرو آن اقدام کرد. یکی از بهترین این هتل ها هتل گوت که مال سمنان است، هتلی پنج ستاره که از هر لحاظ از امتیاز بالایی برخوردار می باشد. این هتل که در بهمن سال 1394 افتتاح شده شامل 55 باب اتاق و سوئیت در 3 طبقه می باشد، البته واحد های اقامتی آن در طبقات اول تا سوم واقع شده اند. هتل گوت که مال سمنان در خیابان دانشگاه قرار دارد و از جمله مزایای آن دسترسی آسان به مرکز شهر و راه آهن است.

معرفی کلی
بیابانک یکی از روستاهای جذاب و دیدنی ایران است که در ۲۹ کیلومتری جنوب غرب شهر سمنان و ۶ کیلومتری جنوب شرق شهر سرخه قرار دارد. آدرس دقیق این روستا سمنان، شهرستان سرخه، دهستان لاسگرد، روستای بیابانک است. روستای کویری بیابانک حدودا 92 خانوار دارد و همواره مورد توجه گردشگران بوده است. وجه تسمیه این روستا به محل قرارگیری آن باز می گردد. در واقع از آنجا که در جنوب آن تا انتهای دشت کویر هیچ روستای دیگری وجود ندارد نام آن را بیابانک گذاشته اند. قدمت بیابانک طبق شواهدی که وجود دارد به دوران باستان می رسد.

راجع به زبان اهالی بیابانک باید گفت یکی از القاب شهرستان سرخه جزیره لهجه‌ هاست؛ چون در هر روستای آن مردم با یک لهجه و گویش خاص و متفاوت از دیگر روستاها سخن می گویند. لهجه و گویش اهالی بیابانک هم خاص مردم آنجاست که ممکن است فهم آن برای غیر سرخه ای ها سخت باشد با این حال بین این زبان با گویش ‌های لری، مازندرانی و گیلکی نکات مشترکی در لغات دیده می‌ شود. از جمله آداب و رسوم اهالی روستا می توان به برگزاری جشنواره گولاچ و مراسم قدمی در ایام نوروز اشاره کرد، علاوه بر این مراسمی به نام حیدرحیدر نیز در ایام محرم در این روستا برگزار می شود. از جمله صنایع دستی اهالی روستا جاجیم، گلیم، انواع سبد و دست سازهایی مانند پالونه، سفال، کله (تنور)، آرنک (آسیاب دستی) و آره سنگ (سنگ آسیا) است که هر یک سوغات مناسبی برای بیابانک به حساب می آید.

تاریخچه
بیابانک روستایی با قدمتی دیرینه است که در طول تاریخ شاهد حوادثي مانند زلزله ای شديد که بنا به گفته اثير در سال ۲۴۲ هجری قمری اتفاق افتاده، بوده است. از جمله آثاری که قدمت بیابانک را اثبات می کند تپه باستانی «گورون شپته» و گورستان مجوسان به نام «گبرستانی» در ناحیه «سرخمبه» است که قدمت روستا را تا دوران قبل از اسلام نشان می دهد. از طرفی با توجه به ساختار معماری «جومه مچت» به معنای مسجد جامع این احتمال وجود دارد که این بنا زمانی آتشکده بوده است، مخصوصا اینکه در بین افراد محلی، آن منطقه را «بری کوش» می خوانند و معتقدند در گذشته قصر مجللی در آنجا قرار داشته که در حال حاضر از بین رفته است. تمام اینها در حالی است که طی سال های ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹، پژوهش هایی در این منطقه انجام شده و نشان داده که اولین طاق ضربى جهان در باقر تپه روستاى بیابانک ساخته شده است.

آثار دیدنی روستا

سرتختی
بیابانک یک روستای کویری است لذا در آن می توان در طول روز به تماشای مناظر بکر و زیبای کویر و در طول شب به تماشای ستاره ها پرداخت و لحظات خوشی را برای خود رقم زد. سرتختی منطقه ای است که در آن قسمتی از زمین کویر گود شده است. قسمتی که کف آن کاملا صاف است و به قول بیابانکی ها «مرغونه غلطون واریه» واقعاً دیدنی است. شاید دلیل نام گذاری آن نیز همین صافی و زیبایی باشد. البته در این منطقه یک معدن گوگرد که در گویش محلی به گوگردی معروف است نیز وجود دارد که بسیار زیباست.

گورون پشته

شرین آو چال
در شمال غربی بیابانک درست پشت رشته کوه های البرز ارتفاعاتی وجود دارد که رودخانه ی شور آب از آنها سرچشمه می گیرد و به سوی کویر حرکت می کند. این رودخانه که به احتمال زیاد زمانی پر آب بوده، از کویر عبور کرده و به طرف تپه دو برادران می رود و از کنار آنها نیز می گذرد تا اینکه به دق مرتپه چال یعنی تالاب تپه مرده می رسد. بعد از این تالاب رود خانه به شرین آو چال یعنی چاله ی آب شیرین ختم می شود. البته متوقف نشده تا اینکه به چاله برج و پس از آن به سرتختی جاری می رسد. بعد از سرتختی همسطح زمین شده و چیزی جز باتلاق از آن باقی نمی ماند. نکته حائز اهمیت اینکه آب رودخانه در دق مرتپه چال بسیار شور است اما زمانی که به شرین آو چال می رسد شیرین و قابل شرب می شود و تفرجگاه و شکارگاهی زیبا را پدید می آورد.

قلعه خندق
قلعه خندق بنایی است که در گذشته به عنوان پناهگاهی برای حفاظت از جان و مال مردم روستا ساخته شده است. این قلعه یکی از جذاب ترین آثار تاریخی روستاست. به گفته اهالی منطقه تونل زیرزمینی این قلعه به قلعه جهان آباد نظامی و قلعه تاریخی بخش لاسجرد راه دارد اما تاکنون کسی موفق نشده بیش از چند صد متر از آن را طی کند. این قلعه دارای هشت برج بلند بوده که اطراف آن را خندق احاطه کرده است، اب از دو راه به قلعه وارد و از آن خارج می شده، این راه ها که از صدها متر جلوتر به زیر تونل قلعه هدایت می شده از دید دشمنان مخفی بوده است. دیده بانان از جنوب روستا در فاصله های سی تا چهل کیلومتری از برج های قلعه با پیک های تندرو هجوم دشمنان را به اطلاع اهالی می رساندند و اهالی نیز با برداشتن پل های چوبی از روی خندق آماده دفاع می شدند.
سایر قلعه های روستا
علاوه بر قلعه خندق، در مرکز روستا، قلعه ای به نام حاجیون قلعه یعنی قلعه حاجیان نیز وجود داشته که امروزه تقریبا چیزی جز نام از آن باقی نمانده است. علاوه بر این دو قلعه های دیگری نیز در اطراف روستای بیابانک وجود داشته که از جمله آنها می توان از قلعه مردنه، قلعه ساتوا، قلعه نوکلاته، قلعه مهدی وا و قلعه مسیح وا نام برد. هر یک از این قلعه ها مربوط به یک رشته قنات به همین نام بوده و در بعضی از آن ها عده ای زندگی می کرده اند. روستای بیابانک مرکزیت این قلعه نشین ها را بر عهده داشته است.

قنات های بیابانک
حفر قنات در کویر به منظور تهیه آب شرب از اهمیت بالایی برخوردار بوده و است و هر روستای کویری که قنات بیشتری داشته باشد از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است. روستای بیابانک دارای قناتهای متعددی بوده است. از جمله آنها می توان به قنات های نیکون، طهره، بیدان، سرخمبه، کرمونی، نصروا، شورآو، قرون، حاجی وا، ساتوا، مهدی وا، همت وا، مراد وا، نوکلاته، بابی دشت، مسیح وا، کاظمه وا، مراژ و اسبی میدون اشاره کرد که متاسفانه امروزه با وجود خشکسالی های متوالی و حفر بی رویه چاه ها بیشتر آنها خشک شده و چیزی از آنها باقی نمانده است. روستای بیابانک دارای محصولات کشاورزی زیای مانند گندم، جو، شاهدانه، خربزه، پنبه، زیره، هندوانه، پیاز و سیر بوده که امروزه به علت خشک شدن قنات های آن اکثر زمین های زراعی روستا بایر شده است.

یخدان ها

نحوه دسترسی
از طریق سه روش می توان به روستا رسید. روش اول استفاده از قطار است. در واقع می توان سوار بر قطار تهران – مشهد شد و در ایستگاه بیابانک که در 2 کیلومتری روستا قرار دارد پیاده شد. در این فاصله 2 کیلومتری هیچ وسیله نقلیه عمومی وجود ندارد و رفت و آمد محلی ها هم به ندرت صورت می گیرد و معمولا باید پیاده رفت. توجه داشته باشید که برخی از قطارهای خاص مانند سریع السیرها در این ایستگاه توقف ندارند.

روش دوم استفاده از اتوبوس است. اتوبوس‌ های بین شهری تهران-سمنان که از ترمینال جنوب در تهران حرکت می ‌کنند در پلیس راه شهر سرخه توقف دارند. البته هیچ حمل و نقل عمومی در فاصله بین سرخه تا بیابانک وجود ندارد اما تردد محلی ها در جریان است.

روش سوم که احتمالا آسان ترین روش است استفاده از خودروی شخصی است. در صورت حرکت از تهران به سمت مشهد، بعد از رسیدن به شهر سرخه، باید از جاده خارج و وارد شهر شد و به تابلو راهنما توجه کرد. جاده بین روستا تا شهر سرخه آسفالت است. در صورت حرکت از مشهد به سمت تهران نیز بعد از عبور از شهر سمنان و پس از حدود پنج کیلومتر به تابلوی راهنما می رسید. این جاده از سمت چپ از جاده اصلی جدا شده و حدود پانزده کیلومتر است و پس از عبور از روستای صوفی آباد به روستای بیابانک می ‌رسد.