1. مجموعه ی پاسارگاد
سازه های باستانی مجموعه ی پاسارگاد از جاذبه های تاریخی استان فارس و متعلق به دوران هخامنشی می باشد. آرامگاه کوروش کبیر، باغ شاهی پاسارگاد، کاخ بار عام،کاخ دروازه،کاخ اختصاصی، دو کوشک، آرامگاه کمبوجیه، آب نماهای باغ شاهی، ساختار های دفاعی تل تخت، محوطه ی مقدس، تنگ بلاغی، کاروانسرای مظفری و مسجد پاسارگاد از جمله آثار این مجموعه به شمار می آیند. این آثار در قلب استان فارس و در دشت رودخانه ای به نام پلور قرار دارد. مجموعه ی پاسارگاد که پنجمین اثر مجموعه ی ثبت شده در لیست آثار میراث جهانی ایران به شمار می آید، توسط یونسکو در تیر 1383 در فهرست جهانی به ثبت رسید. شهر باستانی پاسارگاد که امروزه میزبان گردشگران زیاد ایرانی و خارجی می باشد، در ایام نوروز رنگ و بویی دوست داشتنی تر به خود می گیرد. این شهر که به معنای اردوگاه پارس است، توسط کوروش بزرگ در سده ی ششم ق.م بنا نهاده شده است. منطقه ی مذکور پیشینه ی تاریخی نسبتا طولانی از دوران پارینه سنگی میانه تا دوران اسلامی را در بر می گیرد. اما شاخص ترین دوران فرهنگی آن عصر هخامنشی می باشد، که دیر زمانی مقر حکومت هخامنشیان بوده است. برجسته ترین بخش مجموعه ی پاسارگاد آرامگاه کوروش بزرگ هخامنشی است. این بنا در گذشته به مشهد مادر سلیمان معروف بوده و از سنگ های سفید آهکی ساخته شده است. این بنا در گذشته در بین باغ های سلطنتی قرار داشته و زیبایی چشمگیری به منطقه می بخشیده است. سالم ترین و زیبا ترین نقش به جای مانده در آثار پاسارگاد، سنگ نگاره ی انسان بالدار است که به نقش کوروش کبیر نسبت می دهند. 
2. مجموعه ی تخت جمشید
تخت جمشید یا پرسپولیس نام پایتخت با شکوه و نیز تشریفاتی دوران هخامنشی است که توسط داریوش بزرگ بنا نهاده شد. در نخستین روز سال ملل تابعه از کشور های مختلف به نمایندگی از ساتراپی ها، هدایای خود را در این مکان به شاه هخامنشی پیشکش می نمودند، که امروزه نیز نقش این افراد در تخت جمشید باقی مانده است. بدین جهت این مکان باستانی در ایام نوروز با استقبال بی نظیری از گردشگران داخلی و خارجی مواجه می باشد. منطقه ی باستانی تخت جمشید در سال979 توسط یونسکو در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است. این منطقه در 10 کیلومتری شمال شهر مرودشت و حدود 57 کیلومتری شیراز واقع شده است. بازدید از مجموعه ی آثار تخت جمشید همه روزه و در تمامی فصول از 8 صبح الی 18:30 امکان پذیر می باشد. هزینه ی بلیط برای گردشگران داخلی حدود 3000 تومان و برای گردشگران خارجی حدود 20000 تومان می باشد. مجموعه ی تخت جمشید متشکل از کاخ های پادشاهان عصر هخامنشی می باشد که داریوش بزرگ، خشایار شاه و اردشیر اول نقش زیادی در ساخت آنها داشته اند. کاخ آپادانا، کاخ تچر یا تچرا، کاخ دروازه ی ملل، پلکان ورودی تخت جمشید، کاخ هدیش، حرمسرا، کاخ صد ستون، کاخ سه دروازه یا تالار شورا، کاخ اردشیر و …. از جمله آثار ارزشمند و تاریخی این مجموعه به شمار می آیند. آثاری نظیر شهر استخر، نقش رستم و نقش رجب نیز در اطراف این مجموعه واقع شده اند که توسط گردشگران مورد بازدید قرار می گیرند.
3.غار علی صدر
غار علی صدر در هفتاد کیلومتری شهر همدان، نزدیک روستای علی صدر واقع شده است، که در طول سال با سیل عظیمی از گردشگران مواجه می باشد. این غار همچنین در ایام نوروز با استقبال چشمگیری روبرو می شود. غارعلی صدر از معدود غار های آبی جهان و یکی از غار های تالابی ایران به شمار می آید. درون غار مسیر قایقرانی طولانی قرار دارد، چرا که دریاچه ای بزرگ درون غار را فرا گرفته و رفتن به ژرفای غار فقط از طریق قایق میسر می باشد. از این جهت جذابیت چشمگیری به غار بخشیده است. این غار در 15 دی 1387 توسط میراث فرهنگی ایران در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است. اما به جهت قدمت طولانی غار آن را به عنوان یک جاذبه ی تاریخی نیز می شناسند. زمین شناسان قدمت سنگ های این غار را به دوران ژوراسیک (دوران دوم زمین شناسی) نسبت داده اند. بهترین زمان بازدید از این غار بهار و تابستان است، البته در فصول سرد سال نیز امکان بازدید وجود دارد. در فصول بهار و تابستان بازدید از ساعات 8 صبح الی 19 عصر و در فصول پاییز و زمستان نیز از ساعت 8 صبح الی 16 عصر امکان پذیر می باشد. قیمت بلیط برای هر فرد ایرانی حدود 35 هزار تومان و برای هر فرد خارجی حدود 70 هزار تومان می باشد. که این قیمت ها در برخی ایام کاهش نیز می یابد. در حال حاضر جهت بازدید و اقامت در این منطقه امکانات زیادی نظیر مهمانسراها، ویلاهای چوبی و هتل ها در اختیار گردشگران با سلیقه های متفاوت قرار داده شده است.
4.میدان نقش جهان
میدان نقش جهان میدان مرکزی شهر اصفهان است که در قلب مجموعه ی تاریخی نقش جهان واقع شده است. این میدان دارای ساختاری مستطیل شکل است که در دوران شاه عباس صفوی رونق بی نظیری یافته بود. وجود مجموعه آثار تاریخی در چهار جهت این میدان نظیر کاخ عالی قاپو، مسجد امام یا مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله و نیز سردر بازار قیصریه منجر شده تا گردشگران داخلی و خارجی نه تنها در طول سال بلکه در ایام نوروز از این مکان استقبال چشمگیری به عمل آورند. همچنین وجود حدود 200 حجره در محیط پیرامونی این میدان که صنایع دستی شهر اصفهان را عرضه می دارند، زیبایی چشمگیری به ابن مکان بخشیده است. این میدان در تاریخ 8 بهمن سال 1313 با شماره ی 102 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. همچنین در اردیبهشت 1358 نیز با شماره 115، جزء اولین آثار ایرانی بود که توسط یونسکو به ثبت جهانی رسید.
5. زیگورات چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل شاهکار هنر و معماری دوران عیلام به شمار می آید، که پس از طی نمودن حدود 15 کیلومتر در آزاد راه شوش به اهواز در جهت چپ با مشاهده ی تابلوی زیگورات چغازنبیل و هفت تپه، دسترسی به آن صورت می گیرد. این بنای تاریخی در سال 1933 توسط شخصی به نام براون کشف گردید و رومن گیرشمن فرانسوی نیز این اثر را به طور کامل در طی کاوش های سال 1951 تا 1962 از زیر خاک بیرون آورد. زیگورات چغازنبیل در مرکز شهر دور – اونتاش قرار گرفته بود که در سال 640 پ.م در طی جنگ آشور بانی پال و آخرین شاه عیلام هومبان هالتاش مورد تخریب واقع شد. این اثر تاریخی دارای دو حصار بوده که در درون حصار داخلی، بخش آئینی قرار گرفته است که خود دارای هفت دروازه می باشد. این اثر که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، دیر زمانی پرستشگاه عیلامیان برای خدایانشان بود. ساختار چغازنبیل مربع شکل با 105 متر طول و عرض و نیز 52 متر ارتفاع می باشد. ساخت چغازنبیل را به شاهی عیلامی با نام اونتش نپیریشه شاه نسبت داده اند. بنای مذکور دارای 5 طبقه بود که در بالاترین طبقه معبد اینشوشیناک واقع شده بود. چغازنبیل در تمامی ایام سال با سیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی مواجه است، که البته رنگ و بوی خاص آن در ایام نوروز کاملا آشکار می باشد.
6 مجموعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی
مجموعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی در استان اردبیل و در خیابان شیخ صفی و نزدیک میدان عالی قاپو واقع شده است. ساعت بازدید از این مجموعه در فصول گرم سال از 8 صبح الی 20 عصر و در فصول سرد سال نیز از 8 صبح الی 17:30 امکان پذیر می باشد. هزینه ی بلیط برای گردشگران داخلی حدود 3000 تومان و برای گردشگران خارجی حدود 20000 هزار تومان می باشد. این مجموعه را به شیخ صفی الدین اردبیلی موسس مکتب عرفانی صفوی نسبت می دهند که به سفارش استاد خود شیخ زاهد گیلانی مرکز تعلیم و ارشادش را در شهر اردبیل بنا نهاد. بقایای سر در اصلی، حیاط باغ، مزار شیخ صفی که به گنبد الله الله مشهور است، آرامگاه شاه اسماعیل اول، عمارت چینی خانه، حرمخانه، مسجد جنت سرا، قندیلخانه، صحن اصلی، سر در شاه عباسی، تالار دارالحدیث، مقابر شیوخ صفوی، شهیدگاه، حیاط حرمخانه، چله خانه و…. از جمله قسمتهای این مجموعه به شمار می آیند.
7.مجموعه ی میدان میر چخماق یزد
میدان میر چخماق نام میدانی شناخته شده در شهر یزد است، که شامل بناهایی نظیر بازار، تکیه، مسجد و نیز دو آب انبار می باشد. قدمت تمامی این آثار را به دوران تیموری نسبت می دهند. البته قابل ذکر است که این مجموعه در ادوار صفوی، قاجار و پهلوی نیز کاربرد داشته است. لذا آنها نیز در احیاء و الحاقات آن کوشیده اند. تکیه و مسجد میر چخماق در سال 1341 در فهرست آثار ملی ایران مورد ثبت قرار گرفت. مجموعه ی این میدان از شاخص ترین جاذبه های تاریخی و گردشگری در شهر یزد به شمار می آیند. امیر جلال الدین چخماق که از امرای شاهرخ تیموری در سده ی هشتم بود، دیر زمانی حاکم شهر یزد بوده است. وی مجموعه ای شامل تکیه، میدان، حمام عمومی، کاروانسراها، چاه آب سرد و قنات خانه و خانقاه را در آنجا بنا نهاد. سبک معماری منحصر به فرد، تزئینات بسیار زیبا، و شکوه بناهای این میدان امروزه گردشگران بسیاری را در ایام مختلف سال و به خصوص در نوروز فرا خوانده است.
8.تخت سلیمان
تخت سلیمان که در ادوار اشکانی و ساسانی دارای جلال و شکوه بسیار بوده است، در نزدیکی تکاب، همجوار با روستای تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی واقع شده است. این مکان بزرگترین مرکز آموزشی، اجتماعی و مذهبی ایرانیان در قبل از اسلام بوده است. متاسفانه اثر مذکور در سال 624 م. در حمله ی هراکلیوس رومی به ایران، مورد تخریب واقع شد. آباقاخان ایلخانی بر روی ویرانه های تخت سلیمان آثاری بنا نهاد که امروزه به جزء چند کاشی با نقوش و خط برجسته از آن چیزی نمانده است. دریاچه ی تخت سلیمان نیز از جاذبه های دیگر تخت سلیمان است که گردشگران را فرا می خواند. این مکان تاریخی در نوروز هر سال با سیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی همراه می باشد.
9. مجموعه ی گلستان
مجموعه ی جهانی کاخ گلستان در قلب تهران و در مسیر بازار بزرگ و خیابان 15 خرداد واقع شده است. این مجموعه که اجزائی نظیر کاخ گلستان، کاخ شمس العماره، سر در باغ ملی تهران، ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، اتاق موزه، تالار آئینه، تالار ظروف، تالار برلیان، عمارت بادگیر، حوضخانه، عکسخانه و …. در بر می گیرد، نقطه ای آرام و دور از هیاهوست. آرامش حاکم براین مکان با صدای پرندگان و نسیم خنک در می آمیزد، طوری که گردشگران بسیاری را به خود جذب می نماید. این مجموعه هر ساله در نوروز میزبان گردشگران داخلی و خارجی می باشد.
10.سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی تاریخی شهر شوشتر، مجموعه ای به هم اتصال یافته از پل ها، بند ها، آسیاب ها و آبشار ها، کانال و تونل های عظیم هدایت آب را تشکیل می دهد. این سازه ها در استان خوزستان، شهرستان شوشتر، جنوب پل بند گرگر و در خیابان شریعتی ( حد فاصل بین بند گرگر تا بند برج عیار) واقع شده است. این آثار در ادوار هخامنشی و ساسانی جهت بهره برداری بیشتر آب ساخته شده اند. مجموعه ی مذکور با شماره 1315 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. بسیاری از افراد این مجموعه زا با عنوان بزرگترین مجموعه ی صنعتی پیش از انقلاب صنعتی می شناسند. سازه های آبی شوشتر در مسیر رودخانه ی گرگر که یک رودخانه کاملا مصنوعی و دست کند است، قرار دارند.
سرزمین موج های آبی مشهد
1403-07-09
