پل بند لشکر شوشتر خوزستان

آثار تاریخی در ایران یکی از پرطرفدارترین جاذبه های هر شهر و دیار و منطقه می باشد. هر یک از این آثار به دوره ای از تاریخ مربوط می شود و از آن دوره حرف ها برای گفتن دارد. بناهای تاریخی مواردی هستند که نه تنها برای تاریخدانان و باستان شناسان مورد توجه و ارزش و اهمیت می باشند بلکه افراد عادی نیز با نگاه به آنان به وجد می آیند که انسان های گذشته چه طرز تفکری داشته اند که چنین بناهایی را با این ظرافت و استقامت خلق کرده اند، بدون اینکه از ابزار و ماشین آلات پیشرفته ای برخوردار باشند. در اینجاست که باید اعتراف کنیم هر یک از این یادگاری های تاریخ مانند گنجینه ای است که به توجه، محافظت و مراقبت انسان های امروزی احتیاج دارد تا برای نسل های بعدی نیز بماند و آنها هم با تاریخ و تمدن گذشتگان خود آشنا شوند. یکی از این اثار مهم تاریخی که مربوط به دوره ی حکومت ساسانیان در ایران می باشد پل بند لشکر واقع در شهر شوشتر استان خوزستان است. در مورد اهمیت این بنای تاریخی همین بس که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

برای دیدن از پل تاریخی بند لشکر می توانید در شهر شوشتر اقامت کنید. پیشنهاد می شوید وارد سایت ایران هتل آنلاین شوید، نام شوشتر را در کادر جست و جوی آن تایپ کنید و بعد از کلیک بر دکمه ی جست و جو لیست هتل ها و اقامتگاه های سنتی شوشتر را ببینید. با کلیک بر هر یک می توانید هر اطلاعاتی را که مورد نیاز دارید به دست آورید. بعد از بررسی و مقایسه ی هتل های شوشتر هر کدام را که مایلید رزرو کنید و از تخفیف، نسبت به حالت رزرو حضوری بهره مند شوید. از طرفی بابت محل اقامت در سفر به شوشتر آسوده خاطر باشید و تمام فکر و ذهنتان را به بازدید از مکان های تاریخی و دیدنی متمرکز کنید و از سفر خود لذت ببرید و خوشحال باشید که هوشمندانه و با آگاهی و اطلاعات کافی سفر کرده اید.

تمام هتل های شوشتر زیبا و دوست داشتنی اند اما یکی از بهترین آنها هتل سنتی خانه تاریخی طبیب شوشتر است که آدرس دقیق آن استان خوزستان – شهرستان شوشتر – چهار راه امام – کوچه ی سنگفرش می باشد. این هتل در سال 1395 به طور کلی بازسازی شده و با امکانات رفاهی جدید و به روز در اختیار گردشگران و مسافران عزیز قرار گرفته است. هتل سنتی خانه ی طبیب دارای 9 باب اتاق در اطراف حیاط خانه است و با معماری سنتی زیبا و دلنشینی که در داخل خانه و اتاق ها دارد فضایی آرام بخش و دل انگیز را برای مهمانان خود فراهم می کند. از جمله مزایای این هتل اینکه در فاصله ی یک کیلومتری از مجموعه ی آبشارها و آسیاب های شوشتر واقع شده است. از طرفی دسترسی آسانی به بازار صنایع دستی شوشتر دارد. بنای این هتل با قدمتی بالغ بر 200 سال، متعلق به دوران حکومت قاجار و امروزه جزء آثار ملی ایران می باشد. این بنا در زمان قاجار به عنوان تجارت خانه استفاده شده و امروزه هتلی است که با ارائه ی خدمات مناسب به مهمانان خود میزبان خوبی برای آنان محسوب می شود. افرادی که به دنبال فرصتی برای دوری از زندگی آپارتمان نشین و ماشینی امروزی هستند، می توانند با اقامت در این هتل طعم زندگی به سبک سنتی را بچشند و از آن کمال لذت را ببرند. علاوه بر معماری سنتی بنا و تزئینات اتاق ها به سبک زیبای قدیم، آشپزخانه ای هم در حیاط خانه وجود دارد که از امکان پخت و پز به صورت عمومی برخوردار است و مهمانان می توانند با هماهنگی قبلی از آن استفاده کنند و تجربه ی آشپزی در یک همچین مکان جالبی را به دست آورند.

معرفی کلی
شهر شوشتر واقع در استان خوزستان یکی از قدیمی ‌ترین شهرهای ایران است. شهری که قدمتش را بیش از ۷ هزار سال تخمین زده اند. این شهر در دامنه ی کوه ‌های زاگرس قرار دارد و از وجود آثار تاریخی بی‌ نظیر و معماری فوق ‌العاده ‌ای بهره می برد؛ آثاری که تماشای هر یک بسیار لذت بخش است. شوشتر تا ابتدای دوره ی پهلوی مرکز استان خوزستان بوده و به پایتخت سازه های آبی جهان مشهور است. این شهر دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است. از جمله مهم ترین این جاذبه ها می توان به سازه‌ های آبی واقع در خیابان طالقانی، قلعه ی سلاسل در حاشیه ی رود کارون، مسجد جامع، خانه ی تاریخی مرعشی در خیابان امام خمینی، مجموعه ی تاریخی مستوفی واقع در بشرویه – خیابان شریعتی – کوچه ی مستوفی اشاره کرد.

در کنار تمام اینها شوشتر جاذبه ی تاریخی و دیدنی دیگری نیز دارد که با نام پل بند لشکر شناخته می شود. این پل قدیمی، یکی از سازه های آبی تاریخی شوشتر است که در استان خوزستان، شهرستان شوشتر، کمیته ی سوخت قرار دارد. پل بند لشکر بنایی است که زیر مجموعه ی نظام آبی تاریخی شوشتر در قدیم محسوب می شود. شوشتر در گذشته دارای یک مجموعه شامل شش دروازه به نام دروازه های شش گانه بوده است. یکی از این دروازه ها دروازه ی لشکر است که در کنار پل بند لشکر واقع شده و هنوز هم آثاری از آن در کنار این پل بند قابل رویت است. تاریخچه ی ساخت پل بند لشکر مانند دیگر بناهای آبی تاریخی شوشتر، به دوره ی حکومت ساسانیان می رسد و آبی که از زیر آن عبور می‌ کند، روخانه ی رقط نام دارد. این پل باستانی در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۸ با شماره ی ثبت ۲۳۵۹ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از طرفی به همراه ۱4 اثر تاریخی دیگر (بند میزان، برج کلاه فرنگی، نهر گرگر، پل بند گرگر، مجموعه ی آسیاب ها و آبشارها، پل بند ماهی بازان، قلعه ی سلاسل، پل بند برج عیار، نهر داریون، پل بند شادُروان، پل تک دهانه، بند خاک، بند شرابدار و پل بند شاه علی) در شوشتر در نشست سالانه ی کمیته ی میراث جهانی یونسکو که در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ مصادف با ۵ تیر ماه ۱۳۸۸ در شهر سویل اسپانیا برگزار شد، به عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر به صورت یکجا در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید. ثبت این اثر در لیست آثار ملی ایران و نیز آثار بین المللی جهان خود شاهدی بر ارزش و اهمیت آن می باشد.

نکات جالب توجه
یکی از نکات جالب توجه پل بند لشکر وجود یك اتاقك صخره‌ ای به شكل چهار طاقی در انتهای ضلع شمالی پل، بر فراز صخره‌ ای كه ابتدای پل بند محسوب می‌ شود می باشد. ظاهرا این اتاقک قبل از اسلام كاربرد مذهبی داشته و نمادی از چهار عنصر مقدس آب، باد، خاك و آتش بوده و بعد از اسلام به نواقلی یعنی اتاقك نگهبانی تبدیل شده است.

مورد بعدی وجود اثار باقیمانده از سه آسیاب سنگی در ضلع جنوبی پل بند است كه گفته می شود در گذشته آرد مورد نیاز ساكنان محلات مجاور را تامین کرده است.
نکته ی جالب سوم که بایستی در بازدید از پل مورد توجه قرار گیرد یک حصار باروی قدیمی به نام قلعه ی نظامی خرم است که در حدود دویست متر پایین ‌تر از پل بند لشكر قرار دارد و دو دیوار ممتد از این قلعه نیز در پشت كارخانه ی صنایع غذایی موجود در منطقه دیده می شود. ظاهرا این حصار در نامگذاری پل بند لشکر بی‌ تاثیر نبوده است. این پل بند دارای سیزده دهانه ی آبرو است که سه دهانه ی آن واقع در ضلع جنوبی پل تا چند وقت پیش زیر خاك مدفون بود اما اكنون بیرون آورده شده‌ است.

پل بند لشکر
پل بند لشکر که سالم ‌ترین پل بند به جا مانده از دوره ی ساسانیان است، خارج از دروازه ی لشكر (دروازه ای که به سمت عسكر مكرم باز می شده) ساخته شده است. این پل یک پل ارتباطی بین شهر شوشتر و آبادی های جنوب آن بوده است. جنس مصالح به كار رفته در بنای پل بند لشکر، ماسه سنگ و ملات ساروج است. طول این پل ۱۲۴ متر و ارتفاع آن به طور میانگین بیش از 8 متر است. از آنجا که این پل در دوره ی صفوی مرمت و بازسازی شده است، طاق ‌ها و شكل آنها متعلق به دوره ی صفوی ولی معماری اولیه و پایه ی پل اثری شبیه به آثار به جا مانده از دوره ی ساسانی است. در زمان حشمت ‌الدوله ی قاجار نیز پنج دهانه ی پل ویران شد اما بعد از برآورد هزینه ی تعمیر و مشاهده ی مبلغ بالای آن تعمیر انجام نشد در نتیجه مردم که از اهمیت پل باخبر بودند با الوار آن را تعمیر كردند اما متاسفانه بر اثر فشار آب مجددا ویران شد.

جاذبه های اطراف پل بند لشکر
مهم ترین جاذبه همان بنای پل بند لشکر است که یکی از کهن ‌ترین دروازه‌ های شهر شوشتر و در واقع دروازه ی شهر تاریخی عسکر مکرم بوده است. به عنوان جاذبه ی بعدی می توان به یک بنای مذهبی به نام بقعه ی امامزاده عبدالله اشاره کرد که بر فراز صخره‌ ای مشرف به نواحی اطراف، در محیطی زیبا و سرسبز در کنار رودخانه‌ ای که بر زمین جاری است در ضلع غربی پل بند لشکر واقع شده است.

جاذبه ی سوم یک مجمر (آتشدان) کوچک در درون بقعه است که از جنس سنگ مرمر است. مجمری که فرض بر این است متعلق به معبد الهه آناهیتا بوده است. مجمری که وجودش نشان از این دارد که پل بند لشکر و بقعه ی امامزاده عبدالله هنگام ساخت معبد آناهیتا (الهه ی آب و باروری در ایران باستان) مد نظر قرار ‌گرفته ‌اند. مردم شوشتر در گذشته معتقد بودند که اگر زن نازایی بر روی سنگ مرمر این مجمر بنشیند و بر روی آن حرکت کند بچه دار خواهد شد. بدون شک ریشه ی این باورها به گذشته و آداب و رسوم ایرانیان باستان و اعتقادات مرتبط با الهه آناهیتا باز می گردد.
جاذبه ی چهارم وجود دو قبر مربوط به دوره ی اشکانی در کنار پایه ‌های پل بند لشکر است که در جریان مرمت پل توسط اداره ی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران در سال ۱۳۸۷ خورشیدی کشف شد و امروز از اثار تاریخی منطقه به شمار می رود.

وجه تسمیه ی پل بند لشکر
کلمه ی لشکر فارسی شده ی کلمه ی عسکر است. بسیاری از تاریخدانان معتقدند نام عسکر برگرفته از نام عسکر مکرم فرمانده ی سپاه عرب (اسلام) است. وی در زمان حمله ی اعراب به ایران شهر رستم کواز (رستم خباز) را محاصره می کند. به علت طولانی شدن این محاصره، در نزدیکی شهر اردوگاهی نظامی می زند و سربازان عرب درون این اردوگاه مستقر می شوند (شهر رستم کواز شهری در جنوب شوشتر و در جای فعلی روستای بند قیر بوده که قلعه و باروی بسیار مستحکمی داشته است). با پیروزی سربازان عرب و وارد شدن آنها به درون شهر، این اردوگاه تخلیه شده و بعد از رفتن کامل اعراب از آنجا، افراد محلی و اهالی شهر در این اردوگاه مستقر می شوند و کم کم آن را به یک شهر بزرگ به نام عسکر مکرم تبدیل می کنند، شهری که مانند شهرهای مهمی چون اهواز و شوشتر از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. ساکنان این شهر در ساختن بادبان های ابریشمی و مقنعه شهرت بسیار دارند. با توجه به قرار گرفتن این شهر در جنوب شوشتر، راه ارتباطی بین آن و شوشتر از طریق پل بند لشکر برقرار می شد و به همین دلیل این پل بند به نام لشکر معروف شد. امروزه این پل به همراه بقعه ی امام زاده عبدالله یکی از زیبا ترین چشم انداز های شهر شوشتر و از جمله جاذبه های دیدنی آن به شمار می رود.

ساخت و سازهای غیرقانونی در اطراف پل بند لشکر
از سال ۱۳۶۴ شمسی ساخت و سازهای غیرقانونی در اطراف پل بند لشکر شروع شد که با شکایت اداره میراث فرهنگی شوشتر و با همکاری شهرداری این شهر، تمام این بناها در اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ تخریب شده و حریم پل لشکر از تصرف چنین بناهایی و سازندگان آن خارج گردید.