آرامگاه باباطاهر همدان

ایران سرزمینی با تاریخی طولانی است. این تاریخ گنجینه های باارزشی را در گوشه و کنار این کشور به یادگار گذاشته است. گنجینه هایی که طرفداران زیادی دارد و همواره عده ای از علاقه مندان را به سمت خود می کشاند. از طرفی ایران همواره جایگاه انسان های بزرگی بوده که شاید اکنون در میان ما نباشند اما نام و یاد و خاطره شان همواره زنده و پاینده است. این افراد به قدری بزرگ و عزیز بوده اند که امروزه ارامگاهشان مکانی دیدنی است و افراد از اقسا نقاط جهان به دیدن آنها می روند. از جمله اینها می توان به آرامگاه باباطاهر عریان واقع در استان همدان اشاره کرد که ما می‌خواهیم در مورد آرامگاه این شاعر بزرگ و یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی همدان صحبت کنیم.

شهر همدان مرکز استان همدان شهری مملو از جاذبه های دیدنی است. از جمله معروفترین جاذبه های آن می توان به غار علیصدر، آرامگاه بوعلی سینا، حمام قلعه، گنجنامه، تپه هگمتانه، دشت میشان، سراب گیان، گنبد علویان و بازار همدان اشاره کرد. برای اقامت در همدان وارد سایت ایران هتل آنلاین شوید و نام همدان را در آن جست و جو کنید. بعد از مشاهده لیست هتل های همدان با کلیک بر هر یک می توانید مشخصات کاملی از آن را ملاحظه بفرمایید و در صورت تمایل هتل را رزرو کنید.
همدان حدود 13 هتل و اقامتگاه با کیفیت دارد که امکان رزرو هر یک در سایت ایران هتل آنلاین فراهم است اما هتلی که به ارامگاه باباطاهر نزدیک تر است هتل باباطاهر همدان می باشد که درست در ضلع شرقی آرامگاه قرار دارد. این هتل چهار ستاره بین المللی دارای 130 باب اتاق اقامتی در قالب 4 طبقه است. آخرین بازسازی این هتل در سال 1393 انجام شده است. هتل باباطاهر دسترسی آسانی به مرکز شهر، آثار تاریخی گنبد علویان، موزه مردم شناسی، حمام قلعه، آرامگاه استر و مردخای و کلیسای استفان گریگوری دارد. این هتل با سطح بالایی از پاکیزگی، امکاناتی به روز، غذاهایی خوشمزه، کارکنانی مجرب آماده پذیرایی از مهمانان گرامی می باشد.
معرفی کلی
آرامگاه باباطاهر عریان واقع در همدان جدای از اینکه مقبره یکی از بزرگترین شعرای ایرانی است فضای سبز مناسبی نیز دارد به طوری که بازدیدکنندگان می توانند اوقات خوشی را در ان سپری کنند. از طرفی این مکان محل برگزاری برخی مراسمات سنتی است که شرکت در آنها خالی از لطف نیست.

این ارامگاه در میدانی با نام باباطاهر در میانه شهر همدان در مقابل‌ قله کوه الوند واقع شده است. گنبد فیروزه ای رنگ ارامگاه از فاصله ای دور توجه افراد را به سمت خود جلب می کند. باباطاهر شاعری بود که دوبیتی های عاشقانه بسیار زیبایی از او به یادگار مانده است. دو بیتی هایی که علاوه بر اهل ادب و فرهنگ همه را مدهوش خود می کند. این ارامگاه زیبا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آدرس دقیق این بنا استان همدان، شهرستان همدان، میدان باباطاهر است.

باباطاهر عریان
باباطاهر، شاعری ایرانی بوده که در اواخر قرن چهارم و اواسط قرن پنجم هجری می زیسته است. دوبیتی های این شاعر نامدار بسیار زیبا و مشهور است. متاسفانه در مورد خاندان، سال‌ تولد و زمان وفات و حتی روش کسب‌ دانش‌ و معرفت‌ و مسلک‌ عارفانه این شاعر بزرگ اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها مدرکی که دال بر زندگی ساده و عارفانه و منش درویشی وی می باشد نام و لقب اوست که با عنوان عریان مطرح می شود. نام بابا، نامی بوده که به پیروان وارسته نسبت داده می شده و لقب عریان نیز به دلیل بریدن از تعلقات دنیوی به کار می رفته است. وی در شهر قدیمی همدان زندگی کرده و در ابتدا چندان سرشناس نبوده اما با گذشت زمان به دلیل بریدن از مادیات دنیوی کراماتی به دست آورده که نامش را بر سر زبان ها انداخته است.

امروزه هر ایرانی که نام باباطاهر عریان را می شنود ناخودآگاه به یاد دوبیتی‌ های عاشقانه، زیبا و دلربای او می افتد که بیشتر با لهجه لُری سروده شده اند. آنچه در اشعار باباطاهر موج می زند عشق به خداوند، طبیعت و انسانیت است. وی بارها در اشعار خود از کوه‌ ها، دشت‌ ها، رودخانه‌ ها و نیز از رفتار و اخلاق خوب و همچنین ستایش خداوند یکتا سخن به میان آورده است.

تاریخچه آرامگاه بابا طاهر
ساختمان آرامگاه باباطاهر در ابتدا به این شکل نبوده بلکه در طول تاریخ به دلیل تخریب و بازسازی هایی که بر ان انجام شده دست خوش تغییراتی گشته است. مقبره اصلی باباطاهر متعلق به دوران سلجوقیان است. در واقع در قرن ششم هجری یک برج هشت ضلعی آجری بر روی قبر این شاعر بزرگ ساخته شده که به مرور زمان ویران گشته و جز یک خرابه چیزی از آن باقی نمانده است. تا اینکه در زمان رضاخان پهلوی اداره شهرداری همدان مامور احداث بنای جدیدی بر مقبره این مرد بزرگ شده است.
در زمان انجام این بازسازی، یک کاشی در بین خرابه های به جا مانده از آرامگاه قبلی کشف شد که مربوط به قرن هفتم هجری بود. این کاشی ‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می شود. بر روی این کاشی فیروزه ‌ای رنگ، آیات قرآن مجید به خط کوفی و به شکل برجسته نقش بسته است. ساخت آرامگاه جدید باباطاهر پس از مدتی به دلیلی نامعلوم نیمه کاره رها شد اما در سال ۱۳۲۹ مجددا اقدام به ساخت آن کردند. اما آنچه امروزه در این محل مشاهده می شود آرامگاهی است که برنامه ساخت آن در سال ۱۳۴۴ با همت انجمن آثار ملی و شهرداری همدان طرح ریزی شد. بدین ترتیب مهندس هوشنگ سیحون و مهندس فروغی در سال ۱۳۴۵ بعد از ارائه طرح کلی کلنگ آن را به زمین زدند و ساخت بنا در سال 1349 به پایان رسید.

معماری آرامگاه
آرامگاه باباطاهر واقع در شمال غرب شهر همدان در مرکز میدانی مستطیل شکل و سرسبز قرار گرفته است. این آرامگاه شاهکاری زیبا از معماری نوین است و طرح آن تلفیقی از معماری قرن ‌های هفتم و هشتم هجری و زمان حال حاضر می باشد.
آرامگاه باباطاهر و باغ اطراف آن جمعا حدود ۸۹۶0 متر مربع مساحت دارد. این ارامگاه فضای سبز چشم نوازی دارد که محل مناسبی برای استراحت بازدیدکنندگان می باشد. آنچه در همان ابتدا نظر بینندگان را به سمت خود جلب می کند گنبدی فیروزه ‌ای رنگ است که شکلی مانند منشور دارد. ساختمان آرامگاه به صورت هشت ضلعی و در بالای تپه ‌ای کوتاه ساخته شده است. سقف این آرامگاه با استفاده از کاشی های معرق تزئین شده است. ارتفاع کف بنا تا سطح فوقانی تپه حدود ۲۰/۳۵‬ متر و از کف خیابان حدود ۲۵/۳۰‬ متر می باشد.

بنای اصلی آرامگاه دارای ابعاد ۱۰ × ۱۰ متر است و با استفاده از اشکالی منشور مانند پوشانده شده است. در تزئین نمای بیرونی بنا، سنگ سفید مرغوب به کار رفته و مدخل ‌های ورودی و منفذهای نور نیز در دیواره ها دیده می شوند. این آرامگاه دارای 8 ستون گرانیتی است. علاوه بر این در سنگ مزار، کف و پله ‌های آن نیز از گرانیت حجاری شده‌ استفاده شده است.
آنچه استحکام این بنا را تامین می کند و وجود آن را تداوم می بخشد کلاف های بتونی داخلی بناست. پی بنا از سنگ و آهک و عایق کاری و استخوان بندی آن از آجر است. این در حالی است که در گردش های منشورها کلاف کشی های بتونی به کار رفته است.

دیواره ‌های این بنا به شکل مثلث‌ های متساوی الساقین هستند. نما و پوشش کف آرامگاه باباطاهر سنگی است و در اطراف محوطه داخلی مقبره و قسمت پایینی آن، کتیبه ‌هایی از کاشی وجود دارد. این کتیبه ها شامل ۲۴‬ دو بیتی از سروده ‌های باباطاهر است که بر روی ۲۴‬ قطعه سنگ مرمرین نگارش شده است. دو لوح برنجی نیز در محوطه داخلی آرامگاه دیده می شود. بر یکی اسامی هیات موسس انجمن آثار ملی به هنگام ساخت بنا و بر دیگری نام برخی از شخصیت ‌های به خاک سپرده شده در جوار باباطاهر آمده است.
طراحان آرامگاه باباطاهر
همان طور که اشاره شد یکی از طراحان این آرامگاه هوشنگ سیحون است. وی در سال 1299 در تهران متولد شد و در سال 1393 در ونکوور کانادا درگذشت. وی علاوه بر بابا طاهر، طراح بناهای معروف دیگری از جمله آرامگاه خیام، آرامگاه نادرشاه افشار، آرامگاه ابوعلی سینا، آرامگاه فردوسی، آرامگاه کلنل محمدتقی پسیان، ساختمان بانک سپه در تهران و بنای موزه توس است.
طراح دیگر آرامگاه محسن فروغی است. وی معمار، استاد معماری و رئیس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود که در سال 1286 متولد شد و در سال 1362 در گذشت. از جمله آثار او در ایران می توان به دانشکده حقوق دانشگاه تهران، ساختمان وزارت دارایی، آرامگاه سعدی (با همکاری علی صادق)، کاخ نیاوران، شعبه های مختلف بانک ملی در شهرهای شیراز، اصفهان، تبریز و نیز بازار تهران اشاره کرد.
امکانات
از جمله امکاناتی که در محل ارامگاه باباطاهر به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های شهر همدان وجود دارد غرفه کوچکی است که در محوطه داخلی آرامگاه و نزدیک به در ورودی ان واقع شده است. انواع کتاب ‌های تاریخی و مجسمه های کوچک سفالی در این غرفه یافت می شود؛ اجناسی که می تواند بهترین یادگاری برای شما و بهترین سوغاتی برای عزیزان تان باشد. این در حالی است که در ایام نوروز غرفه‌ های بیشتری به‌ شکل بازارچه در محوطه خارجی ارامگاه بر پا می شوند که صنایع دستی و سوغاتی همدان و دیگر شهرها در آنها ارائه می شود. علاوه بر این، دور میدان باباطاهر فروشگاه‌ هایی که اجناس سفالی عرضه می کنند به وفور دیده می شوند.
دیگر امکان خوبی که برای بازدیدکنندگان فراهم شده است فضای سبز اطراف آرامگاه است که فرصت خوبی برای گشت و گذار به شمار می رود. سوپرمارکت‌، رستوران و غذای آماده نیز از جمله مواردی است که به راحتی به آنها دسترسی خواهید داشت. مورد اخر سرویس بهداشتی است که در میدان باباطاهر وجود دارد.

راه دسترسی
از آنجا که آرامگاه باباطاهر در همدان در وسط یکی از میدان های اصلی شهر قرار دارد دسترسی به ان علاوه بر خودروی شخصی از طریق تاکسی و اتوبوس هم فراهم است. حال اگر با اتومبیل شخصی به همدان می روید، از طریق بلوار فلسطین – بلوار نیروی انتظامی و بلوار ستار ابراهیمی می توانید به میدان باباطاهر بروید. این در حالی است که برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی می توانید در هر نقطه از شهر که هستید سوار بر تاکسی شوید. برای استفاده از اتوبوس هم بایستی سوار اتوبوس های خط شهرک الوند شده و در ایستگاه میدان باباطاهر و درست رو به روی باجه بلیت فروشی آرامگاه باباطاهر پیاده شوید.
اطلاعات بازدید
زمان بازدید در شش ماه اول سال 8 و نیم صبح تا 7 و نیم شب و در شش ماه دوم سال 8 و نیم صبح تا 5 بعد از ظهر است. هزینه بازدید برای اتباع ایرانی 2500 و برای اتباع خارجی 15000 تومان است. مدت زمان تقریبی برای بازدید از این ارامگاه زیبا و باغ دلربای اطراف آن نیز حدود 1 ساعت است.

نزدیک ترین جاهای دیدنی همدان به آرامگاه بابا طاهر
از جمله جاهای دیدنی همدان که به آرامگاه باباطاهر نزدیک تر است می توان به گنبد علویان در فاصله 800 متری، امامزاده عبدالله در فاصله 1 کیلومتری، موزه هگمتانه در فاصله 3/1 کیلومتری و آرامگاه بوعلی سینا در فاصله 6/2 کیلومتری اشاره کرد. محل آرامگاه باباطاهر تنها خانه ابدی وی نیست بلکه بزرگانی مانند محمد ابن عبدالعزیز از ادیبان قرن ۳ هجری، ابوالفتح اسعد از فقهای قرن ۶، میرزا علی نقی کوثر از دانشمندان قرن ۱۳ و مفتون همدانی از شاعران قرن ۱۴نیز در جوار باباطاهر آرمیده اند.

توصیه های ضروری
قبر باباطاهر که در فضای داخلی ارامگاه واقع شده هیچ گونه حفاظی ندارد. لذا لطفا به چیزی دست نزنید و بر روی سنگ قبر پا نگذارید. در فصل سرما در سفر به همدان حتما لباس گرم به همراه داشته باشید. گاهی اوقات هنرمندان و موسیقی نوازان سنتی در این محل جمع می شوند و به نواختن ساز و خواندن اشعار باباطاهر می پردازند و فضای عرفانی و شاعرانه ای در محل شکل می دهند؛ می توانید زمان سفر خود را مصادف با این مراسمات سنتی تنظیم کنید. گاهی اوقات مخصوصا در ایامی مانند تعطیلات نوروز نیز تفریحاتی مانند درشکه ‌سواری در میدان باباطاهر انجام می شود که می تواند برای مسافران بسیار جذاب و لذت بخش باشد.