چشم زخم در باور ایرانیان

ایران یکی از مهم ترین کشورهای جهان است که قدمت آن به هزاران سال پیش باز می گردد. هر ساله تعداد زیادی از گردشگران خارجی به شهرهای مختلف ایران سفر می کنند تا علاوه بر بازدید از اماکن تاریخی، با فرهنگ و آداب و رسوم مناطق مختلف آشنا شوند. هتل های مشهد و هتل های یزد، در برخی از ایام سال فاقد اتاق خالی برای مسافران می باشند، زیرا رزرو آنلاین گردشگران سبب شده تا تمام واحدهای اقامتی آن پیش از سفر رزرو گردد.

چشم زخم چیست؟
چشم حسد نام دیگر چشم زخم است. چشم زخم یعنی نگاه حسودانه یک فرد به یک شی و یا انسان که سبب آسیب رسیدن به آن می شود. در اکثر مناطق ایران از تک چشم به عنوان نماد چشم زخم استفاده می شود. اما مردم برخی از کشورها به جز ایران نیز به چشم زخم اعتقاد دارند.

چشم زخم در دین مبین اسلام:
قرآن کریم، مهم ترین منبع مسلمانان برای رجوع و تحقیق درباره یک موضوع است. در این کتاب مقدس اشاره مستقیمی به چشم حسد نشده است. برخی از مفسران قرآن مجید، آیه “و ان یکاد” را مربوط به موضوع چشم زخم می دانند.
اما حدیث معروفی از پیامبر (ص) وجود دارد که می گوید: چشم زخم واقعیت دارد و مرد را در قبر و شتر را در دیگ قرار می دهد. اما راهکار اسلام برای رهایی از تاثیرات چشم زخم، یاد خدا و گفتن جمله “تبارک الله احسن الخالقین” است. همچنین خواندن سوره های فلق، ناس و آیه الکرسی نیز می تواند تاثیر مثبتی در این زمینه داشته باشد.

چشم زخم در ایران:
ایرانیان از دیرباز به چشم زخم و تاثیرات مخرب آن در زندگی اعتقاد زیادی داشته اند. ایرانیان این باور را فراتر از یک اعتقاد دینی، می دانند. اما امروزه بسیاری از پژوهشگران، چشم زخم و تاثیرات آن را بر زندگی رد کرده اند.
برای اثبات قدمت این باور در میان ایرانیان، می توان به این بیت از شاهنامه استناد نمود: چنان گشت ابرش که هر شب سپند/همی سوختندش ز بیم گزند. در این بیت، سوختن سپند و یا اسفند، امری مهم در پیشگیری از چشم زخم شمرده شده است. این امر امروزه نیز در میان مردم رواج دارد.

اما شاید دلیل اینکه سوختن سپند را راهکاری برای دفع چشم زخم دانسته اند، این باشد که سپند یا اسفند، خاصیت ضد عفونی دارد. با سوختن سپند، میکروب های محیط از بین رفته و افراد ساکن در منزل کمتر دچار بیماری می شوند. از این رو کاهش بیماری در یک منزل از طریق سوختن سپند را به دفع چشم زخم مرتبط ساخته اند، نه خاصیت گندزدایی آن.
اما در ابیات دیگری، نظامی گنجوی این گونه چشم زخم را بیان می کند:
سپندی بیار ای جهان دیده پیر/ به آتش فشان در شبستان میر
که چشمک زنان پیشه ای می کنم/ ز چشم بد اندیشه ای می کنم
ولیکن چو می سوزم از دل سپند/ به من چشم بد چون رساند گزند
از این رو می توان گفت که در گذشته بیش از امروز به مسئله چشم زخم پرداخته می شده است. باید به این نکته توجه داشت که ترس از چشم زخم سبب خواهد شد تا افراد به تمام اطرافیان خود شک داشته باشند و این امر در رابطه ها تاثیر زیادی خواهد داشت.

در سال های اخیر دانشمندان و پژوهشگران خارجی زیادی در زمینه چشم زخم تحقیقاتی را انجام داده اند و سرانجام به این نکته دست یافته اند که، در نگاه برخی از افراد پرتوهای منفی وجود دارد که سبب آسیب رسیدن به دیگران می شود.
اما با توجه به تمام مطالب ذکر شده، نمی توان گفت که اغلب مردم دارای نگاه بد و نظر زدن هستند. تنها عده اندکی از افراد دارای تاثیرات منفی در نگاه خود بوده که می توان با یاد خدا آن را دفع نمود.