می گویند کتاب خواندن کاری عجیب و سورئال است: اینکه خیره به ورق هایی که از چوب درختان ساخته شده نگاه کنی و در انتها به طرز واضحی گرفتار خیال و اوهام بشوی. از این رو، عاشقان کتاب موجودات عجیبی هستند. آنها ساعت ها صرف خارج شدن از این جهان و فرو رفتن در جهانی دیگر می کنند. تنوع دنیاهایشان به اندازه ی دانش بشری نامحدود است. باعث تعجب است که چطور می توان روح های منزوی آنها را در یک جا گردهم آورد.
شاید هیچ نهادی در جامعه به اندازهی کتابخانه ها امیدبخش نباشد. برای راهبان باستانی، کتابخانه ها مخزن دانش روحانی بودند؛ برای دانشمندان نخستین، پیشرفت های فنی و علاج بیماری ها را حاصل کرده اند. ظهور کتابخانه های عمومی پیشرفته، بزرگترین اشتیاق ها را برای افراد جامعهی، مخصوصا آنها که علاقه مند به خواندن و یادگیری هستند ایجاد و به طرز فعالانه ای افق های آنها را وسیع تر نموده است.
البته که جوامع مدنی اغلب تهدید می شده و کتابخانه ها هم از این قاعده مستثنی نبوده اند. مخازن الهیات و فرهنگ در طی تاریخ به آتش کشیده شده اند. جنگ ها و آتش افروزی ها، کتابخانه های شاخصی مثل کتابخانهی الکساندریا را ویران کرده اند، اما مکان های کمتر شناخته شده تری مانند کتابخانهی صومعهی استراهو در پراگ نیز توسط آتش تخریب شد و قربانی قرن ها تهاجم ارتش ها بوده است.
تهدیدات وارد به کتابخانه ها البته همیشه تا این حد پرخطر نیستند. مشکل هر روزهی محافظت از آثار باستانی از خرابی در طی زمان، یا حتی صرفا در برابر آفت ها (چه انسانی و چه حیوانی) دغدغه ای اساسی است. کتابخانهی Girolamini در ناپل قربانی دایره ای تبهکار شد که در سال 2012 بطور سیستماتیک مجموعه ای را غارت کردند، اگرچه کتابداران و دوستداران کتاب از سراسر دنیا بطرز قابل تحسینی اکثر کتاب های دزدیده شده را جمع آوری کرده و بازگرداندند.
کتابداران با داشتن وظیفهی محافظت از میراث فرهنگی، قهرمانانی هستند که کمتر ستایش شده اند. اما در پرتغال، آنها یاوری عجیب و غریب نیز به همراه خود دارند: خفاش ها. این پرندگان عاشق کتاب، بطرز ماهرانه ای در کلونی های خفاشان در مکان هایی نظیر کتابخانهی Joanina در شهر کویمبرا و کتابخانهی شهرداری در مافرا سکونت دارند.
جدای از ارزش ذاتی کتاب ها، کتابداران خود اغلب الهام بخش اعجاز و شگفتی هستند. این موضوع معمولا هنگامی که بحث به معماری کشیده می شود بهتر مجسم می شود. برخی از بزرگترین معماران تاریخ برای ساخت کتابخانه ها بکار گرفته شده اند، از پیشروانی همچون هنری لابروست سازندهی کتابخانهی سنت ژنیو تا کتابخانه های امروزی مانند کتابخانهی عمومی سیاتل که سازهای شگفت انگیز معاصر و طراحی شده توسط رِم کولهاس است.
در این مطلب، نگاهی دقیق تر به چندی از چشمگیرترین و زیباترین کتابخانه های جهان می اندازیم. این مکان های شگفت انگیز، که می توان کتابخانهی St. Emmeram را مثال زد، در اوایل قرون وسطی بخاطر تولید کتاب یا نگهداری کلکسیون های اشراف زادگان در طی تاریخ شناخته می شوند که اکنون در معرض دید عموم قرار دارند و شاید الهام بخش شما برای یافتن دنیاهای جدید پیش رویتان باشند. پس اگر قصد دارید در یکی از این شهرها رزرو هتل انجام دهید، به یاد داشته باشید که حتما از این بناهای بی نظیر نیز بازدید کنید.
شاید هیچ نهادی در جامعه به اندازهی کتابخانه ها امیدبخش نباشد. برای راهبان باستانی، کتابخانه ها مخزن دانش روحانی بودند؛ برای دانشمندان نخستین، پیشرفت های فنی و علاج بیماری ها را حاصل کرده اند. ظهور کتابخانه های عمومی پیشرفته، بزرگترین اشتیاق ها را برای افراد جامعهی، مخصوصا آنها که علاقه مند به خواندن و یادگیری هستند ایجاد و به طرز فعالانه ای افق های آنها را وسیع تر نموده است.
البته که جوامع مدنی اغلب تهدید می شده و کتابخانه ها هم از این قاعده مستثنی نبوده اند. مخازن الهیات و فرهنگ در طی تاریخ به آتش کشیده شده اند. جنگ ها و آتش افروزی ها، کتابخانه های شاخصی مثل کتابخانهی الکساندریا را ویران کرده اند، اما مکان های کمتر شناخته شده تری مانند کتابخانهی صومعهی استراهو در پراگ نیز توسط آتش تخریب شد و قربانی قرن ها تهاجم ارتش ها بوده است.
تهدیدات وارد به کتابخانه ها البته همیشه تا این حد پرخطر نیستند. مشکل هر روزهی محافظت از آثار باستانی از خرابی در طی زمان، یا حتی صرفا در برابر آفت ها (چه انسانی و چه حیوانی) دغدغه ای اساسی است. کتابخانهی Girolamini در ناپل قربانی دایره ای تبهکار شد که در سال 2012 بطور سیستماتیک مجموعه ای را غارت کردند، اگرچه کتابداران و دوستداران کتاب از سراسر دنیا بطرز قابل تحسینی اکثر کتاب های دزدیده شده را جمع آوری کرده و بازگرداندند.
کتابداران با داشتن وظیفهی محافظت از میراث فرهنگی، قهرمانانی هستند که کمتر ستایش شده اند. اما در پرتغال، آنها یاوری عجیب و غریب نیز به همراه خود دارند: خفاش ها. این پرندگان عاشق کتاب، بطرز ماهرانه ای در کلونی های خفاشان در مکان هایی نظیر کتابخانهی Joanina در شهر کویمبرا و کتابخانهی شهرداری در مافرا سکونت دارند.
جدای از ارزش ذاتی کتاب ها، کتابداران خود اغلب الهام بخش اعجاز و شگفتی هستند. این موضوع معمولا هنگامی که بحث به معماری کشیده می شود بهتر مجسم می شود. برخی از بزرگترین معماران تاریخ برای ساخت کتابخانه ها بکار گرفته شده اند، از پیشروانی همچون هنری لابروست سازندهی کتابخانهی سنت ژنیو تا کتابخانه های امروزی مانند کتابخانهی عمومی سیاتل که سازهای شگفت انگیز معاصر و طراحی شده توسط رِم کولهاس است.
در این مطلب، نگاهی دقیق تر به چندی از چشمگیرترین و زیباترین کتابخانه های جهان می اندازیم. این مکان های شگفت انگیز، که می توان کتابخانهی St. Emmeram را مثال زد، در اوایل قرون وسطی بخاطر تولید کتاب یا نگهداری کلکسیون های اشراف زادگان در طی تاریخ شناخته می شوند که اکنون در معرض دید عموم قرار دارند و شاید الهام بخش شما برای یافتن دنیاهای جدید پیش رویتان باشند. پس اگر قصد دارید در یکی از این شهرها رزرو هتل انجام دهید، به یاد داشته باشید که حتما از این بناهای بی نظیر نیز بازدید کنید.
Real Gabinete Português de Leitura- ریودوژانیرو، برزیل
این سالن مطالعهی مجلل پرتغالی، نمونه ای از معماری نئو مانولین است که احیای پر هزینه ای از شیوهی معماری گوتیک پرتغالی در اواخر آن دوره است. جدا از ورودی بی نظیرش، نمای سنگ مرمر ساختمان تصویرگر کاوشگران پرتغالی مانند واسکودوگاما است. ورودی رایگان و عکس گرفتن ممنوع است.
Bibliothek der Benediktinerabtei- مِتِن، آلمان
این کتابخانه که یکی از زیباترین کتابخانه های جهان محسوب می شود، در باواریا داخل یک صومعهی بندیکت واقع است. این بنا که برای تورهای گردشگری باز است، مجموعه ای از 150000 جلد کتب الهیات، تاریخ و فلسفه را در خود جا داده است.
Biblioteca Girolamini- ناپل، ایتالیا
این کتابخانهی قرن شانزدهمی شاید به این خاطر خیلی معروف شده که در سال 2012 توسط گروهی تبهکار به شکل سازمان یافته ای غارت شد. تقریبا 80 درصد از کتاب های سرقت شده از آن زمان تا بحال کشف و با کمک فروشندگان کتاب های عتیقه و کلکسیون دارها بازگردانده شده است.
Basílica y Convento de San Francisco- لیما، پرو
اولین فرهنگ لغات اسپانیایی و نایاب ترین متون که به زمان فتح اسپانیا برمیگردد، بخشی از 25000 جلد از مجموعهی این کتابخانهی وابسته به صومعه است. بنای آن که در مرکز تاریخی شهر لیما (که جزو میراث جهانی یونسکو ثبت شده) واقع است، در توری 30 دقیقه ای همراه با راهنما قابل بازدید است که شامل تالار ملاقات، صومعهی راهبان و راهبه ها و سرداب ها می شود.
Schloss St. Emmeram- رِگِنزبورگ، آلمان
این کتابخانه که در صومعهی بندیکت که در 739 میلادی تاسیس شده قرار دارد، درست پیش از سال 1000 میلادی ساخته شد. در اوایل قرون وسطی اتاق کتابت آن، مرکز شناخته شده ای برای تولید کتاب و تصویرگری بود و شروع به قرض دادن کتاب ها به کتابخانه های نزدیک برای کپی برداری نمود. این صومعه را می توان به همراه کاخ Thurn und Taxis توسط تور راهنما بازدید کرد.
Biblioteca Angelica- رم، ایتالیا
اولین کتابخانهی عمومی رم، جمع آوری 200000 جلد کتاب خود را اولین بار در اواخر قرن 13، یعنی 300 سال پیش از عمومی کردن آن آغاز کرد. این مجموعه شامل نسخهی با ارزش اولیه ای از کمدی الهی و اولین جلد از کتاب De Oratore اثر سیسرون خطیب رومی است. کتابخانه از دوشنبه تا جمعه ( به جز دو هفته در ماه آگوست) برای عموم باز است.
Accademia delle Scienze- تورین، ایتالیا
در سال 1840، چارلز باباژ موتور تحلیلگر خود که اولین کامپیوتر تاریخ است را به آکادمی علوم در تورین آورد. کتابخانهی آکادمی و آرشیوهای تاریخیِ آن شامل دو قرن از نامه ها، نسخ خطی قدیمی و حق امتیازهای صنایع است که توسط پژوهشگران وابسته به این موسسه به آن اهدا شده است.
Archivo de Indias- سویا، اسپانیا
نقشه ها و اسنادی که مربوط به مستعمرات اسپانیایی اعصار اخیرند، در داخل Archivo de Indias (آرشیو هند شرقی) موجود هست. این آرشیو که در 1785 تاسیس شد، صد سال بعد از آن جزو میراث جهانی یونسکو ثبت شد. بازدیدکنندگان می توانند از مجموعه های دائمی، نقشه ها و نامه ها دیدن کنند و از نمایش هایی که در آن برگزار می شود، رایگان بهره ببرند.
کتابخانه مرکزی ملی- تایپه، تایوان
کتابخانهی مرکزی تایوان که در 1933 تاسیس و پیش از مکان نهایی اش در تایپه بارها در داخل چین جابجا می شد، اتاق های مطالعه اش را به روی اعضای خود گشوده است. دارایی های آن شامل مجموعه هایی از کتاب های نایاب است، محلی که گزیده ای از بهترین نسخ خطی تاریخی چین را در خود جای داده است.
Österreichisches Staatsarchiv- وین، اتریش
آرشیو ملی اتریش زمانی بطور خصوصی برای اشراف زادگان امپراتوری هافبورگ قابل بازدید بود. حالا بزرگترین کتابخانه به سبک معماری باروک در اروپاست و روزانه از ماه ژوئن تا دسامبر باز است.
Biblioteca Palazzo Altieri- رم، ایتالیا
این بنا که ساختمانش اکنون توسط یک بانک اشغال شده، زمانی منزل خانوادهی آلتیِری بوده است، خانوادهی اشراف زادهی برجستهی رومی که پاپ کلمنت دهم نیز جزو آن بوده است. زمانی که پاپ در 1670 انتخاب شد، طبقهی بالای کاخ را تبدیل به کتابخانه ای کرد که هنوز هم به عنوان یکی از باشکوه ترین بناهای رم شناخته می شود.
Strahovská Knihovna- پراگ، جمهوری چک
پشت تپهی پِترین و قلعه ی استراهو، صومعه و کتابخانهی استراهو قرار دارد. صومعه که در 1143 در برابر آتش سوزی و جنگ ایستادگی کرد، هنوز هم فعال است. تالار الهیات آن قدیمی ترین بخش کتابخانه است که در 1671 ساخته و تالار فلسفهی آن در 1794 اضافه شد. نقاشی های آبرنگ برگرفته از انجیل، سقف را آراسته اند و کتابخانه را خیره کننده تر از پیش نموده اند. آثار هنری این بنا که احتمالا به دلیل رطوبت بالا صدمه دیده اند، هنگام بازدید عموم بسیار آسیب پذیرند.
Bibliothèque Sainte-Geneviève- پاریس، فرانسه
این کتابخانه که توسط معمار هنری لابروست طراحی شده، به عنوان مرکز ظهور کتابخانه های مدرن شناخته می شود. این بنا که موسسه ای عمومی و دانشگاهی است، دوشنبه ها تا شنبه ها از 10 صبح تا 10 شب باز است.
Accademia Nazionale dei Lincei e Corsiniana- رم، ایتالیا
کتابخانهی فعلی صاحب دو نام است که به دلیل ریشهی مجموعه کتب آن است. زمانی که ایالت ایتالیایی، جایگاهی جدید را برای آکادمی ملی علوم dei Lincei تصویب کرد، کتابخانه ی اصلی Corsiniana مجموعه اش را به آکادمی واگذار کرد. این ساختمان به روی عموم باز است و تور راهنما نیز ارائه می کند.
Biblioteca Municipal- مافرا، پرتغال
کاخ ملی مافرا زمانی صومعه ای مجلل بوده است که در 1730 تکمیل شده و شامل 35000 جلد کتاب با روکش چرم است که توسط مامورین اشرافی گردآوری شده است. در 1745، پاپ به این کتابخانه اجازهی مخصوص برای جای دادن کتاب های ممنوعه را داد. این بنا تنها برای محققان و پژوهشگران دارای “تصدیق” و البته با قرار قبلی باز است.
Biblioteca Teresiana- مانچوا، ایتالیا
این کتابخانه که در 1780 به روی عموم باز شد، هنوز هم به عنوان کتابخانه ای عمومی فعالیت می کند. بازدیدکنندگان باید توجه داشته باشند که کتابخانهی تاریخی در داخل ساختمان قرار دارد که با پرسش از کارکنان آن می توانند به آن دسترسی داشته باشند.
کتابخانه Duke d’Aumale- شَنتیلی، فرانسه
دوک دوآمل دوست دار کتاب و مشتاق بود. مجموعهی خصوصی کتاب های وی 60000 جلد شامل کارهای شاخص هنر قرون وسطی، نسخه های خطی که به قرن 11 بازمیگردد و “پادشاه نسخ خطی” که مشهور به با ارزش ترین و زیباترین نسخه در جهان است، می شود. بازدیدکنندگان می توانند به نسخهی دیجیتال رایگان آن دسترسی داشته باشند.
Biblioteca Palatina- پارما، ایتالیا
یک آتش سوزی در 2012 به یکی از قدیمی ترین گالری های این کتابخانه صدمه زد. خوشبختانه بیشتر کتب مجموعهی بی نظیر آن در امان ماند. از 708000 اثر این کتابخانه، می توان از قدیمی ترین مجموعه های کتب یهودی بازمانده در جهان و اصل نامه های گالیله، ماکیاولی، مارتین لوتر و جوزپه وردی نام برد.
Biblioteca Joanina- کویمبرا، پرتغال
کتابخانهی به سبک باروک جوانینا، محل 70000 جلد کتاب و البته منزلگاه خفاش هاست. این موجودات که حشرات را می خورند، کار خود را برای حفاظت از این مجموعه در برابر آفت ها حداقل از قرن 19 تابحال انجام می داده و کتابدارها نیز خود را با آنها تطبیق داده اند. اگر می خواهید نگاهی به این مجموعه بیندازید، قبل از بسته شدنش در یک بعد از ظهر بارانی به آن سر بزنید.
Stiftsbibliothek Kremsmünster- کِرِمس مانستر، اتریش
این کتابخانه که در صومعهی فعال کرمس مانستر قرار دارد، تعداد زیادی از کتاب های چاپ شده قبل از سال 1501 را در خود دارد و نسخه ی قدیمی Millenarius که کتابی مربوط به قرن 8 و شامل هر چهار انجیل می باشد. تورهای به زبان انگلیسی شامل بازدید از تالار امپراتوری صومعه، اتاق گنجینه، پیالهی مشهور تولیسو و کتابخانه می شود. بازدیدکنندگان باید از پیش رزرو کرده باشند.
کتابخانهی کالج ترینیتی- دوبلین، ایرلند
این کتابخانه در 1592 افتتاح و سالانه نزدیک به یک میلیون نفر بازدیدکننده دارد. جاذبهی اصلی آن، متن مشهور قرون وسطایی به نام کتاب Kells است که در داخل اتاق طویلی که 200000 کتاب بسیار قدیمی در آن موجود است قرار دارد. بازدیدکنندگان می توانند همه روزه از هر دو به همراه یک تور خود-راهنما دیدن کنند.
Biblioteca Civica- فِرمو، ایتالیا
این کتابخانه که در 1688 تاسیس شد، جایگاه متون پزشکی و علمی است که فیزیکدان رومولو اسپزیولی به آن اعطا کرده است. کتابخانه که در اتاق گوی جهان نما قرار دارد، از زمان افتتاحش به روی عموم باز است و به عنوان مکملی برای موزهی اصلی قابل بازدید است.
کتابخانه Codrington- آکسفورد، انگلیس
در میان 180000 اثر این کتابخانه، نسخ خطی قرن 11 و کتاب خاطرات لورنس عربستان وجود دارد. این سازه برای عموم قابل بازدید نیست و فقط در صورت تقاضا به روی پژوهشگران واجد شرایط و دانشجویان آکسفورد باز است.
