رسم یزله در خوزستان

آداب و رسوم گذشتگان همواره دیدنی و جالب توجه است. برخی از این سنت ها عمری طولانی داشته و حتی امروزه هم در گوشه و کنار دنیا اجرا می شوند. از جمله کشورهایی که در آن مردم پایبند آداب و رسوم پدران و مادران خود هستند کشور ایران است. به هر نقطه از ایران که بنگریم متوجه وجود آدابی می شویم که ریشه در گذشته ی اهالی آن محل دارد. یکی از رسم های جذاب قدیمی که همواره زنده و پاینده است رسم یزله است که در استان خوزستان از کشور ایران برگزار می شود.

خوزستان یکی از استان های عرب نشین ایران است که در ناحیه ی جنوبی کشور قرار دارد. مرکز این استان شهر زیبای اهواز می باشد که دارای جاذبه های گردشگری بسیاری است. از جمله جاذبه های اهواز می توان به پل سفید، پل سیاه، پل طبیعت، کلیسای سورت مسروپ، خانه ی ماپار، کاروانسرای معین التجار، موزه ی هنرهای معاصر، بازار لشکرآباد، بازار عبدالحمید، موزه ی خراطی و … اشاره کرد.
برای اقامت در اهواز وارد سامانه ی قدرتمند ایران هتل آنلاین شوید و نام اهواز را در آن جست و جو کنید. تنها ظرف چند ثانیه می توانید شاهد لیست کاملی از هتل های اهواز باشید و هر کدام را که می خواهید رزرو آنلاین کنید و بابت محل اقامت در سفر به این شهر توریستی جنوب کشور آسوده خاطر باشید. ایران هتل آنلاین برای مشتریان خود احترام قائل است و اطلاعات کاملی از هر هتل را در اختیار آنان قرار می دهد تا با آگاهی بیشتری اقدام به رزرو هتل کنند. از طرفی تضمین قیمت می دهد و تخفیفات خوبی هم برای آنها مخصوصا اعضای سایت در نظر می گیرد. دیگر اینکه چنانچه به هر دلیلی مجبور به کنسل کردن هتل خود شوند لازم نیست بابت این کنسلی هیچ هزینه ای پرداخت کنند.
یکی از بهترین هتل های اهواز هتل پارس است که در خیابان ۲۴ متری – خیابان شهید عابدی قرار دارد. هتل پارس اهواز در سال 1347 با مساحتی حدود 10000 متر مربع فعالیت خود در زمینه ی هتلداری را شروع کرده و در سال 1393 مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. این هتل با پنج ستاره ی طلایی شامل 136 واحد اقامتی در قالب 5 طبقه می باشد. یکی از مزایای هتل پارس اهواز نسبت به سایر هتل ها که موجب شده تا حد بالایی مورد استقبال مهمانان اهواز قرار گیرد، نزدیکی به رودخانه ی زیبای کارون و پل سفید به عنوان دو مورد از مهم ترین جاذبه های گردشگری شهر اهواز می باشد. این هتل که عضو گروه هتل های پارس است با امکاناتی به روز، کارکنانی باتجربه، غذاهایی خوشمزه، موقعیت دسترسی مناسب و سطح بالایی از پاکیزگی به راحتی می تواند آرامش و آسایش مهمانان در سفر به اهواز را فراهم کند و ایام خوشی را برای آنها رقم بزند.

معرفی کلی
خوزستان استانی واقع در جنوب ایران با آب و هوایی گرم و مردمانی صمیمی و مهربان است. جدای از شهرهای گردشگری و جاذبه های طبیعی و تاریخی دیدنی، این استان دارای رسم و رسومات جالبی است. شرکت در این مراسمات و تماشای آنها از نزدیک حال و هوای دیگری دارد پس پیشنهاد می شود در سفر به خوزستان زمان برگزاری این آیین سنتی را در نظر بگیرید تا از نزدیک نحوه ی اجرای آنها را ببینید و بیشتر با مردم خونگرم این خطه از ایران عزیزمان آشنا شوید. یکی از رسم و رسومات جالب خوزستان رسم یزله است که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.
رسم یزله
یزله نام یک مراسم سنتی است که همراه با موسیقی محلی در استان خوزستان در زمان شادی و غم برگزار می شود. این رسم زیبا و جالب از همان زمان های بسیار رواج داشته و همواره اجرا شده تا اینکه به دست امروزی ها رسیده تا خود را به آنها نیز نشان دهد. در واقع عرب ‌های خوزستانی رسم و رسومات کهنی دارند که ریشه ی تاریخی برخی از آن‌ ها حتی به هزاران سال پیش و به زمان ایران باستان هم می رسد. امروزه سنت های به جا مانده از زمان ايران باستان پا در عرصه ی هنرهایی مانند موسيقی، نمايشنامه، سينما و سمفوني گذاشته و آنها را مورد تاثیر خود قرار داده است. یزله نیز سنتی مربوط به زمان ایران باستان است که توسط هنرمندان خوزستانی به شکلی زیبا و دیدنی اجرا می شود و آثار ارزشمندی را خلق می کند تا مورد تحسین همگان قرار گیرد.
یزله یک آئین سنتی بسیار قدیمی است که با نام «هوسه» نیز شناخته می شود، استاد عبدالحسین احمدی پژوهشگر فرهنگ عامه در بوشهر، در جلد اول کتاب «سنگستان» در تعریف این مراسم آیینی که همراه با موسیقی محلی در بندر بوشهر اجرا می شود آورده که یزله یک مراسم رقص و پایکوبی گروهی است که بیشتر هنگام جشن و عروسی بر گزار می‌ شود. البته امروزه این مراسم در بوشهر، علاوه بر زمان شادی و عروسی‌ در مراسمات عزاداری (مخصوصاً عزاداری در ماه محرم) نیز اجرا می ‌شود که با توجه به زمان برگزاری اعمال آن مقداری تفاوت می کند به طوری که در مراسمات عزاداری با سینه زنی همراه است.

نحوه ی اجرای مراسم یزله
نحوه ی اجرای این مراسم به این صورت است که مردان عرب با پوشیدن لباس های محلی گرد هم جمع می شوند و به صورت یک قطار در می ایند به طوری که هر فرد کمر فرد کناری خود را می گیرد. آنها با صدای آهنگ شعری که در مراسم یزله خوانده می شود، به نرمی قدم برداشته و به جلو و عقب می ‌روند و صحنه ی یک اجرای گروهی را به عرصه ی نمایش می گذارند. این در حالی است که در مراسمات عزاداری، گروه پس از طی مسافتی کوتاه می ایستد و یک دایره تشکیل می دهد و همگی به سمت مرکز خم می شوند و با ریتم آهنگ یزله شروع به سینه زنی می ‌کنند، دوباره قد الم کرده و حرکت خود به سمت جلو را ادامه داده و خم شدن و سینه زدن را تکرار می کنند. لازم به ذکر است اشعار و نوحه ‌هایی که در مراسم یزله خوانده می شود کاملا بستگی به مناسبت و زمان اجرای آن دارد.
گروه هنری میسان یکی از گروه ‌های هنری است که به نمایندگی از مردم عرب خوزستان در جشنواره‌ های مختلف فرهنگی و هنری در سراسر کشور با هنرمندی تمام، با اجرای برنامه هایی مانند نصب سیاه چادر (مُضیف)، پذیرایی با چای و قهوه ی عربی، اجرای موسیقی سنتی و رقص آئینی، پخت غذا‌های محلی و بازی ‌های بومی و محلی، آداب و رسوم سنتی منطقه ی خود را به عرصه ی نمایش می گذارند تا همگان را با منطقه ی خود و مردمان آن آشنا کنند. باسم حمادی، سرپرست این گروه هنری است.

فلسفه ی به دست گرفتن شمشیر در میان اعراب در رسم یزله
طبق گفته ی خود عرب ها آنها از شمشیر به عنوان نمادی از قدرت استفاده می ‌کنند و در مراسمی سنتی مانند یزله و نیز در استقبال از مهمانان خود شمشیر به دست می گیرند تا اعلام کنند که شمشیر فقط نماد قدرت و برای جنگ و خونریزی نیست بلکه نمادی از شادی‌ آنها نیز محسوب می ‌شود و می ‌توان از آن در مراسم جشن و شادی و خوشحالی هم استفاده کرد.
پذیرایی از مهمان در مراسم یزله
یکی از اقدامات جالبی که در رسم یزله انجام می شود خوردن قهوه است. عرب های خوزستان در زمان برگزاری رسم یزله دانه ‌های قهوه را تفت می ‌دهند و سپس آن را دم می‌ کنند در نتیجه قهوه ای بسیار تلخ و غلیظ آماده کرده و ابتدا با آن از مهمان پذیرایی می کنند. سپس بعد از خوردن قهوه ی تلخ، برای مهمان چای شیرین می آورند. آنها با این کار قصد دارند اعلام کنند که تا تلخی نباشد شیرینی هیچ معنایی ندارد. البته معتقدند قهوه ی تلخ خاصیت هایی هم دارد.
در واقع رسم قهوه یکی از رسم‌ های مهم و مقدس بین اعراب خوزستان است. جالب اینکه هم میزبان که در حال پذیرایی با قهوه است و هم مهمان که قصد گرفتن فنجان قهوه از میزبان را دارد هر دو باید از دست راست استفاده کنند. استفاده از دست راست نشان دهنده ی این است که از هر دستی بدهی از همان دست هم پس می گیری. آنها معتقدند عرف و دین بر استفاده از دست راست تأکید می‌ کند.
در مراسم یزله مهمان باید بدون زمین گذاشتن فنجان، قهوه را سر بکشد. حال اگر بعد از خوردن قهوه فنجان را تکان دهد به این معناست که دیگر قهوه نمی‌ خواهد، اما اگر آن را به لبه ی قوری بزند یعنی دوباره درخواست قهوه دارد و میزبان باید برای او قهوه بریزد. جالب اینکه پذیرایی در مراسم یزله کلا با ایما و اشاره انجام می ‌شود و هیچ صحبت و تعارفی در این میان رد و بدل نمی گردد. دلیل این امر هم آن است که اگر کسی در مجلس در حال صحبت کردن است باید به احترام او سکوت کرد و حتی در زمان پذیرایی هیچ حرفی نزد.

حضور اقوام مختلف عرب در کنار هم نشانه ای از وحدت و همبستگی
معمولا مراسم یزله توسط گروه های هنری مانند گروه میسان در جشنواره ‌های مختلف فرهنگی برگزار می شود. آنها با حضور در این جشنواره‌ ها قصد دارند این پیغام را منتقل کنند که اقوام مختلف عرب نمادی از ایرانی کوچک هستند و تنوع زبان، لباس، گویش و آداب و رسوم زیادی دارند. جالب اینکه این تفاوت های فرهنگی جدای از اینکه هیچ اختلافی میان آنها ایجاد نمی‌ کند بلکه نشان ‌دهنده ی وحدت و برادری آنها نیز است. مجموع این همه فرهنگ مختلف یک فرهنگ واحد به نام ایرانی بودن را تشکیل می دهد، پس حضور اقوام مختلف عرب کنار هم در مراسماتی مانند یزله نشان‌ دهنده ی وحدت و همبستگی آنهاست.
در واقع ایران اقوام مختلفی دارد که برخی از آنها خود به چند دسته تقسیم می شوند. عرب های خوزستان نیز از این دسته هستند. برخی از این اقوام در پاره ای از مسائل اختلاف نظرهایی با هم دارند و ممکن است عده ای بخواهند از این اختلاف نظرها سوءاستفاده کنند و بین آنها اختلاف بیندازند. اما اقوام عرب از آن دسته اقوام هوشیاری هستند که در تمام دوره ‌های مختلف تاریخی از سرزمین خود دفاع کرده و همواره متحد و برادر بوده اند. برگزاری رسمی مانند یزله در این استان خود نشان دهنده ی این وحدت و همبستگی است. از طرفی بسیاری از افراد شرکت کننده در جشنواره‌ های فرهنگی با فرهنگ اقوام عرب ایران آشنایی ندارند و برایشان جالب است که با ورود به هر چادر انگار وارد یک کشور جدید می ‌شوند. این مورد نشان دهنده ی غنای فرهنگی عرب هاست که در مراسمی مانند یزله کاملا قابل رویت است.