از زمان های دور وقتی زندگی روستانشینی و شهر نشینی شکل گرفت، مردم برخی از شیوه ها و سبک زندگی خود را با یکدیگر همسان کردند، تا به این ترتیب روابط خود را محکم تر کرده و زبان مشترکی برای درک هم ایجاد کنند. این همسان سازی به مرور زمان در بیشتر رسم ها و آداب مردم ریشه دواند و مردم یک قوم یا ملت را یکرنگ کرد، از آن جا که آداب و رسوم هر قومی خاص خود بود وریشه در باورها و سبک زندگی آن ها داشت، شناخت آداب و رسوم هر قوم دریچه ای شد تا از طریق آن به درک بهتر و عمیق تر مردم آن قوم دست پیدا کنیم. این آداب و رسوم که برگرفته از آیین های کهن و سنتی است، در بیشتر مراحل زندگی اقوام قدیمی به چشم می خورد.
گذشتگان ما سعی داشتند دستاوردهای خود را که در طی سالیان سال بدست آورده بودند، حفظ کرده و از نسلی به نسل دیگر منتقل کنند. این گونه بود که هنوز هم در گوشه و کنار ایران ردپای این سنت ها و آداب کهن را می بینیم. این آداب در مراحل مختلف زندگی از تولد گرفته تا مرگ، نشان گر فرهنگ کهن و باور اجداد ماست و حفظ آن ها به نوعی هویت قومی و ملی ما را پر رنگ تر و کامل تر می کند. در میان اقوام ایرانی، مردم چهار محال و بختیاری یکی از اقوامی هستند که تمام آداب و رسوم خود را حفظ کرده اند. این استان که بام ایران و سرزمین زیباترین شاهکارهای طبیعت است، متشکل از سه قوم می باشد و وجود این اقوام اصیل( بختیاری، فارس، ترک قشقایی) فرهنگ های متنوعی را در این استان به وجود آورده است. زندگی کوچ‌نشینی، آیین و فرهنگ بختیاری و قشقایی همراه با لباس محلی اقوام مختلف، در کنار زبان های لری و فارسی و ترکی ترکیب اصیل و زیبایی را به وجود آورده است، که بی همتاست.
در این میان آیین ها و رسوم محلی شاخص ترین بخش فرهنگ این اقوام هستند و می توان آن ها را در بازی های بومی – محلی، مراسم عروسی وسوگواری و آداب شکار مشاهده کرد. با ما همراه باشید تا به این خطه ی زیبای کشورمان سفر کنیم و با یکی از رسوم مردم چهار محال بختیاری به نام رسم هی گل بیشتر آشنا شویم. ایران هتل آنلاین با رزرو هتل های شهر کرد شما را همراهی می کند. ایران هتل با رزرو آنلاین هتل پارسیان آزادی شهرکرد برای شما بهترین ها را آرزو می کند.
رسم هی گل
ازدواج در میان مردم استان چهار محال بختیاری رسومی دارد، در گذشته دختر و پسر را از کودکی طی مراسمی ناف بران می کردند و آن ها از همان زمان برای هم نام بر می شدند. اما امروزه این آداب دیگر کمرنگ شده و اقوام داماد برای خواستگاری به منزل عروس می روند و در صورت گرفتن پاسخ مثبت مادر داماد روسری زیبایی بر سر عروس می اندازد و به عبارتی او را برای پسرخود نامزد می کند. خانواده ی عروس نیز در صورت قبول پیشنهاد داماد نبات و شیرینی به اقوام داماد داده و به این ترتیب رضایت خود را اعلام می کنند. سپس عروس با بافتن قالیچه خود را برای ازدواج آماده می کند و پس از یک مراسم زیبا و سنتی که رسم هی گل نیز بخشی از آن است، عروس به خانه ی داماد می رود.
مراسم ازدواج بختیاری ها با ساز و دهل و رقص محلی و ترکه بازی همراه است. خواندن ترانه های شاد آهای گل و دوال آل از دیگر آداب و رسوم ازدواج است. یکی از نکته های قابل توجه در مورد آوازهای شاد بختیاری کاربرد گسترده ی واژه ی گل می باشد. ترانه های بسیاری با این واژه و ترکیبات مشتق از آن وجود دارند که همگی حکایت از علاقه این مردم به گل می کند. در بسیاری موارد حتی توصیف یار نیز با استفاده از واژه گل صورت می پذیرد. در واقع با نگاهی به فرهنگ ایرانی می توان دریافت که مردم بختیاری در استفاده از واژه ی گل رتبه ی اول را دارند. به عنوان مثال می توان به این واژه ها در فرهنگ و ادبیات و ترانه های بختیاری اشاره کرد: گل، گلمی، آهای گل، آهای گلی، یارم ای گل، گلم ای گل، های گلمی، گل گلبند حنا و آهای گلی. این واژه ها جزء ناب ترین آوازهای بختیاری می باشند و در تمام مناطق بختیاری نشین رواج دارند.
در واقع رسم هی گل بخشی از مراسم ازدواج است، زیرا مضمون بیشتر اشعارش در وصف عروس و داماد است و نام عروس و داماد و فامیل هایشان در متن اشعار گنجانده می شود. اگر خواننده ی آواز از فامیل های عروس باشد، علاوه بر نام عروس و داماد بیشتر از فامیل های عروس یاد می کند و اگر از فامیل های داماد باشد بیشتر طرف فامیل های داماد را می گیرد. آهای گلی شکل های مختلفی مانند آهای گل، یارم ای گلی، گل گلی و گلم ای گل دارد که همگی در ریتم شش هشتم مشترکند و تنها ملودی هایشان است که از منطقه ای به منطقه ی دیگر فرق می کند. آوازها کاملا بداهه بوده و توسط زنانی که به بیت خوان معروف هستند، اجرا می شوند. معمولا تعداد زنان بیت خوان در هر طایفه کم نیست و در هر عروسی همه ی آن ها به نوبت آواز می خوانند. جمعیت حاضر نیز در پایان هر بند آوازی با صدای آهنگین عبارت “آهای گل “را در پاسخ به تکخوان می خوانند.
