کانیو کریستالس| رنگین کمان مایع حیرت انگیز کلمبیا

طبیعت رنگارنگ یکی از چیزهایی است که توجه گردشگران را به خود جلب می کند و آن ها را به سفر به منطقه ای خاص تشویق می کند. در ادامه مطلب قصد داریم شما را با رودخانه ای در کلمبیا آشنا کنیم که در ماه های خاصی از سال بستر آن به رنگ های مختلفی در می آید که آن را شبیه رنگین کمان می سازد. اما پیش از آن به شما توصیه می کنیم که برای دیدن منظره ای نسبتاً مشابه به جنوب ایران سفر کنید و پس از یک روز استراحت در هتل های جزیره هرمز و یا هتل های قشم مانند هتل بوتیک ایرمان از دره معروف رنگین کمان این جزیره که به خاطر خاک های رنگی اش شناخته می شود دیدن کنید.
چه در فصل های پرباران و چه فصول خشک سال از رودخانه «کانیو کریستالس» (Caño Cristales) در کلمبیا دیدن کنید با یک آشفتگی رنگی حیرت انگیز مواجه خواهید شد. با این وجود بهتر است که بین ماه های ژوئن تا نوامبر به این منطقه از کلمبیا سفر کنید که ماه های معتدل بین فصول خشک و بارانی سال هستند و آنجا یکی از شاهکارهای مادر طبیعت را در برابر چشمان خود خواهید دید. این رودخانه 62.1 مایلی در پارک ملی «Serranía de la Macarena» در استان «متا» (Meta) در کلمبیا واقع شده و با عنوان «رودخانه 5 رنگ» (River of Five Colors) شناخته می شود.

این «رنگین کمان مایع» کیی از زیباترین عجایب طبیعی این کشور واقع در آمریکای جنوبی بوده و رنگ های آن از شفافیت خیره کننده ای برخوردار هستند. در ماه هایی از سال که شرایط مناسب باشد، بستر این رودخانه به رنگ های قرمز روشن، زرد، سبز، آبی و سیاه در می آید. اگر چه این رنگ ها را می توان از اواسط ماه می تا دسامبر مشاهده کرد اما شفافیت رنگی آن ها بین ماه ژوئن و نوامبر در بالاترین حد خود قرار دارد.

این رنگ ها در طی فرآیند تولید مثل گیاهان دریایی کف رودخانه ایجادی می شوند که به آن ها «ماکارنیا کلاویگرا» (Macarenia clavigera) گفته می شود که گونه ای از گیاهان رودخانه ای هستند. در فصول تَر سال، آب این رودخانه ارتفاع بیشتری داشته و با سرعت بیشتری جریان دارد و بدین ترتیب نور خورشید به گیاهان بستر رودخانه نمی رسد. در فصل خشک نیز میزان آب کافی برای تامین نیازهای این گیاهان وجود ندارد. فصول در این منطقه از کلمبیا به ندرت دچار تغییر می شوند و به همین دلیل گردشگران محلی و خارجی برای دیدن این منظره خیره کننده باید در فصولی که رنگ ها در شفاف ترین حالت خود قرار دارند به این پارک ملی مراجعه نمایند.

این پدیده در هیچ جای دیگری از جهان وجود ندارد. این منطقه از کلمبیا خود از تنوع زیستی بالایی برخوردار است جایی که کوهستان های آند و جنگل های آمازون و حوزه های آبی اورینوکو به یکدیگر می پیوندند و بدین ترتیب زیستگاهی برای بسیاری از گونه های گیاهی در خطر نابودی و نادر شکل می گیرد.
حفظ رودخانه
هر ساله صدها هزار گردشگر برای دیدن منطقه خیره کننده رنگی این رودخانه به کلمبیا می آیند و همین موضوع باعث نگرانی دانشمندان در مورد ازدحام بیش از حد گردشگران در اطراف رودخانه کانیو کریستالس و تخریب آن شده است. اما فلاویو سانتورو، رییس انجمن گردشگری کشور می گوید که تمهیدات زیادی برای حفاظت از منطقه اتخاذ شده است. او در این باره چنین می گوید: «ما به شدت توسعه زیرساخت های گردشگری را در این منطقه محدود کرده ایم و تورهایی که در پارک در دسترس قرار دارند تنها و به صورت اختصاصی توسط مردم محلی مدیریت و اجرا می شوند».

مناطق تعیین شده ای برای شنا در رودخانه نیز وجود دارد و از آنجایی که گیاهان درون رودخانه به محصولات شیمیایی حساسیت دارند، اجازه شنا به کسانی که لوسیون ضد آفتاب یا اسپری دور کننده حشرات موذی به بدن خود زده باشند داده نخواهد شد. همچنین انجمن گردشگری کلمبیا محدودیتی برای تعداد کسانی که می توانند از رودخانه دیدن کنند نیز قائل شده و هر روز تنها 200 گردشگر می توانند به تماشای این منظره خیره کننده بنشینند، آن هم در گروه هایی کوچک تر از هفت نفر.
همچنین این انجمن به ترویج و حمایت از امکانات رفاهی متمرکز بر محیط زیست مانند Wayabero Lodge پرداخته که حفظ اکوسیستم و توسعه برنامه های خودکفا محور برای جوامع محلی را اشاعه می دهد. گردشگران نه تنها برای دیدن رنگ های متنوع و رنگین کمانی بستر رودخانه به این منطقه سفر می کنند بلکه تنوع جانوری موجود در پارک نیز انگیزه بسیاری برای سفر به این منطقه از کلمبیا بوده است. لاک پشت، سوسمار درختی و عقاب آگیلا که نماد کشور کلمبیاست تنها تعدادی از گونه های جانوری محلی هستند که می توان در پارک ملی سرانیا دی لا مارکارنا دید که خانه بیش از 400 گونه پرنده زیباست.
برای دهه ها، گردشگران خارجی و حتی خود کلمبیایی ها از رودخانه کانیو کریستالس دوری می کردند زیرا در منطقه ای واقع شده بود که تحت کنترل شورشیان فارک قرار داشت. اما به دنبال امضای توافق صلح بین دولت و این شورشیان در سال 2016، این منطقه به روی گردشگران باز شد. شهر لا ماکارنا و مناطق اطراف آن توسط ارتش کنترل می شود و برای بازدید کنندگان تقریباً امن است.
شکوفایی گردشگری

کلمبیا شاهد شکوفایی گردشگری در خود است به طوری که تعداد گردشگران خارجی وارد شده به این کشور در سال 2018، نسبت به سال قبل از آن 38 درصد رشد داشته است. بیش از 15.000 گردشگر در سال 2017 از رودخانه کانیو کریستالس دیدن کرده اند و انجمن گردشگری کشور انتظار دارد که این رقم به طور سالانه افزایش قابل توجهی داشته باشد و این موضوع بر اهمیت تدوین سیاست های محافظت از اکوتوریسم در منطقه می افزاید.
کارلوس ای لاسو، محقق ارشد موسسه هامبولت که متولی رسمی کشور در زمینه تنوع زیستی در کلمبیاست می گوید که رشد گردشگری در این منطقه هنوز نگران کننده نیست: «چالش این است که نگذاریم تعداد بازدید کنندگان از ظرفیت اکوسیستم بالاتر برود. محافظت از این منطقه دشوار است زیرا فاصله ای بسیار زیاد از شهرهای اطراف دارد. علیرغم به امضا رسیدن پیمان صلح، هنوز هم برخی مشکلات امنیتی در منطقه دیده می شود که بر مشکلات افزوده است».
اما این منطقه تنها از ازدحام گردشگران مورد تهدید نیست.طرحی که در سال 2017 برای استخراج نفت در منطقه ای در 40 مایلی رودخانه کانیا کریستالس مطرح گردید توسط رییس جمهور وقت کشور، خوان مانوئل سانتوس، و به خاطر بیم از تحت تاثیر قرار گرفتن رودخانه رنگین کمان رد شد. نبرد بین دولت و کمپانی نفت تگزاس اکنون به دادگاه کشیده شده است.

لاسو در این باره می گوید: «اگر چه دولت عملکرد خوبی در این موضوع داشته اما همیشه فضا برای بهبود وجود دارد. نگهبانان پارک و مامورین رسمی بیشتر برای حفاظت از منطقه و مهم تر از همه جلوگیری از جنگل زدایی که با سرعتی نگران کننده در حال افزایش در منطقه است نیز اهمیت زیادی دارند». جنگل زدایی یکی از مشکلات عمده دولت کلمبیا در زمینه محیط زیست است و هر روزه مساحتی به بزرگی 40 زمین فوتبال از درخت خالی می شوند و منطقه لا ماکارنا نیز از این قاعده مستنثی نیست.
جنگل زدایی های گسترده باعث تغییر الگوی بارندگی شده و بارش در این منطقه را کاهش داده که به معنای تغییر رنگ دریاچه کانیو کریستالس از روشن و شفاف به قهوه ای گل آلود است و در ادامه به نابودی گیاهان بومی بستر رودخانه منتهی می شود که رنگارنگی رودخانه از آن ها بوجود آمده است. با این وجود، لاسو بسیار امیدوار است: «جوانان کلمبیایی بیشتری در حال آگاه شدن نسبت به محیط زیست هستند و این که چگونه آن را نجات داد». وی می گوید که رودخانه کانیو کریستالس درآمد زیادی برای مردم فقیر منطقه داشته و همین موضوع اهمیت مراقبت و حفاظت از آن را دو چندان می سازد.
دیدار از رودخانه کانیو کریستالس

اگر چه دیدار از این رودخانه به صورت شخصی و بدون رزرو کردن از طریق آژانس های گردشگری نیز امکان پذیر است اما بدون همراهی یک راهنمای تور که مجوز دولت کلمبیا را دارد نمی توانید این کار را بکنید. مجوزها برای رفتن به پارک را می توان پیشاپیش از طریق ادارک پارک های ملی کشور اخذ کرد. تعداد کسانی که در هر روز می توانند به این منطقه بیایند محدودیت دارد و بیشتر مجوزها در اختیار آژانس های گردشگری دارای تور قرار می گیرد.
تورهای گردشگری سفر به کانیو کریستالس از بوگوتا، پایتخت کلمبیا، آغاز شده که حدود 750 دلار هزینه دارد. بیشتر تورهای این منطقه بین دو تا چهار روز طول می کشند و شما را به دیگر نقاط پارک نیز خواهند برد که ارزش ملاقات را دارند. نزدیک ترین شهر به رودخانه کانیو کریستالس شهر لا ماکارنا است. امکان کمپ زدن در داخل پارک وجود ندارد از این رو گردشگران باید شب را در شهر بگذرانند که اقامتگاه های متعددی در خود دارد.
اگر قصد سفر به این منطقه را دارید به یاد داشته باشید که پول نقد همراهتان باشد زیرا این شهر دستگاه خودپرداز ندارد هر چند مردم آن بسیار خونگرم و مشتاق کمک هستند. قبل از سفر نیز باید واکسن تب زرد زده باشید و در برخی از موارد در فرودگاه لا ماکارنا از شما اسنادی دال بر تزریق این واکسن طلب خواهد شد. همچنین در سفر به کانیو کریستالس به قرص های ضد مالاریا نیز نیاز پیدا خواهید کرد.