تعدادِ افرادی که به تاریخ علاقه چندانی ندارند زیاد است اما حتی چنین افرادی نیز به دیدن بناهای تاریخی زیبا علاقه مندند و از دیدن سبک معماری آنها لذت می برند. امروز قصد داریم به شهر تفلیس از کشور گرجستان برویم و در بافت تاریخی ان قدم بزنیم. بافت تاریخی تفلیس قدیمی ترین بخش این شهر است و در آن آثاری از دوران باستان به چشم می خورد. از جمله این آثار می توان به بقایای یک آتشکده متعلق به دوران ساسانی، حمام های تاریخی، مسجد و کلیسای متعلق به دوران صفوی، کاروانسرا و بناهای قاجاری و خانه های تاریخی اشاره کرد. با وبسایت
رزرو هتل ایران هتل آنلاین همراه باشید.
بافت تاریخی تفلیس بر تپه های مشرف به رود «کورا» قرار دارد. اقدام جالبی که در این ناحیه صورت گرفته احداث یک تله کابین است که پایین ترین قسمت بافت تاریخی را به بالاترین قسمت آن در کنار دیوارهای «نارین قلعه» وصل می کند. مردم تفلیس برای بناهای موجود در این ناحیه از شهر خود بسیار اهمیت قائل اند و همواره در پی بازسازی و مرمت آنها بوده و این بناها را بخشی از تاریخ کشور و موجب افتخار خود می دانند. آنها برخی از خانه های قدیمی موجود در این بافت را به مهمانسرا، کافه و رستوران تبدیل کرده و از این طریق به جذب تعداد بیشتری توریست پرداخته اند. این در حالی است که حمام های متعلق به عصر صفوی را با استفاده از چشمه های آب گرم منطقه راه اندازی کرده و مورد استفاده قرار داده اند.
برای سفر به کشور گرجستان بایستی عازم تهران شوید. برای اقامت در تهران می توانید از طریق سایت ایران هتل آنلاین اقدام کنید تا بعد از مشاهده هتل های تهران یکی را انتخاب و رزرو نمایید و با خیال راحت به سمت تهران حرکت کنید.
معرفی کلی
تفلیس یا به زبان گرجی «تْبیلیسی» پایتخت کشور گرجستان واقع در قاره اروپاست. این شهر علاوه بر بخش مدرنی که دارد دارای یک بافت تاریخی زیبا و جالب می باشد که با رفتن به آن انگار در دل تاریخ قدم بر می دارید. این بافت شامل خانه هایی قدیمی است که با آجر ساخته شده و بالکن های چوبی دارد. با عبور از میان خیابان های باریک بافت تاریخی تفلیس می توان تعداد بسیار زیادی از این خانه ها را از نزدیک دید. البته این بخش از تفلیس به سبک های مختلف معماری بنا شده است. به عنوان مثال کوچه ها و خیابان های آن به سبک آسیایی و عربی ساخته شده و خانه های آجری قدیمی دارای معماری اروپایی می باشد و در عین حال معماری روسی نیز در ساخت آنها به کار رفته است. ترکیب این سبک های معماری در کنار هم مناظر جالبی را پدید می آورد که توجه هر گردشگری را به سمت خود جلب می کند. در واقع معماری این بخش از شهر ترکیبی از معماری قرون وسطی، نئوکلاسیک و استالینیست می باشد. شهر تفلیس در دو طرف رود کورا (متکواری) شکل گرفته و از سه طرف توسط چندین کوه احاطه شده است. تفلیس به خاطر وجود چشمه های آب گرم که بعدها در قرن 19 میلادی حمام های گوگردی به سبک ایرانی هم در اطراف آن ها بنا شد شهرت جهانی دارد.
بخش شمالی بافت تاریخی تفلیس به نام محله آبانوتوبانی شناخته می شود. حمام های گوگردی، مسجد جامع تفلیس، میدان تاریخی تفلیس، رستوران ها و کافه های این محله از شهرت زیادی برخوردار هستند. یکی از مهم ترین خیابان های بافت تاریخی تفلیس، خیابانی به نام کوته آبخازی است. این خیابان راه ارتباطی بین میدان تاریخی تفلیس به میدان آزادی است که دیدن از آن می تواند جالب و جذاب باشد. در بخش شمال شرقی بافت تاریخی تفلیس، کافه هایی وجود دارد که نشستن در آنها می تواند لحظات خوب و خاطره انگیزی را در ذهن ایجاد کند. این در حالی است که چنانچه به دنبال ثبت تصویری به یادماندنی هستید می تواند در بخش غربی بافت تاریخی به گشت و گذار بپردازید و عکس های نابی از این منطقه تهیه کنید. تنها نکته تاسف برانگیزی که در مورد بافت تاریخی تفلیس وجود دارد اینکه اغلب بناهای متعلق به قبل از قرن نوزدهم میلادی بر اثر حمله آقامحمدخان قاجار به تفلیس از بین رفته است.
بیشتر بخوانید:
بناهای موجود در بافت تاریخی تفلیس
در ادامه به چند مورد از مهم ترین بناهای موجود در بافت تاریخی شهر تفلیس اشاره می شود.
1. قلعه ناریکالا (Narikala)
قلعه ناریکالا بنایی قدیمی است که در انتهای خیابان بتلمی بر روی تپه ای با شیبی ملایم قرار دارد. این قلعه معروف ترین و قدیمی ترین جاذبه شهر تفلیس می باشد که موقعیت مکانی بسیار خوبی دارد. ناریکا در واقع در مرکز شهر واقع شده در نتیجه خیلی ها از آن با عنوان قلب تفلیس یاد می کنند. قلعه ناریکالا شامل دو بخش است که یکی در میان باغ گیاهشناسی و دیگری در میان حمام های گوگردی قرار گرفته است. در بخش پایینی قلعه حیاطی وجود دارد که جایگاه کلیسای قدیمی سنت نیکلاس می باشد. قدمت این کلیسا به قرن سیزدهم میلادی بر می گردد اما طی سال های 1996 تا 1997 بازسازی شده است. البته ساختمان اولیه این قلعه در قرن چهارم میلادی بنا شده و در قرن هفتم میلادی توسط خاندان امویه توسعه یافته است. سپس در زمان تسلط مغول ها بر شهر تفلیس با نام نارین قلعه یعنی قلعه کوچک شناخته شده و این نام کم کم به شکل ناریکالا درآمده است. برای رسیدن به قلعه ناریکالا می توانید با پرداخت 1 لاری (واحد پول تفلیس) از داخل بوستان رایک، با استفاده از تله کابین به بالای تپه ای که قلعه بر آن قرار دارد بروید و از آن دیدن کنید. جالب اینکه هزینه بازدید از این بنای باارزش کاملا رایگان است و در هر ساعت از شبانه روز که بخواهید می توانید چهره فرتوت اما زیبای آن را ببینید.
2. مجسمه مادر گرجستان (Mother of Georgia)
نام اصلی این مجسمه کارتلیس دِدا (Kartlis Deda) می باشد که به معنای مادر کارتلی یا مادر گرجستان است. این مجسمه در بخش بلندی از شهر قرار گرفته در نتیجه تقریبا از همه جای تفلیس قابل رویت است و به عنوان نماد این شهر شناخته می شود. مجسمه از جنس آلومینیوم است و طولی معادل ۲۰ متر دارد. مجسمه مادر گرجستان در سال ۱۹۵۸ به مناسبت ۱۵۰۰ سالگی شهر تفلیس ساخته شده است و مفهوم جالب دوستب با دوستان و دشمنی با دشمنان را منتقل می کند.
3. حمام های گوگردی تفلیس (Tbilisi Sulfuric Baths)
تفلیس در اصل «تبلیس» است که در زبان گرجی از کلمه «تیبلی» گرفته شده است و به معنای گرم می باشد. علت این نامگذاری نیز وجود بیش از۳۰ چشمه ی آب گرم در دامنه های کوه تابوری در اطراف این شهر باستانی است. اهمیت این چشمه ها برای شهر تفلیس به حدی است که روزانه حدود ۳ میلیون لیتر آب از دل آنها بیرون می زند. در اطراف این چشمه ها حمام هایی احداث شده که امروزه یکی ار جاذبه های معروف آن به شمار می رود. آب این چشمه ها دارای درصد بالایی از گوگرد و البته دیگر مواد معدنی می باشد و درجه ی حرارت آن اغلب بین 38 تا 40 درجه ی سانتیگراد است. گذشتگان نیز به این موضوع آگاه بوده و از این آب ها برای درمان بیماری های مختلف پوستی و آرتروز استفاده می کردند. البته این چشمه های اب گرم گوگردی برای گذشتگان کاربردهای دیگری نیز داشته است از جمله اینکه حمام هایی ساخته و از آب این چشمه ها در آن بهره برده اند. آنها در طول روز برای استراحت به این حمام ها رفته و حتی مهمانی های مهم خود را در محل این حمام ها برگزار می کرده اند.
اکثر این حمام ها در بخش تاریخی تفلیس و اغلب در خیابان آبانوتوبانی قرار دارند به طوری که امروزه این خیابان با نام خیابان حمام شناخته می شود. جالب اینکه اهالی تفلیس اجازه نداده اند این حمام ها با گذشت زمان دچار فرسودگی شوند و به ویرانه تبدیل گردند بلکه آنها را بازسازی کرده و همواره مورد استفاده قرار می دهند. نشانه ای که این حمام ها را مشخص می کند چندین گنبد کوچک است که به صورت ردیفی در کنار هم قرار گرفته اند. تمام این حمام ها، قدیمی و شناخته شده اند اما یکی از معروف ترین و قدیمی ترین آنها حمام ارکل (Erekle) و حمام زیبای شرلی (Chreli Abano) است که دارای کاشی کاری های آبی و تزئینات بسیار زیبایی است. هزینه ی بازدید از این بناهای قدیمی که همواره مورد استفاده هستند 40 تا 80 لاری (حدود 50 تا 100 هزار تومان) و ساعات بازدید از آن تمام طول شبانه روز به جز شنبه ها و یک شنبه هاست.خیابان آبانوتوبانی (Abanotubani) از طریق هر دو خیابان بوتانیکوری (Botanikuri) یا میزا شافی (Miza Shafi) قابل دسترسی است.
4. مسجد جامع تفلیس (Jumah Mosque)
مسجد جامع تفلیس یکی دیگر از بناهای قدیمی موجود در بافت تاریخی این شهر باستانی است که درست در قلب این بافت قرار گرفته است. این مسجد دارای کاشی کاری های زیبا و جذاب و دیدنی است و با مناره ی هشت ضلعی قرمز رنگش بنایی کاملا مشخص است. این مسجد دارای تاریخچه ای طولانی است که از دست زمانه جان سالم به در برده و مانند دیگر مساجد و بناهای تخریب شده ی تفلیس از بین نرفته است. در واقع از زمانی که اعراب و مسلمانان به منطقه ی قفقاز و شهر تفلیس وارد شدند چندین مسجد تاریخی در این شهر ساختند که به مرور زمان یکی یکی از بین رفتند. از جمله این مساجد مسجدی است که در نزدیکی کلیسای متخی ساخته و در نهایت در سال 1950 تخریب شده است. مسجد بعدی مسجدی بوده که در دوره ی عثمانی ها ساخته شده و در نهایت به دستور نادرشاه تخریب شده است. در کل تنها مسجدی که تخریب نشده و از بین نرفته مسجد جامع است که بنایی متعلق به قرن نوزدهم میلادی است و در ساخت آن از شیوه ی معماری اسلامی در ترکیب با معماری گوتیک استفاده شده است و همواره مورد استفاده ی مسلمانان شیعه و سنی تفلیس می باشد. مسجد جامع تفلیس واقع در خیابان بوتانیکال 32 در فاصله ی کوتاهی از قلعه ی ناریکالا قرار دارد.
5. کلیسای متخی (Metekhi Church)
کلیسای متخی بنای قدیمی دیگری است که در شهر تفلیس از شهرت خوبی برخوردار است. قدمت این بنا به قرن دوازدهم میلادی بر می گردد. این کلیسا در لبه ی رود کر بر دیواره ای صخره ای ساخته شده و جدای از اینکه محل عبادت بوده به عنوان اقامتگاه تزارهای گرجستانی هم به شمار می رفته است. اهمیت دیگری که این بنا دارد اینکه مقبره ی اولین شهید گرجی (سنت شوشانیک) در زیر گنبد آن واقع شده است. این کلیسا بارها در طول تاریخ تخریب شده و مجددا مورد بازسازی قرار گرفته است. کلیسای متخی دارای سازه ای مربعی، بلند و آجری است و در مرکز آن مناره ای گرد با سقفی بسیار بلند قرار گرفته است. آنچه امروزه از این مجموعه ی باستانی به جا مانده صومعه، قلعه و معبد آن می باشد. این در حالی است که در مقابل صومعه نیز یک بنای یادبود جدید ساخته شده که شامل چهره ی شاه واختانگ سازنده ی شهر تفلیس است. این مجموعه در خیابان متخی اول واقع شده است.
مسیر دسترسی
فرض کنید درخیابان لادو آساتیانی هستید. تا انتهای این خیابان پیش بروید. زمانی که به میدان نان یا پوریس میدانی (Puris Moedani) رسیدید به سمت راست بپیچید تا وارد خیابان بتلمی شوید. در اینجاست که می توانید بافت تاریخی شهر تفلیس را ببینید. در واقع اکنون در یکی از محله های قدیمی این بافت قرار دارید. زمینی که در این محله بر آن قدم می گذارید از نوع سنگفرش است. ساختمان هایی که می بینید کاملا قدیمی و دارای بالکن های چوبی و حیاط خلوت های باصفا هستند و می توانند شما را به اعماق تاریخ بکشانند.
دیگر جاذبه های تفلیس
از دیگر جاذبه های شهر تفلیس می توان به رستوران شکارا در خیابان شوتا روستاولی-بلوک 38، موزه ملی گرجستان در خیابان روستاولی 10/3، کافه رستوران وگان کیوی در خیابان ایون مکابلی، مرکز خرید گالریا در یابان شوتا روستاولی 4/2، رستوران آچارولبی در خیابان روستاولی، کلیسای کاشوتی در خیابان شوتا روستاولی ۹، مقبره های متاتسمیندا در خیابان ماما داویتی و کلیسای سنت دیوید در خیابان ماما داویتی اشاره کرد.
