حمام خان یزد، موزه ای دیدنی

همانطور که می دانید ایران یکی از کشورهای بی نظیر در عرصه گردشگری در منطقه است. وجود پیشینه تاریخی در کنار بقایای به جا مانده از آن، سبب شده تا ایران جزو بهترین مقاصد گردشگری برای توریست ها محسوب شود.یزد جزو شهرهای کهن و بسیار قدیمی ایران به شمار می آید که دارای تاریخچه پرفراز و نشیبی است. این شهر تاریخی دارای جاذبه های گردشگری فراوانی می باشد که می توانید با خانواده خود از آن ها دیدن کنید. آب و هوای شهر یاد شده جزو اقلیم گرم و خشک بیابانی کشور محسوب می شود؛ به عبارت دیگر یزد دارای دو فصل گرم و سرد می باشد که، فصل گرمای آن طولانی بوده و از اسفند تا اوایل مهر ادامه دارد؛ در مقابل فصل سرمای آن کوتاه است و از آبان تا اواخر بهمن می باشد. این شهر دارای ۶۰ میلی لیتر بارش سالیانه است و دمای سالانه آن به ۱۸.۹ درجه سانتی گراد می رسد. رزرو هتل های یزد و اقامت در این شهر زیبا می تواند خاطرات شیرینی را برای هر فرد به همراه داشته باشد؛ برای مثال هتل داد یزد یکی از هتل های بی نظیر در ایران است که معماری بسیار ویژه ای دارد؛ یکی از جاهای دیدنی این شهر حمام خان یزد نام دارد که فاصله اش با هتل داد بسیار نزدیک است.

آشنایی با شهر زیبای یزد

معرفی حمام خان یزد

حمام های سنتی جزو مکان هایی است که از دیرباز در ایران از نظر تاریخی و معماری مورد توجه واقع شده اند؛ همچنین این اماکن دارای اهمیت بسیاری هستند زیرا برخی از آن ها تغییر کاربری داده اند و تبدیل به موزه شده اند. در ایران حمام های سنتی بسیاری وجود دارد که متاسفانه برخی از آن ها تخریب شده اند و تنها تعدادی از آن ها تبدیل به رستوران و موزه شده اند. حمام خان یزد ازجمله حمام های سنتی در ایران است، که توانسته نسبت به اتفاقات و حوادث طبیعی روزگار در امان بماند و امروز به یکی از مکان های دیدنی یزد تبدیل شود. این حمام در ۲۰۰ سال پیش به عنوان گرمابه نور در مجموعه بازار خان شناخته می شد؛ اما امروزه این مکان با مقداری تغییر به یک رستوران سنتی تبدیل شده است که می توانید ساعاتی را در آنجا برای سرو غذا و چای با خانواده خود بگذرانید.

تاریخچه حمام خان یزد

در سال ۱۲۱۲ هجری قمری این بنا به دستور حاکم آن دوره یعنی محمد تقی خان بافقی ساخته شد. مردم بومی آن منطقه این حمام را با نام های گرمابه‌ نور و یا گرم خانه می شناسند. بنای این حمام تاریخی ۹۰۰ متر مربع است و دارای مساحتی بالغ بر ۱۱۷۰ متر مربع می باشد. در آن زمان خوانین یزد جزو مشهورترین خاندان ها در یزد بودند، که سر سلسله ی این خاندان محمد تقی بافقی حاکم یزد بود. حمام یاد شده در نزدیکی مجموعه خان یزد و در میدان خان قرار دارد؛ همچنین این بنا دارای قسمت های مختلفی مانند شاه نشین، گاوروتون و خزینه می باشد که امروزه از آن به عنوان یکی از آثار تاریخی و زیبای یزد نام می برند. حمام خان یزد به طور کاملا تدریجی و صرف زمان زیادی ساخته شد؛ به طوری که در سال ۱۲۲۴ هجری قمری مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در دوره قاجار بنای مذکور به ناصرالدین شاه تعلق داشت و از آن به عنوان حمام بزرگان شهر و اعیان استفاده می شد، به همین دلیل آن را با نام حمام خان می شناختند.

ویژگی ها و معماری حمام خان یزد

این بنا دارای یک سربینه و دالان است که با استفاده از وسایل مختلفی به زیبایی تزئین شده است. فضای سربینه نسبت به دیگر مکان های حمام چه از نظر مساحت و چه از نظر تزئینات بسیار متفاوت بوده و به طور کاملا برجسته طراحی شده است. در این قسمت بخش های مختلفی مانند رختکن، سکوهایی برای نشستن و جاکفشی تعبیه شده است. در زمان های قدیم وجود سربینه بسیار ضروری بود چراکه از آن برای کاربردهای مهمی همچون: پوشیدن لباس، آماده شدن برای رفتن به حمام و انجام شستشو و نظافت بدن استفاده می شده است. فضای داخلی حمام خان یزد به گونه ای طراحی شده که دارای نور مناسبی برای حمام کردن مردم باشد. روشنایی این حمام توسط نورگیرهای زیبایی که در قسمت سربینه وجود دارند تامین می شود؛ این نورگیرها در داخل گنبد حمام نیز تعبیه شده اند. اگر به دیوارهای سربینه حمام خان نگاه بیندازید مشاهده خواهید کرد که چگونه با نقاشی های زیبایی تزئین شده است. با اینکه به مرور زمان برخی از این نقاشی ها از بین رفته اند، ولی هنوز زیبایی خود را از دست نداده اند.

فضای داخلی حمام

در زمان گذشته فضای بین گرم خانه و سربینه را میان در می گفتند. گرم خانه نیز همانند سربینه دارای فضایی زیبا با چهار ستون در وسط و ستون هایی زیبا در اطراف می باشد. این ستون ها به گونه ای در کنار هم تعبیه شده اند که تصویری چشم نواز برای بینندگان ایجاد شده است. وجود سقف گنبدی شکل گرم خانه نیز باعث زیبایی دو چندان این حمام شده است. بعد از آن که از گرم خانه عبور کردید به مکانی می رسید که به آن استخر می گویند. استخر دارای مکانی وسیع و سرپوشیده است، که از آن به عنوان مکان اصلی برای شستشو و استحمام استفاده می کردند.
وجود شاه نشین در این حمام باعث ارتباط بین استخر و گرم خانه شده و این دو مکان را به یکدیگر وصل کرده است. بر روی دیوارهای شاه نشین نیز می توانید داستان های شاهنامه فردوسی را که متعلق به دوران قاجار است مشاهده کنید. این نقاشی های در طی بازسازی در دوره قاجار به این حمام افزوده شده اند. تون و گرم خانه توسط مکان سرپوشیده ای به نام خزینه به یکدیگر متصل شده اند. حمام تاریخی خان یزد یا همان گرمابه نور به گونه ای ساخته شده که پایین تر از سطح زمین قرار گرفته است. همین امر موجب شده مردم به راحتی به آب سالم دسترسی داشته باشند و در بیشتر اوقات فضای آن خنک و مطبوع باشد.

مسیر دسترسی به حمام خان

برای رفتن به این حمام تاریخی ابتدا باید وارد شهر یزد شده و سپس به خیابان قیام بروید. به طور کلی برای رسیدن به این بنا سه مسیر دسترسی وجود دارد: در مسیر اول، ابتدا وارد میدان خان و سپس بازارچه کاشی‌ گری و بعد از آن می توانید قسمت های مسکونی اطراف حمام خان یزد را مشاهده کنید. در مسیر دوم، ابتدا از طریق تقاطع جنوبی خیابان امام خمینی وارد بازار مسگرها شده و از بازار عبور کنید تا به میدان خان برسید، سپس از آنجا می توانید حمام را به راحتی ببینید. در مسیر سوم، از طریق خیابان قیام به سمت مسجد ملا اسماعیل بروید سپس به وضوح این بنا را در اطراف آن مشاهده خواهد شد.

دیگر جاذبه های اطراف حمام خان یزد

حرف آخر