دریاچه گهر لرستان

یافتن یک دریاچه بر بلندای کوه ها به همان اندازه که هیجان انگیز است اغلب سخت و مشقت بار نیز است. سفر به ارتفاعات چند هزارمتری با مسیرهای ناهموار که اغلب ماشین رو نیست و نیازمند چند کیلومتر پیاده روی در میان دره ها و کوه ها است اغلب از یک حس زیبایی شناسی و زیبایی دوستی نشات می گیرد. آدم هایی که حاضرند سختی های این دسته از سفرها را به جان بخرند عشقی سرشار و پایان ناپذیر به طبیعت و برگشتن به ذات اصلی زندگی را بارها و بارها مزه کرده اند. این دسته از گردشگران اغلب از کشف مقصدی خارق العاده و دور از تصور خبر می دهند که تمام خستگی سفر را از تنشان به در کرده و تجربه ای تازه و منحصربفرد نصیبشان کرده است. اگر شما هم به دنبال کشف این دست زیبایی های طبیعی هستید باید با ما به ارتفاعات آلپ آن هم در ایران سفر کنید. بر بلندای رشته کوه اشترانکوه دریاچه ای قرار دارد که یکی از زیباترین دریاچه های کوهستانی ایران است و میلیون ها سال قبل بر اثر جابجایی صفحات زمین پدید آمده است. برای دیدن دریاچه زیبای گهر باید راهی استان لرستان و شهرستان زیبای دورود شویم که به پایتخت طبیعت ایران شهره است. مسیر دسترسی به دریاچه نیازمند یک پیاده روی تمام عیار است اما اگر به تماشای نگین زاگرس علاقمندید حتما با ما همسفر شوید. قصد سفر به لرستان و رزرو هتل های خرم آباد را اگر دارید این بار اقامت در هتل رنگین کمان خرم آباد را تجربه کنید.

دورود، پایتخت طبیعت ایران
دورود نام یکی از شهرستان های استان لرستان است که در شرق این استان قرار گرفته است و شهر دورود نیز مرکز آن می باشد. شهرستانی تاریخی با انبوه بناهای تاریخی و جذاب و بقایای روستایی هفت هزار ساله که طبیعتی چشم نواز و استثنایی دارد. آب و هوای معتدل و کوهستانی شهرستان دورود نیز آن را به یکی از خوش آب و هواترین نقاط استان تبدیل کرده است. شهرستان دورود درست در دامنه رشته کوهی از رشته کوه های زاگرس با نام باباهور و در کنار اشترانکوه زیبا قرار گرفته‌است. برای رسیدن به دریاچه زیبای گهر که در محدوده سیاسی شهرستان دورود قرار دارد باید راهی ارتفاعات اشترانکوه شویم.

اشترانکوه
حتما بارها و بارها نام کوهستان آلپ را شنیده اید، در میان طبیعت گردان ارتفاعات اشترانکوه به آلپ ایران شهره است. اشترانکوه بلندترین نقطه در سراسر استان لرستان است که در جنوب شرقی شهرستان دورود قرار گرفته و تا شمال غربی شهرستان الیگودرز در همسایگی دورود امتداد یافته است. اشتران کوه بخشی از رشته کوه زاگرس و بلندترین رشته کوه این سلسله جبال زیبا و حیرت انگیز است. بلندترین نقطه اشترانکوه هم قله بلند سن بران است که چیزی در حدود 4150 متر ارتفاع دارد. اشترانکوه به سبب اینکه یکی از سرچشمه سرشاخه‌های اصلی رود مهم و حیاتی دز به نام ماربره است بسیار مهم است. اگر می پرسید که چرا این شته کوه زیبا را اشتران کوه می نامند باید نگاهی به این رشته کوه بلند و پرابهت بیاندازید. هشت قله که اغلب آن ها بیش از 4000 متر ارتفاع دارند درست مثل کاروانی از شترها پشت سر یکدیگر قرار گرفته اند، به همین سبب در میان اهالی این سرزمین به اشترانکوه شهره شده اند. قله های بلند اشترانکوه همیشه خدا مملو از برف است. در کنار این قله ها دره های عمیقی خودنمایی می کنند که در ابتدا بسیار خوفناک به نظر می رسند. وجود سرشاخه های رودخانه دز نیز بر زیبایی این رشته کوه افزوده و پوشش گیاهی و جانوری آن این رشته کوه را به یکی از مهم ترین زیستگاه های منطقه تبدیل کرده است که سبب شده تا اشترانکوه در منطقه ای محافظت شده با نام منطقه حفاظت شده اشترانکوه قرار بگیرد. اگر سری به ارتفاعات اشترانکوه بزنید دره هایی مملو از یخچال های طبیعی را خواهید یافت که در بین اهالی به چال شهره اند. در دامنه کوه نیز روستاهای متعددی شکل گرفته اند که برای صدها سال محل زندگی مردمان این سرزمین در سایه سار اشترانکوه بوده است. عشایر هم پای ثابت چشم انداز دامنه های اشترانکوه اند. در میان عشایر برخی طوایف برای صدها سال در دامنه این ارتفاعات می زیسته اند. چشمه های متعدد و رودخانه های پرآب کوچک و بزرگ نیز یکی دیگر از جلوه های زیبای طبیعت اشترانکوه است اما بدون شک نگین زیبای این کوهستان پرآوازه دریاچه ای است که در دامنه جنوبی آن قرار گرفته و به نگین زاگرس شهره است. دریاچه ای طبیعی که به دریاچه گهر شهره است.

دریاچه گهر، نگینی زیبا بر سینه اشترانکوه
برای تماشای این دریاچه کوهستانی عازم ارتفاعات اشترانکوه می شویم که در جنوب شرقی دورود و در فاصله سی و پنج کیلومتری این شهر قرار گرفته است. وسیله های نقلیه شما را تا نیمه های راه خواهند رساند اما باقی راه سخت و ناهموار است و تنها با پای پیاده و یا با کمک اسب و استر قابل پیمایش است، بنابراین حتما کفش مناسبی بر ای پیاده روی به همراه داشته باشید. اگر از شهر دورود عازم دریاچه شده اید باید راه روستای شاه پیروالی را پیش رو بگیرید با عبور از روستا به سمت چشمه خیوه حرکت کرده و تا انتهای مسیر آسفالته را طی کنید از این نقطه به بعد باید مسیر باقی مانده تا دریاچه را چیزی در حدود هجده کیلومتر است را با پای پیاده طی کنید. اما اگر از شهر الیگودرز عازم دریاچه می شوید باید خود را به روستای چشمه پر برسانید. پس از گذر از روستا به سوی منطقه ای حرکت می کنید که با نام تپه تاپله شناخته می شود. اینجا دیگر انتهای این مسیر ماشین رو است. از اینجای مسیر به بعد را نیز با پای پیاده طی کنید. این مسیر در مقایسه با مسیر شهر دورود دارای مسافت ماشین روی بیشتر و مسافت پیاده روی کمتری در حدود هفت کیلومتر است اما مسیر نخست از امنیت بالاتری برخوردار است و اغلب به مسافرین پیشنهاد می شود.

مسیر منتهی به دریاچه از میان دره های عمیق و طولانی می گذرد که اندکی ناهموار است و گاه شیب مسیر بسیار بالاست. اما این مسیر سال ها پیش توسط جهانگردان اروپایی پیموده شده است. شاید تعجب کنید اگر بدانید که یک بانوی انگلیسی در سال 1890 میلادی نخستین بار این دریاچه را ملاقات و بر روی آن تحقیق کرده است. اما در میان تماشاگران این دریاچه یک جهانگرد اتریشی از باقی مشهورتر است و اغلب از او به عنوان کاشف این دریاچه یاد می شود. وی که در سال 1888 میلاد دریاچه را کشف و ثبت کرده است این دریاچه را دریاچه ایران می نامد. دریاچه گهر بر اساس نظرات کارشناسان و جغرافیدانان بر اثر وقوع یک زمین لرزه مهیب پدید آمده است. شاید جالب باشد اگر بدانید این دریاچه درست بر روی گسل زاگرس قرار دارد. اما اگر مشتاقید تا علت نامگذاری این دریاچه زیبا به گهر را بدانید، گهر در میان اقوام اصیل لر به معنای آبی است که در یک گودال جمع شده و به نظر ثابت و راکد می آید. مسیر اندکی طولانی است اما تماشای طبیعت اطراف اشترانکوه خستگی مسیر را تا حدودی از بین می برد. از آنجا که این دریاچه در ارتفاع 2350 متر قرار دارد یکی از دریاچه های کوهستانی ایران است که البته در زمره دریاچه های آب شیرین قرار می گیرد.

دره نی گاه یکی از دره هایی است که در مسیر منتهی به دریاچه از آن گذر می کنید این دره در فصل بهار یکی از زیباترین دره های ایران است که شما را حیرت زده خواهد کرد. به دلیل طبیعت سرد و کوهستانی منطقه برف اغلب در این رشته کوه زودتر بر روی قله ها و دامنه ها می نشیند و با سرد شدن تدریجی هوا دریاچه نیز یخ می بندد. مسیر را به همه ناهمواری ها و بالا و بلندی هایش که پشت سر بگذارید پس از یک پیاده روی پنج الی شش ساعته بالاخره دریاچه زیبای گهر با آن ظاهر آبی و آرام در میان کوه ها خودنمایی می کند. دریاچه ای که هم اکنون در حال تماشای آن هستید دریاچه زیبای گهر بزرگ است که در بین اهالی به کله گهر شهره است. درست حدس زده این این دریاچه در واقع از دو دریاچه تشکیل شده است.

گهر بزرگ با هفتصد متر طول دارای عرض های مختلفی است که حداقل عرض آن به 400 متر و حداکثر به هشتصد متر می رسد. عمق دریاچه نیز در بخش های مختلف آن متفاوت است و بین 4 الی 28 متر متفاوت است. در برخی بخش های دریاچه شاهد سواحل صخره ای هستید که اندکی خطرناک به نظر می رسد اما در برخی بخش های دیگر سواحل ماسه ای زیبا به چشم می خورد که بسیار آرام بخش است. شاید تصورش سخت باشد اما روزگاری تمام اطراف دریاچه را جنگل های انبوهی فرا گرفته بود که متاسفانه امروزی ردی از آن برجای نمانده و همان چند درخت باقیمانده نیز در معرض خطر نابودی قرار دارد. منبع اصلی تامین آب این دریاچه چشمه های متعددی است که در کف دریاچه قرار دارند و پیوسته در حال جوششند. اگر خوب نگاه کنید رودخانه ای را خواهید دید که به دریاچه گهر بزرگ می ریزد. اگر مشتاقید تا دریاچه گهر کوچک را هم ملاقات کنید باید رد این رودخانه را بگیرید. این رودخانه که تاپله نام دارد در ابتدا به گهر کوچک می ریزد و پس از طی کردن مسیری خود را به گهر بزرگ می رساند.

برای دیدن گهر کوچک بازهم باید راهی مسیری چهل دقیقه ای شوید که ناهمواری های بسیاری دارد. گهر دوم کوچک تر و بسیار کم عمق تر است. همین ویژگی ها سبب می شود که اگر خوب دقت کنید بتوانید کف دریاچه را که کاملا سنگی است به راحتی ببینید. یکی از زیبایی های این دریاچه کوچک ماهی های ریز و درشتی است که در کف آن به چشم می خورند. رودخانه تاپله یکی از منابع اصلی تامین آب این دریاچه طبیعی است. این دریاچه دارای یک عمق حداکثر دو متری است و چیزی در حدود پنج هکتار وسعت دارد.

تفریحات دریاچه گهر
اگر دریاچه گهر بزرگ وسوسه شنا را به جانتان انداخته است باید دست نگاه دارید شنا در این دریاچه مطلقا ممنوع است و خطر غرق شدگی در آن بسیار جدی است. اما اگر سری به دریاچه گهر کوچک بزنید می توانید تنی به آب بزنید. قایق سواری در گهر بزرگ نیز یکی از محبوب ترین تفریحات این منطقه است که بسیار دلچسب است. در سال های اخیر تفریحات هیجان انگیز دیگری همچون اسکی روی آب نیز در این دریاچه به چشم می خورد. برجسته ترین تفریح این دریاچه ماهی گیری است. زردپر، قزل آلا، سیاه و چندین نوع ماهی دیگر در این دریاچه یافت می شود اما اگر قصد ماهیگیری دارید نمی توانید در فصل بهار در این منطقه ماهیگیری کنید. تنها در ماه های پایانی تابستان امکان ماهیگیری در این دریاچه میسر است.

بهترین فصل سفر
در فصل زمستان این رشته کوه محبوب مملو از برف و یخ است و گذر از دره ها و قله های پربرف تنها کار کوهنوردان و دره نوردان حرفه ای است. اما در اواسط فصل بهار شما شاهد ذوب شدن برفها و آغاز رویش گلها و گیاهان خواهید بود. انبوه دشت های مملو از لاله های واژگون و شقایق های سرخ رنگ یکی از زیباترین چشم اندازهای طبیعت این منطقه در فصل بهار است. اما اواسط تابستان بهترین زمان برای بازدید از دریاچه و در عین حال شناکردن در گهر کوچک است. در اوایل فصل پاییز که هنوز سردی هوا قابل تحمل است نیز طبیعت زیبای اطراف دریاچه بسیار محبوب و دوست داشتنی است اما با نشستن نخستین برف بر روی زمین دیگر برای تماشای این دریاچه باید یکسالی را صبر کنید. در میانه های فصل زمستان نیز اغلب دریاچه به طور کامل یخ می بندد.
پوشش گیاهی اطراف دریاچه گهر
قدم در طبیعت اشترانکوه که بگذارید با وجود همه آسیب ها و تخریب ها هنور هم می توانید ردپای درختان بید، بلوط های زیبا، بادام ها و پسته های وحشی، گلابی وحشی، انبوه درختان نارون و چنار، انجیر، زبان گنجشک، زالزالک، ارژن، گز، و انار را ببینید. گل های رنگارنگ همچون لاله های واژگون هم از دیگر جلوه های پوشش گیاهی این منطقه است.