جاذبه های گردشگری همیشه مورد توجه افراد علاقه‌مند به سفر و گشت و گذار بوده است. اما زمانی که سخن از جاذبه های عجیب و شگفت‌انگیز به میان می‌آید، بیشتر افراد را راغب به دیدن و کشف کردنش می کند. امروز به سراغ دنیایی از رمز و راز رفته ایم که در گورستانی تاریخی در شهر اردبیل پنهان شده اند و در این مقاله قصد داریم به معرفی آن و به قدمت چند هزار ساله اش و وجود اشکال مختلف بر روی سنگ قبر ها و نشانه ها و راز و رمزهای دیگرش بپردازیم. اگر قصد دیدن این جاذبه هیجان انگیز و البته خارق العاده را دارید، میتوانید با همراه همیشگی و مطمئنی مثل “ایران هتل آنلاین” قبل از شروع سفر، دغدغه رزرو هتل را برطرف و با تلفن همراه یا تبلت خود از بین بهترین هتل های اردبیل را انتخاب و سفر هوشمندانه ای را تجربه کنید.
قدمت گورستان تاریخی اردبیل:
زمانی که قدم به شهر زیبا و با آب و هوای بسیار خنک اردبیل می گذاریم، بیشترین جاذبه ای که توجهمان را به خود جلب می‌کند، منطقه باستانی معروف به ” شهر یئربی” در شمال غربی روستای “پیرازمیان” در ۳۱ کیلومتری شرق “مشگین شهر” می باشد. لحظه ای که وارد این منطقه حیرت انگیز می شویم، درست مثل این می باشد که سوار بر ماشین زمان شده ایم و در چشم به هم زدنی به ۱۴۵۰ سال قبل از میلاد باز می گردیم. این منطقه شگفت انگیز از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل شده است که قدمت “قوشا تپه” به هزاره هفتم پیش از میلاد می رسد. با توجه به گفته باستان شناس معروفی به نام” چارلز برنی” زمانی که در این گورستان قرار میگیرید میتوانید به هزاره دوم و یا حتی کمی دورتر یعنی هزاره سوم قبل از میلاد سفر کنید. هرچند که باستان شناس معروف شاید به دلیل پیدا نکردن نشانه های هزاره سوم در گورستان تاریخی اردبیل، متعلق دانستن این جاذبه عجیب به هزاره سوم را زیاد جدی نگرفت، اما “دکتر نوبری” در سال ۱۳۸۲ با کاوش‌های بسیاری، اشیا با ارزشی را پیدا کرد که مهر تاییدی بر نظریه چارلز برنی مبنی بر اینکه این گورستان متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد است بود. با این وجود عده‌ای دیگر از باستان شناسان با توجه به تراشه ها و اشکالی که بر روی سنگهای این گورستان وجود دارد، قدمتش را به ۹ هزار سال تخمین زده اند. چه اشکال و نقش هایی بر روی سنگهای گورستان اردبیل حک شده اند:
کافیست بعد از ورود به گورستان تاریخی اردبیل، نگاهی اجمالی به اطرافتان بیندازید، در این بین چیزی که موجب حیرتنان می‌شود، وجود اشکال و طرح‌هایی است که بر روی سنگهای این گورستان نقش بسته است. اشکالی که هرکدام دنیایی از رمز و راز را در دل خود دارند و مردمان آن دوران با حک کردن این طرح ها گویا می خواسته اند پیامی را به آیندگان و مردم زمان خود منتقل کنند. هر گاه که به این طرح ها توجه می کنیم درمی‌یابیم که تنها به وسیله ابزار و وسایل بسیار پیشرفته است که شخصی قادر به حک کردن چنین نقش‌های با ظرافتی می باشد که همین موضوع بیشتر به حیرت و شگفتی ما در رابطه با این گورستان عجیب می‌افزاید و آن را به یکی از متفاوت ترین جاهای دیدنی اردبیل تبدیل می‌کند. شاید با دیدن این طرح‌ها، این سوال در ذهنتان به وجود بیاید که مردمان آن زمان چگونه این اشکال را با این همه ظرافت حک کرده‌اند؟ که باید بگوییم آنها با خلاقیت بسیار زیاد و تلاش مداوم، به وسیله ابزاری مانند: استخوان حیوانات و فلزات سخت، قادر به انجام چنین کار سختی بوده اند. نقش‌هایی که به روی سنگهای گورستان تاریخی اردبیل نقش بسته است شامل: تصویر انسان در حالت های گوناگون که شاید گویای حال و نوع زندگی صاحب سنگ قبر در طول زندگی اش است و همچنین تصویر بزکوهی و چند تصویر نا مشخص دیگر می باشد. کمی که از این نوع سنگ قبرها فاصله بگیریم، با سنگ تراشه های دیگری روبرو خواهیم شد که بیشتر تعجبمان را بر می انگیزد و سوالات متعددی را در ذهنمان به وجود می‌آورد. سنگ تراشه هایی که چهره ی انسان هایی که دهان ندارند بر روی آنها حک شده و ابعاد آنها از ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر متغیر می‌باشد. از این نوع سنگ قبر ها حدود ۱۰۰ مورد در گورستان تاریخی اردبیل وجود دارد. به گفته بومیان این منطقه، سنگهایی که در این گورستان وجود دارند، سنگ های ” بال بال” نام دارند که در فرهنگ باستانی ترک، بر روی قبر افراد مهم و جنگجویان قرار داده می شده است.
منطقه های باستانی دیگری که در کنار گورستان تاریخی اردبیل واقع شده است:
همانگونه که گفته شد سنگ تراشه هایی که برروی آنها انسان‌های بی دهان حک شده است کمی با گورستان تاریخی اردبیل فاصله دارد و در محوطه ای در کنار دشت مشگین شهر به فاصله ۶۵کیلومتری شمال غربی مرکز استان و در۲کیلومتری شمال روستای پیرازمیان واقع شده است. در این محوطه، قلعه تاریخی با دیوار دفاعی سنگی آن هم از نوع خشکه چین وجود دارد که در مجاورتش آثار و نشانه هایی دیده می شود که بیانگر این است که در گذشته بسیار دور این مکان، محلی برای برگذاری آیین های مذهبی بوده و قابل ذکر است که در کنار خود، گورستان های باستانی دیگری را نیز جای داده است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در این منطقه باستانی و گورستان قدیمی، حدود۴۵۰گور در کنار یک غار بسیار قدیمی و تپه هایی که متعلق به دوره های مختلف تاریخی می باشد، کشف و شناسایی شده است.
چه خطراتی متوجه این منطقه ارزشمند باستانی می باشد:
زمانی که پیرامون گورستان تاریخی اردبیل صحبت می‌کنیم، یعنی درباره ی دنیای از تاریخ، قدمت و اصالت حرف می زنیم که باید آن را در برابر تمام خطراتی که باعث نابودی اش می شود حفظ کنیم. وزش بادهای شدید و بارش برف و باران، قسمتی از این جاذبه تاریخی و دیدنی را در معرض نابودی قرار داده که انتظار می رود توجه بیشتری به منطقه باستانی که به ثبت ملی و جهانی هم رسیده است بشود.
کلام آخر:
شهر اردبیل دنیایی از جاذبه های گردشگری وتفریحی را دارا می باشد که برای دیدن هرکدام از آنها باید یک روز را وقت صرف کرد. درکنار تمام این جاذبه های بسیار دیدنی و جذاب، گورستان تاریخی اردبیل از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد چرا که خبر از تاریخ بسیار کهن می دهد و هر تکه از سنگ های این گورستان حامل سرگذشت و دنیایی از راز های شگفت انگیز گذشتگان می باشد. پس اگر به شهر تماشایی اردبیل سفر کردید، دیدن مجموعه ای از تاریخ و فرهنگ مردمان گذشته این سرزمین را از دست ندهید.
قدمت گورستان تاریخی اردبیل:
زمانی که قدم به شهر زیبا و با آب و هوای بسیار خنک اردبیل می گذاریم، بیشترین جاذبه ای که توجهمان را به خود جلب می‌کند، منطقه باستانی معروف به ” شهر یئربی” در شمال غربی روستای “پیرازمیان” در ۳۱ کیلومتری شرق “مشگین شهر” می باشد. لحظه ای که وارد این منطقه حیرت انگیز می شویم، درست مثل این می باشد که سوار بر ماشین زمان شده ایم و در چشم به هم زدنی به ۱۴۵۰ سال قبل از میلاد باز می گردیم. این منطقه شگفت انگیز از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشا تپه تشکیل شده است که قدمت “قوشا تپه” به هزاره هفتم پیش از میلاد می رسد. با توجه به گفته باستان شناس معروفی به نام” چارلز برنی” زمانی که در این گورستان قرار میگیرید میتوانید به هزاره دوم و یا حتی کمی دورتر یعنی هزاره سوم قبل از میلاد سفر کنید. هرچند که باستان شناس معروف شاید به دلیل پیدا نکردن نشانه های هزاره سوم در گورستان تاریخی اردبیل، متعلق دانستن این جاذبه عجیب به هزاره سوم را زیاد جدی نگرفت، اما “دکتر نوبری” در سال ۱۳۸۲ با کاوش‌های بسیاری، اشیا با ارزشی را پیدا کرد که مهر تاییدی بر نظریه چارلز برنی مبنی بر اینکه این گورستان متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد است بود. با این وجود عده‌ای دیگر از باستان شناسان با توجه به تراشه ها و اشکالی که بر روی سنگهای این گورستان وجود دارد، قدمتش را به ۹ هزار سال تخمین زده اند. چه اشکال و نقش هایی بر روی سنگهای گورستان اردبیل حک شده اند:
کافیست بعد از ورود به گورستان تاریخی اردبیل، نگاهی اجمالی به اطرافتان بیندازید، در این بین چیزی که موجب حیرتنان می‌شود، وجود اشکال و طرح‌هایی است که بر روی سنگهای این گورستان نقش بسته است. اشکالی که هرکدام دنیایی از رمز و راز را در دل خود دارند و مردمان آن دوران با حک کردن این طرح ها گویا می خواسته اند پیامی را به آیندگان و مردم زمان خود منتقل کنند. هر گاه که به این طرح ها توجه می کنیم درمی‌یابیم که تنها به وسیله ابزار و وسایل بسیار پیشرفته است که شخصی قادر به حک کردن چنین نقش‌های با ظرافتی می باشد که همین موضوع بیشتر به حیرت و شگفتی ما در رابطه با این گورستان عجیب می‌افزاید و آن را به یکی از متفاوت ترین جاهای دیدنی اردبیل تبدیل می‌کند. شاید با دیدن این طرح‌ها، این سوال در ذهنتان به وجود بیاید که مردمان آن زمان چگونه این اشکال را با این همه ظرافت حک کرده‌اند؟ که باید بگوییم آنها با خلاقیت بسیار زیاد و تلاش مداوم، به وسیله ابزاری مانند: استخوان حیوانات و فلزات سخت، قادر به انجام چنین کار سختی بوده اند. نقش‌هایی که به روی سنگهای گورستان تاریخی اردبیل نقش بسته است شامل: تصویر انسان در حالت های گوناگون که شاید گویای حال و نوع زندگی صاحب سنگ قبر در طول زندگی اش است و همچنین تصویر بزکوهی و چند تصویر نا مشخص دیگر می باشد. کمی که از این نوع سنگ قبرها فاصله بگیریم، با سنگ تراشه های دیگری روبرو خواهیم شد که بیشتر تعجبمان را بر می انگیزد و سوالات متعددی را در ذهنمان به وجود می‌آورد. سنگ تراشه هایی که چهره ی انسان هایی که دهان ندارند بر روی آنها حک شده و ابعاد آنها از ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر متغیر می‌باشد. از این نوع سنگ قبر ها حدود ۱۰۰ مورد در گورستان تاریخی اردبیل وجود دارد. به گفته بومیان این منطقه، سنگهایی که در این گورستان وجود دارند، سنگ های ” بال بال” نام دارند که در فرهنگ باستانی ترک، بر روی قبر افراد مهم و جنگجویان قرار داده می شده است.
منطقه های باستانی دیگری که در کنار گورستان تاریخی اردبیل واقع شده است:
همانگونه که گفته شد سنگ تراشه هایی که برروی آنها انسان‌های بی دهان حک شده است کمی با گورستان تاریخی اردبیل فاصله دارد و در محوطه ای در کنار دشت مشگین شهر به فاصله ۶۵کیلومتری شمال غربی مرکز استان و در۲کیلومتری شمال روستای پیرازمیان واقع شده است. در این محوطه، قلعه تاریخی با دیوار دفاعی سنگی آن هم از نوع خشکه چین وجود دارد که در مجاورتش آثار و نشانه هایی دیده می شود که بیانگر این است که در گذشته بسیار دور این مکان، محلی برای برگذاری آیین های مذهبی بوده و قابل ذکر است که در کنار خود، گورستان های باستانی دیگری را نیز جای داده است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در این منطقه باستانی و گورستان قدیمی، حدود۴۵۰گور در کنار یک غار بسیار قدیمی و تپه هایی که متعلق به دوره های مختلف تاریخی می باشد، کشف و شناسایی شده است.
چه خطراتی متوجه این منطقه ارزشمند باستانی می باشد:
زمانی که پیرامون گورستان تاریخی اردبیل صحبت می‌کنیم، یعنی درباره ی دنیای از تاریخ، قدمت و اصالت حرف می زنیم که باید آن را در برابر تمام خطراتی که باعث نابودی اش می شود حفظ کنیم. وزش بادهای شدید و بارش برف و باران، قسمتی از این جاذبه تاریخی و دیدنی را در معرض نابودی قرار داده که انتظار می رود توجه بیشتری به منطقه باستانی که به ثبت ملی و جهانی هم رسیده است بشود.
کلام آخر:
شهر اردبیل دنیایی از جاذبه های گردشگری وتفریحی را دارا می باشد که برای دیدن هرکدام از آنها باید یک روز را وقت صرف کرد. درکنار تمام این جاذبه های بسیار دیدنی و جذاب، گورستان تاریخی اردبیل از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد چرا که خبر از تاریخ بسیار کهن می دهد و هر تکه از سنگ های این گورستان حامل سرگذشت و دنیایی از راز های شگفت انگیز گذشتگان می باشد. پس اگر به شهر تماشایی اردبیل سفر کردید، دیدن مجموعه ای از تاریخ و فرهنگ مردمان گذشته این سرزمین را از دست ندهید.
