آتش سوزی استرالیا، نفس‌های زمین به شماره افتاده است!

استرالیا در میان آتش
با فرارسیدن فصل تابستان استرالیا در چند سال اخیر با گرمای بی سابقه ای گریبان گیر بوده است. این کشور که بخش اعظمی از مساحت آنان را بیابان های سوزناک در بر گرفته اند همواره دارای تابستان های گرم و خشکی است که امری معمول به حساب می آمد، اما تغییرات آب و هوایی سبب طولانی تر شدن این تابستان شده بود به طوری که این کشور در چند سال اخیر به سبب گسترش خشکسالی ها با پدیده بیابان زایی نیز درگیر بوده است. با فرارسیدن فصل تابستان اغلب به سبب دمای بالای هوا و خشکسالی استرالیا با آتش سوزی در میان علفزارهای این کشور مواجه بود اما به جرات می توان گفت آتش سوزی اخیر استرالیا بدترین فصل آتش سوزی های جنگلی در تاریخ این کشور است چرا که علاوه بر علفزارها این بار جنگل ها نیز طعمه آتش شدند. بر اثر این آتش سوزی مهیب هزاران نفر آواره شده و خانه و کاشانه خود را از دست داده اند. تاکنون مرگ بیش از 25 شهروند استرالیایی به همراه ناپدیدشدن تعداد بسیاری دراین آتش سوزی مهیب به ثبت رسیده است اما برخی منابع تعداد کشته های این فاجعه را بیش از یکصد فر برآورد کرده اند. بسیاری از ساکنین جنوب شرقی استرالیا برای در امان ماندن از شعله های آتش مجبور به ترک شهرها و روستاهای خود شده اند و بسیاری از ساختمان های در جریان این حادثه به کلی ویران شده اند.

خشک سالی طولانی مدت، افزایش دما و وزش بادهای شدید گرم، دلیل اصلی رخداد این حادثه فاجعه بار است. اگر به روزهای نخست ماه دسامبر سال 2019 بازگردیم هجوم موج گرما به استرالیا سبب ثبت گرم ترین روز با دمای 42 درجه سانتیگراد در تاریخ این کشور شد موج گرمایی که همچنان ادامه داشت و ایالت به ایالت استرالیا را تحت تاثیر قرار می داد تا جایی که دمای سیدنی به 48 درجه سانتگیراد در سایه رسید. نیو ساوت ولز و کویینزلند نیز از جمله ایالت های بودند که در چند سال اخیر خشک ترین روزها و ماه ها را تجربه کرده بوند. خشکسالی که در ابتدا سبب آسیب جدی به صنعت کشاورزی منطقه شده و در نهایت زمینه را برای رخداد این فاجعه بزرگ مهیا کرد. این دو ایالت در زمان وقوع آتش سوزی نیز متحمل شدیدترین خسارت ها و سوختگی ها شدند. در کنار این دو ایالت ایالت های استرالیای غربی، استرالیای جنوبی و ویکتوریا نیز از جمله ایالت های درگیر در این آتش سوزی مهیب بودند که متحمل آسیب های فراوانی شدند.

آغاز آتش سوزی ها
نخستین شعله های آتش از ماه سپتامبر در این کشور روشن شد و آتش سوزی در جنگل های بارانی منطقه قوت گرفت. آتش گرفتن این جنگل ها به سبب قرارگرفتن در مناطق مرطوب اغلب نادر به نظر می رسید و همین نگرانی زنگ خطر وقوع فاجعه ای بزرگ بود. آتش سوزی های ادامه پیدا کرد تا جایی که از شش ایالت استرالیا چهار ایالت به طور کامل با این فاجعه درگیر شده بوند. دود سنگین ناشی از این آتش سوزی ها دیگر در ملبورن و سیدنی نیز به راحتی احساس می شد و شرایط این کشور را به شرایط اضطراری و فاجعه بار تبدیل کرد. سواحل شرقی استرالیا نیز در صدر آسیب های آتش سوزی قرار گرفتند. گسترش آتش سوزی حتی شرایط را فاجعه بارتر نیز کرد تا جایی که یک کشتی نظامی مردم ساکن در ویکتوریا را به سرعت تخلیه کرده و دود ناشی از آتش سوزی در فاصله 2000 کیلومتری این کشور و از جزایر کشور نیوزلند نیز به راحتی قابل مشاهده بود. دولت نیز مجبور شد تا شرایط اضطراری را در بسیاری از مناطق این کشور تمدید کند. اما این پایان ماجرا نیست براساس مطالعات علمی صورت گرفته تنها استرالیا اینگونه در برابر این آتش سوزی آسیب پذیر نیست بلکه سایر کشورهای توسعه یافته نیز با چنین مشکل جدی روبرو بوده و به همین اندازه در برابر تغییر آب و هوا آسیب پذیرند و باید هرچه سریعتر چاره ای برای گرم شدن زمین بیاندیشند.

دوقطبی اقیانوس هند
این روزها تاثیر این فرآیند طبیعی در استمرار آتش سوزی های استرالیا به وفور از زبان کارشناسان مختلف به گوش می رسد. در تعریف دقیق و علمی این پدیده چنین آمده است که زمانی که دمای سطح آب در قسمت جنوب شرقی اقیانوس هند و در منطقه استوا سردتر از حد معمول باشد و در نقطه مقابل دمای سطح آب در منطقه غرب اقیانوس هند واقع در استوا گرم تر از حد معمول باشد رخ دادن فرآیند همرفت گرمای آب در اقیانوس هند شرقی سبب پیدایش حوضه آب گرم در نواحی غربی این اقیانوس می شود و این پدیده در نهایت سبب شدیدترشدن قدرت وزش بادهای شرقی می شود. این پدیده سبب می شود تا شما در آفریقا شاهد بارش باران های سهمگین و افزایش رطوبت باشید در حالی که در جنگل های استرالیا و یا اندونزی شاهد خشکسالی و آتش سوزی های مهیبی خواهید بود.

نابودی جنگل ها
این آتش سوزی مهیب که در سواحل شرقی و جنوب شرقی استرالیا جریان دارد و چهار ایالت این کشور را درگیر خود کرده است تاکنون سبب نابودی بیش از 8.4 میلیون هکتار از پوشش گیاهی استرالیا شده است. برخی از منابع از نابودی بیش از دوازده میلیون هکتاری پوشش گیاهی این مناطق خبر می دهند که چیزی در حدود وسعت برخی کشورهای جهان است. استرالیا در چندسال اخیر دچار خشکسالی فزاینده ای بود که سبب خشک شدن بسیاری از گونه های گیاهی در این کشور به خصوص در همسایگی سواحل جنوب شرقی این کشور شده بود اما این آتش سوزی خط پایانی بر حیات بسیاری از گونه های گیاهی این مناطق بود. خسارتی که بنابر نظر کارشناسان در صورت رخ دادن یک جنگ تمام عیار نیز آسیبی مشابه این آتش سوزی به طبیعت استرالیا می رساند. در این بین جزیره کانگورو که سومین جزیره بزرگ استرالیا است با از دست دادن بیش از 160 هزار هکتار از پوشش گیاهی خود شاهد یک فاجعه تمام عیار زیست محیطی بوده است.

مرگ نیم میلیارد حیوان
آتش سوزی استرالیا که با نام آتش سوزی فصلی استرالیا این روزها ترند خبرگزاری شده است سبب مرگ نیم میلیارد حیوان شده است. آماری نگران کننده که نشان از به خطر افتادن بسیاری از گونه های جانوری منحصربفردی دارد که تنها در این قاره یافت می شوند. از کوالاها گرفته تا کیسه تنانی همانند کانگوروها در کنار گونه هایی از انواع کمیاب پرندگان استرالیایی در این آتش سوزی از بین رفته اند. این ضربه جبران ناپذیر قطعا تاثیر عمیقی بر اکوسیستم قاره استرالیا و جهان خواهد گذاشت. اما در میان گونه های جانوری نادر این کشور کوالاها به سبب کندی حرکت اغلب آسیب بسیار زیادی را متحمل شدند تا جایی که چیزی در حدود 25000 کوالا در جریان این آتش سوزی مهیب از بین رفته اند! ایالت ویکتوریا که بیشترین تعداد کوالاهای استرالیا را در خود جای داده است تا مدت ها با این خاطره تلخ و جبران ناپذیر درگیر خواهد بود.

نابودی شهرها
نیو ساوت‌ ولز و ویکتوریا دو ایالت مشهور این روزهای استرالیا هستند که به دلیل شدت آتش سوزی ها، اغلب بخش های این دو ایالت از جمعیت خالی شده است. برخی از شهرهای این دو ایالت بزرگ نیز به طور کامل در آتش سوخته و تبدیل به خاکستر شده اند تا جایی که دیگر تنها نامی از آن ها بر روی نقشه باقی مانده است. بسیاری از ساکنین این شهرها تنها توانسته اند جان خود را نجات بدهند و با پای پیاده خود را از دل شعله های آتش بیرون بکشند.
باران در مصاف با آتش
بارش باران در روز ششم ژانویه سبب شد تا این آتش سوزی اندکی کنترل شود اما آنطور که به نظر می رسد دمای هوا بار دیگر در روزهای آتی افزایش پیدا خواهد کرد. آنچه این نگرانی ها را تشدید می کند این است که دو آتش بزرگی که هم اکنون در دو ایالت نیو سات ولز و ویکتوریا شعله می کشند با افزایش دما شعله ور شده، به یکدیگر رسیده و فاجعه ای بزرگ تر را رقم بزنند. باید منتظر باشیم تا ببینیم آیا دولت این کشور قادر به مهار این آتش سوزی مهیب خواهد بود؟

در انتظار مارس
به نظر می رسد استرالیا در سال میلادی جاری پس از سپری کردن ماه ژانویه ای سوزان، میزبان یک ماه فوریه داغ خواهد بود اما با فرارسیدن ماه های مارس و آوریل به نظر می رسد از شدت خشکی هوا کاسته شده و با بازگشت رطوبت از گسترش آتش سوزی ها تا حدودی جلوگیری شود.