تلاقی دو رشته کوه باعث به وجود آمدن طبیعتی بکر و خارق العاده در این دره گشته است. جریان یافتن یک رودخانه که از دل کوه سر چشمه می گیرد، رطوبت مورد نیاز برای رشد گیاهان را فراهم نموده است. درختان تنومند منطقه نشان از قدمت چند صد ساله آن دارد. چهلمیر مکانی توریستی در دل دو رشته کوه است که شباهت بسیار زیادی به جنگل های شمال کشور داشته و عاری از هر گونه آلودگی زیست محیطی است. آب و هوای معتدل و مرطوب این منطقه در فصل بهار و تابستان، افراد زیادی را برای گذراندن اوقات فراغت، به این مکان جذب می کند.
افسانه چهلمیر :
در خصوص پیشینه این منطقه، افسانه ای وجود دارد که توسط بزرگان منطقه نقل شده است. مردم بر این باورند که در گذشته های بسیار دور، چهل مرد (به زبان کرمانجی، چهلمیر) به دنبال آزار و اذیت چهل دختر جوان بوده اند. با کم شدن فاصله بین مردان و دخترهای جوان، یکی از دخترها آرزو می کند تا برای حفظ عفتشان، مردها به سنگ و دختران جوان به درخت تبدیل شوند. وجود قطعات بزرگی از سنگ در بخشی از دره، به گفته افراد مسن بومی، نشان از صحت این افسانه قدیمی دارد. همچنین وجود چهل اصله درخت در آن طرف کوه ها، در روستای یادگار، سبب تقویت باور افراد ساکن منطقه شده است.
پیشینه دره چهلمیر :
پارک ملی تندوره که شامل دره چهلمیر نیز می شود برای اولین بار در بهمن سال ١٣٤٧ تأسیس شد. این مجموعه حفاظت شده در طول دوره های مختلف، دستخوش تغییراتی شد. در مسیر منتهی به چهلمیر، یک بنای تاریخی به نام قلعه رجبه وجود دارد که بر اساس نظر کارشناسان، قدمت آن به پیش از اسلام بر می گردد. پس می توان نتیجه گرفت که چهلمیر دارای قدمتی طولانی است اما مدت زیادی از استفاده آن توسط انسان نمی گذرد.
جاده آسفالت قوچان به درگز، شاهراه اصلی برای حرکت به سمت دره چهلمیر است. روستای اینچه کیکانلو یکی از قریه های موجود در مسیر است که می توان از طریق آن به پاسگاه شکر آب و سپس چهلمیر رسید. همچنین می توان از شهرستان درگز به طرف پاسگاه چهلمیر رفت و از آنجا خود را به این دره زیبا رساند. روستای نوخندان سومین راه برای رسیدن به زیارتگاه بابانستان و سپس دره چهلمیر است.
میدان فلسطین قوچان، اصلی ترین مرکز برای افرادی که در حوزه حمل و نقل و جابجایی جاده قوچان-درگز فعالیت دارند، محسوب می شود. هر گردشگر می تواند به راحتی و با پرداخت مبلغی کمتر از ده هزار تومان به شهرستان درگز و سپس به چهلمیر سفر کند. نزدیکی این منطقه به گمرک لطف آباد و شهر مرزی باجگیران، سبب ایجاد مراکز تجاری زیادی در این حوزه گشته است. درنتیجه تمام افرادی که برای بازدید از دره چهلمیر به این منطقه سفر می کنند، می توانند از این مراکز تجاری مرزی دیدن کرده و سوغات مناسبی تهیه نمایند.
با حرکت از شهرستان درگز به سمت چهلمیر، رفته رفته از تعداد فروشگاه ها و مغازه ها کاسته می شود. اما در داخل فضای حفاظت شده دره، فروشگاه های عرضه مواد غذایی محدودی وجود دارد که در طول روز، به فروش مشغول هستند. همچنین به دلایلی که ذکر شد برای رزرو هتل و اقامت می توان از اتاق هایی که در محوطه امامزاده ای در روستای شیلکان تعبیه شده است، برای استراحت استفاده کرد. این اتاق ها هر ساله پذیرای عده زیادی از گردشگران و مسافران است.
آداب و رسوم کرمانجی :
ساکنان اصلی شهرستان درگز و روستاهای اطراف آن، کرمانج زبانانی هستند که سال هاست در این منطقه زندگی می کنند. کرمانج ها، در اصل کردهایی هستند که سال ها پیش برای دفاع از مرزها، از کردستان، به شمال خراسان مهاجرت کرده اند. غیور بودن این طایفه، از جمله ویژگی های بارز و قابل توجه آنان است. مردم درگز، به صله رحم بسیار پایبند هستند و مشورت کردن در هر کاری را به مستقل بودن ترجیح می دهند. قوشمه نام نوای دلنشین کرمانجی، مردم منطقه است که به وسیله نی نواخته می شود. رقص کرمانجی، بر اساس حرکاتی طراحی شده، که در جنگ های تن به تن صورت می گرفته است. غذای محلی و معروف مردم درگز، یَخنی نام دارد. این غذا از گوشت راسته گوسفند، که در پیاز و دنبه گوسفند پخته شده، تهیه می شود. در مجالس عروسی، یخنی و برنج سفید به عنوان غذای اصلی برای مهمانان سرو می شود.
چهلمیر در دل پارک ملی تندوره با چشم اندازهایی
زیبا، تپه ماهورها و ارتفاعات نامنظم و چشمه های پرآب دیگر جاذبه سرسبز و زیبا در دل این استان محبوب است که حتما باید سری به آن بزنید. اما آیا تا به حال به پارک چهلمیر سفر کرده اید؟ چه خاطره و یا توصیه ای از سفر به این منطقه زیبا دارید؟
با عرض سلام خدمت این نویسنده گرامی و با اشاره از معرفی دره چهلنیر و شهر درگز، اما فکر کنم نویسنده فقط از روی نوشته سایر دوستان این مقاله را تهیه کرده آندو سفری به درگز نداشته اند ،خدمت ایشان باید عرض کنم ،عمده بافت جمعیت شهرستان درگز از ترکان سلجوقی میبااشند و ساز قشمه هم درست است که کرمانجها استفاده میکنند امادر اصل این ساز توسط ترکان تاتار وارد این منطقه گردیده است و حتی لباسهایی که اکنون دوستان کرمانج به عنوان لباس کرمانجی استفاده میکنند با توجه به اسناد و شواهد تاریخی متعلق به تدکهای بومی این منطقه میباشد و در هیج کجای ایران و هیچ یک از اقوام کرد ساکن در مناطق کرد نشین ایران هیچ سابقه ای پیدا نخواهید کرد ،اما درمیان اقوام ترک ایل شاهسون و افشار این لباس هنوز استفاده میگردد. با تشکر
ممنون دوست عزیز که این اطلاعات رو در اختیار ما قرار دادین