1.مقبره شمس تبریزی در خوی
مناره شمس تبریزی که همچون برجی زیبا جلوه گری می نماید، در گذشته در میان باغی دل انگیز و در جهت شمال غربی شهر واقع شده بود. اما امروزه سازه های شهری جدید این بنا را احاطه نموده است. این بنا در محله امامزاده خوی،کوچه شمس تبریزی واقع شده است. تاریخ بنا را به قرن 10 ه.ق نسبت داده اند. ارتفاع برج استوانه شکل اثر، حدود 12 تا 14 متر می باشد. داخل بنا پلکانی مارپیچ تعبیه شده که به انتهای مناره می رسد.پی بنا و قسمت تحتانی آن از سنگ و مابقی اثر از آجر ساخته شده است. نمای آجر بنا دارای تزئینات شاخ قوچ است که آن را به زمان شاه اسماعیل نسبت داده اند. سفرنامه ونیزیان از جمله مواردی است که اثر مذکور را به این سلطان نسبت می دهد.
تصویر شماره 1 : مقبره شمس تبریزی در خوی.
2. مسجد «مطلب خان» در خوی
بنای مسجد « مطلب خان » در مرکز شهر خوی، مجاور بازار و در ابتدای خیابان طالقانی در چهار راه مرکزی آن واقع شده است. ساخت اولیه بنا را به دوران ایلخانی و مرمت آن را به دوران قاجاریه نسبت داده اند. بنا دارای شبستانی مربع شکل و رو باز است که از ویژگی های بارز معماری آن به شمار می آید. اثر مذکور از بیرون و درون از آجر ساخته شده و فاقد تزئینات بوده است. به جزء یک مورد مقرنس گچی که در قسمت بالایی شاه نشین صورت پذیرفته است.
تصویر شماره 3 : بنای مسجد«مطلب خان» در خوی .
3. بنای تاریخی مدرسه «هدایت» در ارومیه
تعلق تاریخی مدرسه «هدایت» را دوران قاجار عنوان نموده اند.گفته شده که در گذشته این اثر خانه ی یکی از بزرگان قاجاریه بوده که در حدود سال 1347، مالک جدید آن را به مدرسه تبدیل نموده است. بنا در طی جنگ جهانی اول مدتی توسط فرانسوی ها مورد استفاده قرار گرفت. ارزشمندترین قسمت این مدرسه ساختمان های رو به شمال (ضلع جنوبی صحن) می باشد که ما بین حیاط های بیرونی و درونی واقع شده است. مدرسه مذکور دارای حیاط هایی به شکل چهار گوش همراه با دیوارکشی آجری و نیز پایه های سنگی – آجری است، که طاق نماهای آن با آجر لعابدار فیروزه ای تزئین شده است.
تصویر شماره 5 :بنای مدرسه هدایت در ارومیه.
تصویر شماره6 : نمایی دیگر از مدرسه هدایت در ارومیه .
4.کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو
کاخ موزه «باغچه جوق» در دو کیلومتری جاده ماکو – بازرگان و در روستایی به همین نام واقع شده است. این اثر در حدود 6 کیلومتری شهر ماکو قرار دارد. بنای کاخ موزه، مجموعه ای دارای دو طبقه می باشد که دو پیش آمدگی قرینه آن را در بر گرفته است. سقف بنا شیروانی و صراحی هایی گچیی که به صورت نرده هایی خراطی می باشد، اطراف آن را پوشش داده است.
تصویر شماره 8 :کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو.
5. سنگ نگاره ساسانی «خان تختی» در سلماس
سنگ نگاره «خان تختی» را متعلق به دوران ساسانی می دانند. این سنگ نگاره حدود 15 کیلومتری سلماس – ارومیه در نزدیکی روستای خان تختی واقع شده است. سنگ نگاره مذکور بر روی کوه پیر چاووش کنده شده و موضوع آن شرح پیروزی ساسانیان بر امپراطوری روم است.
در این اثر اردشیر پاپکان و ولیعهد او شاپور اول به تصویر کشیده شده است که در برگشت از فتح ارمنستان، توسط دو تن از حکمرانان محلی ارامنه هدایایی به ایشان تقدیم می شود. اثر مذکور حدود 5 متر عرض و 8 متر طول دارد.
1.روستای تاریخی «رازلیق» دارای کتیبه ای اورارتوئی
روستای «رازلیق» که در گویش محلی «رازلخ» خوانده می شود. در بخش مرکزی و 11 کیلومتری شهرستان سراب ِآذربایجان شرقی در قسمت شمال شهر و نیز یک کیلومتری غرب روستای«دیزج سفید» واقع شده است. پژوهش های باستان شناسی در محل، حاکی از قدمت آن از هزاره اول تا دوران اسلامی می باشد. آنچه اهمیت تاریخی این روستا را مضاعف می نماید کتیبه ای اورارتویی از «آرگیشتی دوم» پسر «روسای اول» ،پادشاه اورارتو می باشد. موضوع این کتیبه شرح پیروزی و تصرفات پادشاه اورارتویی به همراه ذکر نام خدای «حالدی» می باشد.
برای دسترسی به کتیبه «رازلیق» باید پس از عبور از روستای رازلیق وارد روستای «دیزج سفید» شویم. در زمان های قبل جهت دسترسی به کتیبه پله هایی تعبیه شده بود که امروزه از میان رفته و تنها آثاری از چند پله بر جای مانده است. کتیبه مذکور در ارتفاع 3 متری بر روی صخره ای طبیعی کنده شده است و دارای ابعاد 82*110 سانتی متر می باشد. نوشته های آن به خط میخی و در 16 سطر نقر گردیده است. گفته شده این کتیبه نخستین بار توسط باستان شناسی آلمانی خوانده شده است.
روستای رازلیق علاوه بر کتیبه اورارتوئی، به جهت قرار داشتن در منطقه ای جلگه ای و سرسبز دارای جاذبه های طبیعی بسیار است. فضای سرسبز و مناظر جذاب کوهستانی و بکر آن که در کنار سرسبزی اش جلوه گری می نماید، حکایت از رونق آن در گذشته دارد. این ویژگی سبب شده تا این منطقه نظر گردشگران داخلی و خارجی را به خود معطوف دارد. آب روستا از چشمه تامین می شود و فرآورده های روستایی آن غلات، حبوبات، سیب زمینی، گردو، زرد آلو، انواع لبنیات است. شیوه معیشت در این روستا از طریق کشاورزی و دامداری صورت می گیرد. قابل ذکر است که بهترین فصل جهت بازدید از منطقه فصول بهار و تابستان می باشد.
تصویر شماره13:منظره ای زیبا از تاریخی «رازلیق» .
تصویر شماره 14:نمایی زیبا از روستای تاریخی «رازلیق».
تصویر شماره15:نمایی از وجود دانه های گیاه« گیلدیک» در روستای «رازلیق» ،که خاصیت دارویی نیز دارد.
2. برج « خلعت پوشان » تبریز
برج «خلعت پوشان» تبریز متعلق به دوران صفویه می باشد. این برج در سال های اولیه دوران قاجار به کارگزاران آن اختصاص داشته است. اما پس از چندی این مکان به محلی جهت اهدای مقام ها و خلعت ها از سوی ولیعهد های قاجار به خدمتکارانشان تبدیل شد. احتمالا وجه تسمیه خلعت پوشان هم به همین جهت باشد. این برج در دره ای سرسبز و در جهت چپ جاده تبریز به «باسمنج» واقع شده است.
تصویر شماره17:برج « خلعت پوشان » تبریز که در مرکز تصویر آشکار است ،بر حاشیه جاده واقع شده است.
3. پل آجی چای در تبریز
پل« آجی چای» از پلهای تاریخی تبریز است، که تعلق تاریخی آن را به دوران صفویان و قاجاریه عنوان نموده اند. این پل در محل اتصال به فرودگاه تبریز و در بلواری به نام شهید بابایی واقع شده است. پل تاریخی مذکور دارای 16 دهانه، طول 105 متر و پهنای 5 متر می باشد. سه دهانه از 16 دهانه ی پل دارای طاق هلالی و مابقی دارای طاق جناغی می باشند.
4.خانه پروین اعتصامی در تبریز
تصویر شماره 20:نمایی از خانه پروین اعتصامی شاعر معاصر در تبریز که مجسمه آن را در کنار مسیر پله ها نشان می دهد.
تصویر شماره 21:مجسمه پروین اعتصامی در ابتدای پلکان خانه.
تصویر شماره 22 :نمایی دیگر از خانه پروین اعتصامی در تبریز.
تصویر شماره 23 : نمایی از در ورودی ِ خانه پروین اعتصامی در تبریز.
بنای خانه پروین اعتصامی در حال حاضر در اختیار سازمان ارشاد اسلامی بوده و بازدید برای عموم بلامانع می باشد. فاصله بسیار کم این بنا با موزه و مقبره استاد شهریار از دیگر ویژگی های آن است که نظر گردشگران را به خود جلب نموده است.
مسجد جامع مرند از جمله بناهای تاریخی آذربایجان شرقی است که در مرکز شهر مرند و در خیابان شهید رجایی قرار گرفته است. کتیبه موجود در محراب مسجد، بیانگر تاریخ 731 ه.ق و زمان سلطنت ابوسعید بهادر خان،فرمانروای ایلخانی می باشد.
تصویر شماره 24:محراب مسجد جامع مرند.
تصویر شماره 25 :تصویر سردر مسجد جامع مرند.