خانه >> ایرانگردی >> جاذبه های تاریخی و گردشگری در استان آذربایجان غربی و شرقی
جاذبه های تاریخی و گردشگری در استان آذربایجان غربی و شرقی

جاذبه های تاریخی و گردشگری در استان آذربایجان غربی و شرقی

مقدمه

سرزمین وسیع آذربایجان دارای پیشینه تاریخی طولانی می باشد،ودر اعصار مختلف مورد توجه اقوامی متفاوت بوده است.پژوهش های باستان شناسی و تعدد آثار برجای مانده موید این مساله بوده که این سرزمین حکمرانان زیادی را به خود دیده است و از این حیث مورد توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است. در اینجا سعی بر آن است تا گوشه ای از آثار ارزشمند تاریخی استان های آذربایجان غربی و شرقی را معرفی نماییم.تا قبل از رزرو هتل در تبریز و یا رزرو هتل در اردبیل برا سفر خود برنامه ریزی کنید.
معرفی موردی جاذبه های تاریخی استان آذربایجان غربی

1.مقبره شمس تبریزی در خوی
مناره شمس تبریزی که همچون برجی زیبا جلوه گری می نماید، در گذشته در میان باغی دل انگیز و در جهت شمال غربی شهر واقع شده بود. اما امروزه سازه های شهری جدید این بنا را احاطه نموده است. این بنا در محله امامزاده خوی،کوچه شمس تبریزی واقع شده است. تاریخ بنا را به قرن 10 ه.ق نسبت داده اند. ارتفاع برج استوانه شکل اثر، حدود 12 تا 14 متر می باشد. داخل بنا پلکانی مارپیچ تعبیه شده که به انتهای مناره می رسد.پی بنا و قسمت تحتانی آن از سنگ و مابقی اثر از آجر ساخته شده است. نمای آجر بنا دارای تزئینات شاخ قوچ است که آن را به زمان شاه اسماعیل نسبت داده اند. سفرنامه ونیزیان از جمله مواردی است که اثر مذکور را به این سلطان نسبت می دهد.

تصویر شماره 1 : مقبره شمس تبریزی در خوی.
مقبره شمس تبریزی در خوی

تصویر شماره 2 : نمایی دیگر از مقبره شمس تبریزی در خوی.

2. مسجد «مطلب خان» در خوی
بنای مسجد « مطلب خان » در مرکز شهر خوی، مجاور بازار و در ابتدای خیابان طالقانی در چهار راه مرکزی آن واقع شده است. ساخت اولیه بنا را به دوران ایلخانی و مرمت آن را به دوران قاجاریه نسبت داده اند. بنا دارای شبستانی مربع شکل و رو باز است که از ویژگی های بارز معماری آن به شمار می آید. اثر مذکور از بیرون و درون از آجر ساخته شده و فاقد تزئینات بوده است. به جزء یک مورد مقرنس گچی که در قسمت بالایی شاه نشین صورت پذیرفته است.
بنای مسجد«مطلب خان» در خوی
تصویر شماره 3 : بنای مسجد«مطلب خان» در خوی .
بنای مسجد«مطلب خان» در خوی

تصویر شماره 4 : نمایی دیگر از مسجد « مطلب خان » در خوی.
حجره هایی دو طبقه، شاه نشین هایی بلند و ایوان های عظیم اطراف بنا را در برگرفته اند که به نوعی عظمت را درذهن مخاطب تداعی می نماید. این ویژگی بنا بسیار مورد توجه گردشگران واقع شده است. گفته شده در حدود سال 1255 بنای مذکور توسط مرحوم «مطلب خان » که از نوادگان «شیخ بهایی» بود، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت که احتمالا این مساله در ارتباط با وجه تسمیه اثر بوده است.

3. بنای تاریخی مدرسه «هدایت» در ارومیه
تعلق تاریخی مدرسه «هدایت» را دوران قاجار عنوان نموده اند.گفته شده که در گذشته این اثر خانه ی یکی از بزرگان قاجاریه بوده که در حدود سال 1347، مالک جدید آن را به مدرسه تبدیل نموده است. بنا در طی جنگ جهانی اول مدتی توسط فرانسوی ها مورد استفاده قرار گرفت. ارزشمندترین قسمت این مدرسه ساختمان های رو به شمال (ضلع جنوبی صحن) می باشد که ما بین حیاط های بیرونی و درونی واقع شده است. مدرسه مذکور دارای حیاط هایی به شکل چهار گوش همراه با دیوارکشی آجری و نیز پایه های سنگی – آجری است، که طاق نماهای آن با آجر لعابدار فیروزه ای تزئین شده است.
بنای مدرسه هدایت در ارومیه
تصویر شماره 5 :بنای مدرسه هدایت در ارومیه.
بنای مدرسه هدایت در ارومیه
تصویر شماره6 : نمایی دیگر از مدرسه هدایت در ارومیه .
بنای مدرسه هدایت در ارومیه

تصویر شماره7 :نمای داخلی بنای مدرسه هدایت در ارومیه .
از ویژگی های دیگر این اثر قرار گیری بازار تاریخی شهر ارومیه در سمت ضلع شرقی آن می باشد. بنای مذکور در بافت قدیمی شهر ارومیه، خیابان امام و در کوچه امیر نظمی واقع شده است.

4.کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو
کاخ موزه «باغچه جوق» در دو کیلومتری جاده ماکو – بازرگان و در روستایی به همین نام واقع شده است. این اثر در حدود 6 کیلومتری شهر ماکو قرار دارد. بنای کاخ موزه، مجموعه ای دارای دو طبقه می باشد که دو پیش آمدگی قرینه آن را در بر گرفته است. سقف بنا شیروانی و صراحی هایی گچیی که به صورت نرده هایی خراطی می باشد، اطراف آن را پوشش داده است.
:کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو
تصویر شماره 8 :کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو.
:کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو

تصویر شماره 9 :نمایی دیگر از کاخ موزه «باغچه جوق» در ماکو.
باغ حدود 11 هکتار وسعت دارد.ویژگی معماری بنا سنتی ایرانی – غربی می باشد که به نوعی تحت تاثیر معماری روسیه واقع شده است.زمان ساخت اثر را مصادف با دوران قاجاریه عنوان نموده اندکه زمانی مقر حکمرانی سردار ماکو مورد استفاده بوده است. و از این نظر به کاخ سردار نیز معروف می باشد.

5. سنگ نگاره ساسانی «خان تختی» در سلماس
سنگ نگاره «خان تختی» را متعلق به دوران ساسانی می دانند. این سنگ نگاره حدود 15 کیلومتری سلماس – ارومیه در نزدیکی روستای خان تختی واقع شده است. سنگ نگاره مذکور بر روی کوه پیر چاووش کنده شده و موضوع آن شرح پیروزی ساسانیان بر امپراطوری روم است.
سنگ نگاره ساسانی «خان تختی» در سلماس

تصویر شماره 10 : سنگ نگاره ساسانی «خان تختی» در سلماس.

در این اثر اردشیر پاپکان و ولیعهد او شاپور اول به تصویر کشیده شده است که در برگشت از فتح ارمنستان، توسط دو تن از حکمرانان محلی ارامنه هدایایی به ایشان تقدیم می شود. اثر مذکور حدود 5 متر عرض و 8 متر طول دارد.

معرفی موردی جاذبه های تاریخی استان آذربایجان شرقی

1.روستای تاریخی «رازلیق» دارای کتیبه ای اورارتوئی
روستای «رازلیق» که در گویش محلی «رازلخ» خوانده می شود. در بخش مرکزی و 11 کیلومتری شهرستان سراب ِآذربایجان شرقی در قسمت شمال شهر و نیز یک کیلومتری غرب روستای«دیزج سفید» واقع شده است. پژوهش های باستان شناسی در محل، حاکی از قدمت آن از هزاره اول تا دوران اسلامی می باشد. آنچه اهمیت تاریخی این روستا را مضاعف می نماید کتیبه ای اورارتویی از «آرگیشتی دوم» پسر «روسای اول» ،پادشاه اورارتو می باشد. موضوع این کتیبه شرح پیروزی و تصرفات پادشاه اورارتویی به همراه ذکر نام خدای «حالدی» می باشد.
کتیبه اورارتویی روستای «رازلیق

تصویر شماره11:کتیبه اورارتویی روستای «رازلیق» .

برای دسترسی به کتیبه «رازلیق» باید پس از عبور از روستای رازلیق وارد روستای «دیزج سفید» شویم. در زمان های قبل جهت دسترسی به کتیبه پله هایی تعبیه شده بود که امروزه از میان رفته و تنها آثاری از چند پله بر جای مانده است. کتیبه مذکور در ارتفاع 3 متری بر روی صخره ای طبیعی کنده شده است و دارای ابعاد 82*110 سانتی متر می باشد. نوشته های آن به خط میخی و در 16 سطر نقر گردیده است. گفته شده این کتیبه نخستین بار توسط باستان شناسی آلمانی خوانده شده است.
نمایی دیگر از کتیبه اورارتویی «رازلیق» بر سینه کوه

تصویر شماره 12:نمایی دیگر از کتیبه اورارتویی «رازلیق» بر سینه کوه .

روستای رازلیق علاوه بر کتیبه اورارتوئی، به جهت قرار داشتن در منطقه ای جلگه ای و سرسبز دارای جاذبه های طبیعی بسیار است. فضای سرسبز و مناظر جذاب کوهستانی و بکر آن که در کنار سرسبزی اش جلوه گری می نماید، حکایت از رونق آن در گذشته دارد. این ویژگی سبب شده تا این منطقه نظر گردشگران داخلی و خارجی را به خود معطوف دارد. آب روستا از چشمه تامین می شود و فرآورده های روستایی آن غلات، حبوبات، سیب زمینی، گردو، زرد آلو، انواع لبنیات است. شیوه معیشت در این روستا از طریق کشاورزی و دامداری صورت می گیرد. قابل ذکر است که بهترین فصل جهت بازدید از منطقه فصول بهار و تابستان می باشد.
منظره ای زیبا از تاریخی «رازلیق
تصویر شماره13:منظره ای زیبا از تاریخی «رازلیق» .
نمایی زیبا از روستای تاریخی «رازلیق
تصویر شماره 14:نمایی زیبا از روستای تاریخی «رازلیق».
نمایی زیبا از روستای تاریخی «رازلیق
تصویر شماره15:نمایی از وجود دانه های گیاه« گیلدیک» در روستای «رازلیق» ،که خاصیت دارویی نیز دارد.
نمایی زیبا از روستای تاریخی «رازلیق

تصویر شماره 16:نمایی دیگر از آبهای روان همراه با مناظری زیبا در روستای «رازلیق».


2. برج « خلعت پوشان » تبریز
برج «خلعت پوشان» تبریز متعلق به دوران صفویه می باشد. این برج در سال های اولیه دوران قاجار به کارگزاران آن اختصاص داشته است. اما پس از چندی این مکان به محلی جهت اهدای مقام ها و خلعت ها از سوی ولیعهد های قاجار به خدمتکارانشان تبدیل شد. احتمالا وجه تسمیه خلعت پوشان هم به همین جهت باشد. این برج در دره ای سرسبز و در جهت چپ جاده تبریز به «باسمنج» واقع شده است.
برج « خلعت پوشان » تبریز که در مرکز تصویر آشکار است ،بر حاشیه جاده واقع شده است
تصویر شماره17:برج « خلعت پوشان » تبریز که در مرکز تصویر آشکار است ،بر حاشیه جاده واقع شده است.
نمایی نزدیک از برج خلعت پوشان تبریز

تصویر شماره 18:نمایی نزدیک از برج خلعت پوشان تبریز.
برج خلعت پوشان یک برج آجری است که محوطه آن جهت پژوهش های علمی به دانشکده کشاورزی ِ دانشگاه تبریز محول گردیده است. برج مذکور در جنوب محله ای به نام «کرکج» و در جوار رودخانه میدان چایی، در پنج کیلومتری مرکز شهر تبریز قرار گرفته است.

3. پل آجی چای در تبریز
پل« آجی چای» از پلهای تاریخی تبریز است، که تعلق تاریخی آن را به دوران صفویان و قاجاریه عنوان نموده اند. این پل در محل اتصال به فرودگاه تبریز و در بلواری به نام شهید بابایی واقع شده است. پل تاریخی مذکور دارای 16 دهانه، طول 105 متر و پهنای 5 متر می باشد. سه دهانه از 16 دهانه ی پل دارای طاق هلالی و مابقی دارای طاق جناغی می باشند.
نمایی از پل آجی چای در تبریز.

تصویر شماره 19 : نمایی از پل آجی چای در تبریز.
گفته شده است که این پل در زمان ولیعهدی عباس میرزا به وسیله تاجر مشهور تبریزی به نام حاج سید حسن مورد مرمت قرار گرفته است. احتمالا در اطراف این پل، دریاچه ای مصنوعی توسط شهرداری شهر ایجاد شود که پس از اتمام، پل مذکور مورد نورپردازی قرار می گیرد. قابل ذکر است که نام پل آجی چای در سفر نامه ونیزیان نیز عنوان شده است.

4.خانه پروین اعتصامی در تبریز

بنای خانه پروین اعتصامی شاعر معاصر که در تبریز واقع شده است، متعلق به دوران پهلوی اول می باشد. مساحت کلی خانه 1300 متر مربع بر آورد شده است. این خانه در محله ای به نام ششگلان، در خیابان عباسی و کنار مسجد سید آقا در کوچه ای به نام ساوجبلاغی با پلاک 6 واقع شده است.
 خانه پروین اعتصامی
تصویر شماره 20:نمایی از خانه پروین اعتصامی شاعر معاصر در تبریز که مجسمه آن را در کنار مسیر پله ها نشان می دهد.
 خانه پروین اعتصامی
تصویر شماره 21:مجسمه پروین اعتصامی در ابتدای پلکان خانه.
 خانه پروین اعتصامی
تصویر شماره 22 :نمایی دیگر از خانه پروین اعتصامی در تبریز.
 خانه پروین اعتصامی
تصویر شماره 23 : نمایی از در ورودی ِ خانه پروین اعتصامی در تبریز.
از زیبایی های این خانه تاریخی که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می نماید، باغچه زیبای آن و حوض وسط خانه می باشد. خانه پروین اعتصامی از آجر ساخته شده است و این شیوه ساخت زیبایی مضاعفی به آن بخشیده است. بنای مذکور دارای 2 طبقه و یک زیر زمین و یک هشتی ورودی می باشد. در داخل بنا 2 اتاق و سالنی با دو ورودی در جهت های شرق و غرب وجود دارد . دو بهار خواب، 3 اتاق دیگر، آب انبار و تنور نان پزی از دیگر اجزای ساختمان محسوب می شوند.
بنای خانه پروین اعتصامی در حال حاضر در اختیار سازمان ارشاد اسلامی بوده و بازدید برای عموم بلامانع می باشد. فاصله بسیار کم این بنا با موزه و مقبره استاد شهریار از دیگر ویژگی های آن است که نظر گردشگران را به خود جلب نموده است.
5. مسجد جامع مرند
مسجد جامع مرند از جمله بناهای تاریخی آذربایجان شرقی است که در مرکز شهر مرند و در خیابان شهید رجایی قرار گرفته است. کتیبه موجود در محراب مسجد، بیانگر تاریخ 731 ه.ق و زمان سلطنت ابوسعید بهادر خان،فرمانروای ایلخانی می باشد.
محراب مسجد جامع مرند
تصویر شماره 24:محراب مسجد جامع مرند.
محراب مسجد جامع مرند
تصویر شماره 25 :تصویر سردر مسجد جامع مرند.
محراب زیبای مسجد در سمت جنوبی بنا واقع شده است و دارای تزئینات قرآنی به خط کوفی و گچبری های زیبا می باشد. مسجد دارای دالانی به طول دوازده متر همراه با سه طاق گنبدی شکل می باشد. شبستان جنوبی و گنبد در سمت چپ دالان مسجد قرار گرفته است.
گفته شده که سازه اولیه مسجد یک آتشکده ساسانی بوده که پس از تبدیل شدن به کلیسا و در دوران اسلامی به مسجد تغییر کاربری داده است. مسجد مذکور فاقد صحن و سردر می باشد و شاید به این دلیل است که در قبل یک کلیسا بوده است. فضایی مسقف همراه با شش گنبد، محوطه اصلی مسجد را تشکیل می دهد. کف مسجد نیز امروزه حدود سه پله از کوچه اطراف خود پایین تر قرار گرفته است. تزئینات آجرکاری مسجد به صورت سایه روشن به قدری ماهرانه صورت گرفته است که تعجب گردشگران را بر انگیخته است.

آتشکده مانداگارانا مرند آذربایجان شرقی
ادامه مطلب

امتیاز دهید (چپ بیشترین)

این مطلب چقدر برای شما مفید بود؟

برچسب ها :

اشتراک گذاری

اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
[search_hotel]
  • محبوب ترین ها
  • آخرین مقالات
  • منتخب سردبیر