این شهر مملو از آثار و بقایای به جا مانده از گذشته های دور است. بسیاری از اشیاء کشف شده در منطقه هگمتانه در موزه های داخلی و خارجی نگهداری شده و برای بازدید عموم به نمایش گذاشته می شوند. این شهر نشان دهنده قدمت تمدن ایران است.
پیشینه شهر هگمتانه :
هگمتانه نام سابق شهر همدان، به معنای جای گرد آمدن است. یونانیان این شهر را “اکباتان” می نامیدند. این شهر سال ٧٠٨ پیش از میلاد به دستور دیاکو، رهبر مادها ساخته شد. این شهر مجتمعی عظیم شامل قصر، اقامتگاه نظامی و خزانه داری بود. هفت دیوار متحد المرکز شهر را در بر گرفته بودند. سپس در سال ٥٥٠ پیش از میلاد، حاکم مادها یعنی ایشتوویگو از کوروش هخامنشی شکست خورد و این شهر به تسخیر هخامنشیان در آمد.
اغلب باستان شناسان به نام همچون محمد تقی مصطفوی، رومن گیرشمن، لوشای و دیگر افراد معتقدند که محل اصلی شهر باستانی هگمتانه بر روی تپه ای است که امروزه به همین نام در همدان شناخته می شود. این شهر تا سال ٢٢٦ میلادی تحت حکومت پارتیان بود. هگمتانه و آذربایجان کنونی در همین سال توسط اردشیر بابکان تسخیر شد. بعد از گذشت مدتی، مسلمانان در جنگ نهاوند این شهر را تصرف کردند و از آن به بعد هگمتانه به عنوان مرکز استان شناخته شد.
در سال های اخیر طی حفاری های باستان شناسی که در تپه هگمتانه انجام شد، مشخص شد که محل کاخ و بناهای ذکر شده در کتاب های تاریخی، در همین تپه واقع شده است. معماری و طرح منظم این شهر در بین آثار باستانی دیگر کم نظیر است. آثار کشف شده نشان دهنده یک شبکه منظم آبرسانی برای تمام شهر در دوره مادها و پارت ها است. در بین فواصل کانال های آبرسانی، معابری با آجرهای مربع شکل و منظم ساخته شده است. حفاری ها نشان دهنده وجود ساختمان هایی به طول ٣٥ متر در بین معابر هستند. این ساختمان ها شامل یک حیاط مرکزی، اتاق ها و انبارها می شوند که به صورت قرینه ساخته شده اند.
اولین حفاری در این منطقه توسط گروهی فرانسوی به سرپرستی شارل فوسی، در سال ١٩١٣ میلادی صورت گرفت. این هیئت از سوی موزه لوور پاریس کاووش هایی را در این منطقه انجام دادند. از سال ١٣٦٢ تا ١٣٧٨، حدود ده حفاری در این منطقه صورت گرفت که طی آن ١٤٠٠٠ متر مربع از بقایای این شهر افسانه ای کشف شد. محمد رحیم صراف طی یک کاوش علمی در سال ١٣٦٢، بقایای این شهر تاریخی را در دل تپه یافت. در ادامه این کاوش ها، بخش هایی از یک حصار به قطر ٩ و ارتفاع ٨ متر کشف شد. در فواصل معینی از این حصار، برج های بزرگی بنا شده بود که بقایای آنها هنوز پا بر جا است. در سایر حفاری های صورت گرفته در این تپه، اشیاء ارزشمندی یافت شده که قدمت آن به دوره هخامنشیان و پیش از آن باز می گردد. برخی از این اشیاء به شرح زیر است:
لوح زرین آریارمنه که از طلای ناب به ابعاد ٨×١٢ سانتی متر ساخته شده و دارای ده خط نوشته به خط میخی است. این لوح مربوط به جد داریوش یکم است که اکنون در موزه برلن آلمان نگهداری می شود.
کوزه شکسته شده از جنس نقره که از دوره خشایارشاه به جا مانده است و هم اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می شود.
جام نقره ای مربوط به دوره اردشیر یکم هخامنشی است که اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک قرار دارد.
معماری شهر هگمتانه :
این شهر تاریخی به صورت کاخی عظیم بنا شده است. معماران این شهر را به صورت هفت قلعه تو در تو ساختند. قلعه هفتم و درونی ترین قلعه، کاخ پادشاهی محسوب می گشته است. ساختمان های مسکونی اهالی این شهر، در اطراف این کاخ ساخته شده بودند تا قوم ماد در اطراف قصر پادشاهی، سکنی گزینند. به گفته مورخان، چوب های به کار رفته در ساخت قصر پادشاهی، تماماً از درختان کاج و سرو بوده و دیوارهای داخلی قصر با نقره و طلا تزئین شده بود. این شهر بعد از گذشت هزاران سال، هنوز هم زیبا است و باقی مانده های آن حاکی از جلال و شوکه آن بوده است.
راه های دسترسی به هگمتانه :
اما اقامت در این شهر، پس از یک بازدید عالی از هگمتانه، مسأله مهم و قابل توجهی است. با توجه به حجم عظیم گردشگرانی که طی سال های اخیر به همدان سفر کرده اند، هتل ها و مهمانسراهای زیادی در سطح شهر دایر شده اند. هتل آزادی همدان در میدان قائم، بلوار ارم واقع شده است. مجتمع اقامتی عباس آباد همدان در بلوار ارم قرار دارد و هزینه یک شب اقامت در یکی از اتاق های دو تخته آن معادل ٣٠٥٠٠٠ تومان است. اما رزرو آنلاین هتل می تواند به شما کمک کند تا مکانی مناسب را برای اقامت طولانی مدت و یا کوتاه مدت در اختیار بگیرید.