خانه >> ایرانگردی >> تکیه معاون الملک کرمانشاه، معرف آرایه های تزئینی معماری در دوران قاجار
تکیه معاون الملک کرمانشاه، معرف آرایه های تزئینی معماری در دوران قاجار

تکیه معاون الملک کرمانشاه، معرف آرایه های تزئینی معماری در دوران قاجار

مقدمه

تکیه معاون الملکِ کرمانشاه یکی از قدیمی ترین تکیه های ایران است که در حدود 1320 ه.ق ،توسط شخصی به نام « حسین خان معین الرعایا » به جهت انجام مراسم های مذهبی ساخته شد. آینه کاری و کاشیکاری های منحصر به فرد و شاخص بنا که مبین تنوع تصاویر و همچنین تنوع رنگ ها می باشد، در کنار ارسی های زیبا و لوستر های آویزان بنا که اصالت معماری را تداعی می نماید ، از جمله مواردی هستند که نظر گردشگران داخلی و خارجی را به خود معطوف داشته و این بنا را به عنوان یک مکان گردشگری شاخص در کرمانشاه معرفی نموده است.

تکیه معاون الملک کرمانشاه ، متعلق به دوران قاجار

نمایی بسیار زیبا از « بخش زینبیه » بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه

نمایی بسیار زیبا از « بخش زینبیه » بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه

معرفی بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه
بنای تکیه معاون الملک یکی از تکایای قدیمی ایران به شمار می آید. این بنا در شهر کرمانشاه واقع شده است. آنچه که بنای معاون الملک را زیبایی بخشیده و نظر گردشگران داخلی و خارجی را به آن معطوف داشته است، نوع منحصر به فرد معماری و آرایه های تزئینی اصیل بناست. تکیه مذکور دارای چندین بخش به نام های «حسینیه»، «عباسیه» و نیز « زینبیه » می باشد که در محله ای قدیمی به نام «آبشوران» و در خیابان «شهید حداد عادل» واقع شده است. با رزرو آنلاین هتل های کرمانشاه نظیر هتل پارسیان کرمانشاه،هتل آپارتمان کوروش، هتل سینا و … می توانید از این مکان در کنار سایر نقاط گردشگری شهر دیدن نمایید. قابل ذکر است که هتل سینا به نسبت سایر هتل ها به بنای تکیه معاون الملک نزدیکتر می باشد.
در گذشته به دنبال جریان مشروطه خواهان، قسمتی از این بنا مورد تخریب قرار گرفت که بعد ها عملیات مرمت و بازسازی در آن صورت پذیرفت. سازنده ی بنای مذکور را شخصی به نام « اصغر معمار باشی » معرفی نموده اند که نام وی بر سر در آن نیز ذکر شده است. امروزه این مجموعه بنا چند متر پایین تر از سطح خیابان اطراف واقع ده است و پله هایی به منزله ورود به آن تعبیه شده است. معمولا مراسم های مذهبی نظیر سوگواری شهادت امام حسین (ع) و واقعه کربلا، اجرای آئین تعزیه و … در این مکان برگزار می گردید. اما بعد ها بخشی از مجموعه بنا به محل رفع اختلافات قومی نیز اختصاص داده شده است.
« میرزا حسن خان معاون الملک » شخصی بود که پس از فوت «حسین خان معین الرعایا»حسینیه ی تکیه را از برادر هایش خریداری نمود و بخش های «زینیبه» و «عباسیه» را به آن الحاق نمود. وی خیلی زود تکیه را وقف مراسم های مذهبی نمود. معاون الملک در حدود سال 1327 ه.ش بدرود حیات گفت و در بخش «زینبیه» به خاک سپرده شد.گفته شده است که بنای مذکور در آذر ماه ِ سال 1354، با شماره 945 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
 بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه
بخشی از بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه که معرف ِتزئینات کاشیکاری بسیار زیبا می باشد

 بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه
بخشی دیگر از بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه

ویژگی های معماری و آرایه های تزئینی در بنای تکیه معاون الملک ِکرمانشاه
تکیه معاون الملک دارای سه ورودی اصلی در جهت های غربی،شمالی و جنوبی می باشد . یکی از ویژگی های بارز بنا، تعدد درب های آن می باشد که به جهت برگزاری هر چه بهتر مراسم های مذهبی تعبیه شده اند. سقاخانه ای کوچک در کنار پله های ورودی واقع شده است. در قسمت ورودی، کاشی های تزئینی بنا که در فواصل پنجره ها و ازاره ها، با نقوش هندسی، گل و بوته، اسلیمی و ختائی، به کار رفته است از جمله آرایه های تزئینی بسیار زیباست که در بنا جلوه گری می نماید. در همین قسمت، کتیبه های ترکیب بندهای ِ «محتشم کاشانی» که در خصوص واقعه کربلاست، با خطی به رنگ سفید بر زمینه ای مشکی بر روی کاشی ها به اجرا در آمده که ارزش هنری و زیباشناسی بالایی دارد.
کاشیکاری های بسیار زیبای سقف در ورودی بنای تکیه معاون الملک
کاشیکاری های بسیار زیبای سقف در ورودی بنای تکیه معاون الملک
کاشی کاری های بسیار زیبای سقف در بنای تکیه معاون الملک
نمایی دیگر از کاشیکاری های الوان در بنای تکیه معاون الملک ِکرمانشاه
کاشی کاری های بسیار زیبای سقف در بنای تکیه معاون الملک

نمایی دیگر از کاشی کاری های بسیار زیبای سقف در بنای تکیه معاون الملک

بنا دارای حسینیه ای است که در اطرافش حجره هایی دو طبقه همراه با طاق نماهایی تعبیه شده است که مبین تزئینات کاشیکاری می باشد. در واقع یکی از آرایه های شاخص تزئینی در این بنا، همین عنصرکاشیکاری است که در کنار اصالت معماری سنتی آن، جلوه ای زیبا به اثر بخشیده است. این عنصر تزئینی به صورت برجسته و نیمه برجسته ایجاد شده اند. تنوع نقوش و رنگ های طبیعی کاشی ها از ویژگی های بارز بنای مذکور به شمار می آید. موضوعات این کاشیکاری ها شامل صحنه هایی از جنگ های حضرت محمد (ص) ،نبردهای حضرت علی (ع) واقعه عاشورا، تصاویری از شاهان ایران باستان در دوران هخامنشی، محوطه باستانی تخت جمشید و …می باشد که از نظر فنی و هنری بسیار ماهرانه انجام شده اند. «حسین نقاش تهرانی»، «سید ابوالقاسم مانی » و «حسین کاشی پز تهرانی» از جمله هنرمندانی بودند که در تزئینات بنای تکیه معاون الملک ایفای نقش نموده اند.
اتاق های طبقات فوقانی ِبنای تکیه معاون الملک
نماهای اتاق های طبقات فوقانی ِبنای تکیه معاون الملک که معرفِ باز شوهای چوبی ،تزئینات کاشیکاری و کتیبه ای می باشد
تزئینات کاشیکاری در ضلع جنوبی تکیه معاون الملک

نمای تزئینات کاشیکاری در ضلع جنوبی تکیه معاون الملک که مبین ِموضوعات عاشورایی می باشد

بنای «عباسیه» در قسمت شرقی تکیه معاون الملک،به صورت دو طبقه ساخته شده است. دو ستون آجری بسیار زیبا در قسمت جنوبی « عباسیه» واقع شده است. در این قسمت ِ بنا تزئینات کاشی هفت رنگ به کار برده شده است. بنای مذکور دارای تزئینات پنجره های ارسی در کنار کاشیکاری می باشد که صحنه هایی زیبا را در ذهن مخاطب تداعی نموده اند .آیینه کاری نیز از جمله تزئیناتی است که در این بنا به چشم می خورد. در واقع این بنا در گذشته تزئینات آینه کاری چشمگیری داشته است که بخش اعظم آن مورد تخریب واقع شده است.
تزئینات آینه کاری
تزئینات آینه کاری در مجموعه بنای تکیه معاون الملک
ضلع شرقی «عباسیه »
نمایی از ضلع شرقی «عباسیه » تکیه معاون الملک که تابلوی حضرت سلیمان را در قالب کاشیکاری به نمایش گذاشته است
از تزئینات آجرکاری و کاشیکاری در بنای تکیه معاون الملکِ کرمانشاه

نمایی بسیار زیبا از تزئینات آجرکاری و کاشیکاری در بنای تکیه معاون الملکِ کرمانشاه
قابل ذکر است که موزه مردم شناسی کرمانشاه در جهت جنوبی «عباسیه» واقع شده است. در این موزه اشیاء قدیمی، انواع صنایع دستی و نیز پوشاک به نمایش گذاشته شده است که همگی دارای مضمون های فرهنگی و اجتماعی هستند. تاسیس موزه را به تاریخ اردیبهشت 1369 نسبت می دهند. موزه پوشاک و زیور آلات نیز در بخش «عباسیه» واقع شده است.
طاق نما های بسیار زیبای تکیه معاون الملک
طاق نما های بسیار زیبای تکیه معاون الملک در کنار تزئینات کاشیکاری منحصر به فرد فیروزه ای در حاشیه ها
کاشیکاری و ارسی های بسیار زیبای ضلع شرقی حسینیه
نمای کاشیکاری و ارسی های بسیار زیبای ضلع شرقی حسینیه در تکیه معاون الملک

«زینبیه» تنها فضای گنبد دار تکیه به شمار می رود، این بخش دارای پلانی چلیپایی می باشد. ارسی بسیار زیبای «زینبیه» مشرف به حسینیه است. بیشترین تعداد تابلو های مربوط به واقعه عاشورا در این بخش واقع شده است. رسم بندی های زیر گنبد با کاشی هایی با طرح گل و بوته و هندسی تزئین یافته اند. در قسمت فوقانی رسم بندی ها، اشعار محتشم کاشانی بر کاشی هایی به اندازه های 20*20 و زمینه ی سفید نگاشته شده است. در ساقه گنبد و فواصل بین پنجره ها نیز تابلوهایی از قصص قرآنی و احادیث به تصویر کشیده شده اند.
تکیه معاون الملک
نمایی دیگر از تکیه معاون الملک که حوضی بسیار زیبا در مرکز و گنبد «زینبیه» در آن نمایان است
ارسی های چشمگیر بنای تکیه معاون الملک
نمای بسیار زیبا از ارسی های چشمگیر بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه

شاید بازسازی و تغییرات بنا در طی تاریخ، ساختار اولیه آن را متغیر نموده است، اما عظمت و آرایه های تزئینی بنا، هر بیننده ای را به خود خیره می نماید.

امتیاز دهید (چپ بیشترین)
مسجد عمادالدوله؛ مظهر شکوه معماری ایرانی
ادامه مطلب

این مطلب چقدر برای شما مفید بود؟

برچسب ها :

اشتراک گذاری

اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
[search_hotel]
  • محبوب ترین ها
  • آخرین مقالات
  • منتخب سردبیر