معرفی بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه
بنای تکیه معاون الملک یکی از تکایای قدیمی ایران به شمار می آید. این بنا در شهر کرمانشاه واقع شده است. آنچه که بنای معاون الملک را زیبایی بخشیده و نظر گردشگران داخلی و خارجی را به آن معطوف داشته است، نوع منحصر به فرد معماری و آرایه های تزئینی اصیل بناست. تکیه مذکور دارای چندین بخش به نام های «حسینیه»، «عباسیه» و نیز « زینبیه » می باشد که در محله ای قدیمی به نام «آبشوران» و در خیابان «شهید حداد عادل» واقع شده است. با رزرو آنلاین هتل های کرمانشاه نظیر هتل پارسیان کرمانشاه،هتل آپارتمان کوروش، هتل سینا و … می توانید از این مکان در کنار سایر نقاط گردشگری شهر دیدن نمایید. قابل ذکر است که هتل سینا به نسبت سایر هتل ها به بنای تکیه معاون الملک نزدیکتر می باشد.
در گذشته به دنبال جریان مشروطه خواهان، قسمتی از این بنا مورد تخریب قرار گرفت که بعد ها عملیات مرمت و بازسازی در آن صورت پذیرفت. سازنده ی بنای مذکور را شخصی به نام « اصغر معمار باشی » معرفی نموده اند که نام وی بر سر در آن نیز ذکر شده است. امروزه این مجموعه بنا چند متر پایین تر از سطح خیابان اطراف واقع ده است و پله هایی به منزله ورود به آن تعبیه شده است. معمولا مراسم های مذهبی نظیر سوگواری شهادت امام حسین (ع) و واقعه کربلا، اجرای آئین تعزیه و … در این مکان برگزار می گردید. اما بعد ها بخشی از مجموعه بنا به محل رفع اختلافات قومی نیز اختصاص داده شده است.
« میرزا حسن خان معاون الملک » شخصی بود که پس از فوت «حسین خان معین الرعایا»حسینیه ی تکیه را از برادر هایش خریداری نمود و بخش های «زینیبه» و «عباسیه» را به آن الحاق نمود. وی خیلی زود تکیه را وقف مراسم های مذهبی نمود. معاون الملک در حدود سال 1327 ه.ش بدرود حیات گفت و در بخش «زینبیه» به خاک سپرده شد.گفته شده است که بنای مذکور در آذر ماه ِ سال 1354، با شماره 945 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بخشی از بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه که معرف ِتزئینات کاشیکاری بسیار زیبا می باشد
ویژگی های معماری و آرایه های تزئینی در بنای تکیه معاون الملک ِکرمانشاه
تکیه معاون الملک دارای سه ورودی اصلی در جهت های غربی،شمالی و جنوبی می باشد . یکی از ویژگی های بارز بنا، تعدد درب های آن می باشد که به جهت برگزاری هر چه بهتر مراسم های مذهبی تعبیه شده اند. سقاخانه ای کوچک در کنار پله های ورودی واقع شده است. در قسمت ورودی، کاشی های تزئینی بنا که در فواصل پنجره ها و ازاره ها، با نقوش هندسی، گل و بوته، اسلیمی و ختائی، به کار رفته است از جمله آرایه های تزئینی بسیار زیباست که در بنا جلوه گری می نماید. در همین قسمت، کتیبه های ترکیب بندهای ِ «محتشم کاشانی» که در خصوص واقعه کربلاست، با خطی به رنگ سفید بر زمینه ای مشکی بر روی کاشی ها به اجرا در آمده که ارزش هنری و زیباشناسی بالایی دارد.
کاشیکاری های بسیار زیبای سقف در ورودی بنای تکیه معاون الملک
نمایی دیگر از کاشیکاری های الوان در بنای تکیه معاون الملک ِکرمانشاه
بنا دارای حسینیه ای است که در اطرافش حجره هایی دو طبقه همراه با طاق نماهایی تعبیه شده است که مبین تزئینات کاشیکاری می باشد. در واقع یکی از آرایه های شاخص تزئینی در این بنا، همین عنصرکاشیکاری است که در کنار اصالت معماری سنتی آن، جلوه ای زیبا به اثر بخشیده است. این عنصر تزئینی به صورت برجسته و نیمه برجسته ایجاد شده اند. تنوع نقوش و رنگ های طبیعی کاشی ها از ویژگی های بارز بنای مذکور به شمار می آید. موضوعات این کاشیکاری ها شامل صحنه هایی از جنگ های حضرت محمد (ص) ،نبردهای حضرت علی (ع) واقعه عاشورا، تصاویری از شاهان ایران باستان در دوران هخامنشی، محوطه باستانی تخت جمشید و …می باشد که از نظر فنی و هنری بسیار ماهرانه انجام شده اند. «حسین نقاش تهرانی»، «سید ابوالقاسم مانی » و «حسین کاشی پز تهرانی» از جمله هنرمندانی بودند که در تزئینات بنای تکیه معاون الملک ایفای نقش نموده اند.
نماهای اتاق های طبقات فوقانی ِبنای تکیه معاون الملک که معرفِ باز شوهای چوبی ،تزئینات کاشیکاری و کتیبه ای می باشد
بنای «عباسیه» در قسمت شرقی تکیه معاون الملک،به صورت دو طبقه ساخته شده است. دو ستون آجری بسیار زیبا در قسمت جنوبی « عباسیه» واقع شده است. در این قسمت ِ بنا تزئینات کاشی هفت رنگ به کار برده شده است. بنای مذکور دارای تزئینات پنجره های ارسی در کنار کاشیکاری می باشد که صحنه هایی زیبا را در ذهن مخاطب تداعی نموده اند .آیینه کاری نیز از جمله تزئیناتی است که در این بنا به چشم می خورد. در واقع این بنا در گذشته تزئینات آینه کاری چشمگیری داشته است که بخش اعظم آن مورد تخریب واقع شده است.
تزئینات آینه کاری در مجموعه بنای تکیه معاون الملک
نمایی از ضلع شرقی «عباسیه » تکیه معاون الملک که تابلوی حضرت سلیمان را در قالب کاشیکاری به نمایش گذاشته است
«زینبیه» تنها فضای گنبد دار تکیه به شمار می رود، این بخش دارای پلانی چلیپایی می باشد. ارسی بسیار زیبای «زینبیه» مشرف به حسینیه است. بیشترین تعداد تابلو های مربوط به واقعه عاشورا در این بخش واقع شده است. رسم بندی های زیر گنبد با کاشی هایی با طرح گل و بوته و هندسی تزئین یافته اند. در قسمت فوقانی رسم بندی ها، اشعار محتشم کاشانی بر کاشی هایی به اندازه های 20*20 و زمینه ی سفید نگاشته شده است. در ساقه گنبد و فواصل بین پنجره ها نیز تابلوهایی از قصص قرآنی و احادیث به تصویر کشیده شده اند.
نمایی دیگر از تکیه معاون الملک که حوضی بسیار زیبا در مرکز و گنبد «زینبیه» در آن نمایان است
نمای بسیار زیبا از ارسی های چشمگیر بنای تکیه معاون الملک در کرمانشاه